Είμαστε στις αρχές της Μεγάλης Εβδομάδας και σε λίγες μέρες οι εορτασμοί για το Πασχα θα κορυφωθούν.Το Πάσχα, η πιο όμορφη και χαρούμενη, η πιο λαμπρή γιορτή, γιορτάζεται με μεγάλη κατάνυξη και λαμπρότητα από τους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο και υπάρχουν ένα πλήθος από έθιμα και παραδόσεις που συνδέονται με τον εορτασμό του. Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος θα βάψουμε τα πασχαλινά αυγά κόκκινα, θα φουρνίσουμε και θα γευτούμε μοσχομυριστά τσουρέκια, θα ανάψουμε τη λαμπάδα, θα ψήσουμε τον οβελία. Αλήθεια ξέρετε τι συμβολίζουν τα έθιμα αυτά;
Πάσχα Η λέξη Πάσχα προέρχεται από την αραμαϊκή λέξη pascha < εβραϊκή pesah που σημαίνει “πέρασμα, διάβαση” συμβολίζοντας το πέρασμα του Εβραϊκού Λαού από την Αίγυπτο, στην ελευθερία προς γη της επαγγελίας. Με απόφαση της Α” Οικουμενικής Συνόδου, το 325 μ.Χ., το Πάσχα ορίστηκε να γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά από την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας. Το Πάσχα, ο λαός, μαζί με την «εκ νεκρών Ανάσταση» του Χριστού, τη νίκη Του δηλαδή ενάντια στο θάνατο, γιορτάζει και την ανάσταση της άνοιξης, το ξύπνημα της φύσης μετά τη νάρκη του χειμώνα.
Κόκκινα Αυγά
Τα αυγά, από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι και σήμερα, αποτελούν σύμβολο γέννησης της ζωής. Το κόκκινο χρώμα των πασχαλινών αυγών σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση δικαιολογείται από το γεγονός ότι η Παναγία τοποθέτησε μπροστά στα πόδια του νεκρού πλέον εσταυρωμένου Ιησού αυγά, τα οποία βάφτηκαν κόκκινα από το αίμα που έτρεχε από τις πληγές του. Σύμφωνα με μια άλλη απόψη, μια γυναίκα περπατούσε στο δρόμο, λίγες ώρες μετά τη Σταύρωση του Ιησού, κρατώντας ένα καλάθι με αβγά. Της είπαν ότι ο Χριστός αναστήθηκε. Κι εκείνη απάντησε ότι μόνον εάν τα αβγά κοκκινίσουν θα το πιστέψει. Λίγα λεπτά αργότερα τα αβγά κοκκίνισαν. Οι χριστιανοί από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια βάφουν κόκκινα αυγά τιμώντας την θυσία του Θεανθρώπου και γιορτάζοντας ταυτοχρόνως την Αναστασή του. Tο τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών, συμβολίζει την Aνάσταση του Xριστού. Όταν το κέλυφός του αυγού σπάσει με το τσούγκρισμα, γεννιέται μια ζωή, έτσι και το πασχαλινό αυγό συμβολίζει το σπάσιμο του τάφου του Xριστού και την Aνάστασή Tου.
Ο λαγός και το κουνέλι του Πάσχα
Το έθιμο το Πάσχα να προσφέρουμε σοκολατένια κουνέλια και λαγούς και γενικότερα να χρησιμοποιούμε διακοσμητικά λαγουδάκια είναι ξενόφερτο και έχει τις ρίζες του στη γερμανική παράδοση συμβολίζοντας τη γονιμότητα. Η γονιμότητα συνδέεται με το Πάσχα υπό την έννοια ότι Πάσχα κάθε χρόνο πέφτει την άνοιξη όπου η φύση αναγεννάται και προσφέρει τους καλύτερους καρπούς μετά από την κακοκαιρία του χειμώνα.
Πασχαλινός Οβελίας
Το έθιμο του οβελία συνδέεται άμεσα με την εβραική παράδοση σύμφωνα με την οποία με το αίμα των θυσιαζόμενων αμνών έβαφαν την είσοδο των σπιτιών τους στους πρώτους εορτασμούς του Πάσχα, κατ” αναπαράσταση της νύκτας της εξόδου από την Αίγυπτο. Ο αμνός συμβολίζει τον Χριστό και την θυσία του. Άλλωστε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε παρομοιάσει το Χριστό με τον «Αμνό του Θεού, ο οποίος θα πάρει μαζί του την αμαρτία του κόσμου».
