Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2020

ΠΩΣ ΤΙΘΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ;

ΠΩΣ ΤΙΘΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ;

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ

-ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ HOLTER πιέσεως 24ώρου
-ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΤΙ Η ΥΠΕΡΤΑΣΗ;

Αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στο εσωτερικό τοίχωμα των μεγάλων αρτηριών του σώματος που μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά σε όλα τα όργανα του σώματος.
Υπέρταση σημαίνει ότι η αρτηριακή πίεση είναι σταθερά αυξημένη πάνω από τα φυσιολογικά όρια.
Η πιθανότητα εμφάνισης της υπέρτασης αυξάνει με την ηλικία. Σε άτομα άνω των 65 ετών ένας στους δύο είναι υπερτασικός.

Holter πιέσεως

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΤΙ Η ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ ΠΙΕΣΗ;

Η αρτηριακή πίεση καταγράφεται με δύο αριθμούς, π.χ. 150/95. Ο μεγαλύτερος αριθμός είναι η <<συστολική>> πίεση που είναι γνωστή ως <<μεγάλη>> πίεση και ο μικρότερος η <<διαστολική>> ή <<μικρή>> πίεση. Συστολική είναι η πίεση που ασκείται στις αρτηρίες όταν η καρδία συσπάται για να προωθηθεί το αίμα μέσω των αρτηριών προς τα όργανα του σώματος και διαστολική όταν η καρδιά χαλαρώνει για να δεχθεί νέο αίμα.

ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ Η ΥΠΕΡΤΑΣΗ;

Στη μεγάλη πλειονότητα τους (95%) οι υπερτασικοί εμφανίζουν τη λεγόμενη <<ιδιοπαθή>> υπέρταση. Πρόκειται για Υπέρταση ουσιαστικά άγνωστης αιτίας που έχει σχέση κυρίως με την κληρονομικότητα (γονίδια) καθώς και με άλλους παράγοντες, όπως είναι η παχυσαρκία, η μακροχρόνια πρόσληψη αυξημένης ποσότητας αλατιού, η καθιστική ζωή, κλπ. Συνήθως εμφανίζεται μετά την ηλικία των 30 ετών, αλλά μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και σε παιδιά.
Σε άτομα με υπερτασικούς και τους δύο γονείς η πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης ξεπερνά το 70%. Σε άτομα με ένα γονιό υπερτασικό η πιθανότητα είναι περίπου 30% και σε όσους δεν έχουν υπερτασικούς γονείς περίπου 15%.
Σε λίγες περιπτώσεις (5%) η υπέρταση οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο νόσημα (δευτεροπαθής υπέρταση).

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΕΡΤΑΣΗ;

ΠΟΙΑ ΠΙΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ; Η ΣΥΣΤΟΛΙΚΗ Ή Η ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗ;

Τόσο η συστολική όσο και η διαστολική αρτηριακή πίεση αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο για καρδιοαγγειακό νόσημα.
Η άποψη ότι η διαστολική πίεση (γνωστή ως <<πίεση της καρδιάς>> είναι πιο επικίνδυνη από τη συστολική είναι λανθασμένη. Ειδικά σε άτομα πάνω από 50 ετών, η συστολική πίεση είναι πιο επικίνδυνη όσο από όσο η διαστολική.

ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ Η ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΙΕΣΗ;

Η αυξημένη αρτηριακή πίεση κατά κανόνα δεν γίνεται αισθητή και δεν προκαλεί κανένα ενόχλημα. Στην Αμερική η υπέρταση είναι γνωστή ως <<βουβός δολοφόνος>> (silent killer).
Ο πονοκέφαλος, η ζάλη, τα βουητά στα αυτιά, οι εξάψεις κ.λ.π. δεν οφείλονται στην υπέρταση, ακόμα και όταν η πίεση είναι πολύ αυξημένη (π.χ. συστολική πάνω από 200mmHg).
Οι ρινορραγίες (αιμορραγίες από τη μύτη) επίσης δεν οφείλονται στην υπέρταση.
Στις περισσότερες περιπτώσεις αρκούν δύο μετρήσεις της πίεσης κάθε φορά, με μεσοδιάστημα 1-2 λεπτά μεταξύ των μετρήσεων. Στη δεύτερη μέτρηση, η πίεση είναι συνήθως χαμηλότερη. Αν υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ πρώτης και δεύτερης μέτρησης γίνεται και Τρίτη μέτρηση και υπολογίζεται ο μέσος όρος των 2 τελευταίων μετρήσεων.

ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΑΙ Η ΠΙΕΣΗ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ;

Για την αξιολόγηση της πίεσης στο σπίτι πρέπει να γίνονται πολλές μετρήσεις σε διαφορετικές ημέρες σε συνθήκες ηρεμίας.
Μετρήσεις της πίεσης σε συνθήκες αναστάτωσης, άγχους, στεναχώριας, πανικού, πονοκεφάλου, ζάλης, κλπ, πρέπει να αποφεύγονται επειδή είναι παραπλανητικές.
Κατά κανόνα, η πίεση στο σπίτι είναι χαμηλότερη απ’ όσο στο ιατρείο και θεωρείται φυσιολογική όταν ο μέσος όρος μερικών μετρήσεων είναι κάτω από 130mmHg η συστολική και κάτω από 80mmHg η διαστολική.

ΠΟΙΑ ΠΙΕΣΟΜΕΤΡΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΓΙΑ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ;

Προτιμώνται, τα πιεσόμετρα που μετρούν την πίεση στον βραχίονα. Τα πιεσόμετρα καρπού και δακτύλου δε θεωρούνται αξιόπιστα και δε συνιστώνται.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΛΕΥΚΗΣ ΜΠΛΟΥΖΑΣ;

Σε μερικά άτομα παρατηρείται το φαινόμενο να έχουν σταθερά αυξημένη πίεση στο ιατρείο (>140/90), ενώ στο σπίτι μετρήσεις από τον ίδιο τον άρρωστο δείχνουν χαμηλή πίεση (<130/80).

Το φαινόμενο αυτό, που είναι γνωστό ως <<υπέρταση λευκής μπλούζας>> ή πιο σωστά <<μεμονωμένη υπέρταση ιατρείου>>.

Σε τέτοιες περιπτώσεις η 24ωρη καταγραφή της πίεσης είναι χρήσιμη για την επιβεβαίωση της διάγνωσης.
Τα όρια της πίεσης για τη διάγνωση της υπέρτασης είναι τα ίδια στους ηλικιωμένους όπως και στους νεότερους υπερτασικούς.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΕΙΩΘΕΙ Η ΠΙΕΣΗ ΧΩΡΙΣ ΦΑΡΜΑΚΑ;

Η ελάττωση του σωματικού βάρους στους υπέρβαρους υπεραστικούς είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για τη μείωση της πίεσης χωρίς φάρμακα. Ακόμα και μικρή απώλεια βάρους (π.χ. 5 κιλά) μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πίεσης.
Η μείωση της πρόληψης αλατιού με το φαγητό μειώνει την πίεση κυρίως στους υπερτασικούς μεγαλύτερης ηλικίας.
Ο περιορισμός της κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών (μέχρι δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες και ένα για τις γυναίκες).

ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΤΑ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ, Ο ΚΑΦΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΚΟΡΔΟ;

Τα πορτοκάλια δεν αυξάνουν την πίεση. Αντίθετα, περιέχουν κάλιο που είναι χρήσιμο στους υπερτασικούς, ιδίως σε αυτούς που παίρνουν διουρητικά φάρμακα.
Ο καφές μπορεί να προκαλέσει μικρή παροδική αύξηση της πίεσης για 1-3 ώρες. Όμως άτομα που πίνουν καφέ κάθε μέρα, παρουσιάζουν «ανοχή» σε αυτή τη δράση και τελικά η πίεσή τους δεν επηρεάζεται. Έτσι, αν δεν υπάρχει άλλος λόγος, π.χ. ταχυκαρδίες, οι υπερτασικοί μπορούν να πίνουν καφέ σε λογική ποσότητα.
Το σκόρδο περιέχει μια ουσία (αλικίνη) με αγγειοδιασταλτικές ιδιότητες που μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση. Όμως, τα πιθανά οφέλη αλλά και οι κίνδυνοι από τη μακροχρόνια χρήση της ουσίας αυτής, είναι άγνωστα.

ΤΑ ΗΡΕΜΙΣΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΤΑΣΗ;

Όχι. Η χορήγηση ηρεμιστικών φαρμάκων δεν έχει καμιά θέση στην αντιμετώπιση της αυξημένης πίεσης.
Τα ηρεμιστικά είναι χρήσιμα σε άτομα με άγχος και κρίσεις πανικού, είτε έχουν είτε δεν έχουν υπέρταση.
Ο όρος «νευροπίεση» είναι λανθασμένος και παραπλανητικός, επειδή όλοι οι άνθρωποι, με υπέρταση ή χωρίς, μπορεί να έχουν αυξημένη πίεση σε συνθήκες άγχους, στενοχώριας ή πανικού. Θα μπορούσε λοιπόν κανείς να πει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν «νευροπίεση». Όμως υπέρταση έχουν μόνο τα άτομα που παρουσιάζουν σταθερή αύξηση της πίεσης σε συνθήκες ηρεμίας.

