Δεν μπορείς να εξηγήσεις το γιατί. Μπορεί φαινομενικά όλα να είναι καλά ή τουλάχιστον σταθερά. Από καιρό όμως, νιώθεις μια πίεση μέσα σου. Έναν ανεξήγητο εκνευρισμό. Τα νεύρα σου μοιάζουν πειραγμένα κι η υπομονή σου εξαντλημένη. Μελαγχολείς χωρίς λόγο. Νιώθεις το στομάχι σου να σφίγγεται από άγχος, χωρίς αιτία. Νιώθεις μια ανεξήγητη απογοήτευση να σε κατακλύζει. Μια ματαιότητα έχει γεμίσει την ψυχή σου και το μαύρο χρώμα θαρρείς πλαισιώνει κάθε σκέψη σου.
Η ανάγκη που νιώθεις για απομόνωση και μοναξιά, μοιάζει ακατανίκητη. Δεν θες να βλέπεις, να ακούς, να νιώθεις. Δεν θες να μιλάς, να συμμετέχεις, να εξηγείς. Ιδανικά θα ήθελες να κλειστείς σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο και να μην σκέφτεσαι καν. Ξέρεις ότι δεν γίνεται και στις καθημερινές συναναστροφές σου, προσπαθείς να μην δείχνεις αυτό που νιώθεις. Προσπαθείς να είσαι εντάξει με όλους. Στη δουλειά, στο σπίτι, στις παρέες σου. Εξάλλου, τι να εξηγήσεις; Αφού κι εσύ δεν μπορείς να κάνεις λέξεις αυτό που νιώθεις. Θα περάσει λες…
Κι έρχεται όλο αυτό και γίνεται ένα ασήκωτο βάρος στο στήθος σου. Όχι μόνο δεν περνάει, αλλά γιγαντώνεται μέσα σου. Βλέπεις ότι αρχίζεις να χάνεις τον εαυτό σου. Έχεις γίνει απίστευτα νευρικός ή σχεδόν ανύπαρκτος. Έχει γεμίσει η καρδιά σου το κόκκινο της έντασης ή το λευκό της απόλυτης (και παράλογης) ηρεμίας. Ξέρεις πως το μπαμ θα γίνει από στιγμή σε στιγμή. Σαν χύτρα έτοιμη να εκραγεί, με άγνωστες συνέπειες. Και κάπου εκεί, την ύστατη ώρα, αποφασίζεις να κατεβάσεις ρολά. Επιλέγεις να μην ακούς, να μην συμμετέχεις, να μην μιλάς, να μην αντιδράς. Αποφασίζεις να μην ξεσπάσεις και να καταπιείς όσα σε βαραίνουν. Γιατί υπάρχουν πολλά που σε βαραίνουν…
Ασήμαντα, ανούσια γεγονότα τα οποία σε πείραξαν, αλλά αποφάσισες να μην δώσεις έκταση. Φαινομενικά αθώες ατάκες και ντυμένες με χιούμορ κριτικές, στις οποίες επέλεξες να μην απαντήσεις. Μικρά, αόρατα σχεδόν λιθαράκια, που ήρθαν σιγά σιγά και μπούκωσαν την ψυχή σου.“Δεν πειράζει” που από θεωρητικές άμυνες, έγιναν εκρηκτική ύλη, σε μια βόμβα έτοιμη να απασφαλίσει από στιγμή σε στιγμή.
Θα σταματήσουν όμως τα κατεβασμένα σου ρολά, την περόνη απ’ το να βγει απ’ τη θέση της; Η επιμονή σου ότι αντέχεις κι άλλο, η απόφασή σου να προσπαθήσεις να συμπιέσεις λίγο ακόμη αυτά που σε πνίγουν, θα βοηθήσει να αποφύγεις την έκρηξη;
Μήπως τελικά, έπρεπε να επιτρέπεις στον εαυτό σου μικρές αποσυμπιέσεις πού και πού; Μήπως να ελάττωνες λίγο τα “δεν πειράζει”; Μήπως να έκανες κανένα μικρό ξέσπασμα καμιά φορά; Και δεν πειράζει, ας μην σε λένε όλοι “το καλύτερο παιδί”.Εξάλλου, μην ξεχνάς πως μια λεπτή κλωστή τα κρατάει όλα. Μυαλό, ψυχραιμία, υπομονή…
Πώς να σωπάσω, όταν το μέσα μου ουρλιάζει; Πώς να σωπάσω τις σκέψεις, όταν αυτές λικνίζονται στον πιο ξέφρενο χορό; Πώς να εξημερώσω τα όνειρά μου, όταν τα χαλινάρια έχουν χαθεί;
Πώς να σωπάσω τη λύπη μου, που μου κολλάει σαν βδέλλα και μου ρουφάει κάθε σταγόνα από το μυαλό; Πώς να σωπάσω την ψυχή μου, που σε αποζητά κάθε λεπτό; Πώς να σωπάσω τον ακατανίκητο πόθο που μου κυριεύει το σώμα όταν σε σκεφτώ;
Πώς να σωπάσω τις κραυγές μέσα μου, που θέλουν να εισακουστούν; Πώς να τις σωπάσω να μη σε σκέφτομαι;
Η Τέλεια Ευθυγράμμιση Των Αρχαίων Μνημείων Και Αλλά Μυστηριώδη Μνημεία Στο Κόσμο PART 2
Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν χιλίαδες μνημεία από διάφορους πολιτισμούς που έζησαν στον πλανήτη μας. Μερικά εξ αυτών είναι αφιερωμένα σε βασιλιάδες, άλλα σε θεούς, άλλα σε ανθρώπους, ενώ υπάρχουν και ναοί που χτίστηκαν για να τιμήσουν κάποια ''ιερά'' ζώα. Υπάρχουν όμως και κάποια μνημεία που ακόμη και σήμερα διχάζουν την επιστημονική κοινότητα για τους λόγους για τους οποίους δημιουργήθηκαν.Η αρχαιολογία πλέον έχει στη διάθεσή της εξελιγμένα τεχνολογικά μέσα και πληθώρα πηγών, ωστόσο είναι πάρα πολλά αυτά που δεν γνωρίζουμε για το παρελθόν του πλανήτη μας- και ουκ ολίγα είναι τα αρχαία μνημεία τα οποία δημιουργούν πολλά ερωτηματικά, συναρπάζοντας πολλές φορές τη φαντασία.
Η τέλεια ευθυγράμμιση των αρχαίων μνημείων
Η τέλεια ευθυγράμμιση των αρχαίων μνημείων – Ο αρχαίος κόσμος γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρων και πολύ πιο μυστηριώδης!Οι πρόγονοί μας, είχαν το δικό τους τρόπο τεχνικής, τεχνολογίας και κατασκευής, δημιουργώντας φανταστικές μέγα δομές και μνημεία, που ακόμα και σήμερα δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε.Η γνωστή Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας είναι μία δομή που κατασκευάστηκε με καταπληκτική ακρίβεια. Βλέπει τον Βορρά με ένα πολύ μικρό περιθώριο λάθους.Υπάρχουν αμέτρητες τοποθεσίες σε όλον τον κόσμο που φαίνεται να συνδέονται με κάποιο τρόπο. Αν ρίξετε μια ματιά σε αρχαιολογικούς χώρους στο χάρτη, όπως οι Γραμμές Nazca
Αλκυόνη, κόρη της Ενάρετης που έδωσε το όνομά της στις Αλκυονίδες μέρες. Γιατί την εκδικήθηκε ο Δίας και για λογαριασμό της άλλαξαν τα καιρικά φαινόμενα...
