Ψεύτικα ή αληθινά; Τα παρακάτω μέρη θα σας εκπλήξουν
Υπάρχουν κάποια μέρη στον κόσμο που μοιάζουν με αποκύημα επεξεργασίας και φαντασίας, αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινά.
Σας έχει τύχει να φτάνετε σε έναν ταξιδιωτικό προορισμό και να μην μοιάζει σε τίποτα σε αυτό που βλέπατε στις φωτογραφίες και είχατε στη φαντασία σας, απογοητεύοντάς σας; Αυτό δεν θα σας συνέβαινε ποτέ με τα παρακάτω μέρη, τα οποία μοιάζουν φανταστικά, αλλά είναι 100% αληθινά. Κι αν δεν μας πιστεύετε, δείτε μόνοι σας.
Deadvlei, Ναμίμπια Όσοι έχουν βρεθεί ποτέ μπροστά από το απίστευτο θέαμα του δάσους στην έρημο Dead Vlei (λίμνη του θανάτου) στη Ναμίμπια, το πιθανότερο είναι να έτριβαν για αρκετά λεπτά τα μάτια τους. Το τοπίο είναι ουσιαστικά ένα νεκροταφείο δέντρων που αναπτύχθηκαν 900 χρόνια πριν, όταν στην περιοχή υπήρχε ακόμη νερό. Πλέον, όμως, κυριαρχούν οι λόφοι άμμου και τα ξεραμένα δέντρα, τα οποία έχουν παραμείνει έτσι όλα αυτά τα χρόνια. Αναρωτιέστε γιατί είναι μαύρα και όρθια και δεν αποσυντίθενται; Σε αυτό βοηθάει η υπερβολική ζέστη και το εξαιρετικά ξηρό κλίμα.
Το Μάτι της Σαχάρα, Μαυριτανία Γνωστό και ως “Richat Structure” ή το «Μπλε Μάτι της Αφρικής», το Μάτι της Σαχάρα είναι ένα μάλλον απόκοσμο θέαμα, που έχει μπερδέψει ακόμη και τους γεωλόγους. Πρόκειται για ομόκεντρους κύκλους που φτάνουν τα 50 χιλιόμετρα διάμετρο και χαρακτηρίζονται από διάφορες αποχρώσεις του μπλε. Κανείς δεν ξέρει πραγματικά πώς δημιουργήθηκαν. Αρχικά, υπέθεταν ότι στο σημείο αυτό είχε πέσει μετεωρίτης ή ότι προκλήθηκε από έκρηξη ηφαιστείου. Η επικρατέστερη θεωρία, όμως, μιλά για ένα γεωλογικό θόλο που κατέρρευσε και διαβρώθηκε και για να το δει κάποιος ολοκληρωμένο, θα πρέπει να οργανώσει ένα ταξιδάκι στο… διάστημα.
Μετρό Στοκχόλμης, Σουηδία Το μετρό της Στοκχόλμης είναι ίσως το πιο μεγάλο σε μήκος έκθεμα τέχνης που υπάρχει, φτάνοντας τα 110 χιλιόμετρα. Μοιάζει σαν να έχει βγει από ταινία επιστημονικής φαντασίας κι αυτό που βλέπετε σαν τερατώδη κόκκινα σύννεφα στη φωτογραφία είναι ζωγραφιά. Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι το μετρό της πρωτεύουσας της Σουηδίας έχει 100 σταθμούς και κάθε ένας έχει το δικό του χαρακτηριστικό design, οπότε όπου και να κατεβείτε, σας περιμένει μια έκπληξη.
Μεγάλη Μπλε Τρύπα, Μπελίζ Η Μπλε Τρύπα του Μπελίζ είναι πολύ χαρακτηριστική και είναι η μοναδική Μπλε Τρύπα που είναι ορατή από το διάστημα, με γυμνό μάτι. Αρχικά ήταν σπηλιά, καθώς όμως, η στάθμη του νερού ανέβαινε, πλημμύρισε, το πάνω μέρος της κατέρρευσε και παρέμεινε μια τέλεια κυκλική τρύπα. Η ανάλυση των σταλακτιτών δείχνει ότι ο σχηματισμός δημιουργήθηκε δεκάδες χιλιάδες χρόνια πριν, ενώ σήμερα έχει ανακηρυχθεί σε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1996.
Μοραβία, Τσεχία Πιθανόν να σας θυμίζει την επιφάνεια εργασίας των παλιότερων Windows ή απλώς να σας αφήνει την αίσθηση ενός καλού ονείρου. Η Μοραβία είναι μια μεγάλη περιοχή στην Τσεχία, καταλαμβάνει το ανατολικό τμήμα της και χαρακτηρίζεται από παραδεισένιους λόφους, με το γρασίδι και το πράσινο να είναι τόσο έντονα, που ακόμη και η πραγματικότητα μοιάζει με φωτογραφία επεξεργασμένη στο photoshop. Με πλούσια ιστορία και φυσική ομορφιά, η Μοραβία διαθέτει μια από τις ομορφότερες πράσινες εκτάσεις του κόσμου.
Ηλεκτρονική πορνογραφία και Εθισμός: Τι χρειάζεται να ξέρεις…
Η πορνογραφία μέσω διαδικτύου είναι μία σχετικά εύκολη υπόθεση για τον θεατή που θέλει να μυηθεί στο κόσμο αυτόν. Μπορεί εύκολα πλέον να το κάνει από τον καναπέ του σπιτιού του, στο κρεβάτι του, στην τουαλέτα, στο μπαλκόνι, στο αυτοκίνητο, στην καφετέρια, στο μπαράκι, στο εστιατόριο… η πρόσβασή είναι τόσο εύκολη σήμερα! Μέσα από την νέα διαδικτυακή τεχνολογία σε συνδυασμό με την εξάπλωσή της στις «έξυπνες» συσκευές και την ευκολία που προσφέρει στην εύρεση οποιονδήποτε πληροφοριών, παρουσιάστηκε κλιμάκωση σε μια σειρά προβληματικών εθιστικών συμπεριφορών μέσω του διαδικτύου, όπως τα τυχερά παιχνίδια και τα στοιχήματα, οι διαδικτυακές αγορές-ψώνια, το cybersex, η παρακολούθηση πορνογραφικού υλικού, κλπ.
