Οι Μυκήνες αποτελούν από μόνες τους μυστήριο. Κανείς δεν ξέρει από πού ήρθαν στην Αργολίδα οι πρώτοι κάτοικοι, οι οποίοι, πάντως, ανήκαν σε ελληνικά φύλα.Ο μυκηναϊκός πολιτισμός επινοήθηκε ως όρος από τους αρχαιολόγους, που τον εμπνεύστηκαν από το σημαντικότερο κέντρο της εποχής, τις πολύχρυσες Μυκήνες, όπως τις παραδίδει ο Όμηρος, μιλώντας για την ηγεμονική δύναμη ανάμεσα σε όλους τους Έλληνες. Τι όμως κρύβεται ακόμα σε αυτή την ιδιαίτερη περιοχή;Ποια μυστήρια μένουν καλά φυλαγμένα;
Τελικά ποιος ανακάλυψε την Αμερική; Σίγουρα δεν ήταν ο Κολόμβος – Ο Κολόμβος όμως ήταν ο καταστροφέας της
Ποιος ανακάλυψε την Αμερική; Ο Κολόμβος, φυσικά... Κι όμως, σίγουρα δεν ήταν ο Κολόμβος αυτός που πάτησε πρώτος στην αμερικανική ήπειρο. Ο Κολόμβος όμως ήταν ο καταστροφέας της!
Τα στερεότυπα της Ιστορίας είναι σχεδόν αμετακίνητα, και χρόνια μετά πολλά από αυτά αν και έχουν ανατραπεί από έρευνες και στοιχεία, που τα αποδομούν, παραμένουν βράχοι με ύψος δυσθεώρητο… Πάμε να το κάνουμε πιο σαφές.
Στην Ευρώπηυπάρχει μια φράση που λέει: «in 1492, Columbus sailed the ocean blue». Δηλαδή «το 1492, ο Κολόμβος έπλευσε στο μπλε του ωκεανού». Το «two» με το «blue» κάνουν ρίμα στην αγγλική και η ουσία είναι ότι από τα παιδικά μας χρόνια, αλλά και από τη λαϊκή κουλτούρα, έχουμε διδαχτεί για τον Χριστόφορο Κολόμβο ως τον άνθρωπο που ανακάλυψε τη σημερινή Αμερική.
Γιορτάζεται μάλιστα και η Ημέρα του Κολόμβου κάθε Οκτώβριο τέτοιες μέρες (10 του μήνα). Όμως η πραγματική ιστορία της ανακάλυψης της Αμερικής, πόρρω απέχει από ό,τι έχουμε διδαχτεί και ό,τι έχει επικρατήσει στη συλλογική συνείδηση και σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με την ομοικαταληκτική φράση που σηματοδοτεί τον θρύλο του Κολόμβου.
Και τότε ποιος ανακάλυψετην αμερικανική ήπειρο, θα μας πείτε; Ε, λοιπόν ουδέις! Πριν πατήσουν ο Κολόμβος και άλλοι Ευρωπαίοι εξερευνητές το λερό πόδι τους στη Βόρεια Αμερική, η γη ήταν ήδη αγκαλιασμένη από τους αρχικούς κατοίκους της, τους ιθαγενείς. Πριν από την άφιξη του Κολόμβου το 1492 στα παράλια των… Δυτικών Ινδιών, όπως νόμιζε, η Αμερική ήταν η πατρίδα και το σπίτι για περισσότερους από 60 εκατομμύρια ανθρώπους. Μόλις έναν αιώνα αργότερα, ο αριθμός αυτός γκρεμίστηκε στα έξι εκατομμύρια.
Κάθε εθνοτική ομάδα ή κοινότητα είχε τη δική της μοναδική κουλτούρα και διακυβέρνηση και συντηρούσε τα μέλη της με πολύπλοκα συστήματα διατροφής, όπως η γεωργία, η εκτροφή ζώων, το κυνήγι και η συλλογή καρπών. Κάποιες ομάδες ζούσαν κατά νομάδες ενώ άλλοι είχαν χτίσει μόνιμους οικισμούς, αναπτύσσοντας συχνά εμπορικά δίκτυα σε μεγάλες αποστάσεις από τους τόπους κατοικίας τους. Τα στοιχεία δείχνουν, λοιπόν, ότι ο Κολόμβος δεν ήταν ο πρώτος ξένος που πάτησε στο έδαφος της Βόρειας Αμερικής.
Ο οικισμός «L Anse Aux Meadows»
Οι Βίκινγκς 500 χρόνια πριν από τον Κολόμβο
Το 1960 ένας οικισμός των Βίκινγκ ανακαλύφθηκε στη Νέα Γη του Καναδά, γεγονός που απέδειξε ότι ο πρώτος Ευρωπαίος που αντίκρισε την Αμερική ήταν ο ηγέτης των Βίκινγκ Leif Erikson. Ο οικισμός ονομάστηκε «L'Anse Aux Meadows» δηλαδή το Λιμανάκι στα Λιβάδια και η τοποθεσία χρονολογείται πριν από 1.000 χρόνια, δηλαδή πάνω από 500 χρόνια πριν φτάσει ο Κολόμβος στα αμερικανικά παράλια. Ο Χώρος είναι ανοιχτός στο κοινό σήμερα και έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Όμως και οι Βίκινγκς δεν ήταν οι πρώτοι ξένοι που έφτιαξαν σπίτια στη Βόρεια Αμερική και σίγουρα δεν θα ήταν και οι τελευταίοι. Ακόμη, λοιπόν και όταν έφτασαν οι βορειοευρωπαίοι σκληροτράχηλοι θαλασσοπόροι στην ήπειρο των Ινδιάνων, βρήκαν κι αυτοί Ιθαγενείς εκεί που αποκαλούσαν τη γη «πατρίδα» για χιλιάδες χρόνια πριν. Και το ερώτημα φθάνει αβίαστα: Ναι, αλλά αυτοί από πού έφυγαν και πώς ταξίδεψαν για να φτάσουν στον «Νέο Κόσμο»; Οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι ιθαγενείς της Βόρειας Αμερικής πιθανότατα έφτασαν μέχρι εκεί διασχίζοντας τη Βερίγγεια γέφυρα, μια λωρίδα γης που συνέδεε τη Βόρεια Αμερική με την Ασίαμέσω του Βερίγγειου πορθμού. Σήμερα το σημείο αυτό βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θαλάσσης, αλλά στην πριν από χιλιάδες χρόνια ήταν βατό, έτσι ώστε άνθρωποι μπόρεσαν να το διασχίσουν, να περάσουν από την μια ήπειρο στην άλλη και να κατοικήσουν την Αμερική, ιδρύοντας όλες τις ινδιάνικες φυλές. Η γέφυρα υπήρχε πριν από 30.000 χρόνια κατά την Εποχή των Παγετώνων. Ουδείς γνωρίζει ακριβώς πότε αυτοί οι πρώτοι άποικοι έκαναν τη μεγάλη μετανάστευση περνώντας πάνω από τη Βερίγγεια γέφυρα, αλλά γενετικές μελέτες έχουν δείξει ότι αυτοί οι πρώτοι άνθρωποι που πέρασαν από την Ασία στην Αμερική, απομονώθηκαν γενετικά από τους προγόνους τους πριν από περίπου 20.000 χρόνια.
