Ο Τυφλός Θεός Πλούτος και τα Πολύτιμα Δώρα του Άδη | Ελληνική Μυθολογία | The Mythologist
Στην Ελληνική Μυθολογία ο θεός Πλούτος ήταν η προσωποποίηση της έννοιας του πλούτου και της αφθονίας. Δεν ήταν ο μόνος όμως που προσέφερε αγαθά στους ανθρώπους της εποχής.
Ο Άρχοντας του Κάτω Κόσμου, ο Πλούτωνα ή αλλιώς Άδης, έστελνε με τις ευλογίες του τα δικά του δώρα στους ανθρώπους!
Το σημερινό βίντεο είναι μια χορηγία του Greek Entrepreneurs:
Οι πηγές του σημερινού βίντεο:
Για τον Πλούτο:
Ησίδοδος, Θεογονία, στ. 969.
Ομηρικός Ύμνος στη Δήμητρα, στ. 484.
Αριστοφάνης, Πλούτος, στ. 40, 410 και 230.
Για τον Άδη/ Πλούτωνα:
Εμείς είμαστε οι απόντες απ’ το δείπνο Φωτοσκιάσεις
Ας μιλήσουν οι νύχτες
Ας μιλήσουν κάλλιο οι νύχτες που μας γνώρισαν, Οι φλόγες που έκαιγαν στοχαστικά στις κρύπτες του ύπνου, Η θάλασσα π’ αγκάλιαζε τη γύμνια μας, τη σιωπή, Φίλε, που έφυγες πρωί να συναντήσεις το άλλο σου είδωλο, Ν’ αναπαυτείς στην ίδια σου την ομορφιά σαν Ενδυμίων.
Ωραίο είναι το πρόσωπο μες σε κατοπτρισμούς, Ανοίγει, πολλαπλασιάζεται, σαν αριθμός.
Ως να μην είχα πρόσωπο, ύπαρξη, ήμουν Το άγνωστο σχήμα το ερχόμενο, Δε με γνωρίζαν οι άνθρωποι, μονάχα εσύ Με δεχόσουν μέσα στον κύκλο σου από βλέμματα, Ως μια σου εικόνα, αναδίπλωση, σκιά.
Θάλασσα, σώμα, φως, ως να ’μαστε απ’ την ίδια ουσία, Του υγρού, του πέτρινου, του εκθαμβωτικού.
Πού τελειώνουν τα όρια, πού αρχίζουν τ’ απρόσιτα;
Ως να πληθαίνει ξάφνου ο χρόνος, να μοιράζεται την ομορφιά, Χίλια κομμάτια, χίλια αντιφεγγίσματα, Σειρά καθρεφτισμένα αγάλματα, φυτά και ψάρια, Μαζί με τον ήλιο που ερωτεύεται τον εαυτό του, Το ίδιο του το είδωλο το πολλαπλό, Γιατί επάνω είναι το φως και κάτω η αντανάκλαση. Φως η ατέρμονη ύλη, φως η σάρκα, φως ο Θεός.
Ως να ’χες κάτι απ’ τα φυτά και τον βαθύ καημό των αγαλμάτων Όταν τα κλειούν μες σε μεγάλες αίθουσες Μονάχα, ακίνητα και λυπημένα,
Και περιμένουν μάτια να τα ντύσουν που ’ναι γυμνά, Και χέρια να τα κρατήσουν να σηκωθούν, Να πάρουν σκάλες, να γεμίσουν τις κάμαρες των μητέρων, Σα μια γενιά από πέτρινη ηλικία, Σα μια φυλή από στερεότητα που δε ραγίζει.
Ας ήσουν ραγισμένος δεν ξέρω από ποια αιχμή Κι είχες σαν ένα φτερό ριγμένο πίσω σου.
(Ήσουνα κάποτε μεγάλο πουλί; Ήσουνα κάποτε Άγγελος, Πρωτοστάτης, Πανέρωτας, φέρνοντας το άγγελμα;)
Γύρευα να μεταμορφωθώ και να περάσω Στη θλίψη σου μέσα, να γινώ το άνθος σου της Περσεφόνης, Να μ’ έχει και να με φορείς κι εδώ κι εκεί, στον ύπνο και στον θάνατο.
Σαν όταν ψάχνεις να βρεις ένα όνομα, που γύριζε στον νου, Και δεν μπορείς, ως ν’ αχνοσβήνει στο σκοτάδι. Ή να ξεχνάς ν’ ανάψεις το φως και κείτεσαι στα σκοτεινά.
Ως να ξεχνιόμαστε, Ως να ξεχνιέται το φως Και μας ξεχνά.
Τάχα θα μείνει τ’ όνομά μου στα χείλη σου, γεύση αιωνιότητας; Τάχα θα με σώσουν τα μάτια σου; Θα μου ’χουν φυλάξει Το σχήμα, σα μια σκιά, μια μαρτυρία;
Κάθομαι εδώ και σ’ αναπλάθω, Κάθομαι εδώ και προσδοκώ Ανάστασιν νεκρών.
Σαν ένα άγριο θεριό που το δρόμο μου φυλάει. Στα σκοτάδια η ψυχή βαθιά μέσα μου κρυμμένη Ακατάπαυστα θρηνεί μια αμαρτία στοιχειωμένη».