Τσουρέκι
Το όνομα «τσουρέκι» προέρχεται από την τουρκική λέξη «corek» που αναφέρεται σε οποιοδήποτε ψωμί είναι φτιαγμένο με ζύμη που περιέχει μαγιά. Το τσουρέκι στη χριστιανική λατρειά αντιπροσωπεύει την ανάσταση του Χριστού, καθώς το αλεύρι ζωντανεύει και μεταμορφώνεται σε ψωμί. Πρωί-πρωί τη μεγάλη Πέμπτη, σε όλη την Ελλάδα, οι γυναίκες καταπιάνονται με το ζύμωμα. Ζυμώνουν με μυρωδικά τις κουλούρες της Λαμπρής και τις στολίζουν με λουρίδες από ζυμάρι και ξηρούς καρπούς. Ανάλογα με το σχήμα που τους έδιναν παλιότερα είχαν και διάφορα ονόματα. «Κοφίνια», «καλαθάκια», «δοξάρια», «αυγούλες», «κουτσούνες», «κουζουνάκια». Το σχήμα των τσουρεκιών ποικίλλει ανάλογα με τις τοπικές παραδόσεις. Το πιο γνωστό είναι φυσικά η πλεξούδα, με ή χωρίς κόκκινο αβγό. Οι πλεξούδες και οι κόμποι προέρχονται από τους ειδωλολατρικούς χρόνους ως σύμβολα για την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων.
Λαμπάδα
Η λαμπάδα που είθισται να κρατάμε το βράδυ της Ανάστασης συμβολίζει το χαρμόσυνο μήνυμα της ανάστασης, τη νίκη του φωτός έναντι του σκότους και το ξύπνημα της άνοιξης.
Ως παιδί μου άρεσε να βλέπω τον πατέρα μου να ετοιμάζει τα χρώματα που χρησιμοποιούσε για τις διάφορες δουλειές, λιπαντικά, αναπαλαίωση, ζωγραφική, διακόσμηση. Κάθε τόσο μου επέτρεπε να τα ετοιμάζω μαζί του, για μένα ήταν παιχνίδι να ανακατεύω τα διάφορα υλικά, οπότε παίζοντας, παίζοντας, έμαθα. Θα σου πω μερικά.
Για να φτιάξετε ένα χρώμα, χρειάζονται δύο βασικά στοιχεία: το pgment και το συνδετικό. Η χρωστική ουσία χαρακτηρίζει την υποτιθέμενη απόχρωση και μπορεί να είναι φυσική ή συνθετική. Οι χρωστικές σε σκόνη (και των δύο κατηγοριών) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή όλων των ειδών χρώματος. Χαρακτηρίζονται από το συνδετικό υλικό με το οποίο αναμιγνύονται για να επιτευχθεί η σωστή συμβίωση με το υπόστρωμα που πρόκειται να χρωματιστεί. Οι χρωστικές που αναμιγνύονται με ένα ακρυλικό συνδετικό, για παράδειγμα, δίνουν "ακρυλικά" (χρώματα που χρησιμοποιούνται σε οποιοδήποτε στήριγμα, ή σχεδόν). με βρασμένο λινέλαιο παίρνετε τα έλαια (για τα οποία είναι προτιμότερο να προεπεξεργάζονται τα απορροφητικά στηρίγματα). με αραβικό κόμμι και μέλι, ένα είδος ακουαρέλας κ.ο.κ. Έτσι, έχοντας καθορίσει τον τύπο του υποστηρίγματος που θα βαφτεί, ανακαλύψτε τον τύπο του κατάλληλου συνδετικού και, στη συνέχεια, επιλέξτε τη χρωστική που προτιμάτε:
«Απειλή» για την Τουρκία η Ελλάδα και ο Ερντογάν τον χαβά του - Ηχηρή παρουσία της Ινδικής Πολεμικής Αεροπορίας στο πλευρό της Ελλάδας
Παναγιωτόπουλος για Μπαλταδώρο: Άλλοι στη γη, άλλοι στον ουρανό! Τον τιμούμε με υπερηφάνεια! Αθάνατος! - Οικονόμου: Η κυβέρνησή μας εδράζει την πολιτική της πάνω στο Διεθνές Δίκαιο
Με το μανιφέστο του κυβερνώντος κόμματος της Τουρκίας να μην αφήνει κανένα περιθώριο για αισιοδοξία στο προσεχές μέλλον ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις η Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αυξάνουν τις συνεκπαιδεύσεις τους με χώρες που είτε είναι σύμμαχες είτε φιλικά προσκείμενες προς τις ελληνικές θέσεις και το Διεθνές Δίκαιο.