Οι απόγονοι των Κλόβις
Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι μία από τις πρώτες μεγάλες ομάδες ιθαγενών στην Αμερική ήταν οι Παλαιοϊνδοί - Κλόβις. Αφού έφτασαν στη Βόρεια Αμερική, οι άνθρωποι του Κλόβις (πολιτισμός που εντοπίστηκε από πέτρινα εργαλεία που βρέθηκαν κοντά στο Κλόβις, στο Νέο Μεξικό) εγκαταστάθηκαν σε όλη τη Βόρεια, Κεντρική και Νότια Αμερική. Έρευνα DNA δείχνει ότι το 80% των αυτόχθονων πληθυσμών που ζουν σήμερα στην Αμερική είναι οι άμεσοι απόγονοι των Κλόβις. Είναι σημαντικό να δεχτούμε ότι κάθε πολιτισμός των ιθαγενών της Αμερικής έχει τη δική του ιστορία προέλευσης. Πολλές φυλές, όπως οι Anishinaabe, πιστεύουν ότι έχουν ζήσει στα παραδοσιακά εδάφη τους στη Βόρεια Αμερική από αμνημονεύτων χρόνων μετά την πτώση του πρώτου ανθρώπου, «Gitchi Manitou», στη Γη και το όνομα «Anishinaabe» σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «αρχικοί άνθρωποι». Καθώς ο χρόνος προχωρούσε, οι πρώτοι άνθρωποι ανέπτυξαν πιο εξελιγμένα εργαλεία και μεθόδους για το κυνήγι, το άναμμα της φωτιάς, την κατασκευή καταφυγίων και την υπεράσπιση των κοινοτήτων τους. Πολλά από αυτά τα εργαλεία, όπως αιχμές από δόρατα και άλλα πέτρινα εργαλεία, έχουν ανακαλυφθεί από αρχαιολόγους και αφηγούνται μια ιστορία για το πώς άλλαξε κάθε ομάδα με την πάροδο του χρόνου. Τα εργαλεία προσφέρουν μια εικόνα της καθημερινότητάς τους.
Κατά τη διάρκεια του 15ου και 16ου αιώνα, τα ευρωπαϊκά έθνη χρηματοδότησαν αμέτρητες αποστολές με την ελπίδα ότι οι εξερευνητές θα μπορούσαν να βρουν και να διεκδικήσουν ανεξερεύνητες εκτάσεις πλούσιες σε πρώτες ύλες, ευγενή μέταλλα και νέους πόρους. Οι Πορτογάλοι θαλασσοπόροι είναι οι πρώτοι που συμμετείχαν στην «Εποχή των μεγάλων Ανακαλύψεων». Από το 1420, μικρά πορτογαλικά πλοία έπλεαν κατά μήκος των αφρικανικών ακτών μεταφέροντας στην Ευρώπη μπαχαρικά, χρυσό, ακόμη και ανθρώπους - σκλάβους από την Αφρική. Άλλα ευρωπαϊκά έθνη, συμπεριλαμβανομένης και της Ισπανίας, άρχισαν να παρατηρούν την επιτυχία της Πορτογαλίας και να θέλουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά της.
Ο Κολόμβος βγαίνει στη θάλασσα της Ιστορίας
Τι γνωρίζουμε για τον Κολόμβο, τώρα: Ο Χριστόφορος Κολόμβος, πιστεύεται ότι γεννήθηκε στη Γένοβα το 1451. Ήταν γιος εμπόρου μαλλιού, μπάρκαρε σε ένα εμπορικό πλοίο ως έφηβος και κινδύνευσε να χάσει τη ζωή του, όταν πειρατές έκαψαν το πλοίο του. Ο Κολόμβος κατάφερε να βγει στην ακτή επιπλέοντας με τη βοήθεια μιας σανίδας· έφθασε στη Λισαβόνα και άρχισε να σπουδάζει αστρονομία, χαρτογραφία και ναυσιπλοΐα.
Καθώς ο 15ος αιώνας πλησίαζε στο τέλος του, οι εξερευνητές προσπαθούσαν να βρουν τρόπους να φτάσουν στην Άπω Ανατολή μέσω θαλάσσης. Το ταξίδι από τη στεριά ήταν πολύ μακρύ και πολύ επικίνδυνο, καθώς ο δρόμος του μεταξιού δεν ήταν στρωμένος με… μετάξι, αλλά γεμάτος κινδύνους και ανελέητους εγκληματίες. Οι Πορτογάλοι εξερευνητές πρώτοι, μπόρεσαν να φτάσουν στην μακρινή Ανατολή πλέοντας κατά μήκος της ακτής της Δυτικής Αφρικής και διασχίζοντας το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.
Οι τρεις Καραβέλες του ΚολόμβουΟ Κολόμβος είχε μια διαφορετική ιδέα: να πλεύσει δυτικά διασχίζοντας τον Ατλαντικό αντί να περάσει την τεράστια αφρικανική ήπειρο. Η ιδέα του θα είχε λειτουργήσει θετικά αν δεν ήταν τα λανθασμένα μαθηματικά, που έκαναν τον εξερευνητή να αποτύχει. Οι εξισώσεις του βασίστηκαν σε λανθασμένη μέτρηση της περιφέρειας της Γης, με αποτέλεσμα να φαίνεται ότι το ταξίδι μέσω του Βορειοδυτικού Περάσματος (δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη) θα ήταν πιο εύκολο από άλλες γνωστές διαδρομές.