Πορνό και διαδίκτυο: πολλά λέγονται, πολλά ακούγονται…
Μία γυναίκα μπαίνει στο διαδίκτυο για να δει γιατί τέλος πάντων γίνεται γύρω από το σεξ και το πορνό τόσος ντόρος. Βρίσκει απαντήσεις στις σεξουαλικές της απορίες της, μπαίνει σε πορνοσελίδες και νιώθει τη φαντασία της να εξιτάρεται…
Μία άλλη γυναίκα ξυπνά ξημερώματα, δεν νιώθει τον σύζυγο δίπλα της, σηκώνεται από το κρεβάτι, πηγαίνει στο σαλόνι και τον βλέπει έκπληκτη να αυνανίζεται. Οι σεξουαλικές τους σχέσεις ανύπαρκτες σχεδόν τους τελευταίους 2-3 μήνες. Πίστευε πως η καθημερινότητα τους απομάκρυνε, τώρα όμως καταλαβαίνει γιατί εκείνος δεν την πλησιάζει σεξουαλικά… και γιατί να την πλησιάσει – αναρωτιέται – εφόσον ικανοποιείται με πορνογραφικό υλικό, βλέποντας άλλες γυναίκες ή και ποιος ξέρει τι άλλο ακόμα…, ίσως να μην του είναι και τόσο ελκυστική πια…
Βλέπουμε δύο όψεις του ίδιου νομίσματος:
α) τη θετική στην πρώτη εκδοχή, όπου ένας άνθρωπος μπορεί να πάρει απαντήσεις στα σεξουαλικά του ερωτήματα, να εμπλουτίσει τις ερωτικές του φαντασιώσεις και να βελτιώσει – γιατί όχι – την σεξουαλική του ζωή, και
β) την αρνητική και καταστροφική για τη σχέση εκδοχή, όπου η σεξουαλική ζωή του ζευγαριού αντικαθίσταται από τον έναν ή και τους δύο κάποιες φορές συντρόφους, από το εύκολο και απρόσωπο σεξ μέσω του αυνανισμού παρακολουθώντας πορνό.
Ηλεκτρονική πορνογραφία και Εθισμός: Τι χρειάζεται να ξέρεις… Μαρίνα Μόσχα
Η πορνογραφία μέσω διαδικτύου είναι μία σχετικά εύκολη υπόθεση για τον θεατή που θέλει να μυηθεί στο κόσμο αυτόν. Μπορεί εύκολα πλέον να το κάνει από τον καναπέ του σπιτιού του, στο κρεβάτι του, στην τουαλέτα, στο μπαλκόνι, στο αυτοκίνητο, στην καφετέρια, στο μπαράκι, στο εστιατόριο… η πρόσβασή είναι τόσο εύκολη σήμερα! Δεν χρειάζεται κάποιος να πάει στο βιντεοκλάμπ της περιοχής για να «νοικιάσει» ή να αγοράσει την ογκώδη βιντεοκασέτα και να την κρύψει για να την φέρει στον τόπο θέασης που συνήθως τα προηγούμενα χρόνια ήταν το σαλόνι του σπιτιού εφόσον εκεί υπήρχε και το video player. Ούτε χρειάζεται απαραίτητα να καθίσει πίσω από την τεράστια οθόνη του υπολογιστή, καθώς υπάρχουν πιο μικρές συσκευές – tablets, laptops, έξυπνα κινητά που διευκολύνουν την πρόσβαση και την κάνουν τόσο …αθόρυβη και μυστική! Όσον αφορά το περιεχόμενο, και αυτό υπάρχει πλουσιοπάροχο και για όλα τα γούστα στις διαδικτυακές σελίδες που ούτε και να πληρώσεις χρειάζεται, απλά να …παρακολουθήσεις οτιδήποτε «τραβάει η όρεξή σου».
Φαίνεται λοιπόν πως μέσα από την νέα διαδικτυακή τεχνολογία σε συνδυασμό με την εξάπλωσή της στις «έξυπνες» συσκευές και την ευκολία που προσφέρει στην εύρεση οποιονδήποτε πληροφοριών, παρουσιάστηκε κλιμάκωση σε μια σειρά προβληματικών εθιστικών συμπεριφορών μέσω του διαδικτύου, όπως τα τυχερά παιχνίδια και τα στοιχήματα, οι διαδικτυακές αγορές-ψώνια, το cybersex, η παρακολούθηση πορνογραφικού υλικού, κλπ. Η αύξηση αυτών των προβληματικών συμπεριφορών ασφαλώς οφείλεται στο μεγαλύτερο μέρος της σε ότι ανέφερα παραπάνω, δηλαδή στις νέες δυνατότητες λόγω της αυξημένης ιδιωτικότητας ή ευκαιρίες που εκμεταλλεύονται άτομα που ενδεχομένως δεν θα είχαν εμπλακεί σε αυτού του είδους τη συμπεριφορά, αν δεν υπήρχαν αυτές οι τεχνολογικές εξελίξεις. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει πως θα «κρατήσουμε πίσω» την τεχνολογία και θα εμποδίσουμε την εξέλιξή της επειδή μπορεί να προκαλέσει εθιστικές συμπεριφορές.
Ηλεκτρονική πορνογραφία και ψυχισμός
Η ηλεκτρονική πορνογραφία πράγματι μπορεί να είναι εθιστική, καθώς όπως φαίνεται και μέσα από έρευνες είναι η πιο δημοφιλής δραστηριότητα που προκαλεί ηδονή και σεξουαλική ικανοποίηση μέσα από την πρόσβαση στον τεράστιο αριθμό σεξουαλικών σεναρίων. Δυστυχώς αρκετές είναι και οι επιπτώσεις και τα προβλήματα που προκαλούνται κυρίως στις σχέσεις των ζευγαριών ή ακόμα και στον ίδιο τον εθισμένο «θεατή» που μπορεί να μην βρίσκεται σε σχέση, «βολεύεται» όμως με το να ικανοποιεί τις σεξουαλικές του ορμές αυνανιστικά χωρίς να αναζητά την εύρεση σεξουαλικού παρτενέρ, ενώ τον βλέπουμε σταδιακά να αποφεύγει και τις κοινωνικές συναναστροφές και να κλείνεται όλο και περισσότερο σε έναν «δικό του κόσμο», αυτόν της ηλεκτρονικής πορνογραφίας. Άλλη μία εικόνα που αναζητά το εθισμένο άτομο είναι η εναλλαγή του πορνογραφικού υλικού, «πηδώντας» από βιντεάκι σε βιντεάκι και από σελίδα σε σελίδα, σαν να μην τον καλύπτει αυτό που βλέπει και θέλει αχόρταγα και άλλο, και άλλο, και άλλο, παρακολουθώντας ακόμα και για ώρες πολλές φορές, αποχαυνωμένος ένα θέαμα χωρίς αρχή, μέση και …τέλος!