Δεν είναι τυχαίο πως στο 400ων σελίδων μανιφέστο του AKP η Ελλάδα θεωρείται εν δυνάμει απειλή για τα τουρκικά συμφέροντα: «Το Αιγαίο και η Αν. Μεσόγειος είναι από τους βασικούς πυλώνες της Γαλάζιας Πατρίδας μας και εκεί θα προστατεύσουμε τα νόμιμα συμφέροντα της χώρας μας όπως και της «ΤΔΒΚ» επιστρατεύοντας όλες τις δυνατότητες μας. Τα βήματα της Ελλάδας που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τις συνθήκες απειλούν την ασφάλεια της Τουρκίας σε Αιγαίο και Αν Μεσόγειο. Αυξάνεται ο ενεργειακός περιφερειακός ανταγωνισμός»
Ο δε Ερντογάν στην ομιλία του φρόντισε να ερεθίσει ακόμα περισσότερο το θυμικό των απανταχού Ελλήνων αναφερόμενος στην μετατροπή της Αγια Σοφιάς σε τζαμί ως μέγα επίτευγμά του: «Στο παρελθόν έλεγαν «σε αυτή την γεωγραφία δεν μπορεί να γίνει, δεν μπορούν να το τολμήσουν». Αποδείξαμε ότι όλα μπορούν να πραγματοποιηθούν. Υπάρχουν παραδείγματα όπως η ήττα των πραξικοπηματιών μέχρι την επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τζαμί και τις επιχειρήσεις πέραν των συνόρων. Στην πλατεία Σουλταναχμέτ κάνουμε συλλαλητήριο. Ο Δάσκαλος Νεσίπ Φαζίλ και ο Δάσκαλος Νεσίφ Φαζίλ σε εκείνο το συλλαλητήριο, δείχνοντας με το χέρι του και λέγοντας «Η Αγία Σοφία θα ανοίξει μια μέρα. Θα ανοίξει. Θα ανοίξει». Κι εγώ το διάβαζα τότε αυτό. Και τι έγινε; Αλληλούια άνοιξε και ήταν προνόμιο μας να το ανοίξουμε».
Η Αθήνα δια στόματος του κυβερνητικού εκπροσώπου έκανε και πάλι στην ανάγκη χρήσης του Διεθνούς Δικαίου.
«Η κυβέρνησή μας εδράζει την πολιτική της πάνω στο Διεθνές Δίκαιο και η μόνη διαφορά που έχουμε με την Τουρκία πρέπει να λυθεί βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας» είπε χαρακτηριστικά ο Γιάννης Οικονόμου.
Βλέποντας λοιπόν όλα αυτά το ΓΕΕΘΑ επιβεβαίωσε μια συνεκπαίδευση που είχε γίνει με την ινδική πολεμική αεροπορία στις 27 Μαρτίου με διερχόμενα ινδικά Μιραζ 2000 αλλά και την συμμετοχή των Ινδών με μαχητικά Su30 στην άσκηση «Ηνίοχος».
Η σχετική ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ αναφέρει: «Την Δευτέρα 27 Μαρτίου 2023, στο πλαίσιο μεταστάθμευσης κλιμακίου της Ινδικής Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) στην Αεροπορική Βάση Ανδραβίδας για ανεφοδιασμό, διεξήχθη συνεκπαίδευση 2 Μαχητικών Αεροσκαφών F-4E της ΠΑ με αεροσκάφη Mirage 2000 της Ινδικής ΠΑ.
Η συνεκπαίδευση εντάσσεται στο πλέγμα των διεθνών δράσεων των Ενόπλων Δυνάμεων που έχουν σκοπό την ενίσχυση της Στρατιωτικής Συνεργασίας με φίλες Χώρες, και κατά την διάρκειά της εκτελέστηκαν αποστολές αναχαίτισης άμυνας περιοχής, πτήσης χαμηλής ναυτιλίας και εικονικές προσβολές στόχων επιφανείας, συμβάλλοντας στην προαγωγή του επιπέδου της επιχειρησιακής ετοιμότητας και της μαχητικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων Ελλάδας και Ινδίας.
Σημειώνεται επίσης ότι κατόπιν ενεργειών του ΓΕΕΘΑ και του ΓΕΑ, επισφραγίστηκε η στενή συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεων των δύο Χωρών, με την συμμετοχή της Ινδικής ΠΑ για πρώτη φορά στην Πολυεθνική Άσκηση «ΗΝΙΟΧΟΣ 23» με Αεροσκάφη Su-30, η οποια θα διεξαχθεί από 24 Απριλίου έως 05 Μαΐου 2023. Η συνεχής αναβάθμιση της Άσκησης «ΗΝΙΟΧΟΣ» και η επαύξηση της επιχειρησιακής της αξίας, προσελκύει το ενδιαφέρον φίλων, εταίρων και συμμάχων, που κάθε χρόνο αυξάνουν τη συμμετοχή τους σε αυτήν, καθιστώντας την πόλο έλξης και πεδίο ανταλλαγής πολύτιμων εμπειριών επιχειρησιακής εκπαίδευσης».