2 «Είναι απύθμενο κι ατέλειωτο το βάθος Περιπλανιώμαστε θρηνούμε ζούμε λάθος Μέσα στη μανία του πεινασμένου αγέρα Ο Δαίμονας σε ακολουθεί ξοπίσω νύχτα μέρα».
3 «Πάνω στο χιόνι το παχύ τα βήματά σου ιχνηλατεί Οπουδήποτε κι αν πας εκείνος πάντα θα ’ναι ’κει Στη βροχή στη παγωνιά στο χαλάζι στον χιονιά Θα γυρίσεις πάλι πίσω από την βαρυχειμωνιά;»
4 «Μην με περιφρονείς, μην κάνεις πως δεν μ’ είδες Κάνε μου τα πρωινά γεμάτα καταιγίδες Οι ζήλειες και οι φόβοι σου που με περικυκλώνουν Τις όμορφες τις νύχτες μου με κλάματα στοιχειώνουν».
5 «Επτά μαχαιριές σε επτά αγαπημένες Επτά οι ζωές που πήγαν χαμένες Μαρμάρινοι τάφοι κτισμένοι με θρήνους Με τρόμο με φόβο γεμάτοι κινδύνους».
6 «Επτά αγαπημένες συνέχεια θλιμμένες θρηνούνε στους τάφους που είναι θαμμένες Επτά αγαπημένες τις νύχτες Πλειάδες Το σκότος εντός μου φωτίζουν με δάδες».
7 «Επτά αγαπημένες ξαπλώνουν στο στρώμα Τσαμπιά με σταφύλια μου βάζουν κορώνα Προσεύχονται κλαίνε και σε συμπονούν Μεγάλα τα λάθη μα στα συγχωρούν»
8 «Πότε θα γυρίσεις να δεις στην παραζάλη Να ζουν οι αγαπημένες μου χαρούμενες και πάλι; Όταν επιστρέψεις και θα ζήσεις; Όταν μπορέσεις ξανά να συγχωρήσεις;»
9 «Στις αμαρτίες μου στενάζεις Και στις δικές σου ησυχάζεις. Τις αμαρτίες μου θρηνείς Και τις δικές σου λησμονείς».
10 «Όλα τα λάθη που ’χω διαπράξει Με τα δικά σου έχουν ταιριάξει Αυτά οι πόρνες κι εσύ το θύμα Και το κρεβάτι μου γίνεται μνήμα».
11 «Ποτέ, ποτέ. Εγώ θα γυρίσω Και φλόγες θα βγάζω για να σε κερδίσω Κι όσο θα ζεις κερδίζω δε χάνεις Θα γίνω το μνήμα σου αν θα πεθάνεις».
12 «Παράδεισο Κόλαση Γη θα διασχίσεις Αιώνιο δρόμο που δε θα νικήσεις Θα με κυνηγάς να με κατακτήσεις Μέρες και νύχτες αιώνιας πτήσης».
13 «Ταλαίπωρη, άθλια, χλωμή μορφή που ακολουθώ μες τη βροχή Βαριά τα δάκρυα και οι στεναγμοί Το σώμα μου τύλιξαν όλοι οι καημοί».
14 «Την γυναικεία αγάπη πίσω θ’ αφήσω Το Άλσος της Κολάσης εγώ θα γκρεμίσω Και άξιος τότε μπροστά θα κινήσω στην Αιωνιότητα να μπω και να ζήσω».
15 «Τα ψέματα όλα φεύγουν και πάνε Σε απόκρημνους βράχους πέφτουν σκορπάνε Μια νέα μορφή που θα γεννηθεί Στη μοίρα μου πάλι θα υποταχθεί».
16 «Ας συμφωνήσουμε τον έρωτα να εγκαταλείψουμε Και το καταραμένο άλσος να καταστρέψουμε Θα επιστρέψουμε από κόσμους αγριότητας στους κόσμους μιας ευτυχισμένης Αιωνιότητας».
17 «Και όσο η Αιωνιότητα θα διαρκεί Σε συγχωρώ… με συγχωρείς. Και όπως είπε ο λυτρωτής Εκείνος: “Αυτός είναι ο άρτος, και αυτός ο οίνος”».
Μετάφραση: Πάνος Γιαλίτσης Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Βακχικόν (Vakxikon)
Στα μέσα της 3ης χιλιετίας πΧ φαίνεται πως τοποθετούνται οι κρητικές συλλαβικές γραφές, οι αναφερόμενες έως τώρα ως Μινωικές γραφές, δηλαδή 500 χρόνια πριν από την καθιερωμένη άποψη.
Στα μέσα της 3ης χιλιετίας πΧ φαίνεται πως τοποθετούνται οι κρητικές συλλαβικές γραφές, οι αναφερόμενες έως τώρα ως Μινωικές γραφές, δηλαδή 500 χρόνια πριν από την καθιερωμένη άποψη, η οποία τις τοποθετούσε στο 1900 πΧ. Έτσι λοιπόν, οι γραφές αυτές χρονολογούνται παράλληλα με τη γραφή στην κοιλάδα του Ινδού ποταμού περί το 2400 πΧ, ενώ τα Αιγυπτιακά Ιερογλυφικά τοποθετούνται περίπου στο 3000 πΧ.