Οι Αλκυονίδες ημέρες οφείλουν το όνομά τους στην ελληνική μυθολογία. Η Αλκυόνη ήταν κόρη της Ενάρετης και του Αιόλου, που είχε ορίσει ο Δίας να κρατά τους ανέμους στον ασκό του. Επρόκειτο για πανέμορφη κοπέλα, που παντρεύτηκε τον νεαρό Κύηκα και ζούσε δίπλα στη θάλασσα. Ήταν τόσο ευτυχισμένοι που πίστευαν ότι δεν ήταν θνητοί αλλά θεοί του Ολύμπου. Μάλιστα αποκαλούσαν ο ένας τον άλλον με τα ονόματα του Δία και της Ήρας και ζητούσαν και από τους υπόλοιπους κατοίκους της περιοχής να τους αποκαλούν έτσι. Όταν το έμαθε ο Δίας εξαγριώθηκε και αποφάσισε να τους εκδικηθεί. Η εκδίκηση του Δία Μια μέρα ο Κύηκας πήγε με τη βάρκα του για ψάρεμα. Η Αλκυόνη είχε κακό προαίσθημα και τον παρακάλεσε να μείνει σπίτι, αλλά εκείνος δεν την άκουσε. Ο Δίας προκάλεσε τρικυμία και έριξε κεραυνό στη βάρκα του. Ο νεαρός βούτηξε στη θάλασσα και άρχισε να κολυμπά αλλά δεν κατάφερε να σωθεί από τα μανιασμένα κύματα. Όταν η Αλκυόνη είδε τα ξύλα του καραβιού να επιπλέουν άρχισε να θρηνεί τον χαμό του αγαπημένου της. Ο Δίας τους λυπήθηκε και αποφάσισε να τους μεταμορφώσει σε θαλασσοπούλια. Ο Κύηκας μεταμορφώθηκε σε θαλασσοπούλι και η Αλκυόνη σε ένα πανέμορφο μικρό πουλί με γαλάζια φτερά που πήρε το όνομά της. Η αλκυόνη φθάνει τα 18 εκατοστά σε μήκος, έχει κοντά και λεπτά πόδια Το πουλί συνέχισε να ζει στην ακροθαλασσιά αλλά δεν μπορούσε να αναπαραχθεί καθώς γεννούσε τα αυγά του τον χειμώνα και τα κύματα της θάλασσας παρέσερναν τη φωλιά του. Ο Δίας τη λυπήθηκε και αποφάσισε να αλλάξει τα καιρικά φαινόμενα για χάρη της. Όρισε μερικές μέρες του χρόνου η θερμοκρασία να ανεβαίνει, να σταματούν οι βροχές και οι άνεμοι, ώστε να μπορεί να γεννήσει τα αυγά της. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμασαν τις ηλιόλουστες μέρες «Αλκυονίδες» και μέχρι σήμερα το μικρό πουλί που κάθε χρόνο ξεχειμωνιάζει στην Ελλάδα, καταφέρνει να γεννά τα αυγά του καταμεσής του χειμώνα, χάρη στην παρέμβαση του αρχηγού του Ολύμπου....
Ένα πλούσιο πρωινό είναι η καλύτερη αρχή για μία δύσκολη μέρα. Φτιάξε μία απολαυστική φριτάττα με αυγά, σπανάκι και φέτα και εφοδιάσου με γεύση και ενέργεια!
Υλικά
5 αυγά
¼ β φλιτζ. γάλα
¼ φλιτζ. φέτα
¼ φλιτζ. τριμμένο τυρί
Αλάτι & πιπέρι
1 φλιτζ. φρέσκο ψιλοκομμένο σπανάκι
Διαδικασία
Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 190 βαθμούς. Λαδώνουμε ελαφρώς μία ταρτιέρα για σουφλέ διαμέτρου 23 εκ. και το αφήνουμε στην άκρη.
Σε μεσαίο μπολ, χτυπάμε με ένα σύρμα χειρός τα αυγά, το γάλα, το τυρί, τη φέτα, το αλάτι και το πιπέρι. Προσθέτουμε τη φέτα και το σπανάκι, ανακατεύουμε και βάζουμε το μίγμα στην ταρτιέρα. Ψήνουμε για περίπου 25 λεπτά και αφήνουμε για 5 λεπτά να «σταθεί» προτού σερβίρουμε.
Σοφοκλή “Ηλέκτρα” (Εθνικό Θέατρο, 1996). Η Τάνια Παπαδοπούλου ως Χρυσόθεμις και η Λυδία Κονιόρδου ως Ηλέκτρα.
Οι παρθένοι, δηλαδή τα νεαρά ανύπαντρα κορίτσια, αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία χαρακτήρων στην τραγωδία, που ανθεί όλως ιδιαιτέρως στα χέρια του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Οι τραγικές παρθένοι χωρίζονται χονδρικά σε τρεις κατηγορίες: (α) στις αδύναμες, παθητικές μορφές, όπως η Χρυσόθεμις και η Ισμήνη, η αχνή παρουσία των οποίων τονίζει τον δυναμισμό των αδελφών τους· (β) στα αγνά σφάγια, όπως η Ιφιγένεια, η Πολυξένη και η Μακαρία· (γ) στις φωνές της αντίστασης στην αδικία, τη φαυλοκρατία και την ηθική παρακμή, όπως η Αντιγόνη και η Ηλέκτρα.
Η μεν Πολυξένη του Ευριπίδη προσιδιάζει περισσότερο στη δεύτερη κατηγορία, η δε Ηλέκτρα του Σοφοκλή στην τρίτη. Και οι δύο όμως, φυσιολογικά, έχουν τις ιδιομορφίες τους.
Η ΠΟΛΥΞΕΝΗ
Οι παρθένες-σφάγια είναι εξιδανικευμένες μορφές, το αγνό αίμα των οποίων χύνεται για τη σωτηρία της κοινότητας, δηλαδή της κοινότητας των ανδρών, οι οποίοι λαμβάνουν την απόφαση να τις θυσιάσουν. Ενίοτε το θύμα είναι απρόθυμο και η θυσία, καταφανώς άδικη, επισύρει μίασμα για τους θύτες: αυτή είναι ξεκάθαρα η περίπτωση της Ιφιγένειας στον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου (έργο στο οποίο η νεαρή κοπέλα δεν εμφανίζεται επί σκηνής). Σε άλλες περιπτώσεις, όπως η περίπτωση της «Ιφιγένειας στην Αυλίδα» του Ευριπίδη αλλά και των «Ηρακλειδών» του ιδίου (Μακαρία), το θύμα ενστερνίζεται πλήρως τον ανδρικό κώδικα αξιών, αποδέχεται την αναγκαιότητα της θυσίας και πορεύεται εκουσίως προς τον θάνατο.
Εθνικό Θέατρο (1994)
Η Πολυξένη ανήκει σε μια κατηγορία ενδιάμεση των πιο πάνω. Πορεύεται μεν εκουσίως και εν πλήρει συνειδήσει προς τη σφαγή (αρνείται να παρακαλέσει, παροτρύνει μάλιστα και τη μητέρα της να πάψει τις προσπάθειες να τη σώσει)· όμως η συνειδητή της υποταγή στη μοίρα του θανάτου δεν συνιστά αυτοθυσία υπέρ της κοινότητας, αλλά το αντίθετο: συνιστά πράξη αξιοπρέπειας και αντίστασης στη στερρὰν ἀνάγκην. Η αντίσταση αυτή καταδικάζει την πράξη των Ελλήνων, εκθέτει ηθικά τόσο τους ζωντανούς που την εκτελούν (ιδιαίτερα τον Οδυσσέα και τον Νεοπτόλεμο, αλλά και τον Αγαμέμνονα, που δεν είχε τη δύναμη να τη σταματήσει) όσο και τους νεκρούς που τη ζήτησαν (το είδωλο του Αχιλλέα).