Στο ίδιο πλαίσιο πραγματοποιήθηκε συνεκπαίδευση ανάμεσα σε γαλλική φρεγάτα και ελληνική με συμμετοχή και μαχητικών της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας νοτίως της Κρήτης.
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος με ανάρτησή του αναφέρθηκε στον άδικο χαμό του Μπαλταδώρου γράφοντας συγκεκριμένα: «Πέρασαν πέντε χρόνια από τη μέρα που ο Σμηναγός Γιώργος Μπαλταδωρος πέταξε στους αιθέρες υπερασπιζόμενος τα ιδανικά της Πατρίδας μας. Κανείς απών... Άλλοι στη γη, άλλοι στον ουρανό! Τον τιμούμε με υπερηφάνεια! Αθάνατος!»
Θα καταλάβει κάποια στιγμή… θα καταλάβει, όταν δει από απόσταση πόσο είχε αγαπηθεί από σένα, θα καταλάβει όταν ο καιρός περνάει και θα έρχονται στο νου του οι στιγμές σας, θα καταλάβει όταν κυλά ο χρόνος και δεν δει σε κανένα βλέμμα τόση λατρεία όταν τον κοιτάζει. Θα καταλάβει όταν αντιληφθεί ότι δεν βρέθηκε άλλη διατεθειμένη να ξοδέψει κομμάτια της για να του τα χαρίσει, όταν δει ότι ο κανόνας είναι οι σχέσεις που δίνουν αφότου πάρουν, θα καταλάβει όταν συνειδητοποιήσει πως τόση ασφάλεια, τόση ηρεμία, τόση αγάπη, δεν βρήκε κρυμμένη σε καμία άλλη αγκαλιά. Θα καταλάβει κάποια στιγμή πως έχασε κάτι σπάνιο, που δεν έρχεται πολλές φορές στη ζωή μας. Θα καταλάβει κάποια στιγμή, όταν στο διάβα του θα συναντά μόνο όμοιούς του, ψεύτες, υποκριτές, Ιούδες που θα τον ξεπουλήσουν αμέτρητες φορές για“τριάντα αργύρια”.
Θα καταλάβεις κάποια στιγμή… θα καταλάβεις, όταν δεις από απόσταση πόσο κακό έκανε στην ψυχή σου, θα καταλάβεις όταν ο καιρός περνάει και θα βλέπεις πως αξίζεις ν’ αγαπηθείς αληθινά, πως αξίζεις να γίνεις η μοναδική για κάποιον. Θα καταλάβεις όταν δεις ότι υπάρχουν αγκαλιές που θα πέθαιναν να σε “φυλακίσουν”, πως υπάρχουν φιλιά που θα πέθαιναν να κοιμηθούν στο στήθος σου, πως υπάρχουν χάδια που θα πέθαιναν να ξεκουραστούν πάνω στο δέρμα σου. Θα καταλάβεις, όταν δεις πως το γέλιο σου παίρνει ένα άλλο γέλιο για απάντηση κι όχι ένα ψέμα, όχι μια υποτίμηση, όχι μια προσβολή. Θα καταλάβεις όταν ηρεμήσεις και αντιληφθείς πόσα αξίζεις. Θα καταλάβεις κάποια στιγμή πως έχασες απλά ένα βαρίδιο που δυσκόλευε τη διαδρομή σου. Θα καταλάβεις πως αυτά που σου έδινε σε αντάλλαγμα για τα όλα σου, ήταν ένα τίποτα, ψίχουλα – δόλωμα για να σε κρατά σ’ εγρήγορση και να μπορεί να σου κλέβει κι άλλο φως κι άλλη αγάπη κι άλλη αλήθεια…
Θα καταλάβει κάποια στιγμή, θα καταλάβεις κάποια στιγμή… Όταν ο χρόνος περάσει, όταν καταλαγιάσει η σκόνη απ’ το φευγιό, θα φανεί τι έμεινε στην αγκαλιά του καθενός, θα φανεί ο καθένας τι εντέλει αξίζει και δικαιούται. Κι αν κάποτε έκλαιγες που δεν τον είχες πλάι σου, την ώρα που εκείνος αποχωρούσε με το ύφος νικητή, ο χρόνος θα δώσει την απάντηση και στους δυο σας. Ο χρόνος θα σου δείξει πως εσύ έχασες κάποιον που δεν άξιζε κι εκείνος κάποια που σαν εκείνη δεν θα ξαναβρεί. Ποιος είναι ο χαμένος τελικά λες;