Τα σχέδια του Κολόμβου είχαν καταχωνιαστεί στα συρτάρια της αμφισβήτησης, μέχρι το 1492, όταν οι ισπανοί βασιλείς Φερδινάνδος της Αραγονίας και Ισαβέλλα της Καστίλλης έδειξαν ενδιαφέρον. Οι μονάρχες και ο εξερευνητής ήθελαν να επωφεληθούν αμοιβαία από την αποστολή: ο Κολόμβος θα λάμβανε τη φήμη και την περιουσία που πάντα ήθελε, ενώ ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν πλούτο από νέα αγαθά και θα έκαναν εξαγωγή τον Καθολικισμό στον Νέο Κόσμο. Στις 3 Αυγούστου του 1492, ο Κολόμβος απέπλευσε με πλήρωμα και τα τρία θρυλικά πλοία του: το Nina, το Pinta και το Santa Maria. Ταξιδεύοντας μέχρι τις 12 Οκτωβρίου, εντόπισαν γη, που ο Κολόμβος πίστευε ότι ήταν οι Ανατολικές Ινδίες, αλλά στην πραγματικότητα ήταν ένα νησί, αυτό που σήμερα ονομάζεται Σαν Σαλβαδόρ στις Μπαχάμες. Τις επόμενες εβδομάδες, ο Κολόμβος και το πλήρωμά του έπλευσαν από νησί σε νησί σε όλη την Καραϊβική αναζητώντας χρυσό, ασήμι, μαργαριτάρια, μπαχαρικά και οποιαδήποτε άλλα αγαθά αξίας μπορούσαν να φέρουν πίσω στη χώρα τους.
Ο Κολόμβος ανέθεσε στο πλήρωμά του την κατασκευή ενός οικισμού στη σημερινή Αϊτή και τη Δομινικανή Δημοκρατία και του έδωσε το όνομα Ισπανιόλα. Ο Κολόμβος άφησε τους δύο αδερφούς του υπεύθυνους για την οικοδόμηση του οικισμού χρησιμοποιώντας μέλη του πληρώματος και σκλάβους ντόπιους. Οι ιθαγενείς Taino υποχρεώθηκαν να αναζητούν χρυσάφι και να δουλεύουν σε φυτείες, και μέσα σε 60 χρόνια από την απόβαση του Κολόμβου στον τόπο τους, ο κάποτε εύρωστος πληθυσμός των 250.000 Taino μειώθηκε σε μερικές εκατοντάδες!
Ο Κολόμβος πατάει στο Νέο ΚόσμοΟ Κολόμβος επέστρεψε στην Ισπανία ως ήρωας, που δοξάστηκε για μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις της εποχής του. Κατά τη διάρκεια των αρχών του 1500, επέστρεψε στη Βόρεια Αμερική αρκετές φορές ελπίζοντας να «ανακαλύψει» περισσότερα πλούτη για να φέρει πίσω στην πατρίδα του στην Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια αυτών των αποστολών, ο Κολόμβος και το πλήρωμά του επιτέθηκαν ανελέητα στους Ιθαγενείς που ζούσαν στον Νέο Κόσμο, κλέβοντας τα αγαθά τους που κερδήθηκαν με κόπο, βιάζοντας τις γυναίκες τους ή απαγάγωντάς τις για να τις πάνε στην Ισπανία. Ο Κολόμβος έφερε επίσης περισσότερους ισπανούς αποίκους μαζί του, οι οποίοι γρήγορα εγκαταστάθηκαν στον Νέο Κόσμο. Εκτός από τα υπάρχοντα τους, οι άποικοι έφεραν και θανατηφόρες ασθένειες από την Ευρώπη. Όταν τα ισπανικά στρατεύματα εισήλθαν στο Tenochtitlan, την πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας των Αζτέκων, το 1520 κουβάλησαν - εν αγνοία τους - την ευλογιάπου θέρισε τους ντόπιους κατοίκους και μέσα σε λίγους μήνες ο μισός πληθυσμός ταξίδεψε από το «Νέο» στον άλλο κόσμο... Οι ιστορικοί μελετητές, σήμερα, πιστεύουν ότι εξολοθρεύτηκαν τότε από 50.000 έως 300.000 Αζτέκοι!
Με σύμμαχο την ευλογιά ο Κορτές
Η ευλογιά λειτούργησε υπέρ των Ισπανών. Καθώς ο Ερνάν Κορτές και τα στρατεύματά του έφτασαν στο Tenochtitlan το μόνο που βρήκαν ήταν πτώματα και άρρωστους Αζτέκους, κάτι που επέτρεψε στον σχετικά μικρό στρατό του Κορτές να κατακτήσει εύκολα την πόλη. Όσοι επέζησαν από την ευλογιά και την ιλαρά τους περίμενε η καταναγκαστική εργασία στα χωράφια και η σκλαβιά ή ακόμα και ο θάνατο αν επαναστατούσαν.
Μετά το επίτευγμά του, ο Κολόμβος πάλεψε να βρει την επόμενη ανακάλυψή του. Πλέοντας σε όλη την Καραϊβική - που εξακολουθούσε να νομίζει ότι ήταν η Ασία - χτυπήθηκε από προβλήματα και έμεινε αποκλεισμένος στην Τζαμάικα για έναν ολόκληρο χρόνο προτού ξεφύγει από αυτά το 1504.
Εν τω μεταξύ, ένας άλλος διάσημος χαρτογράφος – θαλασσοπόρος συνειδητοποίησε ότι οι Δυτικές Ινδίες του Κολόμβου ήταν στην πραγματικότητα μια εντελώς νέα ήπειρος. Ο Αμέρικο Βεσπούτσι έριξε πρώτος την ιδέα ότι ο Κολόμβος δεν κατέπλευσε στην Ασία, αλλά σε μια άγνωστη ήπειρο. Και για την ιδέα του αυτή, η νέα ήπειρος ονομάστηκε Αμερική προς τιμήν του Βεσπούτσι. Ο Χριστόφορος Κολόμβος, που ταλαιπωριόταν από ουρική αρθρίτιδα επέστρεψε στην Ισπανία και παρέμεινε εκεί μέχρι το θάνατό του στις 20 Μαΐου 1506.
Ο Κολόμβος πέθανε χωρίς ποτέ να μάθει ότι είχε ανακαλύψει νέα ήπειρο!Ο Χριστόφορος Κολόμβος παραμένει ένας από τους πιο γνωστούς εξερευνητές της εποχής του. Η τυχαία «ανακάλυψή» του τιμάται κάθε χρόνο την Ημέρα του Κολόμβου από τότε που ανακηρύχθηκε εθνική εορτή από τον Φρανκλίνο Ρούσβελτ το 1934. Τα τελευταία χρόνια, η συνειδητοποίηση του ρόλου του Κολόμβου στις συστηματικές επιθέσεις κατά των ιθαγενών, έχει ωθήσει ορισμένους σε σκέψεις και συζητήσεις σχετικά με το αν θα έπρεπε να γιορτάζεται η Ημέρα του Κολόμβου.