Η θυσία της Πολυξένης αφαιρεί ένα ακόμη λιθαράκι από το οικοδόμημα του ηρωικού-επικού πολιτισμού, το οποίο πλέον είναι έτοιμο να καταρρεύσει οριστικά και εκκωφαντικά. Η ίδια η κοπέλα αποτελεί μια από τις λαμπρότερες γυναικείες παρουσίες σε ολόκληρο το τραγικό corpus. Η μορφή της, άλλωστε, ήταν το κυρίως στοιχείο που κατέστησε την Εκάβη μια από τις δημοφιλέστερες τραγωδίες του Ευριπίδη κατά την αρχαία και βυζαντινή περίοδο. Πάναγνη παρθένος, η αθωότητά της αντικατοπτρίζεται στην τελειότητα του νεανικού της σώματος, το οποίο πότε γυμνώνει επιδεικτικά σε μια καταγγελτική χειρονομία, πότε προστατεύει επιμελώς, ακόμη και τη στιγμή που πέφτει σφαγμένη, από τα λάγνα μάτια των ανδρών που παρακολουθούν.
Οι αγνές παρθένοι οδηγούνται στο θυσιαστήριο πριν οδηγηθούν στη νυφική παστάδα: σε ένα μοτίβο που συνηθίζεται στην τραγωδία, το μαχαίρι του θύτη, που διαπερνά το πάλλευκο δέρμα του γυναικείου θύματος, λειτουργεί σαν υποκατάστατο του ανδρικού μορίου, άρα κατ᾽ επέκταση η σφαγή αποτελεί αντεστραμμένη εκδοχή της σεξουαλικής πράξης που θα λάμβανε χώρα την πρώτη νύχτα του γάμου. Το αίμα που θα χυνόταν ως ένδειξη μετάβασης από την παρθενία στη γυναικεία ωριμότητα, τώρα σημαίνει τη μετάβαση από τη ζωή προς τον θάνατο. Το μέσα του Οίκου, ο κατεξοχήν χώρος της γυναίκας, αντικαθίσταται από το κάτω του Άδη. Οι αγνές παρθένοι που θυσιάζονται παντρεύονται τον Άδη τροποντινά. Επιλέγοντας τον θάνατο αντί την ατίμωση η Πολυξένη καθίσταται κι αυτή με τον τρόπο της νύφη του νεκρού Αχιλλέα: έτσι αποφεύγει την αναξιοπρέπεια του δουλικού λέχους, το οποίο για μια πριγκίπισσα ήταν μοίρα χειρότερη από τον θάνατο. Ο εκούσιος θάνατος της Πολυξένης είναι ωραίος θάνατος: από τη μια διαφυλάσσει τη μέσα και την έξω ομορφιά, την αξιοπρέπεια και το μεγαλείο της νεαρής κοπέλας, που γίνεται τώρα θάμασμα για τον όχλο των εχθρών της· από την άλλη περισώζει όχι μόνο το κύρος του οίκου των Πριαμιδών αλλά και ένα ψήγμα έστω από τις παραδοσιακές αξίες του ηρωικού κόσμου σε ένα κόσμο που αργά αλλά σταθερά καταρρέει.
Η ΗΛΕΚΤΡΑ
Η Κριστίν Σκοτ-Τόμας ως Ηλέκτρα
Η Ηλέκτρα του Σοφοκλή είναι κι αυτή μια ιδιότυπη «νύμφη του Άδη» αλλά με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο και για έναν πολύ διαφορετικό λόγο. Η Ηλέκτρα, η οποία δεν είναι πια νεαρό κορίτσι, όπως η Πολυξένη, αλλά γυναίκα που σχεδόν έχει εξαντλήσει τα βιολογικά της περιθώρια να παντρευτεί και να τεκνοποιήσει, δεν θυσιάζεται κυριολεκτικά· παραμένοντας όμως πεισματικά προσκολλημένη στη μνήμη του πατέρα της και στον σκοπό της εκδίκησης, απομακρύνεται εθελουσίως από τη ζωή και υποκαθιστά τροποντινά την Κλυταιμήστρα στον ρόλο της materfamilias.
Με την παθητική της αντίσταση, την κραυγαλέα αυτοταπείνωση (αυτή, μια πριγκίπισσα, έχει εμφάνιση δούλης) και κυρίως τον ατέρμονό της θρήνο η Ηλέκτρα υψώνει φωνή διαμαρτυρίας ενάντια στη φαυλότητα των φονιάδων του πατέρα της. Η στάση της, δηλαδή, ενέχει την καταγγελτική διάσταση που ενέχει και η στάση της Πολυξένης, Όπως και η τελευταία, επιλέγει συνειδητά την πορεία της, μια πορεία αυτοκαταστροφής. Οι βασικές της διαφορές με την Πολυξένη, όμως, είναι τρεις και είναι μεγάλες.
Πρώτον, η μεν Πολυξένη δεν είχε επιλογή να μην πεθάνει· μπορούσε μόνο να ορίσει τη μέθοδο του θανάτου της (δεν ελέγχει το αν θα πεθάνει, αλλά το πώς· η θυσία είναι αναπόφευκτη). Η Ηλέκτρα από την πλευρά της είχε — τουλάχιστον θεωρητικά — μια εύκολη διέξοδο: μπορούσε κάλλιστα να ακολουθήσει την οδό της Χρυσόθεμης, την οδό του αναξιοπρεπούς συμβιβασμού. Κάτι τέτοιο, βέβαια, είναι τόσο ξένο με τη φύση της, που στην πράξη δεν υφίσταται ως επιλογή.
Δεύτερον, ενώ η Πολυξένη οδηγείται με τιμές στον Άδη, η Ηλέκτρα επιλέγει μια μορφή ζωντανού θανάτου, η οποία σταδιακά την αποξενώνει από όλους τους ανθρώπους τριγύρω της. Το μόνο ανθρώπινο σημείο αναφοράς για την Ηλέκτρα είναι η ανάμνηση του νεκρού πατέρα και η προσδοκία του χαμένου αδελφού, που μπορεί κάποτε να γυρίσει μπορεί και όχι.
Τρίτη και σημαντικότερη διαφορά είναι οι συνέπειες της θυσίας στις ψυχές και κυρίως στην εικόνα των δύο κοριτσιών. Η μεν Πολυξένη εξαίρεται για τη θυσία της, μεγαλύνεται και λαμπρύνεται τόσο στα μάτια των οικείων της — ειδικά της μάνας της, που βρίσκει παρηγοριά στον όμορφό της θάνατο — όσο και στα μάτια των ιδίων των θυτών της, που της προσφέρουν συντετριμμένοι μεταθανάτιες τιμές. Η επιλογή της Ηλέκτρας, αντιθέτως, την υποβιβάζει σε μια ζωή σωματικής και ηθικής φθοράς, που αλλοιώνει και το σώμα και την ψυχή της. Η κόρη του Αγαμέμνονα φθείρεται μέρα με τη μέρα, σε σημείο που καταλήγει, αν και γυναίκα, η οποία, όπως και η Αντιγόνη, «γεννήθηκε για να αγαπά κι όχι για να μισεί», να χάσει εντελώς τον εαυτό της, να αποκτηνωθεί. Η Ηλέκτρα φτάνει να ζητήσει από τον Ορέστη να χτυπήσει τη μάνα τους δυο φορές και — σε μια προφανή αναφορά στην Αντιγόνη — να πετάξει το σώμα του νεκρού Αιγίσθου στα σκυλιά. Ενώ η Πολυξένη θα ζει για πάντα στη μνήμη των ανθρώπων που τη σκότωσαν ως η τελευταία ίσως έκλαμψη ενός σπουδαίου κόσμου που χάθηκε, είναι αμφίβολο αν η Ηλέκτρα, ακόμη και με την ευόδωση της πολυπόθητης τιμωρίας των ενόχων, βρίσκει στο τέλος τη λύτρωση.