Τα παραπάνω επισημαίνουν σε δημοσίευσή τους ο ερευνητής Αιγαιακών γραφών δρ Μηνάς Τσικριτσής και ο καθηγητής Αρχαιολογίας Αδαμάντιος Σάμψων στο αμερικάνικο επιστημονικό περιοδικό «Annals of Archaeology» (April 2023) στον ιστότοπο Academia.edu και στο ResearchGate με τίτλο: «Symbols of Minoan Hieroglyphic Script and Linear A in Melos from the Middle of 3rd Millennium BC».
Όπως αναφέρεται στη μελέτη των δύο ερευνητών, στη θέση Ριβάρι στη δυτική πλευρά της Μήλου βρέθηκαν το 1996 και το 1997 μια ομάδα 90 πήλινων αγγείων της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙΙ περιόδου (φάση Καστρί) που χρονολογούνται στο δεύτερο μισό της 3ης χιλιετίας (2500-2200 πΧ). Στο άρθρο αυτό ο αρχαιολόγος Α. Σάμψων κάνει μια συστηματική μελέτη της ομοιότητας των αγγείων, ώστε να χρονολογηθούν συγκρινόμενα με άλλα που βρέθηκαν σε Τροία IV, Πολιόχνη Λήμνου, Άγιο Κοσμά, Μάνικα, Μαραθώνα, Κέα που ανήκουν στην περίοδο Καστρί.
Από τα 39 ευρήματα του Α. Σάμψων, σημειώνεται ότι ενδιαφέρον έχουν 18 ακόσμητα ρηχά γυαλιστερά καφέ ή πορτοκαλοκόκκινα κύπελλα που φέρουν χαραγμένα σύμβολα (Εικόνα 1), που κοινώς αποκαλούνταν «σημάδια του αγγειοπλάστη», τα οποία μοιάζουν κάπως με τα ελληνικά κεφαλαία Λ, Μ, Π, Ν, Τ, Χ, Ο. Παράλληλα, η αρχαιολόγος Χριστίνα Τελεβάντου το 1997 σε παρακείμενο λακοειδή τάφο εντόπισε 16 μικρά δοχεία ημισφαιρικού σχήματος με παρόμοια εγχάρακτα σημάδια και ένα σύμβολο σε ραμφοειδή κανάτα τα οποία δημοσίευσε το 2008.
Εκτός από τα ευρήματα των μικρών ημισφαιρικών δοχείων με τα εγχάρακτα σύμβολα, ένα άλλο ενδιαφέρον αντικείμενο είναι η παρουσία του μοναδικού μοντέλου στέγασης οικίας. Το μοντέλο αυτό φέρει δίρριχτη στέγη, με κεραμίδια. Το εύρημα είναι εντυπωσιακό και δύσκολα ερμηνεύσιμο για την εποχή αυτή.
Μετά από την επιγραφική μελέτη του ερευνητή δρ Τσικριτσή φαίνεται ότι 12 διαφορετικά σύμβολα, τα οποία επαναλαμβάνονται εγχάρακτα στο κέντρο των μικρών ημισφαιρικών δοχείων, έχουν ομοιότητα και μπορούν να ταυτιστούν με τα συλλαβικά σύμβολα της Γραμμικής Α και Κρητικής Ιερογλυφικής γραφής σε ποσοστό 50% για κάθε γραφή. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν μια κοινή χρήση των συμβόλων των κρητικών γραφών περίπου από το 2500 πΧ.
Έκπληξη αποτελεί το γεγονός ότι η εμφάνιση των 12 διαφορετικών συμβόλων της μινωικής γραφής δεν συνοδεύεται από ευρήματα Μινωικής κεραμικής στις ταφές στο Ριβάρι της Μήλου. Έτσι, έχουμε στο Ριβάρι Κυκλαδίτικη κεραμική «ανατολικής έμπνευσης» με Μινωικά σύμβολα. Αν και το δείγμα των 12 διαφορετικών συμβόλων που αντιστοιχεί σε ένα 10% συνολικά της Μινωικής γραφής, αναδεικνύεται ο προβληματισμός μήπως η γραφή αυτή θα πρέπει να θεωρηθεί κυκλαδική δημιουργία, η οποία σε κάποια φάση διαδόθηκε και στο Μινωικό πολιτισμό. Την ίδια περίοδο στην Κρήτη, παρατηρείται εισβολή πολιτιστικών στοιχείων από Κυκλάδες (ειδώλια, αγγεία ανατολικού τύπου) στην Αγιά Φωτιά, Πετράς και Αρχάνες. Στο παρελθόν υπήρξε συζήτηση μεταξύ των ερευνητών σχετικά με την ύπαρξη κυκλαδικών αποικιών στο νησί της Κρήτης (Ντούμας 1976), (Δαβάρας και Betancourt 2004, Betancourt 2008) και (Σάμψων 1985, 1988).
Οι συλλαβές κοντά στη βάση των αγγείων φαίνεται ότι ήταν χαραγμένες από τον αγγειοπλάστη πριν το ψήσιμο. Πιθανόν να υποδηλώνουν το εργαστήριο ή τη χρήση ή το περιεχόμενο του αγγείου (Εικόνα 3, Πίνακας των αγγείων με τα χαραγμένα σύμβολα).