Κάποιες πολιτείες των ΗΠΑ επέλεξαν να αλλάξουν την Ημέρα του Κολόμβου σε μια ημέρα εορτασμού με επίκεντρο τους αυτόχθονες, όπως η Ημέρα του Ανακάλυψης της Χαβάης ή όπως η Ημέρα των Ιθαγενών Αμερικανών της Νότιας Ντακότα, και το 2021, ο πρόεδος Τζο Μπάιντεν τίμησε επίσημα με διάγγελμά του τη μνήμη των Ιθαγενών Λαών. Η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο γιορτάζουν οι Αμερικανοί ανάλογες επετείους, βοήθησε να μετατοπιστεί η προσοχή γύρω από το παραπλανητικό δόγμα της «ανακάλυψης» και να προβληματιστούν σχετικά με τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις της αποικιοκρατίας. Τελικά ποιος ανακάλυψε την Αμερική; Σίγουρα όχι ο Κολόμβος!
Ουρλιάζουν οι σειρήνες στην Ουκρανία-Μαζικό ρωσικό νυχτερινό αεροπορικό σφυροκόπημα-Αρνούνται οι μισθοφόροι να πάνε στην Χερσώνα
Σχέδιο Σουροβίκιν για ισοπέδωση της Ουκρανίας με καθημερινούς νυχτερινούς βομβαρδισμούς-Εκατοτοντάδες ρωσικά αυτοκινούμενα πυροβόλα στην Λευκορωσία θα βάλουν την Ουκρανία ανάμεσα σε δύο πυρά ενώ από τον αέρα θα κτυπούν τα ρωσικά αεροσκάφη
Δραματικές εξελίξεις έχουμε στην Ουκρανία, αφού πριν λίγο ήχησαν σε όλη την χώρα οι σειρήνες λόγω νέας ρωσικής αεροπορικής επίθεσης, ενώ μια σημαντική εξέλιξη ήρθε από τους μισθοφόρους των Ουκρανών που δεν θέλουν να πολεμήσουν στο “κολαστήριο” της Χερσώνας.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η «Προεδρική Ταξιαρχία» των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας υφίσταται απώλειες στην περιοχή Ugledar, ενώ καταστράφηκε το αρχηγείο και το κέντρο ηλεκτρονικού πολέμου της 1ης ουκρανικής ταξιαρχίας.
Βραδυνό σφυροκόπημα της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας σε ολόκληρη την Ουκρανία
Σε όλη την Ουκρανία ανακοινώθηκε αεροπορικός συναγερμός, όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία του διαδικτυακού χάρτη αεροπορικών συναγερμών του ουκρανικού υπουργείου ψηφιακής ανάπτυξης, αναφέρουν ΜΜΕ. Την κήρυξη συναγερμού επιβεβαίωσαν και οι διοικήσεις των περιφερειών.
Αεροσκάφη της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας και μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα κτυπούν με πυραύλους σε όλη την ουκρανική επικράτεια.
Τα πλήγματα στοχεύουν σε εγκαταστάσεις ενέργειας, αμυντικής βιομηχανίας, στρατιωτικής διοίκησης και επικοινωνιών σε όλη τη χώρα, από το Χάρκοβο και το Κίεβο μέχρι το Λβοφ και το Ιβάνο-Φρανκίβσκ.
Ο Volodymyr Zelensky δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι το 30% των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα καταστράφηκε, οδηγώντας σε μαζικές διακοπές ρεύματος.
Πρόκειται για σχέδιο ισοπέδωσης του Ρώσου διοικητή της δυτικής στρατιωτικής περιφέρειας Πτεράρχου Σουροβίκιν, για ισοπέδωση των πάντων στην Ουκρανία, ενώ θύματα θα είναι σίγουρα εκατοντάδες άμαχοι.
Στάση από μισθοφόρους στην Ουκρανίας λόγω Χερσώνας
Πληροφορίες αναφέρουν και εδώ ότι οι ξένοι μισθοφόροι έφτασαν έως το γραφείο του Ουκρανού Προέδρου Ζελένσκι, για να δηλώσουν ότι “αρνούνται να συμμετάσχουν στην επίθεση στην Χερσώνα, γι' αυτό και η όλη επιχείρηση καθυστερεί για αρκετές εβδομάδες έως ότου οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας συγκεντρώσουν νέες εφεδρείες».
Ο λόγος είναι το ανηλεές σφυροκόπημα του ρωσικού πυροβολικού που έχει μεταβάλει την Χερσώνα σε θύλακα της Φαλαίζ ( 1944) όταν οι Αμερικανοί κονιορτοποίησαν τουλάχιστον 2 γερμανικές μεραρχίες, διαλύοντας κάθε ελπίδα αντίστασης των Γερμανών στην Γαλλία.
Φιλονικίες και αντιδράσεις των μισθοφόρων στην Ουκρανία
Οι περιπτώσεις συγκρούσεων μεταξύ μισθοφόρων και Ουκρανών εθνικιστών με θανατηφόρα αποτελέσματα έχουν γίνει συχνότερες.
Ξένοι μισθοφόροι έχουν αρχίσει να αρνούνται να συμμετάσχουν σε εχθροπραξίες στο πλευρό του Κιέβου και προκαλούν ακόμα και σοβαρές συγκρούσεις με Ουκρανούς μαχητές.
Αυτό ανακοίνωσε ο βοηθός του επικεφαλής του Υπουργείου Εσωτερικών της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουχάνσκ (LPR) Vitaly Kiselev.
«Υπάρχουν σοβαρές πληροφορίες ότι οι ξένοι μισθοφόροι φιλονικούν μεταξύ τους και δεν θέλουν να πολεμήσουν για τους Ουκρανούς, ενώ έχουν μεγάλες εσωτερικές διαμάχες μέχρι θανάτου», είπε ο ίδιος σε σχόλιο στο ITAR-TASS.
Τις προάλλες, ο Kiselev ανέφερε ότι μισθοφόροι από την Πολωνία, πολεμώντας στο πλευρό του Κιέβου, σκότωσαν αρκετούς μαχητές της οργάνωσης του Δεξιού Τομέα.
Οι Ουκρανοί προσπάθησαν να αναγκάσουν τους Πολωνούς να προχωρήσουν προς την κατεύθυνση Kremenchug στο Donbass, αλλά σε απάντηση πυροβολήθηκαν από μισθοφόρους.
Νωρίτερα εκείνη την ημέρα, ο Volodymyr Rogov, πρόεδρος του κινήματος «Είμαστε με τη Ρωσία», είπε ότι σημειώθηκε έκρηξη στη βάση ξένων μισθοφόρων στο εργοστάσιο αλουμινίου του Zaporozhye (ZALK).
Πριν από αυτό, περίπου 150 μέλη της Λεγεώνας των Ξένων, καθώς και μεγάλη ποσότητα εξοπλισμού και πυρομαχικών, είχαν εξουδετερωθεί στο έδαφος.