Ενώ λοιπόν η Πολυξένη καθαγιάζεται με τον γρήγορο και καθαρτικό θάνατό της, ενώ δηλαδή παραδόξως η θυσία, στερρὰ ἀνάγκη, τη λυτρώνει από την ἀνάγκην αυτή, η Ηλέκτρα, με τη βασανιστική προσκόλλησή της στο σκότος του θρήνου και του μίσους, προσεγγίζει περισσότερο την ηθική σκληρότητα ενός Κρέοντα ή την αποθηρίωση μιας Εκάβης.
Η Πολυξένη σκοτώνεται από τους εχθρούς της και σώζεται· η Ηλέκτρα υποβάλλει τον εαυτό της σε αργό θάνατο, για να τιμωρήσει τους εχθρούς της, και με τον τρόπο αυτό χάνει τον εαυτό της. Ενώ η Πολυξένη είναι τυπική τραγική παρθένος (άσπιλη, αμόλυντη, γενναιόψυχη, μεγαλοπρεπής), η Ηλέκτρα είναι μορφή βαθύτατα προβληματική, ακραία εκδήλωση του Θηλυκού, που «παντρεύεται» όχι ακριβώς τον Άδη αλλά τον νεκρό της πατέρα προτάσσοντας τη θυγατρική της ιδιότητα έναντι της προκαθορισμένης της κοινωνικής της αποστολής, δηλαδή του γάμου και της μητρότητας. Ενώ το έκπαγλο σώμα της Πολυξένης, καθώς πέφτει νεκρή, συνιστά σκληρή και αναντίρρητη καταδίκη εις βάρος των Ελλήνων, οι οποίοι εξευτελίζουν την ηρωική ηθική και σπρώχνουν το τραγικό σύμπαν ένα βήμα πλησιέστερα προς το χάος, η Ηλέκτρα δεν απειλεί πραγματικά την πατριαρχία, όπως η Πολυξένη ή όπως η Αντιγόνη. Αντιθέτως, σκοπός της ζωής της είναι η αποκατάσταση της πατριαρχικής τάξης, την οποία διατάραξε ο φόνος του Αγαμέμνονα και η εξορία του Ορέστη.
Αγροτουρισμός και παραδοσιακό zero waste στον Ελαφότοπο Ζαγορίου
Το Ζαγόρι είναι από τα αγαπημένα μας μέρη! Μετά από τις γιορτινές γλυκές δημιουργίες μας, αποφασίσαμε πως ένα γλυκό ταξίδι είναι η απάντηση στις θερμίδες που καταναλώναμε… Πρώτη στάση; Ελαφότοπος!
Φτάνοντας στον Ελαφότοπο Ζαγορίου
Ο Ελαφότοπος είναι ένα ορεινό χωριό του δήμου Ζαγορίου, σε υψόμετρο 1.100 μέτρων. Είναι ένα ήσυχο χωριό, με τη δική του ομορφιά, όχι τόσο τουριστικό όσο άλλα Ζαγοροχώρια. Εκτός από την ηρεμία που προσφέρει, ο παραδοσιακός του χαρακτήρας, με τις πετρόχτιστες στέγες, αυτή την εποχή δένει απόλυτα με το χειμερινό τοπίο. Όλα τα χωριά του Ζαγορίου είναι προστατευόμενοι οικισμοί και ανήκουν στην Προστατευόμενη Περιοχή Βορείας Πίνδου.
Η θέα του Ελαφότοπου στα βουνά της Ηπείρου
Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να πάμε στον αγροτουριστικό ξενώνα Ρόκκα, για να πάρουμε το πρωινό μας! Μας περίμεναν χειροποίητες μαρμελάδες και μυρωδάτο κέικ, σπιτικό ζυμωτό ψωμί, ντόπιο μέλι, γιαούρτι παραγωγής τους και φρέσκα αυγά από τις κοτούλες τους.
Σπιτικό πρωινό, φτιαγμένο με φρέσκα υλικά παραγωγής του αγροτουριστικού ξενώνα Ρόκκα
Τα πρωινά στις διακοπές μας είναι τα αγαπημένα μας, ειδικά όταν είναι χειροποίητα!
Στον ξενώνα, μας περίμενε ένα ζεστό παραδοσιακό δωμάτιο με τζάκι!
Για πρωινή τόνωση πριν από τις δραστηριότητές μας, ήπιαμε χειροποίητο χυμό από κράνα, μια από τις αγαπημένες μας ελληνικές υπερτροφές. Η ιδιοκτήτρια Λένα μας εξήγησε πώς φτιάχνει τον χυμό: βάζει τα κράνα σε έναν ατμιστή, μια παλιά συσκευή που είχε πάρει από την Αυστρία. Η συσκευή βράζει νερό στο κάτω μέρος της και με τον ατμό που παράγει, κάνει τα φρούτα να σκάνε και να βγάζουν το χυμό τους. Τον χυμό η Λένα τον βράζει με μπόλικη ζάχαρη για να συντηρείται, σαν σιρόπι, και όταν είναι να τον σερβίρει τον διαλύει με νερό. Ένας πρωτότυπος, πολύ υγιεινός και πεντανόστιμος χυμός! Με το σκεύος αυτό μπορείς να φτιάξεις ότι χυμό θέλεις… Η Λένα φέτος έφτιαξε ακόμα χυμό από κορόμηλο και σταφύλι!
Πώς φτιάχτηκε ο χυμός κράνα που δοκιμάσαμε
Η μέρα ήταν υπέροχη και έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε μια πρώτη βόλτα στα κοντινά χωριά Βίτσα και Μονοδένδρι. Περπατήσαμε από το ένα στο άλλο για να κάψουμε το πρωινό που καταβροχθίσαμε…
Περπατώντας στα πέτρινα δρομάκια του Μονοδενδρίου
Στο Μονοδένδρι επισκεφθήκαμε το Ριζάρειο Κέντρο Συναθροίσεων και Εκθέσεων του Ριζάρειου Ιδρύματος. Το μουσείο στεγάζεται σε ένα κτίσμα του 1900, το Αρχοντικό Πανταζή. Εκεί φιλοξενείται αυτή την περίοδο μια έκθεση του πρωτοπόρου και πολύ σημαντικού Γαλλοελβετού φωτογράφου Φρεντερίκ Μπουασονά, ο οποίος στις αρχές του 20ου αι. ταξίδεψε για πολλά χρόνια της ζωής του στη χώρα μας, για να τη φωτογραφήσει.
Ήρθαμε να δούμε την έκθεση του Μπουασονά στο μουσείο του Ριζάρειου Ιδρύματος.
Στον υπαίθριο χώρο του Αρχοντικού Πανταζή όπου στεγάζεται το μουσείο
Η χώρα μας έχει δύο χαρακτηριστικές ιδιότητες, τη φωτεινότητα και τη διαφάνεια. Αυτές οι ιδιότητες καθόρισαν το χώρο μέσα στον οποίο μεγαλώσαμε και ζήσαμε. Μ’ αυτές τις ιδιότητες ταυτίστηκε ο Οδυσσέας Ελύτης. Η ποίησή του είναι γεμάτη φως. Πριν όμως από τον Ελύτη, ο Fred Boissonnas, με τις φωτογραφίες του, αναμετρήθηκε όχι μόνο με το ελληνικό φως, αλλά και με το ελληνικό κάλλος και την ελληνική μνήμη. Οι στιγμές που αιχμαλώτισε ήταν, είναι και θα παραμείνουν μαγικές. Οι δημιουργίες του δίνουν στο ελληνικό φως την πιο λαμπερή και γνήσια έκφρασή του…
Από την έκθεση στο Ριζάρειο Κέντρο Συναθροίσεων και Εκθέσεων
Η έκθεση φωτογραφίας Εικόνεςτης Ελλάδας του Fred Boissonnas
Μας έκαναν μεγάλη εντύπωση τα στερεοσκόπια της έκθεσης, μέσα από τα οποία μπορείς να δεις τις φωτογραφίες να ζωντανεύουν τρισδιάστατα.