Από το σύνολο των 39 αγγείων με τα εγχάρακτα 12 επαναλαμβανόμενα συλλαβικά σύμβολα ενδιαφέρον είναι το σύμβολο βέλος «á» ή «â» (γραμμή 2 στον Table 1,2), που αντιστοιχεί στο σύμβολο του κριθαριού της Γραμμικής Α, έχει την υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης περίπου 30% και εμφανίζεται σε 6 μικρά ημισφαιρικά δοχεία. Ενδεχομένως, αυτό το σύμβολο να είναι ένδειξη ότι τα μικρά ημισφαιρικά δοχεία πιθανόν να χρησιμοποιούντο ως προσφορές με κάποιου είδους προϊόντος «κριθαριού» για τη μετά θάνατον ζωή του νεκρού, γεγονός που ενισχύει το επιχείρημα ότι το Ριβάρι ήταν νεκροταφείο.
Πιθανόν τα υπόλοιπα σύμβολα που εμφανίζονται στα μικρά ημισφαιρικά δοχεία του Table 1 να είναι ακρόφωνα συλλαβικών λέξεων, υποδεικνύοντας ότι το αντίστοιχο ημισφαιρικό δοχείο χρησιμοποιήθηκε ως δοχείο προσφοράς για προϊόντα, σιτηρών, μελιού, λαδιού κλπ.
Η εμφανιζόμενη Αιγαιακή γραφή στο Ριβάρι της Μήλου δημιουργεί προβληματισμό στην καθιερωμένη άποψη που θεωρεί ότι η γραφή πρωτοεμφανίζεται στον Μινωικό Πολιτισμό περί το 2000 πΧ.
Η μεγάλη ανάπτυξη του Κυκλαδικού Πολιτισμού που παρατηρείται στην τεχνολογία κατασκευής οικιών (βλ. Εικόνα 2) στα διασωζόμενα κυκλαδικά ειδώλια που δείχνουν ανεπτυγμένες κοινωνικές δομές, στην Αστρονομική του γνώση που αποτυπώνεται στα Τηγανόσχημα με τις συνοδικές καταγραφές των Πλανητών, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι υπήρχε μια ανεπτυγμένη ναυτική επικοινωνία, όπου η ανάπτυξη της γραφής ήταν αναγκαία για τις ανάγκες του εμπορίου.
Με βάση την επιγραφική μελέτη που πραγματοποίησαν οι κκ Τσικριτσής και Σάμψων διαφαίνεται ότι από το σύνολο των 12 διαφορετικών επαναλαμβανόμενων σημείων τα μισά ανήκουν στην Κρητική Ιερογλυφική και Γραμμική Α γραφή, δηλαδή 500 χρόνια πίσω είναι πιθανόν να είχε αναπτυχθεί μια Αιγαιακή γραφή, η οποία στη συνέχεια να υιοθετήθηκε και να αναπτύχθηκε μετά την 2η χιλιετία στον Μινωικό Πολιτισμό.
«Ο αριθμός των συμβόλων που βρέθηκε αντιστοιχεί περίπου στο 10% μιας αναπτυγμένης συλλαβικής γραφής και ευελπιστούμε στο μέλλον να αποκαλυφθούν ακόμα περισσότερα που θα ενισχύσουν την άποψη μας ότι η Αιγαιακή γραφή ξεκινά από την 3η χιλιετία πΧ» τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δρ Τσικριτσής.
Ο Φίλος μου ο Λευτεράκης| Αλέκος Σακελάριος| Ραδιοφωνικό Θέατρο
"Ο Φίλος μου ο Λευτεράκης" του Αλέκου Σακελλάριου (1913-1991).
Είδος: Κωμωδία
Διανομή:
Γιώργος Κιμούλης......................................... Θοδωράκης
Ντάνος Λυγίζος............................................. Λευτεράκης
Χριστίνα Σύλβα.............................................. Φωφώ
Χρήστος Βαλαβανίδης.................................. Θανάσης
Τίνα Βρεττού.................................................. Ελένη
Δήμητρα Γεννηματά....................................... Κατίνα
Ουρανία Μαμάη.............................................. Ρένα
Άννα Μπράτσου.............................................. Ισμήνη
Ευγενία Σαμπάνη............................................ πωλήτρια
Γιώργος Βουτσίνος......................................... γιατρός
Ο Θόδωρος έχει επινοήσει ένα φανταστικό φίλο από την Πάτρα, τον Λευτεράκη, ως πρόσχημα για να ξεφεύγει από τη γυναίκα του, Φωφώ. Μια μέρα, όμως, εμφανίζεται στην πόρτα του ο Λευτεράκης με σάρκα και οστά, και όχι μόνο αυτό, αλλά γνωρίζει τα πάντα για τον Θόδωρο, ενώ ακόμα και μια οικογενειακή φίλη τον αναγνωρίζει και τον χαιρετάει εγκάρδια. Τι συμβαίνει στ' αλήθεια;
Η αθάνατη κωμωδία του Αλέκου Σακελλάριου μεταφέρεται στο ραδιόφωνο από την εκπομπή «Θεατρική Βραδιά» στο Α΄Πρόγραμμα της ΕΡΑ, το 1984, με τον ίδιο τον Σακελλάριο να προλογίζει το έργο και να αναλαμβάνει τη ραδιοσκηνοθεσία.Η ιστορία του έργου ανέβηκε αρχικά στη σκηνή του θεάτρου «Παπαϊωάννου», τη περίοδο 1954-1955, με πρωταγωνιστές τον Ντίνο Ηλιόπουλο και τον Μίμη Φωτόπουλο. Όμως, ήταν η κινηματογραφική του μεταφορά, το 1963, με πρωταγωνιστές τον Ντίνο Ηλιόπουλο και τον Κώστα Βουτσά, που έδωσε στο έργο τον χαρακτήρα του κλασικού, ένα έργο στο οποίο κάθε γενιά Ελλήνων θα επιστρέφει ξανά και ξανά.