Οι Ουκρανοί προετοιμάζονται για πιθανή επίθεση από τη Λευκορωσία εδώ και αρκετές εβδομάδες, αλλά οι Ρώσοι επιτέθηκαν στον νότο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία όπως έχουμε αναφέρει έχει εισέλθει στο πιο κρίσιμη καμπή του, με όλα τα ενδεχόμενα να είναι ανοικτά, και με τις σχέσεις Ρώσων και Αμερικανών να βρίσκονται στην “κόψη του ξυραφιού”.
Γιατί ο στρατός χάνει έναν πόλεμο: Τα μαθήματα που διδάσκει η ιστορία και που ίσως... μάθει ο Πούτιν στην Ουκρανία
Γιατί ο στρατός χάνει έναν πόλεμο: Τα μαθήματα που διδάσκει η ιστορία και που ίσως... μάθει ο Πούτιν στην Ουκρανία
Ήταν ένα από τα πιο παράξενα επεισόδια στη στρατιωτική ιστορία, ένα γεγονός τόσο ασυνήθιστο που αρχικά αντιμετωπίστηκε ως μύθος. Στις 8:30 μ.μ. την παραμονή των Χριστουγέννων του 1914 στα υγρά και λασπωμένα πεδία μάχης της βόρειας Ευρώπης κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ένας Βρετανός στρατιώτης έστειλε μια αναφορά στο αρχηγείο: Οι Γερμανοί στρατιώτες έχουν φωτίσει τα χαρακώματά τους και τραγουδούν τα κάλαντα, ενώ εύχονται στους Βρετανούς στρατιώτες καλά Χριστούγεννα.
Οι Βρετανοί αξιωματικοί διέταξαν τους άνδρες τους να σιωπήσουν, αλλά ήταν πολύ αργά. Ένας Βρετανός στρατιώτης απάντησε με τη δική του χορωδία του The First Noel. Ένας Γερμανός στρατιώτης φώναξε μέσα από το No Man's Land - το γεμάτο συρματοπλέγματα, θανατηφόρο ενδιάμεσο έδαφος που χώριζε τους στρατούς - «Βγες έξω, Άγγλε στρατιώτη, βγες εκεί έξω σε μας».
Οι στρατιώτες βγήκαν από τα χαρακώματά τους και συναντήθηκαν στη μέση. Το ίδιο έκαναν και άλλοι, συγκεντρώθηκαν για να ανταλλάξουν σοκολάτες, κρασί και αναμνηστικά. Οργάνωσαν ακόμη και έναν αγώνα ποδοσφαίρου, τον οποίο κέρδισαν οι Γερμανοί με 3-2.
Οι περισσότεροι από τους στρατιώτες που έδωσαν τα χέρια εκείνη την ομιχλώδη παραμονή των Χριστουγέννων θα ήταν νεκροί πριν τελειώσει ο πόλεμος τέσσερα χρόνια αργότερα. Αλλά επιστολές από επιζώντες και κοκκώδεις ασπρόμαυρες φωτογραφίες αποδεικνύουν ότι δεν ήταν μύθος. Υπολογίζεται ότι 100.000 στρατιώτες και στις δύο πλευρές αρνήθηκαν απλώς να πολεμήσουν επειδή ήταν πολύ εξαντλημένοι και κουρασμένοι. Η χριστουγεννιάτικη ανακωχή διήρκεσε ακόμη και μέχρι την Πρωτοχρονιά σε ορισμένα μέρη.
Περισσότερο από έναν αιώνα αργότερα, υπάρχουν λίγες πιθανότητες οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί στρατιώτες να κάνουν ο ένας στον άλλον δώρα αυτόν τον χειμώνα. Αλλά η ιστορία της χριστουγεννιάτικης εκεχειρίας είναι ένα παράδειγμα ενός ιδιόμορφου χαρακτηριστικού του πολέμου που προσφέρει μια προειδοποίηση στον πολιορκημένο ρωσικό στρατό στην Ουκρανία:
Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία όπου ολόκληροι στρατοί σταματούν ξαφνικά να πολεμούν, αν και είναι ισάξιοι ή και αριθμητικά ανώτεροι από τον εχθρό τους. Τι είναι αυτό που κάνει έναν στρατό να χάνει τη θέλησή του να πολεμήσει; Και με ποιους τρόπους θα μπορούσε αυτό να ισχύσει και για τις ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία;
Αυτά είναι τα ερωτήματα που έθεσε το CNN σε βετεράνους πολέμου και στρατιωτικούς ιστορικούς.
Χάνουν την πίστη στον σκοπό τους
O ΜακΚόσλαντ έχει δει με τα ίδια του τα μάτια έναν κουρασμένο στρατό να χάνει τη θέλησή του να πολεμήσει.
Όπως λέει ο ίδιος, διοικούσε ένα τάγμα κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Κόλπου το 1990-1991 και είδε τόσους πολλούς Ιρακινούς στρατιώτες να παραδίδονται, που η μονάδα του δεν είχε χώρο για όλους τους αιχμαλώτους. Κατέληξαν μάλιστα να τους δίνουν νερό και να τους δείχνουν τον δρόμο προς τα πίσω.
Ένα πιο πρόσφατο παράδειγμα ήταν εκείνο του Αφγανιστάν.
Εν μέσω της απόσυρσης του αμερικανικού στρατού από τη χώρα το 2021, ο Εθνικός Στρατός του Αφγανιστάν κατέρρευσε. Επέτρεψαν στους Ταλιμπάν να πάρουν γρήγορα τον έλεγχο, παρ’ όλο που οι ΗΠΑ είχαν επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στην εκπαίδευσή τους.
Εάν ρωτούσε κανείς έναν Αφγανό στρατιώτη γιατί πολεμάει, θα απαντούσε ότι το κάνει για να πληρωθεί.
Φαίνεται λοιπόν ότι ο αφγανικός στρατός δεν είχε πίστη στον σκοπό για τον οποίο πολεμούσε, σε αντίθεση με τους μαχητές των Ταλιμπάν.
Χάνουν την πίστη στους ηγέτες τους
Κάθε πόλεμος έχει και κάποιες αντιπροσωπευτικές εικόνες και το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση της Ουκρανίας. Κάποιες μάλιστα από αυτές τις εικόνες υπογραμμίζουν έντονα την αντίθεση μεταξύ του Ρώσου πρόεδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και του Ουκρανού ομολόγου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Πρόσφατες φωτογραφίες του Πούτιν τον δείχνουν να φοράει κοστούμι και να κάθεται μόνος του στην κεφαλή ενός πολύ μακριού τραπεζιού σε ένα αποστειρωμένο δωμάτιο με κάποιον στρατηγό ή άλλον αξιωματούχο να βρίσκεται στην άλλη πλευρά. Η περιγραφή αυτών των φωτογραφιών θα μπορούσε κάλλιστα να είναι: «Παρανοϊκός και απομονωμένος δικτάτορας εν δράσει».