Μετά το φωτογραφικό μας ταξίδι στο χρόνο, κατηφορήσαμε προς την Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής Μονοδενδρίου. Η θέα κατά μήκος της σύντομης διαδρομής από το χωριό προς τη μονή είναι φοβερή.
Πλάτωμα στο μονοπάτι που οδηγεί στην Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής Μονοδενδρίου, στην άκρη του γκρεμού…
Όπως διαβάσαμε σε πινακίδα στη μονή, χτίστηκε το 1412 μ.Χ. από τον άρχοντα Μιχαήλ Βοηβόνδα τον Θεριανό, μετά από τη θεραπεία της επτάχρονος κόρης του από ανίατη ασθένεια. Η κόρη, μόλις ενηλικιώθηκε, έγινε μοναχή και πήρε το όνομα της Αγίας Παρασκευής από ευγνωμοσύνη. Μέχρι το 1940 το μοναστήρι ήταν γυναικεία αδελφότητα. Επίσης, λόγω της θέσης του, χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο από τους κατοίκους για να ξεφύγουν από τους Τουρκαλβανούς ληστές. Τα γυναικόπαιδα κατέφευγαν σε ένα μονοπάτι της μονής που οδηγούσε στη χαράδρα και σε μια σπηλιά. Οι άντρες αμύνονταν από τις πολεμίστρες. Σήμερα το μοναστήρι είναι μετόχι της Ιεράς Μονής Βουτσάς (Μητρόπολη Ιωαννίνων). Η αναστύλωση της Ιεράς Μονής Αγίας Παρασκευής γίνεται αποκλειστικά με τη βοήθεια των προσκυνητών.
Ο Ιερός Ναός της Ιεράς Μονής Αγίας Παρασκευής Μονοδενδρίου με παλιές τοιχογραφίες
Στη μονή, ο πάτερ Ηλίας Χρυσοσπάθης φτιάχνει αγιογραφίες σε ξύλο, φλαμούρι ή οξιά, σε μακρόστενο σχήμα που αντιστοιχεί στο 70% του εικονιζόμενου Αγίου. Όπως μας είπε, κάθε εικόνα παίρνει πέντε ώρες δουλειάς, οι οποίες συντελούν στην καταγραφή της ιστορίας μας ανεξίτηλα πάνω στη φύση, στα δέντρα μας. Για τον πάτερ προτεραιότητα έχει ο «έμψυχος ναός»… Έτσι ονομάζει τα νιάτα, την κινητήρια δύναμη της χώρας. Για να τα στηρίξει, προσφέρει μαθήματα αγιογραφίας σε φοιτητές από τη σχολή Καλών Τεχνών και το Ιστορικό και Αρχαιολογικό τμήμα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Οπως μας είπε, οι φοιτητές παίρνουν κατάρτιση και οπλίζονται με μια τέχνη συνηφασμένη με όσα σπούδασαν, για να παλέψουν να εργαστούν στη χώρα μας και να μη φεύγουν από την «έξοδο κινδύνου» στο εξωτερικό. Μια γλυκιά πρωτοβουλία που μας αρέσει πολύ!
Στον προαύλιο χώρο της Ιεράς Μονής Αγίας Παρασκευής Μονοδενδρίου
Ο πάτερ Ηλίας μας έδειξε πώς φτιάχνει τις πανέμορφες αγιογραφίες του
Οι ξεχωριστές αγιογραφίες του πάτερ Ηλία
Στο εργαστήρι αγιογραφίας της μονής ο πάτερ κερνάει φιλόξενα τους επισκέπτες ζεστό ρόφημα, από μελισσόχορτο, σκορπιδόχορτο -φυτό που βγαίνει στους αρμούς της πέτρας σαν φτέρη- κανέλα, γαρύφαλλο και πορτοκάλι, ένα πραγματικό βάλσαμο για το λαιμό.
Θεραπευτικό ρόφημα κέρασμα από τον πάτερ Ηλία
Ο ήλιος είχε αρχίσει να πέφτει, αλλά νιώσαμε θαρραλέοι και αποφασίσαμε να πιούμε καφεδάκι στην πλατεία του Μονοδενδρίου, και μάλιστα να καθίσουμε έξω… Ξεπαγιάσαμε! Αλλά το γλυκό μας το φάγαμε, δε γινόταν αλλιώς!
Ζουμερή, σιροπιαστή λεμονόπιτα της περιοχής
Μιας και το κρύο στο Ζαγόρι είναι τσουχτερό, ήταν η ώρα να γυρίσουμε στη θαλπωρή του ξενώνα.
Δίπλα στο τζάκι…
Το βραδάκι καθίσαμε στο σαλόνι, δίπλα στο τζάκι, και η Λένα μας μίλησε για τη ζωή της. Έγινε ξενοδόχος για να έχει στέγη για τους αργαλειούς της, μας είπε. Ο αγροτουριστικός ξενώνας Ρόκκα γεννήθηκε πριν πέντε χρόνια για να στεγάσει την αγάπη του καθένα για την ασχολία του: της Λένας για τον αργαλειό και τον κήπο, του Κώστα για την κτηνοτροφία, της μαμάς Κατίνας για τη μαγειρική και του Λάκη, αδερφού του Κώστα, για τις καλλιέργειες.
Η Λένα είναι επαγγελματίας υφάντρα. Πήγε σε σχολή στα Άνω Πεδινά, στην Οικοκυρική Λαμπριάδειο Σχολή, όπου σπούδασε υφαντική. Η σχολή δυστυχώς έκλεισε πριν δεκατέσσερα χρόνια, λόγω έλλειψης φοιτητριών. Η Λένα συνεχίζει με την καρδιά της την παράδοση, θέλει να βγαίνουν οι αργαλειοί από τις αποθήκες, να μαθαίνει ο κόσμος να δουλεύει με το μυαλό και τα χέρια. Έτσι, όταν έχει επισκέπτες κάνουν σεμινάρια αργαλειού αν θέλουν, ή τουλάχιστον τους δείχνει τα υλικά και τις μηχανές, και όλο και κάποια ιδέα παίρνουν. Ειδικά, όμως, τα παιδιά τρελαίνονται να φτιάχνουν υφαντά στον αργαλειό!