Ποσοστά
Τα ποσοστά του εθισμού στην ηλεκτρονική πορνογραφία δεν μπορούν να υπολογιστούν επαρκώς, τόσο εξαιτίας των κανόνων για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής, όσο και λόγω της ευκολίας στην πρόσβαση. Οι υπάρχουσες έρευνες στο γενικό πληθυσμό, δείχνουν μία γενικά αυξανόμενη παρακολούθηση πορνογραφικού υλικού, ιδιαίτερα αυξημένη στον ανδρικό πληθυσμό σε σχέση με το γυναικείο και μάλιστα περισσότερο στους νεαρούς ενήλικες, όπου και μειώνεται σταθερά με την ηλικία. Η μόνη μελέτη με αντιπροσωπευτικό δείγμα μέχρι σήμερα έγινε στην Αυστραλία το 2017, σε δείγμα 20.094 συμμετεχόντων. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως στον ανδρικό πληθυσμό το ποσοστό που θεωρείται εθισμένο στην ηλεκτρονική πορνογραφία ήταν 4,4% ενώ στο γυναικείο πληθυσμό ήταν 1,2%.
Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που προκύπτουν από τον πορνογραφικό ηλεκτρονικό εθισμό είναι:
Στυτική δυσλειτουργία: η αυξημένη χρήση πορνογραφίας μπορεί να είναι ο βασικός παράγοντας που εξηγεί την απότομη αύξηση της στυτικής δυσλειτουργίας στους νέους σύμφωνα με μελέτη του 2016. Σε άλλη μελέτη, το 60% των ανδρών με στυτική δυσλειτουργία με τον σταθερό τους σύντροφο, δεν εμφάνιζε πρόβλημα στη στυτική ικανότητα όταν παρακολουθούσε διαδικτυακά πορνό και αυνανιζόταν.
Καταναγκαστική αυνανιστική συμπεριφορά: ο αυνανισμός συνοδεύει σχεδόν πάντα την εθιστική συμπεριφορά και μάλιστα από κάποιο σημείο και μετά γίνεται εντελώς καταναγκαστικά, χωρίς να μπορεί να προσφέρει ηδονή όπως στο παρελθόν, μέσα από μία μηχανιστική πλέον λειτουργία. Επιπλέον, το άτομο «μαθαίνει» να λειτουργεί «ηδονοβλεπτικά» χωρίς ψυχική συμμετοχή σε αυτό που εξελίσσεται μπροστά του, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει συναισθηματική εμπλοκή που χρειάζεται με τον ερωτικό σύντροφο.
Ψυχοσεξουαλική δυσφορία: η χρήση πορνογραφίας συνδέεται με τη σεξουαλική δυσαρέσκεια και τη σεξουαλική δυσλειτουργία, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Φαίνεται πως και τα δύο φύλα γίνονται περισσότερο επικριτικά για την εικόνα εαυτού ή το σώμα του συντρόφου τους, παρουσιάζουν αυξημένο άγχος απόδοσης και μικρότερη σεξουαλική εμπλοκή, καθώς αποφεύγουν το σεξ στη σχέση που τους προκαλεί άγχος. Επίσης, παρατηρείται διαταραχή άγχους ακολουθούμενη από διαταραχή της διάθεσης, χρήση ουσιών και σεξουαλική δυσλειτουργία.
Θεραπεία
Συνήθως, ο συνδυασμός ψυχοκοινωνικών, γνωστικών-συμπεριφορικών, ψυχοδυναμικών και φαρμακευτικών μεθόδων θεωρείται πιο αποτελεσματικός στη θεραπεία του εθισμού στην ηλεκτρονική πορνογραφία.
Φαρμακευτικές προσεγγίσεις: Οι μελέτες έχουν επικεντρωθεί μέχρι στιγμής στην παροξετίνη όπου σύμφωνα με μελέτες βοηθά στη μείωση των επιπέδων άγχους, αλλά απέτυχε να μειώσει την καθ’ αυτού εθιστική συμπεριφορά και τη ναλτρεξόνη, θεωρητικά παρεμποδίζοντας την ευφορία που σχετίζεται με την εθιστική συμπεριφορά, όπου τα αποτελέσματα και πάλι κυμαίνονται από καλά έως μέτρια. Επιπλέον, η χρήση SSRIs για τη πρόκληση σεξουαλικής δυσλειτουργίας μέσω των παρενεργειών δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική και σύμφωνα με την κλινική εμπειρία είναι χρήσιμη μόνο σε ασθενείς με συνυπάρχουσες ψυχιατρικές διαταραχές.
Ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις:Αναμφίβολα, η ψυχοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο στην πλήρη κατανόηση και αλλαγή συμπεριφοράς. Πολλοί θεραπευτές συνιστούν την Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT), όπου όπως φάνηκε μέσα από μελέτη βοηθά στη μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και στη γενική βελτίωση στη ποιότητα ζωής, όχι όμως και στη μείωση της εθιστικής συμπεριφοράς, αιτιολογώντας πως η απλή μείωση της χρήσης πορνογραφίας μπορεί να μην αντιπροσωπεύει τον σημαντικότερο στόχο θεραπείας. Η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία, η οικογενειακή θεραπεία, η θεραπεία ζεύγους και οι ψυχοκοινωνικές θεραπείες, μπορεί να αποδειχθούν ζωτικής σημασίας όταν χρειάζεται να αντιμετωπιστούν θέματα ντροπής και ενοχής, αποκαθιστώντας την εμπιστοσύνη ανάμεσα στο ζευγάρι.
Συμπερασματικά
Όπως προαναφέρθηκε, η ανωνυμία που υπάρχει στην πρόσβαση της διαδικτυακής πορνογραφίας αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη μιας εθιστικής συμπεριφοράς.
Τα κριτήρια περιλαμβάνουν:
απώλεια ελέγχου,
υπερβολικό χρόνο ενασχόλησης με τη συγκεκριμένη σεξουαλική συμπεριφορά και αυνανισμό όπου συνήθως αναβάλλεται ή καθυστερεί πολύ η εκσπερμάτιση, αναζητώντας «και άλλο λίγο… και κάτι ακόμα» και
αρνητικές συνέπειες για τον εαυτό, τη σχέση.