Όλοι μας νομίζουμε ότι η ευτυχία είναι εκεί έξω. Κυνηγάμε υλικά αγαθά, λες και αυτά θα μας δώσουν την χαρά. Μια χαρά που είναι παροδική. Μια χαρά τόσο δα μικρή. Μέσα μας είναι ο παράδεισος. Αν ξέραμε τι κρύβουμε μέσα μας, όλοι θα κάναμε θαύματα. Ο κόσμος θα ήταν καλύτερος και πιο ευτυχισμένος. Είμαστε υπεύθυνοι που αφήνουμε το σκοτάδι να μας κυριέψει. Έρχεται το φως και πολλές φορές δεν είμαστε ικανοί να το δούμε. Είμαστε τόσο κολλημένοι με λάθος πράγματα, που προσπερνάμε το φως χωρίς να το βλέπουμε. Οι επιλογές είναι μέρος της ευτυχίας που θέλουμε να αγκαλιάσουμε. Γιατί αν την κυνηγάμε, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να τρέχει μακριά μας. Πρέπει να την προσεγγίσουμε με αγάπη, να της προσφέρουμε χάδι, μια αληθινή αγκαλιά.
Η ευτυχία είναι μέσα μας και περιμένει να την ανακαλύψουμε, αυτό όμως θα γίνει μόνο όταν τα βρούμε με τον ίδιο μας τον εαυτό. Θα γίνει όταν πάψουμε να βλέπουμε τι κάνει ο δίπλα μας. Η ευτυχία θα βγει προς τα έξω, όταν οι ζωές των άλλων θα μας είναι αδιάφορες, γιατί προτεραιότητα θα είναι μόνο η δική μας. Μόνο έτσι μπορούμε να πούμε ότι η ζωή που ζήσαμε άξιζε και με το παραπάνω. Μόνο αν η ευτυχία αναβλύζει από μέσα μας θα έχουμε πετύχει τον σκοπό της ύπαρξής μας.
Κοίταξε μέσα σου και αν η κακία και η ζήλεια δεν άφησε μόνο αποκαΐδια, αν έμεινε έστω μια σπίθα από την φωτιά που έβαλες μόνος σου, τότε ναι υπάρχει ελπίδα για αυτόν τον κόσμο. Υπάρχει ελπίδα ότι η ανθρωπιά υπάρχει και η ευτυχία δεν είναι κάτι ακατόρθωτο.
Το Ερέχθειο είναι από τους πιο ιδιόρρυθμους ναούς της Ελληνικής αρχαιότητας, η ονομασία του, που παραπέμπει στο μυθικό βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα, είναι μεταγενέστερη και αναφέρεται μόνο στον Παυσανία (έστι δε και οίκημα Ερεχθείον καλούμενον, 1, 26,5) και στον Πλούταρχο (843Ε).
Παλαιότερα ήταν γνωστός με την ονομασία ο νεώς ο αρχαίος της Αθηνάς ή απλούστερα ο αρχαίος νεώς ή περιφραστικά ο νεώς ο εν πόλει εν ω το αρχαίον άγαλμα, αφού κτίστηκε στη θέση του παλαιότερου ναού της Αθηνάς.
Προβληματική παραμένει η χρονολόγηση του ναού. Υπάρχουν δύο διαφορετικές απόψεις. Σύμφωνα με την πρώτη ο ναός κτίστηκε κατά τη διάρκεια του πελοποννησιακού πολέμου, ανάμεσα στο 421 με 406 π.Χ., με μια πιθανή διακοπή γύρω στο 413 π.Χ. εξαιτίας της ήττας στη Σικελική Εκστρατεία.
Σύμφωνα με τη δεύτερη άποψη που τη διατύπωσε ο W. Dorpfeld, η ανέγερση ξεκίνησε ανάμεσα στο 438 – 431 π.Χ. Ο ναός αποτελούσε μέρος του οικοδομικού προγράμματος του Περικλή, μαζί με τον Παρθενώνα και τα Προπύλαια, με πιθανό αρχιτέκτονα τον Μνησικλή.
Από μια επιγραφή που βρέθηκε στην Ακρόπολη πληροφορούμαστε ότι κατά την επανάληψη των εργασιών αρχιτέκτονας την πρώτη χρονιά ήταν κάποιος Φιλοκλής, που αντικαταστάθηκε τη δεύτερη χρονιά από τον Αρχίλοχο.