Σαν παιδί κι αυτός, ο Ρούπερτ δοκίμασε το ροδάνι για να γνέψει το δικό του μαλλί…
Το κέντημα είναι γλέντημα και η ρόκα είναι σεργιάνι…
Από το βιβλίο Σαρακατσαναίοι, πορεία στον τόπο και στο χρόνο, 2012
Η Ευδοξία Κώστα (Κωτσιούλα) Χριστόδ. Τσουμάνη μαθαίνει να γνέφει με τη ρόκα της και ο πατέρας της καμαρώνει, Πάπιγκο Ζαγορίου, 1922, φωτ. C. Hoeg. Από το βιβλίο Σαρακατσαναίοι, πορεία στον τόπο και στο χρόνο, 2012
Ένα σεμινάριο για τον κύκλο του μαλλιού από τη Λένα
Ο κύκλος του μαλλιού ξεκινάει στη φάρμα το Μάιο με την κουρά των προβάτων.Το μαλλί μαζεύεται, πλένεται και κατόπιν στεγνώνει. Μετά γίνεται το ξάνοιγμα των ινών, που λέγεται ξάσιμο ή γράνσιμο.Ακολουθεί το λανάρισμα του μαλλιού που αφήνει τις ίνες καθαρές και προς μία κατεύθυνση.Το λαναρισμένο μαλλί είναι η πρώτη ύλη για την τεχνική του φελτ, με την οποία μπορούμε να δημιουργήσουμε λογής λογής πράγματα, όπως πανέμορφα φουλάρια.Με τη ρόκα, το αδράχτι και το σφοντύλι γνέθουμε το λαναρισμένο μαλλί σε νήμα.Αφού γεμίσει το αδράχτι, τυλίγουμε το νήμα στην ανέμη, ώστε να μπορούμε να το βάψουμε αν θέλουμε. Κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη…Όταν είναι έτοιμο το νήμα μας, μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε στον αργαλειό.Με τη βοήθεια της σαΐτας -και της Λένας- μπορεί ο καθένας να δημιουργήσει εύκολα το πρώτο του υφαντό.Είναι φοβερό συναίσθημα να βλέπεις τη δημιουργία σου να εμφανίζεται μπροστά στα μάτια σου!Το υφαντό του Eat Dessert First!
Το καλοκαίρι οι δραστηριότητες είναι περισσότερο υπαίθριες. Οι επισκέπτες πάνε στα χωράφια στον κάμπο, σε 900μ. υψόμετρο. Βλέπουν πώς είναι η φακή -που δεν το φανταζόμαστε- πώς μαζεύεται το σιτάρι, πώς καθαρίζεται η πατάτα από τα ζιζάνια… Οι άνθρωποι του ξενώνα Ρόκκα παράγουν τα δικά τους ρεβύθια, φακή, σιτάρι, λαθούρι, φτιάχνουν ψωμί από το δικό τους σιτάρι, το κάνουν τραχανά, μέχρι που αλέθουν και με παιδιά σε έναν μικρό μύλο για να κάνουν ψωμί.
Οι μικροί μας φίλοι από την Αθήνα έφτιαξαν ένα ολόκληρο υφαντό μόνοι τους, μέσα σε δύο μέρες. Τα μετάξια που κρέμονται στο βάθος είναι βαμμένα με φυτά του τόπου, όπως καρύδι, γαλατσίδα, βατόμουρα κ.α.
Και είναι πολύ περήφανοι για τη δημιουργία τους!
Χειροποίητο ψωμί, φτιαγμένο από σιτάρι που άλεσαν οι νέοι μικροί μας φίλοι
Για τη Λένα, ένα απλό φαγητό στο εστιατόριο δεν έχει νόημα, αν δεν συνδυάζεται και με κάποια οικοτουριστική δραστηριότητα. Το να ακολουθήσουν, για παράδειγμα, τα πρόβατα έχει άλλη αξία… Ο Κώστας και η Λένα έχουν 400 πρόβατα και παράγουν οικιακά γιαούρτι, τυρί, βούτυρο για τον ξενώνα και το σπίτι τους, σε μικρή κλίμακα. Έχουν και κότες, χήνες, γαλοπούλες, μια γαϊδάρα, λίγα κατσικάκια… ο Κώστας θέλει να πάρει και αγελάδες. Όταν έρχονται παιδιά στον ξενώνα, εκεί γίνεται πανικός! Τα πιτσιρίκια αγκαλιάζουν τα πρόβατα, τρελαίνονται με τα ζώα και έτσι μαθαίνουν να σέβονται τη φύση και το περιβάλλον.
Οι φίλοι μας τα αρνάκια και τα πρόβατα
Και ένας καμαρωτός κόκορας, που δε μας έδωσε πολύ σημασία…
Ο αγροτουρισμός είναι ένα είδος τουρισμού που πολύ πρόσφατα έχει αρχίσει να παίρνει τα πάνω του και μας αρέσει πολύ! Δραστηριότητες στη φύση, τοπικό φαγητό και προϊόντα, γνωριμία με βιωματικό τρόπο με τα ήθη και τα έθιμα, τις συνήθειες, τα παραδοσιακά επαγγέλματα, τι άλλο να ζητήσουμε από μια εκδρομή;
Η γιαγιά Βασίλω με τον γαϊδαράκο της
Μαυροκόκκινο σιγκούνι, μέρος της παραδοσιακής ζαγορίσιας στολής. Οι στολές προφύλασσαν όλη την πλάτη και τα πλευρά, για να μην «πλευριτώσουν». Τις φορούσαν όλη μέρα, και κάποιες πιο απλές για τις καθημερινές τους εργασίες.
Σύμφωνα με τη Λένα, με τον αγροτουρισμό προωθείς τον τόπο, τη γαστρονομία του, τα τοπικά προϊόντα, και ταιριάζει σε άπειρες περιοχές της Ελλάδας. Η εμπειρία της δείχνει πως υπάρχει ανάγκη για ένα τέτοιο είδος τουρισμού. Όπως μας είπε, υπάρχει κόσμος που έχει ελλείψεις, παιδιά που δεν ξεχωρίζουν το κατσίκι από το πρόβατο ή ενήλικες που δεν ξέρουν τι γεύση έχει η αυθεντική φέτα. Είναι και ένας τρόπος να προβάλλουμε τη χώρα μας στο εξωτερικό. Οι ξένοι επισκέπτες έρχονται με ενθουσιασμό για πεζοπορίες στη φύση και είναι πολύ ανοιχτοί στο να μάθουν πράγματα για την παράδοσή μας.
Με τον αγροτουρισμό μπορείς να παρακολουθείς το φαγητό σου, μας λέει η Λένα, από πού βγήκαν τα υλικά του, και έτσι κάνεις ένα διαφορετικό γαστρονομικό ταξίδι, δεν τρως απλά ένα φαγητό, έρχεσαι σε επαφή με τον τόπο και τα προϊόντα του. Το φαγητό στο εστιατόριο του ξενώνα Ρόκκα είναι πραγματικά εκπληκτικό! Φτιαγμένο με τα δικά τους λαχανικά από τον κήπο και το θερμοκήπιό τους, με κρέατα από τα ζώα που εκτρέφουν, με δικά τους γαλακτοκομικά, ψωμί από το δικό τους σιτάρι… Φρέσκο και σπιτικό φαγητό, με τοπικές γεύσεις και ζεστά αρώματα, το απολαύσαμε με την καρδιά μας!
Το ζεστό σπιτικό φαγητό φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά!
Αρνάκι από τη φάρμα, με τόσο πιο νόστιμη γεύση από όσα έχουμε συνηθίσει. Στο βάθος το τζατζίκι αλλιώς… Δεν είναι η εποχή του αγγουριού, κι έτσι στη Ρόκκα το τζατζίκι φτιάχνεται με σοταρισμένο καρότο από το θερμοκήπιό τους, πρόβειο στραγγιστό γιαούρτι παραγωγής τους, σκόρδο και ξύδι. Είχε μια φοβερή γλυκόξινη γεύση που δεν είχαμε ξαναδοκιμάσει!
Φανταστικά κεφτεδάκια από κιμά από μοσχάρι και αγριογούρουνο της περιοχής
Σαλάτα με μπρόκολο και κουνουπίδι από τον κήπο, τόσο φρέσκια και φυσική που ένιωθες τις βιταμίνες που τρως…
Κυδώνι ψητό στο φούρνο με χυμό κράνα, μαζί με σαντιγί από το δικό τους γάλα… Τα κυδώνια προέρχονται από το διπλανό χωριό, τα Άνω Πεδινά. Λαχταριστό και υγιεινό γλυκάκι!
