Όλοι είχαμε πιει σε ποτήρια της: Το άδοξο και πικρό τέλος της τελευταίας ελληνικής υαλουργίας μετά από 77 χρόνια

Υπάρχει ακόμα ελληνικών συμφερόντων υαλουργία, αλλά για ευνόητους λόγους όχι με έδρα την Ελλάδα...

Είναι σχεδόν αδύνατο να μην έχει χρησιμοποιήσει κάποιος που έχει γεννηθεί πριν από το 2000 ποτήρι βγαλμένο από το εργοστάσιό της. Η ιστορική υαλουργία «Γιούλα» εφοδίαζε επί 77 χρόνια νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Ελλάδα (και όχι μόνο) γυάλινα χειροποίητα επιτραπέζια είδη, ως ο No. 1 παραγωγός προϊόντων γυάλινης συσκευασίας στη χώρα μας.

Η ποιότητα των προϊόντων ήταν τέτοια που επί σειρά ετών τα ανέδειξε στην κορυφή της προτίμησης του αγοραστικού κοινού, ωστόσο το υψηλό κόστος δανεισμού στην Ελλάδα και το αντίστοιχο ενέργειας, που διαδέχτηκαν την οικονομική κρίση, είχαν ως αποτέλεσμα η εταιρία να αναζητήσει αγοραστές το 2016 και τελικά να φύγει από ελληνικά χέρια ένα χρόνο αργότερα.

Αγοραστής ήταν ο πολυεθνικός όμιλος πορτογαλικών συμφερόντων ΒΑ Glass Group, ο οποίος ανέλαβε το βαρύ φορτίο να διασώσει τη μεγαλύτερη υαλουργία στην Νοτιανατολική Ευρώπη, αναλαμβάνοντας δάνεια ύψους 335 εκατ. ευρώ.

Η «Γιούλα» είχε επεκταθεί στα Βαλκάνια και στην Ουκρανία και ενώ οι εκεί παραγωγικές μονάδες μπορούσαν να είναι κερδοφόρες, η μητρική, ελληνική κατέγραφε τα τελευταία χρόνια μόνο ζημίες. Η πορτογαλική ένεση ρευστότητας δεν γύρισε το χαρτί και στην τελευταία ανακοίνωση της η ιδιοκτήτρια εταιρία έκανε λόγο για έλλειψη ζήτησης και συνεχώς αυξανόμενο κόστος αποθήκευσης. Ήταν το Μάρτιο του 2024, οπότε και αποφασίστηκε το «λουκέτο» στο εργοστάσιο του Αιγάλεω, που αποτέλεσε παράλληλα το κύκνειο άσμα στον κλάδο υαλουργίας της Ελλάδας.

Και όμως, όλα έμοιαζαν τόσο ελπιδοφόρα όταν στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στο πρώτο μισό αυτής του 2000 όδευε από το ένα milestone στο άλλο, εξελισσόμενη σε έναν πολυεθνικό όμιλο με εξαγωγές σε περισσότερες από 80 σε ολόκληρο τον κόσμο!

Η ιστορία της «Γιούλα» ξεκίνησε το 1947 όταν ο τεχνίτης υαλουργός Κυριάκος Βουλγαράκης, μαζί με τον αδελφό του Γιάννη αποφάσισαν να χτίσουν ένα μικρό φούρνο για την παραγωγή επιτραπέζιων σκευών από γυαλί. Με την αστικοποιήση της μεταπολεμικής Ελλάδας τα γυάλινα είδη ήταν βασική ανάγκη κάθε νοικοκυριού και η ανέλιξη ήταν ραγδαία. Ήδη, έως το 1960 η εταιρία είχε φτάσει να απασχολεί πάνω από 1.000 άτομα.

Μέχρι το 1974 η παραγωγή των επιτραπέζιων σκευών από γυαλί γινόταν χειροποίητα με τη μέθοδο του φυσητού γυαλιού. Η αυτοματοποιημένη παραγωγή ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 – με εστίαση στην παραγωγή γυάλινων φιαλών και βάζων που προορίζονται για τον κλάδο τροφίμων και ποτών – ωστόσο μέρος της παρέμεινε να γίνεται χειροποίητα μέχρι και το 1986.