Η ιδιορρυθμία του ναού οφείλεται στο σχήμα του που είναι διαφορετικό από το συνηθισμένο σχήμα των αρχαίων ναών και οφείλεται:
α) στην ανωμαλία του εδάφους, μια και το έδαφος δεν ήταν επίπεδο,
β) στο γεγονός ότι στο κτίριο έπρεπε να συμπεριληφθούν οι παλαιότερες λατρείες,
γ) οι μυστηριακού χαρακτήρα λατρείες που τελούνταν επέβαλαν μια εντελώς διαφορετική μορφή κτιρίου.
Ο ναός αρχικά ήταν αφιερωμένος στη λατρεία των δύο κύριων θεοτήτων της Αττικής, της Αθηνάς και του Ποσειδώνα (θεοί σύνναοι). Ο Ποσειδώνας, άγνωστο σε ποια χρονική στιγμή, ταυτίστηκε με τον Ερεχθέα. Υπήρχαν βωμοί για τον Ήφαιστο, τον Βούτο, ενώ εδώ κατοικούσε και ο «οικουρός όφις».
Το κτίριο στην αρχή πρέπει να ήταν χωρισμένο σε δύο μέρη, ένα ανατολικό και ένα δυτικό. Η αρχική διαίρεση του ναού δε μας είναι γνωστή, εξαιτίας των αλλεπάλληλων μετατροπών στο πέρασμα των χρόνων.
Σύμφωνα με την Alexandra Lesk ο ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά τον 3ο αι. π.Χ. η οποία ακολουθήθηκε, πιθανώς, από μεγάλου μεγέθους επιδιορθώσεις, στα τέλη του 2ου αι. π.Χ. Παρεμβάσεις στο ναό ίσως σημειώθηκαν και κατά τη μετατροπή σε λατρευτικό χώρο της Julia Domna στο 2ο αι. π.Χ. Γύρω στα τέλη του 4ου αι. μ.Χ. ο λατρευτικός χώρος του ιερού της Αθηνάς Πολιάδας ενοποιήθηκε με τους χώρους λατρείας του Βούτου και του Ηφαίστου σε ενιαίο χώρο με κίονες, τον οποίο κάλυπτε τοξοειδής θολωτή στέγη. Τον 6ο με 7ο αιώνα ο ναός μετατράπηκε σε κτίριο τύπου βασιλικής και χωρίστηκε σε τρία κλίτη.
Μύθοι σχετικοί με το Ερέχθειο
Ο Κέκροπας
Ο Κέκροπας ήταν πανάρχαια μορφή της Αττικής, αυτόχθονας, γεννημένος από την ίδια τη Γη, και διφυής ως προς τη μορφή, δηλαδή, από τη μέση και πάνω ήταν άνθρωπος και από τη μέση και κάτω φίδι. Παντρεύτηκε την Άγραυλο και γέννησε μαζί της τον Ερυσίχθονα -που πέθανε νωρίς- την Άγραυλο (αυτή που μένει στους αγρούς), την Έρση (δροσιά) και την Πάνδροσο.
Καθώς έγινε βασιλιάς, ο τόπος που μέχρι τότε ονομαζόταν Ακτική ή Ακτή, από το όνομα του Ακταίου, μετονομάστηκε σε Κεκροπία.
Ο Κέκροπας κατοίκησε πάνω στο βράχο, αφού πρώτα έκτισε τα τείχη. Όταν έφτασαν από τη θάλασσα οι Κάρες και από τη στεριά οι Βοιωτοί, ο Κέκροπας, για να τους αντιμετωπίσει, σκέφτηκε να μαζέψει τους κατοίκους που ως τότε ζούσαν σκόρπιοι και να τους βάλει να μείνουν σε χωριά που μετά τα οργάνωσε σε ενιαία πόλη. Με τους κατοίκους ενωμένους αντιμετώπισε τους εισβολείς.
Λένε πως τότε έκανε και την πρώτη καταμέτρηση του πληθυσμού· κάθε κάτοικος έπρεπε να φέρει μαζί του μια πέτρα και να τη ρίξει σε ένα ορισμένο μέρος. Έτσι μπόρεσε και τους μέτρησε και από το γεγονός αυτό ονομάστηκαν λαός (από τη λέξη λας = λίθος). Ο Κέκροπας παραβρέθηκε και στη διεκδίκηση της Αθήνας από την Αθηνά και τον Ποσειδώνα είτε ως μάρτυρας είτε ως δικαστής.