ΟΤΑΝ Η ΠΙΕΣΗ ΒΡΕΘΕΙ ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΜΗΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΩ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΚΑΠΟΙΟ ΦΑΡΜΑΚΟ;

Είναι λανθασμένη τακτική και πρέπει να αποφεύγεται. Αυξημένη πίεση δε σημαίνει ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου.
Μην πανικοβάλλεστε αν διαπιστώσετε ότι αυξήθηκε η πίεσή σας. Συνήθως η αύξηση είναι παροδική. Επαναλάβετε τη μέτρηση λίγο αργότερα και αν δείτε ότι αυτή επιμένει, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝ ΜΕ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η ΠΙΕΣΗ ΠΕΣΕΙ ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΑ;

Η συστολική πίεση στο 120 ή και το 110 δε θεωρούνται υπερβολικά χαμηλές, ακόμα και για τους ηλικιωμένους. Υπενθυμίζεται, ότι η ιδανική πίεση είναι κάτω από 120 η συστολική και κάτω από 80 η διαστολική. Άρα τέτοιες τιμές πίεσης δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας ή μείωσης της θεραπείας.
Αν όμως οι χαμηλές τιμές πίεσης συνοδεύονται από αίσθημα ζάλης ή λιποθυμίας ιδιαίτερα σε όρθια θέση (ορθοστατική υπόταση) πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΟΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΚΟΠΕΙ Η ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ;

Κατά κανόνα, η αντιυπερτασική φαρμακοθεραπεία χορηγείται για όλη τη ζωή. Αν η θεραπεία διακοπεί, η υπέρταση επανέρχεται σύντομα (σε μερικές μέρες ή εβδομάδες).
Για να εκδηλωθεί η πλήρης δράση ενός αντιυπερτασικού φαρμάκου συνήθως χρειάζεται 3-4 εβδομάδες. Θεραπεία μιας εβδομάδας δεν είναι αρκετή για να φανεί εάν ένα αντιυπερτασικό φάρμακο είναι αποτελεσματικό. Γι’ αυτό δεν πρέπει να βιάζεται κανείς να αλλάζει φάρμακο ή να αυξάνει τη δόση.
Αν η θεραπεία διακοπεί, η υπέρταση επανέρχεται σύντομα.
Μόνο αν μετά την έναρξη της θεραπείας ο άρρωστος έχει αλλάξει τρόπο ζωής (π.χ. χάσει αρκετά κιλά) με αποτέλεσμα μεγάλη μείωση της πίεσης, μπορεί η πίεση να παραμείνει χαμηλή μετά τη διακοπή της θεραπείας.
Ο κίνδυνος απ’ την υπέρταση είναι μακροχρόνιος και όχι στιγμιαίος. Με τα χρόνια, η αυξημένη πίεση προκαλεί σκλήρυνση των αρτηριών και στένωση του αυλού τους από την προοδευτική εναπόθεση χοληστερίνης (αθηρωμάτωση). Το αποτέλεσμα είναι τελικά η απόφραξη του αγγείου π.χ. στην καρδιά (έμφραγμα) ή στον εγκέφαλο (εγκεφαλικό επεισόδιο).

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η 24ΩΡΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΙΕΣΗΣ;

Η 24ωρη καταγραφή της πίεσης, είναι ένα φορητό ηλεκτρονικό πιεσόμετρο που μετράει αυτόματα την πίεση κάθε 15-30 λεπτά επί 24 ώρες.
Η εφαρμογή της τεχνικής αυτής παρέχει τη δυνατότητα πολλαπλών μετρήσεων της πίεσης μακριά από το «στρεσογόνο» περιβάλλον του ιατρείου. Έτσι αποκτάται πλήρης εικόνα της πίεσης στις συνηθισμένες συνθήκες μιας εργάσιμης μέρας, κατά τη διάρκεια της εργασίας, στο σπίτι και τον ύπνο.
Η 24ωρη καταγραφή της πίεσης δεν είναι απαραίτητη σε όλα τα υπερτασικά άτομα. Είναι όμως χρήσιμη σε επιλεγμένες περιπτώσεις, κυρίως για τη διάγνωση της υπέρτασης λευκής μπλούζας.