Κορυφαίος θεατρικός συγγραφέας, στιχουργός, σεναριογράφος δημοσιογράφος και σκηνοθέτης του θεάτρου του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, ο Αλέκος Σακελλάριος υπηρέτησε με επιτυχία με ό,τι καταπιάστηκε. Έγραψε 185 θεατρικά έργα, πλήθος σεναρίων, κάπου 1500 τραγούδια και καταπιάστηκε με τον κινηματογράφο ως σκηνοθέτης, χωρίς να έχει ιδέα για το μέσο, όπως είχε δηλώσει. Με τα θεατρικά του έργα, πολλά από τα οποία μετέφερε στην μεγάλη οθόνη, σκόρπισε και σκορπίζει ακόμα απλόχερα το γέλιο. Ο Αλέκος Σακελλάριος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 7 Νοεμβρίου 1913 και από τα μαθητικά του χρόνια άρχισε να δημοσιογραφεί σε μαθητικές εφημερίδες. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και κατόπι ενασχολήθηκε με την δημοσιογραφία. Αρκετά νωρίς άρχισε ν’ ασχολείται με τη συγγραφή θεατρικών έργων και κειμένων για επιθεωρήσεις, ξεκινώντας το 1935 με το λαϊκό μιούζικαλ «Ο Βασιλιάς του Χαλβά». Η επιτυχία ήταν μεγάλη και καθιέρωσε αμέσως τον νεαρό συγγραφέα. Έγραψε, μόνος ή συνεργαζόμενος, περίπου 200 θεατρικά έργα και 60 κινηματογραφικά σενάρια. Γνωστότερα απ' αυτά είναι: "Οι Γερμανοί ξανάρχονται", "Ένας ήρως με παντούφλες", "Θανασάκης ο πολιτευόμενος", "Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες", "Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο", "Η θεία απ' το Σικάγο", "Ο Ηλίας του 16ου" κ.α. . Σε όλη τη διάρκεια της καριέρας υπηρέτησε ειλικρινά ένα λαϊκό κοινό, το οποίο έβρισκε στα έργα του τη ξεγνοιασιά και την εκτόνωση που χρειαζόταν.
Όπου και να κοιτάξεις γύρω σου, σκυθρωπά πρόσωπα παντού, σκυμμένες μορφές με ανύπαρκτο χαμόγελο και με μια μόνιμη καταχνιά στο βλέμμα. Άνθρωποι στο δρόμο παραμιλάνε μόνοι τους, κάνουν συζήτηση φωναχτά μεταξύ τους, τσακώνονται αν χρειαστεί. Βαθιά χαμένοι στην καθημερινότητα και στο μικρόκοσμό τους, δεν έχουν καν το κουράγιο να φέρουν αντίρρηση στους εαυτούς τους. Άνθρωποι μονάχοι. Σκιές φθαρμένες από τον πόνο, ξεβαμμένες από ελπίδα πια, χωρίς ίχνος πνοής μέσα τους. Πέφτουν, σηκώνονται, ξαναπέφτουν, ξανασηκώνονται, παλεύουν, προσπαθούν, επιβιώνουν, οφείλουν να αντέξουν.
Ο χρόνος κυλάει τόσο γρήγορα, αλλά και τόσο αργά συνάμα. Περνάνε οι ώρες, οι μέρες, οι μήνες, τα χρόνια, σαν μια λάμψη φωτός. Εξουθενωμένος και κουρασμένος πια, κοιτάς το ρολόι και αναρωτιέσαι πόσο γρήγορα πέρασε ο καιρός και εσύ ακόμα είσαι εδώ. Στο ίδιο σημείο. Προσπαθείς να θυμηθείς, αλλά η μνήμη σου κατοικοεδρεύει στο κοντινό παρελθόν, δεν έχει κουράγιο να πάει πιο πίσω να θυμηθεί, να καταλάβει, να νιώσει. Η ψυχική και σωματική κούραση έχει κατακλύσει κάθε κύτταρό σου. Η πίστη και η ελπίδα έχει χαθεί, σκοτωμένη κείτεται κάπου εκεί, με κάτι όνειρα αγκαζέ, σε εκείνα τα ξεβαμμένα, γκρίζα συννεφάκια που κάποτε συνήθιζαν να είναι ροζ. Το μόνο που εύχεσαι πια είναι να αντέξεις…
Να αντέξεις, πρέπει να αντέξεις άλλη μια ώρα, άλλη μια μέρα. Για τα παιδιά σου, για την οικογένειά σου, για το σύντροφό σου, για να βγει η δουλειά, να μην μείνουν εκκρεμότητες, για το φίλο που σε χρειάζεται. Ονειρεύεσαι να πας σπίτι να ταβλιαστείς και να ξεκουραστείς. Εκεί όμως σε περιμένουν θρασύτατα οι μουσαφιρέοι σου, κάτι τύψεις και ενοχές που παρέα με τις σκέψεις, τη νύχτα κάνουν κατάληψη στο μυαλουδάκι σου και δεν σε αφήνουν να χαλαρώσεις και να κοιμηθείς.