Ο Κραναός
Ο Κέκροπας πέθανε χωρίς να αφήσει διαδόχους κι έτσι βασιλιάς στην Αθήνα έγινε ο Κραναός. Ήταν κι αυτός αυτόχθονας. Την εποχή της βασιλείας του έγινε ο κατακλυσμός του Δευκαλίωνα. Παντρεύτηκε την Πεδιάδα με την οποία απέκτησε τρεις κόρες: την Κρανάη, την Κραναίχμη και την Ατθίδα. Η Ατθίδα πέθανε όμως νωρίς, γι’ αυτό ο Κραναός ονόμασε τη χώρα Ατθίδα ή Αττική.
Ο Αμφικτύων
Ο Αμφικτύων ήταν κι αυτός αυτόχθονας, αν και λέγεται πως ήταν γιος του Δευκαλίωνα. Είχε παντρευτεί μια κόρη του Κραναού, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να διώξει τον πεθερό του από την εξουσία και να γίνει αυτός βασιλιάς.
Την εποχή της βασιλείας του ήρθε στην Αθήνα η λατρεία του Διονύσου, που την έφερε κάποιος Πήγασος από τις Ελευθερές. Σύμφωνα με την παράδοση ο Αμφικτύωνας φιλοξένησε ο ίδιος το θεό και εκείνος του έμαθε να ανακατεύει το κρασί με το νερό.
Η βασιλεία του Αμφικτύωνα δεν κράτησε πολύ, γιατί διοικούσε τόσο άδικα την πόλη, που ο λαός ξεσηκώθηκε εναντίον του. Αρχηγός της εξέγερσης ήταν ο Εριχθόνιος που έδιωξε τον Αμφικτύωνα από το θρόνο.
Ο Εριχθόνιος
Ο Εριχθόνιος ήταν κι αυτός αυτόχθονας και διφυής, όπως και ο Κέκροπας. Μητέρα του ήταν η Γη και πατέρας του ο Ήφαιστος και γεννήθηκε με έναν περίεργο τρόπο. Λένε, λοιπόν, πως τον καιρό που ο Ήφαιστος ήταν μόνος, γιατί τον είχε εγκαταλείψει η Αφροδίτη, μπήκε η Αθηνά στο εργαστήριό του, για να του ζητήσει να της φτιάξει νέα όπλα.
Ο Ήφαιστος μόλις είδε την Αθηνά, ένιωσε δυνατή ερωτική επιθυμία και θέλησε να ενωθεί μαζί της. Η θεά, που αισθανόταν αποστροφή για την ερωτική πράξη, τον απέκρουσε κι έφυγε, ενώ εκείνος την ακολουθούσε με δυσκολία.
Κάποια στιγμή την πρόφτασε. Η Αθηνά τον κτύπησε με το δόρυ της, αλλά το σπέρμα του Ήφαιστου έπεσε στο πόδι της. Τότε η θεά πήρε μια τούφα μαλλί, σκούπισε το πόδι της και το πέταξε στη Γη.
Η Γη γονιμοποιήθηκε και γέννησε ένα αγόρι που το ονόμασαν Εριχθόνιο (από το έριο = μαλλί και χθων = γη). Μόλις γεννήθηκε το παιδί, το πήρε η Αθηνά να το μεγαλώσει, κρυφά όμως από τους άλλους θεούς. Του έσταξε στα μάτια δύο σταγόνες από το αίμα της Γοργώς.
Η μια σταγόνα ήταν για να φέρνει το θάνατο στους εχθρούς του και η άλλη για να τον προφυλάει από τις αρρώστιες. Συγχρόνως του έδωσε και δυο φίδια να τον προστατεύουν. Πήρε τα δυο φίδια και μαζί με το μωρό τα έκλεισε σε ένα κιβώτιο, που αφού το σφράγισε καλά, το έδωσε στις κόρες του Κέκροπα (;) να το φυλάνε. Αυτές όμως, η Έρση και η Πάνδροσος, άνοιξαν το κιβώτιο.
Μόλις αντίκρισαν το μωρό με τα φίδια τις κυρίεψε ένα είδος τρέλας που τις έκανε να πάνε να πέσουν από τα τείχη της Ακρόπολης. Μαθαίνοντας η Αθηνά τι έκαναν οι κόρες του Κέκροπα, πήρε το μωρό και το έκλεισε στο ναό, που αργότερα ονομάστηκε θΕρέχθειο, όπου το ανάθρεψε με δική της φροντίδα.
Όταν μεγάλωσε ο Εριχθόνιος, έδιωξε τον Αμφικτύονα από το θρόνο κι έγινε αυτός βασιλιάς. Στα χρόνια του ήρθε από την Αίγυπτο στην Ελλάδα ο Δαναός με τις 50 κόρες του πάνω σ’ ένα καράβι με 50 κουπιά, την πεντηκόντορο, που την έφτιαξαν τότε για πρώτη φορά.