Όσον αφορά τις στρατηγικές θεραπείας, ο κύριος στόχος επικεντρώνεται σήμερα στη μείωση της παρακολούθησης πορνογραφικού υλικού ή στην πλήρη εγκατάλειψή του, καθώς οι κλινικές εκδηλώσεις φαίνεται να είναι αναστρέψιμες. Ο τρόπος για να επιτευχθεί αυτό ποικίλλει ανάλογα με τον ασθενή και μπορεί επίσης να απαιτεί κάποια ατομική ευελιξία στις χρησιμοποιούμενες στρατηγικές.
Μαρίνα Μόσχα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Beyens I., Eggermont S. Prevalence and Predictors of Text-Based and Visually Explicit Cybersex among Adolescents. Young. 2014;22:43–65.
Bostwick J.M., Bucci J.A. Internet sex addiction treated with naltrexone. Mayo Clin. Proc. 2008;83:226–230. Gola M., Potenza M.N. Paroxetine Treatment of Problematic Pornography Use: A Case Series. J. Behav. Addict. 2016;5:529–532.
Mialon A., Berchtold A., Michaud P.-A., Gmel G., Suris J.-C. Sexual dysfunctions among young men: Prevalence and associated factors. J. Adolesc. Health. 2012;51:25–31.
Orzack M.H., Voluse A.C., Wolf D., Hennen J. An ongoing study of group treatment for men involved in problematic Internet-enabled sexual behavior. Cyberpsychol. Behav. 2006;9:348–360.
O’Sullivan L.F., Brotto L.A., Byers E.S., Majerovich J.A., Wuest J.A. Prevalence and characteristics of sexual functioning among sexually experienced middle to late adolescents. J. Sex. Med. 2014;11:630–641.
Prins J., Blanker M.H., Bohnen A.M., Thomas S., Bosch J.L.H.R. Prevalence of erectile dysfunction: A systematic review of population-based studies. Int. J. Impot. Res. 2002;14:422–432.
Riemersma J., Sytsma M. A New Generation of Sexual Addiction. Sex. Addict. Compuls. 2013;20:306–322.
Ross M.W., Månsson S.-A., Daneback K. Prevalence, severity, and correlates of problematic sexual Internet use in Swedish men and women. Arch. Sex. Behav. 2012;41:459–466.
Young K.S. Cognitive behavior therapy with Internet addicts: Treatment outcomes and implications. Cyberpsychol. Behav. 2007;10:671–679.
Επανέρχομαι στον φόβο του θανάτου γιατί η περιρρέουσα ατμόσφαιρα κυριαρχείται από αυτόν, θα έλεγα ότι είναι το θέμα των ημερών.
Είναι φυσιολογικό ο άνθρωπος να φοβάται τον θάνατο αλλά και να επιθυμεί την αθανασία.
Κάποιοι θα θυμούνται το παλιό γκράφιτι στους τοίχους των Αθηνών «Δεν θα πεθάνουμε ποτέ κουφάλα νεκροθάφτη» που με χιούμορ εξέφραζε και τον φόβο για τον θάνατο αλλά και την επιθυμία για την πολυπόθητη αθανασία.
Ο φόβος του θανάτου ,ακόμα και πριν την επιδημία του κορωνοϊού, είναι ισχυρός (εάν και στους περισσότερους ασυνείδητος) και ασκεί μεγάλη επίδραση, πολύ μεγαλύτερη από αυτοί που φανταζόμαστε.
Είναι ένας φόβος που δεν εγκαταλείπει ποτέ τον άνθρωπο και τον οποίο ο άνθρωπος προσπαθεί να τον αντιμετωπίσει ατομικά, ιστορικά και πολιτισμικά.
Αυτή η καταπίεση ισχυροποιεί τον φόβο αυτόν, έναν φόβο για το άγνωστο και προσπαθούμε να βρούμε νόημα στη ζωή μας και να αφήσουμε το στίγμα μας σε αυτό τον κόσμο αλλά και να παλέψουμε ενάντια σε αυτούς οι οποίοι έχουν διαφορετική αντίληψη για τον θάνατο από εμάς.
Άλλωστε κάτι τέτοιο δεν παρατηρούμε στα μεταφορικά μέσα όπου οι φορώντες μάσκα μάχονται αυτούς που δεν την φορούν ή δεν την φορούν «σωστά» κατ’αυτούς;
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ο φόβος του θανάτου αποτελεί τη βάση από τους περισσότερους φόβους μας καθώς και τη βάση πολλών ασθενειών όπως είναι η υποχονδρία, οι κρίσεις πανικού, η αγοραφοβία, το μετατραυματικό στρες, η κατάθλιψη και η μανιοκατάθλιψη (Iverach et al., 2014).
Ως Έλληνες θα έπρεπε όμως να ήμασταν περισσότερο εξοικειωμένοι με τον θάνατο άλλωστε ο Επίκουρος ήταν αυτός που επινόησε την «Συμμετρία του Θανάτου».
Ο Επίκουρος υποστήριξε ότι όλοι φοβόμαστε τον θάνατο και το απόλυτο τίποτα που αυτός εμπεριέχει αλλά δεν φοβόμαστε το απόλυτο τίποτα πριν γεννηθούμε.
Με άλλα λόγια, δεν φοβόμαστε τη γέννηση τότε γιατί πρέπει να φοβόμαστε τον θάνατο;
Και πριν την γέννηση αλλά και μετά τον θάνατο υπάρχει το απόλυτο τίποτα συνεπώς δεν θα έπρεπε να φοβόμαστε τον θάνατο γιατί όταν θα είμαστε νεκροί απλά δεν θα υπάρχουμε.
«Άρα είναι ανόητος αυτός που λέει ότι φοβάται το θάνατο,
όχι γιατί θα τον κάνει να υποφέρει όταν έρθει,
αλλά επειδή υποφέρει με την προσδοκία του θανάτου.
Γιατί ότι δεν σε στεναχωρεί όταν είναι παρόν,
δεν υπάρχει λόγος να σε στεναχωρεί όταν το προσδοκείς».
Ο ψυχίατρος Ιρβιν Γιάλομ υποστήριξε ότι ο φόβος του θανάτου μπορεί να εκδηλωθεί ως:
Γενικευμένη ανησυχία, μία αίσθηση ότι κάτι δεν είναι σωστό.