Οι φωτογραφίες του Ζελένσκι, από την άλλη, τον δείχνουν να στέκεται μαζί με τους συμβούλους του στο Κίεβο τη νύχτα και να δεσμεύεται να μην εγκαταλείψει την πόλη παρ’ όλο που ο ίδιος και η οικογένειά του κινδυνεύουν.
Άλλες φωτογραφίες τον δείχνουν ταλαιπωρημένο και αξύριστο, να αγκαλιάζεται με στρατιώτες στην πρώτη γραμμή.
Χάνουν την υποστήριξη της χώρας τους
Η δυσαρέσκεια που επικρατεί μεταξύ των Ρώσων πολιτών θα μπορούσε να επεκταθεί και στον στρατό, αναφέρει ο ειδικός σε στρατιωτικά ζητήματα, Καρλ φον Κλάουσερβιτς, προσθέτοντας ότι υπάρχουν ήδη τέτοια σημάδια καθώς χιλιάδες άνδρες εγκαταλείπουν τη Ρωσία προκειμένου να μην επιστρατευθούν.
Όπως όλα δείχνουν, ο παράγοντας του ζήλου φαίνεται να είναι προς όφελος των Ουκρανών.
Οι άνδρες και οι γυναίκες του στρατού τους γνωρίζουν για τι πράγμα πολεμούν.
«Το κίνητρο των Ουκρανών αποτελεί ίσως την πιο ισχυρή κινητήρια δύναμη που μπορεί να έχει ένας στρατιώτης – την υπεράσπιση της χώρας, των οικογενειών και των σπιτιών τους», λέει ο ΜακΚόσλαντ.
Το μεγάλο ερώτημα για τους Ρώσους τον χειμώνα
Πολλοί Ρώσοι στρατιώτες ανακαλύπτουν αυτό που συνειδητοποίησαν και κάποιοι Αμερικανοί στρατιώτες στο Βιετνάμ – ότι πολεμούν για ένα ψέμα.
Ο Τζον Κέρι, ένας βετεράνος του Βιετνάμ και αργότερα γερουσιαστής που στράφηκε ενάντια στον πόλεμο, κατά τη διάρκεια μιας ακρόασης στο Κογκρέσο το 1971, δήλωσε τα εξής:
«Πώς ζητάς από κάποιον να γίνει ο τελευταίος που θα πεθάνει για ένα λάθος;».
Αυτό είναι ένα ερώτημα που ίσως αρχίσει να στοιχειώνει τους Ρώσους στρατιώτες στην Ουκρανία αυτό τον χειμώνα. Αν ο Πούτιν δεν τους δώσει μια ικανοποιητική απάντηση που να τους πείσει ότι αξίζει να συνεχίσουν να πολεμούν, είναι πιθανό να αρχίσουν να εγκαταλείπουν μαζικά τη μάχη.
Και μια παγωμένη νύχτα του χειμώνα, όταν δεν θα ακούγονται κάλαντα αλλά ο ρόγχος ανθρώπων που πεθαίνουν, τότε οι Ρώσοι στρατιώτες ίσως ρωτήσουν ο ένας τον άλλον:
«Πώς ζητάς από κάποιον να γίνει ο τελευταίος που θα πεθάνει για ένα λάθος;».
"Σε έναν τρελό κόσμο μόνο οι τρελοί είναι λογικοί"
Το βιβλίο που σήμερα παρουσιάζεται εδώ, κυκλοφόρησε στις 20 Σεπτεμβρίου απ’ τις «Εκδόσεις των Συναδέλφων», είναι το τρίτο του συγγραφέα και αποτελείται από μια σειρά κειμένων που διαρθρώνεται γύρω από συγκεκριμένους θεματικούς άξονες. «Τα κείμενα που παρατίθενται με σχεδόν χρονολογική σειρά», όπως αναφέρει ο Θόδωρος Μεγαλοοικονόμου στον πρόλογο του βιβλίου «αντανακλούν μια σειρά από αναζητήσεις και εγχειρήματα, αποτελώντας ταυτόχρονα ένα αποτύπωμα της πορείας που ακολούθησε όλα αυτά τα χρόνια αυτό που ονομάστηκε «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» και τους προβληματισμούς, τις αγκυλώσεις, τους φραγμούς και τις παλινδρομικές τάσεις που αναδύονταν σε κάθε στάδιο αυτής της πορείας, το ζήτημα των κατασταλτικών ψυχιατρικών πρακτικών, της νομοθεσίας, τις πολυδιάστατες παραμέτρους της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, του εγχειρήματος στο Δαφνί για μια ανοιχτή, μη κατασταλτική και κοινοτικά βασισμένη λειτουργία. Επιπλέον, θίγονται και ζητήματα, όπως η επικινδυνότητα, η τοξικοεξάρτηση, η αστεγία, η μετανάστευση και η προσφυγιά, τα οποία ως κοινωνικές αντιλήψεις, αιτίες κι αποτελέσματα, βρίσκονται στον πυρήνα της κοινωνικής ρίζας του ψυχικού πόνου».
Η υποκειμενικότητα των εννοιολογικών ορισμών είναι ένα ζήτημα που επανέρχεται σε πολλά κεφάλαια του βιβλίου. Γιατί βέβαια, δεν εννοούμε ούτε όλοι οι ειδικοί, ούτε όλοι οι άνθρωποι συνακόλουθα, το ίδιο πράγμα όταν κάνουμε λόγο για θεραπεία. Θεραπεία, επίσης, με ποιους όρους, κάτω από ποιες συνθήκες, σε ποιους χώρους και με τι είδους πρακτικές; Η κουλτούρα κι η ιδεολογία όλων μας καθορίζει τις διαφορετικές απαντήσεις που δίνουμε κι η ερμηνεία, η νοηματοδότηση, καθορίζει τη στάση μας εντός κι εκτός των ψυχιατρικών θεσμών.
Κι ως τώρα, η αλήθεια είναι ότι «ως θεραπεία» στα ψυχιατρεία «εννοείται η εφαρμογή ενός συστήματος εννοιών και πρακτικών που εξασφαλίζει ότι οι πραγματικοί ή οι εν δυνάμει παρεκκλίνοντες θα παραμένουν εντός των λεγόμενων «θεσμοποιημένων ορισμών της πραγματικότητας», της «κανονικότητας» που αποδέχεται και επιβάλλει η εκάστοτε επικρατούσα κοινωνική Τάξη. Σ’ αυτό τον ορισμό είναι προεξάρχουσα η παράμετρος της «συμμόρφωσης», που στο πεδίο της Ψυχιατρικής αποτελεί διαχρονικά βασική και ενίοτε μάλιστα τη μοναδική συνιστώσα της θεραπευτικής της πρακτικής».