Το επόμενο πρωί ξυπνήσαμε νωρίς νωρίς για ένα μάθημα μαγειρικής με την κυρία Κατίνα. Μας έδειξε πώς φτιάχνει την παραδοσιακή αλευρόπιτα, εύκολα και γρήγορα, και μας είπε κάποια πράγματα για την ιστορία της.
Η γιαγιά Μπέρσκα ξύπνησε νωρίς και ήρθε να μας βοηθήσει στις μαγειρικές μας!
Η αλευρόπιτα ήταν το φαγητό «της επιβίωσης», επειδή χρειαζόταν απλά υλικά που οι Ζαγορίτες συνήθως είχαν στο σπίτι και φτιαχνόταν γρήγορα και εύκολα. Μια παραδοσιακή zero waste πρακτική, δηλαδή, που αξιοποιούσε τα συστατικά που ήταν κάθε εποχή διαθέσιμα. Όπως μας είπε η Λένα, το φαγητό με τοπικά, αγνά υλικά είναι το πιο νόστιμο, επειδή όταν τα υλικά μεταφέρονται σε αποστάσεις αλλάζει η ποιότητα και η γεύση τους. Εννοείται πως συμφωνούμε απόλυτα με βάση όλα όσα γευτήκαμε!
Παραδοσιακή αλευρόπιτα με φέτα, εύκολη και απίστευτα νόστιμη συνταγή, ειδικά άμα τη φας ζεστή από το φούρνο!
Η αλευρόπιτα δε χρειαζόταν ούτε καν μαχαιροπήρουνα, απλώς έσπαγαν την πίτα με τα χέρια και την έτρωγαν επιτόπου, μιας και είναι πολύ πιο νόστιμη όταν τρώγεται ζεστή. Για τις καθημερινές αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες τους, οι Ζαγορίτες έπαιρναν μαζί τους τις άλλες τοπικές πίτες, με το φύλλο, που μεταφέρονταν εύκολα.
Το καλοκαίρι έφτιαχναν μια παραλλαγή, το αλευροκολόκυθο. Φτιαχνόταν με ξυνόγαλο, ειδικά τον Αύγουστο επειδή τότε το κολοκύθι ήταν μεγάλο με πολύ σάρκα. Επίσης, τότε ήταν η εποχή που οι Ζαγορίτες είχαν αρκετό ξυνόγαλο, ένα γαλακτοκομικό προϊόν που παράγεται όταν φτιάχνεται το βούτυρο στην τρομπολίτσα. Τον Αύγουστο μπορείς μόνο βούτυρο και γαλοτύρι να φτιάξεις, επειδή έχει άλλη σύσταση το γάλα των προβάτων, μας είπε η κυρία Κατίνα.
Η παραδοσιακή τρομπολίτσα: στην κορυφή σχηματίζεται το βούτυρο και από κάτω μένει το ξυνόγαλο.
Τα προϊοντα τους οι Ζαγορίτες τα αποθήκευαν στο κατώι, τον κάτω όροφο των σπιτιών. Στο κατώι, επίσης, είχαν και τα ζώα. Στα κατώγια είχαν κρεμαστά ντουλάπια, τα μουσκέτα, με σίτα γύρω γύρω για προστασία, όπου συντηρούσαν τα τρόφιμα. Το κρέας το έκαναν καβουρμά. Το βούτυρο για να συντηρείται το έλιωναν. Έτσι, ακόμα και σήμερα το βούτυρο δε χρειάζεται ψυγείο, φυλάσσεται σε θερμοκρασία δωματίου, μας είπε η Λένα.
Λιωμένο βούτυρο για να συντηρείται καλύτερα
Στο κατώι του ξενώνα φυλάνε τα προϊόντα με τα οποία φτιάχνουν τα φοβερά φαγητά που μας ετοίμασαν.
Η αλευρόπιτα της κυρίας Κατίνας
Η κυρία Κατίνα επί το έργο της!
Υλικά για την αλευρόπιτα
Οι αναλογίες είναι πανεύκολες να τις θυμάσαι, 2-2-2! Όλα τα υλικά είναι σπιτικά του ξενώνα Ρόκκα, χειροποίητο γάλα, βούτυρο και φέτα από τα δικά τους πρόβατα, αλεύρι από τα σιτηρά τους αλεσμένο στον νερόμυλο στο διπλανό χωριό Καλπάκι και αυγά από τις κότες τους.
Η αλευρόπιτα ταίριαξε τέλεια με τα άλλα υπέροχα τοπικά προϊόντα του πρωινού μας.
Πριν προλάβει να κρυώσει, η αλευρόπιτα ήταν ήδη στην κοιλίτσα μας!
2 κούπες υγρό (νερό και γάλα ή νερό και γιαούρτι ή νερό και ξυνόγαλο) ανάλογα με το τί είχαν στη διάθεσή τους
2 κούπες αλεύρι (σίτου ή ολικής)
2 αυγά
200 γρ. φέτα
Πώς φτιάξαμε την αλευρόπιτα
Για την αλευρόπιτα, η κυρία Κατίνα χρησιμοποίησε ένα παραδοσιακό χαμηλό μπακιρένιο ταψί, το σινί, ειδικό για πίτες.
Το σινί, παραδοσιακό μπακιρένιο ταψί για πίτες
Άλειψε το σινί με βούτυρο και το έβαλε στο φούρνο να κάψει. Ανακάτεψε το νερό με το γάλα και χτύπησε τα αυγά. Πρόσθεσε τα αυγά στα υγρά και μετά έριξε το αλεύρι, όσο πάρει μέχρι να γίνει ένας χυλός, όχι πολύ πηχτός ούτε πολύ αραιός, όπως ο χυλός της κρέπας. Τον μετέφερε στο σινί, και πρόσθεσε τη φέτα θρυμματισμένη, να πάει παντού. Και το μυστικό στο τέλος: λίγο σπιτικό πρόβειο βούτυρο σε κομματάκια για να δώσει φανταστική γεύση! Τέλος, η αλευρόπιτα ψήθηκε σε πολύ δυνατό φούρνο στους 250°C για μισή ώρα.
Η κυρία Κατίνα μας έμαθε να φτιάχνουμε παραδοσιακή αλευρόπιτα!
Μόλις βγήκε μοσχοβόλησε όλη η κουζίνα! Την κόψαμε με την ξύστρα, μια παλιά μπακιρένια σπάτουλα για να κόβεις και να σερβίρεις πίτες. Όπως κοβόταν η αλευρόπιτα, ακουγόταν ένα λαχταριστό κράτς από την κρούστα που είχε κάνει από κάτω το βούτυρο… την εξαφανίσαμε στο λεπτό!
Η παλιά ξύστρα, μια σπάτουλα με την οποία έκοβαν τις πίτες
Μαρμελάδα μήλο και τσάπουρνο (βούρβαλο στα ζαγορίσια), άλλο ένα τοπικό προϊόν που δεν είχαμε ξαναφάει. Την αλείψαμε στο σπιτικό ψωμί μαζί με χειροποίητο πρόβειο βούτυρο και ήταν φανταστική! Τα βούρβαλα είναι μικρά άγρια δαμάσκηνα που φυτρώνουν σε θάμνους. Τους περισσότερους μήνες του χρόνου δεν τρώγονται, είναι πολύ στυφά. Αλλά μόλις πέσει η παγωνιά γίνεται μέσα τους μια ζύμωση και γλυκαίνουν.