Ένα συνεχές άγχος για τον θάνατο. Φέρνοντας ως παράδειγμα την επιδημία του κορωνοϊού, συνεχές άγχος για τον θάνατο έχει κάποιος που παρακολουθεί συνεχώς και εμμονικά τις ειδήσεις με τα κρούσματα, τους διασωληνωμένους και τους νεκρούς κοκ.
Τρόπος που αρνείται την ευτυχία. Είναι όταν ο άνθρωπος αισθάνεται ότι υπάρχει ο θάνατος παντού γύρω του και δεν ευχαριστιέται την καθημερινότητά του. Αλλωστε και αυτό το έχουμε παρατηρήσει στις μέρες μας. Ανθρωποι που λόγω του φόβου του κορωνοϊού αρνούνται να έρθουν σε επαφή με φίλους τους, αποφεύγουν συναναστροφές, σκέφτονται μόνο την επιδημία αρνούμενοι να σκεφθούν οτιδήποτε άλλο.
Ο Γιώργος Κίσσας (2019, σσ. 38-39) στο κείμενό του «Ναρκισσισμός και μέσα κοινωνικής δικτύωσης» παραθέτει μία ενδιαφέρουσα σύνδεση της θνητότητας με τον ναρκισσισμό.
Παραθέτω αυτούσιο απόσπασμα από το κείμενό του:
«Η άρνηση της θνητότητας είναι κατ’εξοχήν ναρκισσιστικό χαρακτηριστικό. Βέβαια, η απώθηση της θνητότητας αποτελούσε κοινό χαρακτηριστικό της νεωτερικής κοινωνίας.
Ο θάνατος έχει εξοριστεί από τη ζωή μας.
Ολες οι παραδοσιακές τελετουργίες που αφορούσαν στη φροντίδα του νεκρού και που μας έφερναν σε επαφή με τη μόνη σίγουρη πραγματικότητα της ζωής μας , τον θάνατο, έχουν εξοστρακιστεί από το βίο μας.
Σε πολλές πολυκατοικίες των Αθηνών απαγορεύεται, βάσει του κανονισμού των, η παραμονή του νεκρού στο σπίτι του. Το ίδιο και στους ναούς των νεκροταφείων η κηδεία γίνεται με κλειστό φέρετρο.
Αν κάποτε ταμπού ήταν το σεξ, τώρα ταμπού είναι ο θάνατος.
Η εικονιστική κοινωνία, απωθεί την θνητότητα μέσω της εξεικόνισης.
Η θνητότητά μας αποδεικνύει την παροδικότητα όλων των ανθρωπίνων.
Αλλά η απώθηση της θνητότητας χαρίζει μια ψευδαίσθηση αιωνιότητας».
Ο φόβος του θανάτου όμως σχετίζεται και με ατομικούς παράγοντες όπως είναι η ηλικία (οι ηλικιωμένοι φοβούνται τη διαδικασία του θανάτου ενώ οι νεότεροι φοβούνται τον ίδιο τον θάνατο) και το φύλο (οι γυναίκες φοβούνται πιο πολύ από τους άντρες τον θάνατο των αγαπημένων τους και τις συνέπειες του θανάτου τους) (Iverach et al., 2014).
Πώς όμως μπορεί να αντιμετωπιστεί αυτός ο φόβος;
Το βασικό είναι να αποδεχτούμε με ψυχραιμία ότι ο θάνατος είναι αναπόφευκτος, θα συμβεί σε όλους μας και να συμβιβαστούμε με την ιδέα.
Ο Λόρδος Κέυνς το είχε θέσει εύστοχα: «Μακροπρόθεσμα όλοι θα πεθάνουμε».
Στο εντωμεταξύ, μπορούμε να ζήσουμε βάζοντας στόχους στην ζωή μας, απολαμβάνοντας την ζωή με ανθρώπους που έχουν τις ίδιες αντιλήψεις με εμάς και αποκτώντας μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση.
Iverach, L., Menzies, R.G., Menzies, R.E.2014. Death anxiety and its role in psychopathology:Reviewing the status of a transdiagnostic construct. Clinical Psychology Review, pp. 580-593.
Κίσσας, Γ., π.Βασίλειος Θερμός, π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (Λίβυος).2019, Ναρκισσισμός και Αυτοθεματοποίηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Βόλος: Εκδοτική Δημητριάδος.
Μαστρογιάννη, Φ. 2020. Θεωρία Διαχείρισης του Τρόμου και Κορωνοϊός. Διαθέσιμο στο: https://mastroyanni.blogspot.com/2020/05/blog-post.html
Οι ελληνικές σπηλιές με τη μοναδικότητά τους βρίσκονται ανάμεσα στις ωραιότερες του κόσμου, με πλήθος τουριστών να τις θαυμάζουν από κοντά κάθε χρόνο. Ας δούμε μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές, θαυμάζοντας την ομορφιά τους.
Η εξερεύνηση των ελληνικών σπηλιών αποτελεί για πολλούς μοναδική εμπειρία και περιπέτεια, δίνοντας τους την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά ένα θαύμα της φύσης και να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους πάνω στη γεωλογία, την υδρολογία, τη φυσική, τη βιολογία, την παλαιοντολογία και την αρχαιολογία.
Η γεωλογική τους δομή, τα νερά, τα χρώματα και οι ήχοι τους δύσκολα μπορούν να αποτυπωθούν σε μια φωτογραφία ή σε λίγες λέξεις, παρ’ όλ’ αυτά θα κάνουμε μια προσπάθεια να σας φέρουμε κοντά σε κάποιες που ενδεχομένως να έχετε ήδη επισκεφτεί ή αξίζει τον κόπο να επισκεφτείτε στο μέλλον.
Σπήλαιο Αγγίτη, Δράμα
Αν βρεθείτε στην περιοχή της Δράμας, αξίζει τον κόπο να επισκεφτείτε το σπήλαιο Αγγίτη (ονομάζεται και Μααρά), το οποίο είναι το μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο του κόσμου με μήκος 21 χιλιόμετρα και βρίσκεται στην Προσοτσάνη του νομού Δράμας. Από το μήκος του, έχουν εξερευνηθεί τα 18,5 χιλιόμετρα, ενώ στους επισκέπτες είναι προσβάσιμα μόνο τα 2,5 χλμ. Πληροφορίες: http://spilaioaggiti.gr/
Σπήλαιο των λιμνών, Αχαΐα
Στα 17 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα, στο χωριό Καστριά, το Σπήλαιο των Λιμνών είναι πραγματικά εντυπωσιακό με χρώματα και ιδιαίτερους σταλαγμίτες και σταλακτίτες. Αυτό που κάνει τη σπηλιά ακόμη πιο ιδιαίτερη είναι η ασυνήθιστη δομή που έχουν οι διαδοχικές λίμνες του σε τρία επίπεδα.