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Το εξηγεί ο Μεγαλοοικονόμου και παραθέτω την περιγραφή για όσα άτομα διαβάζετε αυτήν την ανάρτηση, αλλά δε γνωρίζετε πως λειτουργεί το σύστημα: «Ας πάρουμε την ιδιαίτερη περίπτωση μιας ψυχιατρικής μονάδας που καλείται ν’ αντιμετωπίσει έναν άνθρωπο με μια οξεία ψυχική διαταραχή. Ο ψυχικά πάσχων φτάνει στο νοσοκομείο, φορώντας χειροπέδες με τη συνοδεία της αστυνομίας, ύστερα από μια κάποιου βαθμού βίαιη σύλληψη στη βάση της εισαγγελικής παραγγελίας. Ύστερα από μια όχι ιδιαίτερα θερμή υποδοχή και συνέντευξη/εξέταση (ανακριτική, βιαστική, διεκπαιρεωτική, απειλητική, ενίοτε ειρωνική κ.ο.κ) στα επείγοντα, μεταφέρεται σ’ ένα τμήμα, όπου, αφού πιθανόν ψαχτεί και του αφαιρεθούν μερικά προσωπικά και θεωρούμενα από το σύστημα ως εν δυνάμει επικίνδυνα αντικείμενα (αναπτήρας, σπίρτα, ζώνη, κινητό κ.λ.π.), αντιλαμβάνεται ότι οι πόρτες του τμήματος είναι κλειδωμένες και η όποια ελευθερία κίνησης προς τα έξω απαγορευμένη. Βρίσκεται, λοιπόν, πλέον εγκλωβισμένος/η μέσα σ’ έναν χώρο, όπου η καθημερινότητα είναι προγραμματισμένη στη βάση συγκεκριμένων ωραρίων για το φαγητό, τον ύπνο, την υποχρεωτική — ενίοτε χωρίς καμιά ενημέρωση, διάλογο ή διαπραγμάτευση— λήψη της φαρμακευτικής αγωγής. Μάλιστα, όλοι αυτοί οι κανόνες και το κλείδωμα έχουν εφαρμογή ακόμη και σε όσους νοσηλεύονται εκούσια, που και αυτοί όχι σπάνια βρίσκονται μηχανικά καθηλωμένοι.
Και είναι ν’ αναρωτηθεί κανείς στα σοβαρά γιατί μέσα σε μια τέτοια καταχρηστική αντιμετώπιση και ιδρυματική βία ο ψυχικά πάσχων μπορεί να αντιδρά έντονα και με δεδομένη την προηγηθείσα και αντίστοιχα καταχρηστική και βίαιη -χωρίς καμιά κατανόηση βιωμάτων, επιθυμιών και αναγκών – αντιμετώπιση του από το οικογενειακό, το κοινωνικό και το εργασιακό περιβάλλον; Είναι δυνατόν να θεωρηθεί γραμμικά ως σύμπτωμα τρέλας η αντίδραση ενός προσώπου, που είναι ήδη σε κατάσταση κρίσης, με θυμό, με ουρλιαχτά, με απειλές, με κλωτσιές στην κλειδωμένη πόρτα, με την προσπάθεια να σπάσει τα τζάμια του παραθύρου, με την άρνηση να πάρει φάρμακα που του δίνονται υποχρεωτικά;
Κι όμως είναι σ’ αυτό το σημείο και ύστερα από όλα αυτά, που ο ψυχιατρικός θεσμός οδηγείται μέσα από έναν εγγενή ιδρυματικό αυτοματισμό στην έσχατη και καθοριστική πράξη βίας: το δέσιμο αυτού του προσώπου πάνω στο κρεβάτι». Το δέσιμο αυτό με ιμάντες, είναι που ονομάζεται μηχανική καθήλωση (λέγεται και «προστατευτικός κλινοστατισμός») κι η διάρκεια της (δεν προσδιορίζεται σαφώς η έναρξη και η λήξη) ποικίλει σε σημείο τέτοιο που η πλειοψηφία των πασχόντων ν’ αναγκάζεται να ικανοποιεί τις όποιες φυσικές της ανάγκες στο κρεβάτι (ούρηση κτλ). Μιλάμε δηλαδή για πλήρη κατάργηση κάθε έννοιας αξιοπρέπειας του ατόμου, για μια πρακτική που διαρρηγνύει την θεραπευτική σχέση και μετατρέπει το νοσηλευτικό προσωπικό, τους γιατρούς, σε σκληρούς φύλακες.
Δε μοιάζει και πολύ «θεραπευτικό» το όλο πλαίσιο, έτσι; Κι όπως τονίζει ο συγγραφέας: «Το βασανιστήριο θεωρείται ως μια μέθοδος φυσικής και ψυχολογικής καταπίεσης που ασκείται με σκοπό την τιμωρία ή και την απόσταση ομολογίας και/ή πληροφοριών. Και πολλές φορές συνοδεύεται από τη χρήση ειδικών οργάνων/εργαλείων με σκοπό την επιβολή τιμωρίας μέσω της άσκησης σωματικού πόνου. Πολλές από αυτές τις ορολογίες και τους ορισμούς που χρησιμοποιούνται σε αυτό το πεδίο παραπέμπουν στις πρακτικές της μηχανικής καθήλωσης στις ψυχιατρικές υπηρεσίες και σε όλα τα προνοιακά ιδρύματα τύπου Λεχαινών, Σκαραμαγκά κ.λ.π.
Το γεγονός ότι η μηχανική καθήλωση ισοδυναμεί με βασανιστήριο δεν μπορεί παρά να αναγνωρίζεται και να δηλώνεται ανοιχτά». Οποιαδήποτε αντίδραση λοιπόν, στη βία του ιδρύματος εκλαμβάνεται ως σύμπτωμα της τρέλας: «Ο ψυχικά πάσχων, ο τρελός, είναι βίαιος γιατί είναι άρρωστος. Αυτό σκεφτόμαστε συνήθως και αυτή είναι η γραμμή σκέψης του κυρίαρχου ψυχιατρικού παραδείγματος. Αν όμως, αντίθετα, η βία του είναι μονάχα μια απάντηση στη βία του ιδρύματος; Αν η βία του έγκλειστου στο ψυχιατρείο, το ίδιο όπως και στις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων, είναι ένας τρόπος εξέγερσης απέναντι στο θεσμό που τον εξευτελίζει, τον απονεκρώνει, που μεταλλάσσει το άρρωστο σώμα του σε σώμα του ιδρύματος;». Σαν ένα πράγμα ακόμη δηλαδή, κι όχι σαν υποκείμενο; Αυτή η αντικειμενοποίηση που συμβαίνει από καταβολής ίδρυσης των ασύλων (την ιστορία των οποίων, θα μάθετε σ’ αυτό το βιβλίο), προφανώς κι είναι πλήρως αντιθεραπευτική.