Το 1993 η «Γιούλα» εξαγόρασε την Cronos Glassworks στην Ελλάδα, η οποία κατασκεύαζε γυάλινα επιτραπέζια σκεύη (βάζα, κανάτες, ποτήρια, τασάκια κ.λπ.).

Το 1997 περιήλθε στα χέρια της η βουλγάρικη εταιρεία Stind και ένα χρόνο αργότερα το εργοστάσιο της επίσης βουλγάρικης Drujba στη Φιλιππούπολη. Τη δεκαετία του 2000 κλιμακώνεται η μεγάλη επέκταση της εταιρίας στα Βαλκάνια, αλλά και την Ουκρανία. Προηγήθηκε η ίδρυση θυγατρικής στο Βουκουρέστι και ακολούθησε η εξαγορά της ρουμάνικης Stirom, ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια παραγωγής γυαλιού στα Βαλκάνια. Η επέκταση ολοκληρώθηκε τη διετία 2004-05 με ακόμα μία εξαγορά βουλγαρικής φίρμας και δύο ουκρανικών.

Ενώ όμως τα πράγματα πήγαιναν βάσει σχεδίου εκτός έδρας, εντός ελληνικών συνόρων η εταιρία κατέστη προβληματική. Καθώς είχε την έδρα της στην Ελλάδα, δανειζόταν με υψηλότερα επιτόκια, ενώ το ελληνικό εργοστάσιο της ήταν από τα πλέον κοστοβόρα στο κομμάτι της ενέργειας και λιγότερο ανταγωνιστικά σε σχέση με αυτά που είχε αναπτύξει σε Βουλγαρία και Ρουμανία.

Το 2017 το εργοστάσιο στην Ελλάδα, καθώς και τα εργοστάσια σε Σόφια, Πλόβντιβ και Βουκουρέστι πωλήθηκαν, όπως προαναφέρθηκε, στην BA Glass. Το αντίτιμο για να περάσει στον πορτογαλικό κολοσσό η δραστηριότητα που αφορούσε στην παραγωγή προϊόντων στην Ελλάδα ήταν 29,9 εκατ. ευρώ. Για τις πωλήσεις σε Βουλγαρία και Ρουμανία η οικογένεια Βουλγαράκη επέλεξε, αντί χρηματικού τιμήματος, να διατηρήσει υπό τον έλεγχό της τα εργοστάσια που παράγουν ποτήρια στη Βουλγαρία και γυάλινες φαρμακευτικές συσκευασίες στην Ουκρανία. Τότε, ο νεοσύστατος όμιλος μετονομάστηκε σε Hellenic Glass Industry (HGI), ο οποίος στα τέλη του 2024 επέστρεψε θεαματικά στην κερδοφορία, μετά από μία εύλογη κάμψη λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Για την απόφαση της BA Glass να βάλει λουκέτο στο ελληνικό εργοστάσιο σημαντικό ρόλο έπαιξε το ισχυρό πλήγμα που υπέστη ο κλάδος της υαλουργίας από την πανδημία του covid. Οι περιορισμοί στη λειτουργία της εστίασης προκάλεσαν την κατακόρυφη μείωση αναγκών των εταιριών που ήταν οι βασικοί πελάτες της υαλουργίας (ζυθοποιίες, οινοποιίες, εταιρείες αλκοολούχων ποτών και αναψυκτικών).

Έτσι, το brand “Γιούλα” έπαψε να υφίσταται ύστερα από 77 χρόνια “ζωής”. Το ότι υπάρχει ακόμα ελληνικών συμφερόντων υαλουργία (HGI), που πουλάει προϊόντα και στην Ελλάδα, αλλά δεν έχει έδρα στην Ελλάδα, είναι ακόμα ένα δείγμα του πόσο άγονο είναι το έδαφος αυτής της χώρας μετά το 80′ για την άνθιση ντόπιας βιομηχανίας.

https://menshouse.gr/