Το μήκος της σπηλιάς που έχει εξερευνηθεί εκτείνεται στα 1.980 μέτρα κι έχουν ανευρεθεί σε αυτή διάφορα απολιθώματα ανθρώπων και ζώων. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν λιώνει το χιόνι, η σπηλιά μετατρέπεται σε υπόγειο ποταμό με φυσικούς καταρράκτες, ενώ το καλοκαίρι ένα μέρος της σπηλιάς ξεραίνεται, αποκαλύπτοντας λεκάνες και φράγματα που το ύψος τους φτάνει και τα 4 μέτρα. Πληροφορίες: www.kastriacave.gr
Σπήλαιο Μελισσάνης, Κεφαλονιά
Το βαραθρώδες λιμνοσπήλαιο της Μελισσάνης βρίσκεται σε απόσταση 2 χιλιομέτρων βορειοδυτικά της Σάμης στην Κεφαλονιά, όχι μακριά από τον Καραβόμυλο κι έχει μήκος 3,5 χιλιόμετρα, ύψος 36 μέτρα, ενώ είναι 40 μέτρα φαρδύ.
Ανακαλύφθηκε το 1951 από τον σπηλαιολόγο Γιάννη Πετρόχειλο και αποτελεί μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο, καθώς δημιουργήθηκε από μια μηχανική και χημική διεργασία που ονομάζεται καρστικοποίηση, κατά την οποία το νερό εισχωρεί στα ασβεστολιθικά πετρώματα, τα διαβρώνει και δημιουργεί κοιλώματα.
Στο εσωτερικό της έχει καταρρεύσει ένα μεγάλο μέρος της οροφής, αποκαλύπτοντας ένα συναρπαστικό θέαμα, ενώ κατά την αρχαιότητα η λίμνη ήταν μέρος λατρείας αφιερωμένο στον Πάνα και τη νύμφη Μελισσάνθη, με τους μύθους να λένε ότι η Μελισσάνθη αυτοκτόνησε μέσα στη λίμνη από τη λύπη της, επειδή ο Πάνας δεν ανταποκρίθηκε στον έρωτά της.
Σπήλαιο Αλιστράτη, Σέρρες
Το σπήλαιο αυτό θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα και πιο όμορφα της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης και είναι το μόνο σπήλαιο εν λειτουργία στη Μακεδονία. Οι ντόπιοι το γνώριζαν για αρκετά χρόνια, η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία, όμως, ενημερώθηκε για την ύπαρξη του το 1975, τότε που ξεκίνησε και η οργανωμένη εξερεύνησή του, μετά από έγγραφο που έστειλε η κοινότητα. Οι σταλαγμίτες και σταλακτίτες του είναι μοναδικής ομορφιάς και το σπήλαιο μαζεύει κάθε χρόνο περίπου 120.000 επισκέπτες. Πληροφορίες: www.alistraticave.gr.
Το ενετικό φρούριο Κούλες δεσπόζει στην είσοδο του ενετικού λιμανιού του Ηρακλείου και κτίστηκε από τους Ενετούς. Αν και οι Ενετοί το αποκαλούσαν Castello a Mare, το Κάστρο στη Θάλασσα, σήμερα διατηρεί την τούρκικη ονομασία του, Κούλες, από το Su Kulesi. Το φρούριο είναι ένα από τα πιο γνωστά, πιο οικεία και αγαπημένα μνημεία της πόλης, σύμβολο του Ηρακλείου. Σήμερα, ατενίζει αγέρωχο το Κρητικό πέλαγος θυμίζοντας το μεγαλείο του ενετικού Χάνδακα, ενώ στοιχειώνεται από θρύλους που θέλουν στους εσωτερικούς υγρούς και σκοτεινούς του χώρους να βασανίστηκαν φριχτά οι Κρητικοί επαναστάτες.
Ιστορία
Μας είναι άγνωστο πότε ξεκινά ακριβώς η ιστορία του ενετικού φρουρίου, Κούλες. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, το πρώτο φρούριο στη θέση του σημερινού να δημιουργήθηκε στην περίοδο της Αραβοκρατίας (9ος – 10ος), ενώ αναφορά για πύργο στην είσοδο του λιμανιού γίνεται στην β’ Βυζαντινή περίοδο (10ος – 13ος), ως Castellum Comunis). Ο πύργος αυτός μάλλον ήταν κυκλικός και υπέστη σοβαρές ζημιές από το σεισμό του 1303, όπως ανέφερε ο δούκας Κίντο ντα Κανάλ στην αναφορά του στη Βενετία. Σήμερα, σώζονται κάποια σχέδια περιηγητών που επιχείρησαν να χαρτογραφήσουν το Ηράκλειο, με παλιότερο αυτό του Μπουοντελμόντι του 1429, που απεικονίζουν έναν πύργο στην είσοδο του λιμανιού.
Ο Κούλες απεικονίζεται άλλοτε σαν ψηλό οικοδόμημα με κατακόρυφους τοίχους και κάτοψη, άλλοτε κυκλική και άλλοτε παραλληλόγραμμη. Τα σχέδια αυτά δεν είναι απαραίτητα αξιόπιστα, αφού η κατασκευή που απεικονίζουν μοιάζει περισσότερο με έργο οχυρωματικής αρχιτεκτονικής της δυτικής Ευρώπης. Στα μέσα του 14ου μ.Χ. αιώνα, κάνει την εμφάνισή της στην Ευρώπη η πυρίτιδα (μείγμα νίτρου, θείου και άνθρακα). Αποκτά τόσο σημαντικό ρόλο στην πολεμική πρακτική αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου, ώστε αντικατέστησε τις προϋπάρχουσες πολεμικές μηχανές και εκμηδένισε την αμυντική δυνατότητα των παλιών οχυρώσεων.