Μετά από το δυναμωτικό πρωινό μας ο Κώστας και η Λένα μας πήγαν στο αγρόκτημά τους στα Άνω Πεδινά. Εκεί, συλλέξαμε αυγά από τις κότες τους, μαζέψαμε ρόκα και μαρούλι για τη βραδυνή μας σαλάτα από το θερμοκήπιο, κόψαμε ένα μωβ λάχανο για να το πάρουμε ενθύμιο στο σπίτι και γίναμε φίλοι με τα αρνάκια και τα πρόβατα, μιας και αγαπάμε πολύ τα ζωάκια! Σημαντικό είναι πως και το χωράφι και τα ζώα του αγροκτήματος είναι πιστοποιημένα βιολογικά. Στο χωράφι δεν χρησιμοποιούνται καθόλου φυτοφάρμακα, αλλά εφαρμόζεται η μέθοδος της αλλαγής θέσης ανά είδος κάθε χρόνο, ώστε να αργούν τα ζιζάνια να το βρουν. Τα ζώα τρέφονται αποκλειστικά με βιολογικές τροφές και φυσικά τα μεταχειρίζονται με υπευθυνότητα και σεβασμό.
Ο Κώστας μας μίλησε για το αγρόκτημά τους και μας έδειξε τις λειτουργίες του.
Αγκαλιά με το νέο μας φίλο!
Ασορτί με τα λάχανα και τα χάχανα…
Το λάχανο που θα ταξιδέψει από το Ζαγόρι στην Αθήνα!
Η ρόκα που θα βάλουμε στη βραδινή μας σαλάτα!
Είναι τέλειο να μαζεύεις ο ίδιος το φαγητό σου!
Η Λένα με την Αντριάνα και τον Παναγιώτη, επισκέπτες του ξενώνα και νέοι φίλοι μας από την Άρτα.
Έπρεπε να μαζέψουμε και τα αυγουλάκια μας για το αυριανό πρωινό!
Στη συνέχεια, κάναμε μια στάση στο ξενοδοχείο Πορφυρόν στα Άνω Πεδινά. Εκεί μας υποδέχτηκε η κυρία Ρίτα, με καταγωγή από την Ολλανδία, η οποία δραστηριοποιείται από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 στα Άνω Πεδινά. Μας κέρασε φανταστικά γλυκάκια και μας μίλησε για τη ζωή στο Ζαγόρι. Η κυρία Ρίτα φτιάχνει σπιτικά τοπικά προϊόντα, 80 διαφορετικά λικέρ, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού, βότανα.
Δοκιμάσαμε το Χριστουγεννιάτικο κέικ της κυρίας Ρίτας και ήταν τέλειο!
Τα λικέρ της κυρίας Ρίτας φτιάχνονται με εποχιακά πάντοτε φρούτα.
Η κυρία Ρίτα έχει γράψει ένα βιβλίο στα Ολλανδικά, το Smaken van De Griekse Zagori (που σημαίνει Γεύσεις του ελληνικού Ζαγορίου) που εκδόθηκε το 2016, στο οποίο προβάλλει τη γαστρονομία του Ζαγορίου, με συνταγές με εποχιακά τοπικά προϊόντα για τους δώδεκα μήνες του χρόνου και τοπικές δραστηριότητες και παραδόσεις. Μας είπε ότι πολύ θα ήθελε να εκδοθεί στα ελληνικά ή στα αγγλικά, ή και στις δύο γλώσσες, μιας και υπάρχει πολύ ενδιαφέρον από τους επισκέπτες για όσα έχει γράψει.
Το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο της κυρίας Ρίτας προωθεί τη γαστρονομία του Ζαγορίου. Στα ράφια οι υγιεινές μαρμελάδες της, που φτιάχνονται με αναλογία 1:2 ζάχαρης και φρούτου, με λίγη φυσική πηκτίνη, χωρίς συντηρητικά.
Επιστρέφοντας στον Ελαφότοπο, κάναμε ένα περπάτημα γύρω από το χωριό, στα πέτρινα δρομάκια ανάμεσα στα πετρόχτιστα σπίτια, και φτάσαμε στην άκρη του. Τα κτίρια στο Ζαγόρι είναι φτιαγμένα από πέτρα μιας και ήταν άφθονη στην περιοχή… Άλλη μια περίπτωση παραδοσιακών πρακτικών που αξιοποιούν τα τοπικά υλικά, μία άλλου τύπου zero waste φιλοσοφία.
Ξεκινήσαμε τη βόλτα μας γύρω από τον Ελαφότοπο, παρέα με έναν ακόμα καλό μας φίλο…
Αφού είχαμε φάει τα γλυκά της κυρίας Ρίτας, αποφασίσαμε να περπατήσουμε στη φύση. Πήραμε τον περιφερειακό δρόμο και βρεθήκαμε σε ένα ήσυχο τοπίο, μια διαδρομή με βουνά από τη μία και έναν πολύ βαθύ λάκκο από την άλλη. Θα προτείναμε αυτή τη βόλτα ως μια ήπια δραστηριότητα για εποχή ή καιρικές συνθήκες στις οποίες οι πεζοπορικές διαδρομές είναι πιο δύσκολες ή επικίνδυνες.
Μια ωραία εναλλακτική για όσους δεν επιλέξουν τα πεζοπορικά μονοπάτια της περιοχής είναι η βόλτα γύρω από τον Ελαφότοπο.
Σήμερα φύσαγε πολύ και αποφασίσαμε να κάνουμε μια ήπια βόλτα γύρω από τον Ελαφότοπο.
Γυρνώντας, περάσαμε από το εκκλησάκι και τη βρύση του Άγιου Αθανάσιου, δίπλα στο νεκροταφείο και το οστεοφυλάκιο. Όπως μας είπε η Λένα, πολλοί επισκέπτες από το εξωτερικό ενδιαφέρονται να επισκεφθούν το οστεοφυλάκιο, κάτι το οποίο δεν έχουν στις δικές τους χώρες.
Η βρύση του Άγιου Αθανάσιου, και το εκκλησάκι στο βάθος.
Η βόλτα μας κάπου εδώ έλαβε τέλος. Γυρίσαμε πίσω στον ξενώνα για να περάσουμε την υπόλοιπη μέρα δίπλα στο τζάκι με ωραίες συζητήσεις, τσίπουρο, νόστιμα φαγητά και καλή παρέα.
Αποχαιρετισμός με τους ιδιοκτήτες του ξενώνα και πλέον φίλους μας Λένα και Κώστα, με τσίπουρο από σταφύλια ηπειρώτικης ποικιλίας Ντεμπίνα.
Όταν ήρθε η ώρα να φύγουμε, στεναχωρεθήκαμε καθώς γίναμε πραγματικά φίλοι με όλους όσους συναντήσαμε. Ο Ελαφότοπος μας αποχαιρέτισε με ένα χιονισμένο πρωινό για να μας παρηγορήσει. Ευτυχώς το γλυκό μας ταξίδι συνεχίζεται!
Στο Ζαγόρι πέφτει χιόνι…
Κλείνοντας, ευχαριστούμε θερμά τον αγροτουριστικό ξενώνα Ρόκκα και την υπέροχη ομάδα του για τη φιλοξενία, τις δραστηριότητες, τα υπέροχα πρωινά και δείπνα και τις πληροφορίες που μας παρείχε, το Ριζάρειο Κέντρο Συναθροίσεων και Εκθέσεων του Ριζάρειου Ιδρύματος για την άδεια να φωτογραφίσουμε την έκθεση και την υπεύθυνή του για όσα μας είπε, τον πάτερ Ηλία Χρυσοσπάθη της Ιεράς Μονής Αγίας Παρασκευής Μονοδενδρίου για την μίνι συνέντευξη που μας έδωσε και το ζωντανό μάθημα αγιογραφίας που ήταν πολύ πρόθυμος να μας κάνει, και την κυρία Ρίτα του ξενοδοχείου Πορφυρόν για τα προϊόντα, το βιβλίο και τις πληροφορίες που μας έδωσε. Ευχαριστούμε, τέλος, τη γιαγιά Βασίλω που μας έδωσε την άδεια να τη φωτογραφίσουμε μαζί με γαϊδαράκο της.