Και τι μπορεί να γίνει για ν’ αλλάξει η κατάσταση; Χρειάζεται μια κίνηση μετασχηματισμού όπου «η πρωτοβουλία πρέπει να είναι «από τα κάτω». Η Αποϊδρυματοποίηση είναι μια κινηματικού τύπου διαδικασία, που, εκτός από τις εξωτερικές συμμαχίες με κοινωνικούς φορείς, προϋποθέτει κινητοποίηση μέσα στο ίδιο το άσυλο. Οι ψυχίατροι πρέπει να παίξουν ηγετικό ρόλο στο ξετύλιγμα μιας τέτοιας διαδικασίας, βοηθώντας ν’ αναδειχθεί και ο πρωταγωνιστικός ρόλος του νοσηλευτικού προσωπικού: πρωταγωνιστικός ρόλος σημαίνει μετάβαση από τη φυλακτική λειτουργία και το ιδρυματικό καθηκοντολόγιο σε μια θεραπευτική λειτουργία. Συστατικό στοιχείο αυτής της λειτουργίας είναι η διαμεσολάβηση του λειτουργού ανάμεσα στον άνθρωπο που πάσχει και την κοινωνία με στόχο τον σχεδιασμό και την εκτύλιξη από τον πάσχοντα μιας ζωής με νόημα, με αναγνωρισμένα και με υλική υπόσταση δικαιώματα».
Κι επεξηγεί ακριβώς ο συγγραφέας και ποιες ακόμη προϋποθέσεις χρειάζονται: «Για να έχει ο ίδιος ο ψυχίατρος κίνητρο για την Αποϊδρυματοποίηση, πρέπει πρώτα ν’ αποϊδρυματοποιήσειτη δική του θεωρία και πράξη, ν’ αναγνωρίσει και ν’ αμφισβητήσει τη βία και την παθογόνο δράση του ιδρύματος, να μη βλέπει την ψυχική διαταραχή με τη στενή κλινική έννοια, αλλά να μπορεί να δει το κοινωνικό μέλλον του ατόμου. Αν δεχτούμε ότι μια πραγματική θεραπευτική σχέση είναι πριν απ’ όλα μια σχέση ισοτιμίας, είναι φανερό γιατί ψυχιατρικό ίδρυμα και θεραπευτική πράξη είναι πράγματα ασυμβίβαστα».
Για να φτάσουμε όμως στους επιθυμητούς κι επιτακτικούς μετασχηματισμούς, φυσικά το προσωπικό πρέπει να είναι επαρκέστατο, φυσικά τα κριτήρια του μετασχηματισμού δεν μπορεί να είναι οικονομοτεχνοκρατικά (ας μη ξεχνάμε ότι ζούμε και στην εποχή των μάνατζερ) και χρειάζονται κι άλλες, πολλές αλλαγές γιατί δυστυχώς «αυτό που εξακολουθούμε να συναντάμε είναι από τη μία, η οχύρωση πίσω από μια άκαμπτη αντίληψη και άσκηση του ρόλου και από την άλλη, η ισοπεδωτική κατάργηση των ρόλων, στην λογική μιας τεχνοκρατικής διαχείρισης και μείωσης του κόστους: πιέσεις και εκβιασμοί από θεσμικές ιεραρχίες και ιδιοκτήτες ιδιωτικών «μη κερδοσκοπικών» εταιριών, ανταγωνισμοί για ανακατανομή και κατάληψη θέσεων εξουσίας και προνομίων στο αναδιαμορφούμενο θεσμικό σύστημα, ιατροκεντρισμός, ιδεολογική ακαμψία και σύγχυση, «συνδικαλιστικές» πρακτικές συντεχνιακού τύπου, που συνδέουν τη διατήρηση προνομιακών θέσεων και «πελατείας» με τη διατήρηση του «παλιού», έστω και αν αυτό το παλιό είναι η κουστωδιακή πρακτική».
Παρ’ όλα αυτά, πάρα τις τόσες αντιξοότητες, ελπιδοφόρα εναλλακτικά παραδείγματα υπήρξαν και αν διαβάσετε τις καταστατικές αρχές του 9ου ΨΤΕ που λειτούργησε στο ΨΝΑ, με «πόρτες ανοιχτές» χωρίς περιοριστικά μέτρα, θα καταλάβετε πως όλα αυτά που προαναφέρθηκαν, εφαρμόζονται στην πράξη, όταν υπάρχει κι η δέουσα βούληση, με συνεχή, εννοείται, προσπάθεια. Και θα σας γίνει ξεκάθαρο επίσης, το γιατί χρειάζεται η τομεοποίηση, η διασύνδεση των υπηρεσιών.
Ο Μεγαλοοικονόμου εξετάζει ακόμη το αν υπήρξε ψυχιατρική μεταρρύθμιση στη χώρα μας, μέσα από μια τεκμηριωμένη ιστορική αναδρομή, αναδεικνύει τις προβληματικές διαστάσεις εννοιών όπως το «ακαταλόγιστο» κι η «επικινδυνότητα», αναλύει το τι θα πρέπει να επιδιώκουμε όταν κάνουμε λόγο για «κοινωνική επανένταξη» και ολοκληρώνει το βιβλίο του μ’ ένα επίμετρο για την κληρονομιά του Φράνκο Μπαζάλια.
Σίγουρα, περισσότερα ζητήματα, απ’ όσα θίχτηκαν εδώ, θα συζητηθούν όταν αυτό το τόσο σπουδαίο βιβλίο αρχίζει να παρουσιάζεται. Εγώ πάντως κράτησα αντί επιλόγου αυτήν την παράγραφο: «»για τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη μεταχείριση και τα δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων, δεν πρέπει να βασίζεται κανείς τόσο στην εξέλιξη της επιστήμης σχετικά με το πρόβλημα της ψυχικής νόσου, όσο στη συμπερίληψη και τη συν-κινητοποίηση όλων των κοινωνικών και πολιτικών υποκειμένων για τη διεκδίκηση αυτών των δικαιωμάτων και της γενικότερης χειραφέτησης, όπως άλλωστε έχει γίνει μέχρι τώρα στην ιστορία της εξέλιξης της κουλτούρας και των ιδρυμάτων της ψυχιατρικής» ._