Στην Αθήνα άρχισαν οι κάτοικοι να χωρίζονται σε φυλές, ανάλογα με την καταγωγή της οικογένειάς του και τους προπάτορές τους. Έτσι σχηματίστηκαν οι τέσσερις φυλές: η Διάς, η Αθηναΐς, η Ποσειδωνιάς και η Ηφαιστιάς.
Την ίδια περίοδο άρχισαν να γιορτάζονται και τα Παναθήναια και σύμφωνα με την παράδοση ο Εριχθόνιος ήταν ο πρώτος που έστησε ένα ξύλινο άγαλμα της Αθηνάς πάνω στην Ακρόπολη. Παντρεύτηκε την νύμφη των ποταμών Πραξιθέα και από το γάμο αυτό γεννήθηκε ο Πανδίονας.
Ο Πανδίονας
Ο Πανδίονας παντρεύτηκε τη Ζευξίππη, την αδελφή της μητέρας του, κι έκανε μαζί της δύο κόρες, την Πρόκνη και τη Φιλομήλα και δύο δίδυμα αγόρια, τον Ερεχθέα και τον Βούτη.
Ο Ερεχθέας
Μετά το θάνατο του Πανδίονα ο Βούτης και ο Ερεχθέας μοίρασαν την κληρονομιά. Ο Ερεχθέας κληρονόμησε το θρόνο, ενώ ο Βούτης έγινε ο ιερέας της Αθηνάς και του Ποσειδώνα, που ειδικά στην Αθήνα τον έλεγαν «Ποσειδώνα του Ερεχθέα».
Ο Ερεχθέας παντρεύτηκε την Πραξιθέα και απέκτησε μαζί της τρία αγόρια, τον Κέκροπα, τον Πάνδωρο και τον Μητίονα, και τέσσερα κορίτσια, την Πρόκριδα, την Κρέουσα, τη Χθονία και την Ωρείθυια. Ο Βορέας άρπαξε την Ωρείθυια και γέννησε μαζί της την Χιόνη. Η Χιόνη με τη σειρά της ενώθηκε κρυφά με τον Ποσειδώνα και γέννησε τον Εύμολπο.
Για να μην την ανακαλύψει ο Βορέας, μόλις γεννήθηκε το παιδί, το έριξε στη θάλασσα. Ο Ποσειδώνας το πήρε και το έδωσε να το αναθρέψει η Βενθεσικήμη. Μετά από καιρό και διάφορες περιπλανήσεις ο Εύμολπος βρέθηκε στη Θράκη με το γιο του Ίσμαρο, να ζητάει καταφύγιο στο βασιλιά Τεγύριο.
Επειδή όμως θέλησε να ανατρέψει τον Τεγύριο, αναγκάστηκε να φύγει κι έτσι κατέληξε στην Ελευσίνα, όπου οργάνωσε τις θρησκευτικές τελετές και καθιέρωσε τα Ελευσίνια Μυστήρια. Κάποια στιγμή, μετά το θάνατο του γιου του, επέστρεψε στη Θράκη, κοντά στον Τεγύριο και πήρε το βασίλειο του γιου του Ίσμαρου.
Μετά από λίγο ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα στην Αθήνα και την Ελευσίνα. Οι Ελευσίνιοι ζήτησαν τη βοήθειά του. Ο Εύμολπος με στρατό έφτασε έξω από την Αθήνα, διεκδικώντας το θρόνο, ως γιος του Ποσειδώνα. Στη σύγκρουση των δύο στρατών νίκησε ο Ερεχθέας και οι Ελευσίνιοι έγιναν υποτελείς των Αθηναίων.
Κράτησαν όμως το δικαίωμα να γιορτάζουν τα Ελευσίνια Μυστήρια. Στη μάχη επάνω ο Ερεχθέας σκότωσε τον Εύμολπο. Ο Ποσειδώνας οργίστηκε με τον Ερεχθέα και ζήτησε από το Δία την τιμωρία του.
Ο Δίας, εκπληρώνοντας την επιθυμία του Ποσειδώνα, σκότωσε τον Ερεχθέα με ένα κεραυνό. Σύμφωνα με άλλη παράδοση τον σκότωσε ο ίδιος ο Ποσειδώνας, χτυπώντας τον στο κεφάλι με την τρίαινά του. Από τα πολλά χτυπήματα το κεφάλι του Ερεχθέα χώθηκε μέσα σε ένα χάσμα στη γη.