Έτσι τα μέσα του 15ου μ.Χ. αιώνα βρήκαν το Ηράκλειο ανεπαρκώς οχυρωμένο και τον πύργο του λιμανιού, το Castellum Comunis των βυζαντινών, αμυντικά ανίκανο και ευάλωτο. Η Γερουσία της Βενετίας το 1462 ενέκρινε ένα ευρύ πρόγραμμα οχύρωσης της πόλης, που θα προστάτευε το Ηράκλειο και τους βούργους (προάστια) έξω από αυτό. Η νέα οχύρωση θα ακολουθούσε τα πρότυπα της νέας οχυρωματικής αρχιτεκτονικής με τους προμαχώνες. Στα πλαίσια αυτού του προγράμματος το 1523 κατεδαφίστηκε ο πύργος του λιμανιού και αντικαταστάθηκε με το φρούριο Κούλες, που σώζεται μέχρι σήμερα.
Η κατασκευή
Η κατασκευή του Κούλε κράτησε μέχρι το 1540. Οι εξωτερικοί τοίχοι έχουν πάχος σχεδόν 9 μέτρα, ενώ οι εσωτερικοί φτάνουν τα 3 μέτρα πάχος σε κάποια σημεία. Ήδη από πολύ νωρίς παρουσιάστηκαν ζημιές στα θεμέλια του από τη θάλασσα, που αντιμετωπίζονταν κατά καιρούς. Το φρούριο, Κούλες, παρουσίασε πολλές οχυρωματικές αδυναμίες, γεγονός που οφείλεται στο ότι χτίστηκε σε μεταβατική φάση, όταν η αρχιτεκτονική των φρουρίων πειραματιζόταν ακόμα.
Αρχιτεκτονικά, ο Κούλες αποτελείται από δύο επιμέρους τμήματα. Το Νοτιοδυτικό, παραλληλόγραμμο τμήμα, λίγο ψηλότερο και το Βορειοανατολικό σε σχήμα μισής έλλειψης, ελαφρώς χαμηλότερο. Για είσοδο υπήρχαν τρεις πύλες εισόδου, Δυτικά, Βόρεια και Νοτιοδυτικά, με κύρια πύλη την Δυτική. Περιμετρικά είχαν εντοιχιστεί διάφορες ανάγλυφες πλάκες, επιγραφές και οικόσημα. Κορυφαία έργα γλυπτικής είναι τα τρία μαρμάρινα ανάγλυφα που απεικονίζουν τον φτερωτό λέοντα, σύμβολο της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, που επιστέφουν κάθε μία από τις τρεις εισόδους και δύο από αυτά διατηρούνται μέχρι σήμερα με φανερή τη διάβρωση από τον θαλασσινό αέρα.
Το φρούριο Κούλες είναι διώροφο με 26 διαμερίσματα. Στο ισόγειο αρχικά υπήρχαν πέντε χώροι για κανόνια. Σύντομα φάνηκε ότι η χρήση κανονιών σε εσωτερικούς χώρους δημιουργούσε προβλήματα, γιατί και το οπτικό πεδίο μέσα από τα μικρά ανοίγματα στους τοίχους ήταν περιορισμένο, αλλά και ο καπνός που δημιουργούνταν μετά την ρίψη κάθε βλήματος έκανε την ατμόσφαιρα αποπνικτική και έτσι εγκαταλείφθηκε η χρήση τους.
Εκτός από τις casamatte, τους διαδρόμους δηλαδή των κανονιών, στο ισόγειο είχαν διαμορφωθεί και επιμέρους χώροι, ένας λειτουργούσε σαν φυλακή και οι υπόλοιποι για αποθήκευση τροφίμων και πολεμοφοδίων. Στον επάνω όροφο, που είχε διαμορφωθεί μια ευρύχωρη πλατεία, ήταν ο πύργος του φάρου. Εκεί, υπήρχαν, επίσης, οι στρατώνες των στρατιωτών και οι κατοικίες των αξιωματούχων και του διοικητή. Παράλληλα, στο φρούριο Κούλες, λειτουργούσε μύλος, φούρνος και εκκλησία, παρέχοντας αυτονομία στη φρουρά του.
Πηγή εικόνας: cretazine.com
Τουρκική πολιορκία
Ο ρόλος του φρουρίου Κούλες στη διάρκεια της τουρκικής πολιορκίας (1646-1669) δεν υπήρξε ιδιαίτερα σημαντικός. Αρκετά νωρίς το τουρκικό πυροβολικό, τοποθετημένο στις κατάλληλες θέσεις, κατάφερε να εξουδετερώσει τη δύναμη πυρός και έτσι οι Τούρκοι απέκτησαν τον έλεγχο της εισόδου του λιμανιού του Ηρακλείου.
Στη διάρκεια της τούρκικης κυριαρχίας, ο Κούλες δεν δέχτηκε ιδιαίτερες παρεμβάσεις εκτός από την προσθήκη κτιστών επάλξεων με θέσεις τουφεκιοφόρων και κανονιών. Οι Τούρκοι έκτισαν μικρότερο φρούριο απέναντι από τον Κούλε από την πλευρά της στεριάς, τον Μικρό Κούλε. Δυστυχώς το μνημείο αυτό μαζί με τμήματα των ενετικών νεωρίων κατεδαφίστηκε το 1936 για χάρη της ανάπτυξης της πόλης.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο αυτό: Εξερευνήστε την Κρήτη:Ηράκλειο.
Έχετε πάρει ποτέ γκολφ κλαμπ και βγήκατε έξω σε γήπεδο γκολφ πριν; Βρίσκετε το γκολφ ένα βαρετό και αργό παιχνίδι; Κάνετε λάθος με πολλούς τρόπους. Το γκολφ είναι ένα πολύ ενδιαφέρον και διασκεδαστικό παιχνίδι. Ενώνει διάφορους ανθρώπους ανά ηλικία, χωρίς να ξεχωρίζει το φύλο και τα χαρακτηριστικά της τάξης.
Η ηλικία δεν είναι εμπόδιο στο παιχνίδι.
Μην κρίνετε προκατειλημμένο εάν το παιχνίδι είναι αργό - δεν σημαίνει ότι μόνο οι συνταξιούχοι παίζουν γκολφ. Αν και υπάρχουν πολλοί από αυτούς που θέλουν να παίξουν. Το γκολφ δεν θέτει όρια ηλικίας. Μεταξύ των παικτών υπάρχουν και οι 70χρονοι και οι 5χρονοι. Μπορείτε να αναπτύξετε τον εθισμό σας όποτε θέλετε.
Το γκολφ είναι ένα καθολικό παιχνίδι.