Είναι που τα κράτησες όλα μέσα σου, για να αποφύγεις τη σύγκρουση και την αντιπαράθεση. Είναι που τα πρόσφερες όλα στους άλλους και δεν κράτησες τίποτα για σένα. Είναι που έδωσες αξία σε ανθρώπους και καταστάσεις παραπάνω από όση τους αναλογούσε. Είναι ο πόνος και η πικρία για όλους εκείνους που ήταν κάποτε πλάι σου και νόμιζες ότι τους ήξερες καλά. Τώρα οι θέσεις κενές, μιας και ο καθένας αρέσκεται στο βόλεμά του χωρίς να νοιάζεται και να προσφέρει εκείνη τη χείρα βοηθείας, που μας κάνει να νιώθουμε ουσιαστικά «άνθρωποι».
Ελπίζω να βρεις τη δύναμη και να είσαι ευτυχισμένος, όχι μονάχα δυνατός. Ελπίζω να βρεις το κουράγιο να βάλεις εσένα πρώτο στην κατάταξη και μετά όλους τους άλλους. Ελπίζω να σου προσφέρεις όσα σου αξίζουν και όσα σου αναλογούν. Κανείς δεν θα έρθει να σε σώσει. Είναι όλοι πολύ απασχολημένοι με τις δικές τους μάχες. Σήκω, πάτα γερά στα πόδια και πάλεψε για σένα. Μην ψάχνεις για συμμάχους. Γίνε ο δικός σου ήρωας! Αυτοί που είναι να φύγουν, θα την κάνουν γρήγορα και αυτοί που είναι να κάτσουν δίπλα σου, θα μείνουν αγέρωχοι φρουροί. Εγώ πάντως να ξέρεις, ό,τι και να επιλέξεις, δεν θα σε κρίνω… Σε αγαπώ όπως είσαι!
«Κάλεσμα» από το Vogue για διακοπές στην Ελλάδα: Το γαλλικό περιοδικό αποθεώνει τις ελληνικές παραλίες
Το πρώτο κάλεσμα της για διακοπές στην Ελλάδα έκανε η Γαλλική Vogue, δημοσιεύοντας κατάλογο με τις καλύτερες παραλίες για το 2023. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοφιλές περιοδικό, «η Ελλάδα που είναι γεμάτη κολπίσκους με γαλαζοπράσινα νερά, βρίσκεται ξανά και ξανά στην κορυφή της λίστας με τους πιο ποιοτικούς διεθνείς προορισμούς». Η λίστα της Vogue έχει «άρωμα» Κρήτης με τρεις παραλίες, τη μοναδική λιμνοθάλασσα του Μπάλου, το εξωτικό Ελαφονήσι και τα Σεϊτάν Λιμάνια.
Οι δημοσιογράφοι του Γαλλικού μέσου μόδας ξεχωρίζουν την παραλία Περιβολιού στη Σκόπελο που σαγηνεύει με τα σμαραγδένια νερά και την αναζωγονητική ηρεμία της, καθώς και το Αλυκό στη Νάξο που διαθέτει άγρια ομορφιά και τιρκουάζ νερά. Τα Επτάνησα εκπροσωπούνται επάξια με το μοναδικό Ναυάγιο, το παραδεισένιο Πόρτο Κατσίκι, τον φωτογενή Μύρτο, το Γιδάκι και το Βουτούμι. Από τον κατάλογο δεν θα μπορούσαν να λείπουν το ονειρικό Σαρακήνικο, τα Λαλάρια, η «κόκκινη» παραλία της Σαντορίνης και η «εξωπραγματική» Βοϊδοκοιλιά.
Ένας στους τρεις ξένους επισκέπτες της Κρήτης πάνε Μπάλο
Ο Μπάλος είναι λιμνοθάλασσα, η οποία βρίσκεται στη χερσόνησο της Γραμβούσας, στο βορειοδυτικό άκρο της Κρήτης. Βρίσκεται ανάμεσα στη χερσόνησο της Γραμβούσας με τον ορεινό όγκο του Γεροσκίνου και τη βραχώδη χερσόνησο Τηγάνι. Χαρακτηρίζεται από αβαθή νερά και λευκή άμμο, η οποία κατά σημεία είναι ροζ λόγω των θρυμματισμένων οστράκων και κοραλλιών. Ο Μπάλος είναι προσβάσιμος ακτοπλοϊκώς, οδικώς και με πεζοπορία. Υπάρχει οργανωμένη ακτοπλοϊκή σύνδεση με το Καστέλι Κισσάμου, με πλοιάρια τα οποία επισκέπτονται επίσης την Ήμερη Γραμβούσα. Τη χερσόνησο της Γραμβούσας διασχίζει κατά μήκος χωματόδρομος ο οποίος αρχίζει από την Καλυβιανή Χανίων και μετά από δέκα χιλιόμετρα φτάνει σε χώρο στάθμευσης. Στη συνέχεια η πρόσβαση στην παραλία γίνεται με κατηφορικό μονοπάτι το οποίο προσφέρει πανοραμική θέα της λιμνοθάλασσας. Η κατάβαση διαρκεί 10 με 20 λεπτά. Ακόμα, η πρόσβαση από την Καλυβιανή Χανίων διαθέτει μονοπάτια πεζοπορίας, τα οποία περνούν μέσα από τη Γραμβούσα ή το Γερόσκινο. Έρευνα, η οποία διενεργήθηκε από το ΜΑΙΧ και το Πολυτεχνείο Κρήτης για τον τουρισμό στην Κρήτη, έδειξε ότι ένας στους τρεις αλλοδαπούς επισκέπτες της Κρήτης που χρησιμοποίησαν ως πύλη εξόδου το αεροδρόμιο των Χανίων είχαν επισκεφτεί τον Μπάλο.
Πού θα πάνε οι Ελληνες την Πρωτομαγιά
Iκανοποιητική χαρακτηρίζεται η ζήτηση από τους Έλληνες που καταγράφουν τα τουριστικά γραφεία για διακοπές κατά το τριήμερο της Πρωτομαγιάς, με βοηθητικό παράγοντα την πρόσφατη πασχαλινή περίοδο όπου η ταξιδιωτική κίνηση των Ελλήνων βρέθηκε αρκετά κοντά στα επίπεδα του 2019. Οι κρατήσεις των Ελλήνων ταξιδιωτών για την Πρωτομαγιά έχουν ανακάμψει περίπου στο 80% των προπανδημικών επιπέδων, με τα τουριστικά γραφεία να παρατηρούν ότι η ζήτηση περιστρέφεται γύρω από προορισμούς του εσωτερικού που επιλέχθηκαν και το Πάσχα. Αντίστοιχο ποσοστό ανάκαμψης παρατηρείται και στα ταξίδια σε προορισμούς του εξωτερικού.
Ειδικότερα, τα Ιόνια νησιά πρωταγωνιστούν σε επίπεδο ζήτησης, ενώ δημοφιλείς προορισμοί είναι, μεταξύ άλλων, το Ναύπλιο, η Καστοριά, το Πόρτο Χέλι, η Πάτμος, η Κρήτη, τα Κύθηρα, τα Λουτρά Πόζαρ, η Μονεμβασιά και τα Μετέωρα. Σημειώνεται ότι λόγω της νέας δυνατότητας εξ αποστάσεως εργασίας που προσφέρουν οι επιχειρήσεις αλλά και της ημερολογιακής εγγύτητας του Πάσχα με την Πρωτομαγιά αυτή τη χρονιά, μερίδα Ελλήνων ταξιδιωτών που επέλεξαν προορισμούς εσωτερικού για το Πάσχα θα παραμείνουν σε αυτούς και για το τριήμερο της Πρωτομαγιάς.
Εκπρόσωποι ελληνικών προορισμών δίνουν την εκτίμησή τους στο ΑΠΕ-ΜΠΕ σχετικά με την κίνηση για την Πρωτομαγιά και το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος: «Η σεζόν στη Σκόπελο θα ξεκινήσει από νωρίς φέτος με διεθνείς αφίξεις από αγορές που στοχεύουμε τα τελευταία χρόνια όπως τη Μ. Βρετανία. Εξίσου σημαντική αναμένεται η ροή από Σκανδιναβία και Ολλανδία, ενώ το κοινό από Γαλλία, Αυστρία και Ανατολική Ευρώπη δείχνει έντονη προτίμηση. Την Πρωτομαγιά και ειδικά το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, αλλά και γενικότερα τον Ιούνιο, οι πληρότητες θα είναι ιδιαίτερα αυξημένες», σχολίασε η πρόεδρος της Επιτροπής Τουρισμού του Δήμου Σκοπέλου, Γιάννα Ευσταθίου.
«Πολύ θετικά είναι τα μηνύματα που εισπράττουμε για τη σεζόν με τις κρατήσεις για Νάξο από το εξωτερικό να αυξάνονται αλματωδώς, όσο πλησιάζουμε στο καλοκαίρι. Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία, Αγγλία αλλά και πιο μακρινές αγορές όπως οι ΗΠΑ ανταποκρίνονται στο κάλεσμα μας. Η επισκεψιμότητα θα είναι σε υψηλά επίπεδα στα τριήμερα της Πρωτομαγιάς και του Αγίου Πνεύματος», δήλωσε ο αντιδήμαρχος Τουρισμού Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Βαγγέλης Κατσαράς.