Σε όλη την ιστορία του, το γκολφ έχει κατακτήσει εκατομμύρια ανθρώπους. Επιπλέον, παραμένει το μόνο άθλημα που μπορεί να παιχτεί σε όλη τη ζωή.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι το γκολφ περιλαμβάνει ψυχαγωγία, σπορ και υπαίθρια αναψυχή στο στήθος της φύσης. Μην ξεχνάτε ότι το γκολφ γιορτάζεται με τιμιότητα και ευγένεια.
Το γκολφ είναι μια χαρά για την ψυχή.
Το γκολφ έχει εξαπλωθεί ευρέως σε όλη την Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη. Στις περισσότερες περιπτώσεις, έχει γίνει τρόπος ζωής.
Το παιχνίδι γκολφ είναι ευεργετικό.
Πολλοί γιατροί επισημαίνουν ότι το γκολφ είναι ένα πολύ ευεργετικό άθλημα: η ανάπτυξη μυϊκής μάζας συμβαίνει με χαμηλή άσκηση, γεγονός που οδηγεί σε σταδιακή κόπωση. Η ιδανική προπόνηση είναι το περπάτημα, το οποίο είναι μεγάλο μέρος του παιχνιδιού γκολφ.
Το γκολφ υπόκειται σε όλους.
Αυτό μπορεί να ονομαστεί οικογενειακό χόμπι, επειδή το γκολφ μπορεί να παιχτεί όχι μόνο από ενήλικες, αλλά και από παιδιά.
Το παιχνίδι αυξάνει τον κύκλο των γνωστών.
Το γκολφ προτιμάται συχνά για εταιρικές συναντήσεις. Το παιχνίδι βοηθά στην ένωση της ομάδας σε μια χαλαρή και φιλική ατμόσφαιρα. Σε αυτήν την περίπτωση, το παιχνίδι αποκαλύπτει τον χαρακτήρα ενός ατόμου. Επειδή το γκολφ αφορά την αμεροληψία και την αμοιβαία βοήθεια.
Το γκολφ είναι αθλητικό πρωτότυπο.
Υπάρχει η άποψη ότι το γκολφ είναι παιχνίδι αριστοκρατών. Ωστόσο, αυτό απορρίπτεται εύκολα. Δεδομένου ότι ο καθένας μπορεί να παίξει, και οι οικονομικές επιρροές δεν είναι μετρήσιμες. Προβλέπονται κόστη για κάθε άθλημα. Ταυτόχρονα, στο γκολφ είναι εφάπαξ: τα κλαμπ αγοράζονται μία φορά και μπορούν να διαρκέσουν περισσότερο από 20 χρόνια, η χρέωση του κλαμπ είναι μία φορά. Παρόλο που ακόμη και το κιτ παιχνιδιού μπορεί να αγοραστεί σε μέρη. Όσο περισσότερο παίζετε το παιχνίδι, τόσο φθηνότερα σας κοστίζει.
Ισότητα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.
Μόνο στο γκολφ μπορούν να βάλουν πρωταθλητή και αρχάριο εναντίον του άλλου. Ταυτόχρονα, έχοντας δείξει ένα εξαιρετικό παιχνίδι και δεξιότητες, όλοι μπορούν να κερδίσουν.
Οφέλη από τη συμμετοχή στο κλαμπ.
Εάν κάποτε γίνετε μέλος ενός συλλόγου, τότε αποκτάτε αυτόματα την ιδιότητα μέλους σε άλλα κλαμπ σε όλο τον κόσμο.
Μπορείτε να παίξετε ανά πάσα στιγμή.
Μπορείτε να παίξετε γκολφ όποτε είναι ελαφρύ. Είναι αδύνατο να περιγράψουμε τα συναισθήματα μετά το χτύπημα της μπάλας. Μπορείτε να ερωτευτείτε το γκολφ από το πρώτο βήμα στο γήπεδο ή να μην δοκιμάσετε τη γεύση του μετά από μερικούς μήνες. Το κυριότερο είναι να μην ξεχνάμε ότι το γκολφ είναι ένα συναρπαστικό παιχνίδι στον καθαρό αέρα σε έναν κύκλο ευφυών ανθρώπων.
Αν σας άρεσε αυτή η ανάρτηση, οπότε μπορεί να σας ενδιαφέρει:
Το σπήλαιο των λιμνών στην Αχαΐα.
Αν βρεθείτε στην περιοχή της Δράμας, αξίζει τον κόπο να επισκεφτείτε το σπήλαιο Αγγίτη (ονομάζεται και Μααρά), το οποίο είναι το μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο του κόσμου με μήκος 21 χιλιόμετρα και βρίσκεται στην Προσοτσάνη του νομού Δράμας. Από το μήκος του, έχουν εξερευνηθεί τα 18,5 χιλιόμετρα, ενώ στους επισκέπτες είναι προσβάσιμα μόνο τα 2,5 χλμ. Πληροφορίες: 
Στα 17 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα, στο χωριό Καστριά, το Σπήλαιο των Λιμνών είναι πραγματικά εντυπωσιακό με χρώματα και ιδιαίτερους σταλαγμίτες και σταλακτίτες. Αυτό που κάνει τη σπηλιά ακόμη πιο ιδιαίτερη είναι η ασυνήθιστη δομή που έχουν οι διαδοχικές λίμνες του σε τρία επίπεδα.
Το βαραθρώδες λιμνοσπήλαιο της Μελισσάνης βρίσκεται σε απόσταση 2 χιλιομέτρων βορειοδυτικά της Σάμης στην Κεφαλονιά, όχι μακριά από τον Καραβόμυλο κι έχει μήκος 3,5 χιλιόμετρα, ύψος 36 μέτρα, ενώ είναι 40 μέτρα φαρδύ.
Το σπήλαιο αυτό θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα και πιο όμορφα της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης και είναι το μόνο σπήλαιο εν λειτουργία στη Μακεδονία. Οι ντόπιοι το γνώριζαν για αρκετά χρόνια, η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία, όμως, ενημερώθηκε για την ύπαρξη του το 1975, τότε που ξεκίνησε και η οργανωμένη εξερεύνησή του, μετά από έγγραφο που έστειλε η κοινότητα. Οι σταλαγμίτες και σταλακτίτες του είναι μοναδικής ομορφιάς και το σπήλαιο μαζεύει κάθε χρόνο περίπου 120.000 επισκέπτες. Πληροφορίες: 
Πηγή εικόνας: cretazine.com