Με καινούριο φεγγάρι στην Podgorica περνώντας τη γέφυρα της Χιλιετίας ντύνομαι όλα τα βλέμματα αρχαίων φαντασμάτων -δικών μου και ξένων- και καθρεφτίζομαι στο Morava, αθώα.
Αράζω στο Block 4, χαζεύοντας παιδιά, που γυρνούν στο στόμα τους σκληρά σύμφωνα και σκέφτομαι πόσο θα ’θελα να σπάσω μαζί τους μερικά τζάμια. Απ’ αυτά των κτηρίων της σοσιαλιστικής περιόδου, τότε που η πόλη λεγόταν Τίτογκραντ κι ο κόσμος ήταν αλλιώς. Γιατί είν’ άγριο σκυλί η νοσταλγία και κάπως πρέπει να την παλέψεις. Αυτό μαρτυρούν τόσα συνθήματα, για την πρώην Γιουγκοσλαβία, που μου μεταφράζουν όπως-όπως.
Στο Ρολόι, στη Stara Varoš, παρουσιάζομαι τα μεσάνυχτα, για να σας πω το παραμύθι… Ήταν κάποτε, το Μπελγκιουρτλέν, το βατόμουρο των Οθωμανών, κι ύστερα το Βασίλειο του Μαυροβουνίου, το Πριγκιπάτο, κι άλλα, κι άλλα… κι ό,τι απέμεινε τέλος πάντων απ’ τα τόσα ονόματα με τις κορώνες, το ισοπέδωσαν οι 70 πάνω-κάτω βομβαρδισμοί του Δευτέρου Παγκοσμίου, δε νομίζετε; Μα οι κήποι ξανανθίζουν. Ευτυχώς.
Στον πύργο της Dajbabska Gora σ’ αφήνω, βλέποντας την πόλη τόσο όμορφη, φωτισμένη από ψηλά, ν’ αστράφτει χίλια άστρα. “Θα ξανάρθω”, σου λέω μετά το χορό μας και δεν σ’ αποχαιρετώ. Zdravo, γεια σου, “περίμενέ με”.-
Μας χωρίζουν οι γλώσσες, δεν σ’ αναζήτησα Vuk, κι ας πιστεύω πως πέρασες πολλές φορές απ’ αυτό το δρόμο, απ’ τη Bulevar Ivana Crnojevića φωνάζοντας συνθήματα για όλα εκείνα που σας καίνε εδώ. Μα ίσως είν’ η μισή αλήθεια, που σου λέω.
Γιατί ακούω μαρσαρίσματα και θέλω να γυρίσω και να ’ναι εκείνος. Εκείνος μόνο, για να του θυμώσω: “τι θες κι εσύ με τα μαύρα ρούχα σου και τα καπνισμένα μάτια; τι με κυνηγάς, με τ’ αναποφάσιστα χέρια σου;” Και πώς να καταλάβεις ότι θα ’θελα να του δείξω την πόλη, Vuk, να ξεφλουδίσει την ιστορία της, κι ίσως να γράψει ποιήματα;
Πώς να καταλάβεις, ότι στέκομαι έξω απ’ τον καθεδρικό, που στους τοίχους του απεικονίζεται ο Μαρξ, o Ένγκελς, ο Τίτο, να καίγονται στην Κόλαση, και δεν μπαίνω μέσα; Πρέπει ν’ αφήσω κάτι, μια εκκρεμότητα, ένα λόγο, για να υπάρξει επόμενη φορά, για να ξανάρθω εδώ, να πιάσω το νήμα πάλι τότε, κι έτσι μένω ν’ αναρωτιέμαι: “θα γελούσε ή θα θύμωνε μ’ όλα αυτά”;
Φεύγω, όσο πιο μακριά μπορώ, αλλά θα επιστρέψω, απ’ όσες χώρες κι αν διαλέξω να περάσω. Θα ξανάρθω, μια νύχτα που το φεγγάρι θα ’ναι στη χάση του, θα ’χω μπερδευτεί σε μια στροφή, κάπου στα βουνά της Βοσνίας προσπαθώντας να βρω τα σύνορα, για την πράσινη χώρα σου, Crna Gora, Vuk, όσο εσύ θα μου γράφεις μήνυμα, τότε ακριβώς, λες και θα νιώθεις πως πλησιάζω.
Θα ρωτήσω έναν άγνωστο με γελαστά καταγάλανα μάτια και άγρια μαύρα γένια, κάνοντας νοήματα: “Podgorica through Nikšić ;” για να βρω το δρόμο κι εκείνος θα επιβεβαιώσει τη διαδρομή και θα με διορθώσει με την τραγουδιστή του διάλεκτο, τονίζοντας τα γράμματα μετά το ρο: “Ποντγκορίτσε. Ποντγκορίτσε…” Όχι Ποντγκόριτσα εδώ. Ποντγκορίτσε. Μ’ αρέσει, ξέρεις. Ποντγκορίτσε… Η πόλη όπου θα επιστρέφω. Πάντα. Μέχρι… Καληνύχτα. Είν’ αργά.
*Το ποίημα δημοσιεύτηκε στο πρώτο τεύχος, του fanzin της Locomotiva Cooperativa το 2019 και συμπεριλαμβάνεται στην ανέκδοτη ποιητική συλλογή “Συναντήσεις με αγνώστους”.