ΠΩΣ ΤΙΘΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ;

H διάγνωση της υπέρτασης τίθεται από γιατρό με μετρήσεις της πίεσης στο ιατρείο. Συνήθως χρειάζονται διαδοχικές μετρήσεις σε τουλάχιστον 2-3 επισκέψεις. Μια μόνο επίσκεψη σχεδόν ποτέ δεν αρκεί για να τεθεί με βεβαιότητα η διάγνωση.
Η πίεση δεν είναι τόσο σταθερή αλλά μπορεί να αλλάζει γρήγορα από μέτρηση σε μέτρηση. Ειδικά στην πρώτη επίσκεψη στο γιατρό, η πίεση μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη από την πραγματική. Είναι συχνό φαινόμενο η πίεση να είναι αυξημένη στην πρώτη ή τη δεύτερη επίσκεψη στο ιατρείο, αλλά σε επόμενες επισκέψεις να υποχωρεί στα φυσιολογικά επίπεδα χωρίς καμιά θεραπεία. Γι’ αυτό, η διάγνωση της υπέρτασης και ακόμα περισσότερο η έναρξη αντιυπερτασικής φαρμακευτικής θεραπείας, δεν πρέπει να γίνονται με βάση περιστασιακές μετρήσεις της πίεσης.
Ακόμα και σε άτομα με μεγάλη αύξηση της αρτηριακής πίεσης (πάνω από 180/110 mmHg), αν δεν υπάρχει επείγουσα κατάσταση λόγω της ύπαρξης συγκεκριμένου καρδιαγγειακού προβλήματος, ο γιατρός συνήθως αφήνει ένα περιθώριο μερικών ημερών για να επιβεβαιώσει το ύψος της πίεσης και να αξιολογήσει με εξετάσεις τη γενική κατάσταση του αρρώστου.
Έχει διαπιστωθεί ότι όταν εφαρμόζονται σωστές μετρήσεις της πίεσης, κάποια από τα άτομα που έχουν χαρακτηριστεί ως υπερτασικά και υποβάλλονται σε θεραπεία αποδεικνύεται ότι δεν έχουν υπέρταση και δε χρειάζονται θεραπεία.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ

Τα κυριότερα διατροφικά πρότυπα που δίνουν τι κατευθυντήριες οδηγίες και συστάσεις για τη ρύθμιση της πίεσης είναι η δίαιτα Dash (Dietary Approach to Stop Hypertansion) και ασφαλώς η μεσογειακή διατροφή.

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, φάνηκε ότι, η αυξημένη πρόσληψη καλίου και διαιτολογικά σχήματα βασισμένα στην δίαιτα DASH (μια δίαιτα πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και χαμηλή σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα, με χαμηλή διαιτητική χοληστερόλη, κορεσμένα και συνολικό λιπαρά) έχουν θετικά αποτελέσματα σε ότι αφορά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Εξίσου πολλά είναι τα επιστημονικά ευρήματα για τη σχέση της μεσογειακής διατροφής με τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.

Συμβουλές για να τρώτε λιγότερο αλάτι…

Βγάλτε την αλατιέρα από το τραπέζι.
Να καταναλώνετε φρέσκα προϊόντα (φρούτα, λαχανικά, ψάρια).
Να βράζετε τα ζυμαρικά, το ρύζι, τα λαχανικά, και τα όσπρια χωρίς να προσθέτετε αλάτι στο νερό.
Να προσθέτετε στα φαγητά κατσαρόλας, χυμό λεμονιού ή μικρή ποσότητα άσπρου κρασιού.
Να ξεπλένετε τα κονσερβοποιημένα λαχανικά για ένα λεπτό σε ένα τρυπητό σκεύος και στη συνέχεια να τα μαγειρεύετε σε φρέσκο νερό.
Περιορίστε το αλάτι που αναφέρετε στις συνταγές μειώνοντας το στο ένα τέταρτο ή ακόμα στο μισό.
Να προτιμάτε τα κατεψυγμένα λαχανικά χωρίς αλάτι, αντί για τα κονσερβοποιημένα.
Καλό είναι να περιορίσετε ή να αποφεύγετε, αν έχετε υπέρταση, την κατανάλωση των πλούσιων σε αλάτι τροφίμων, όπως αλατισμένα τυριά και ξηροί καρποί, το αλατισμένο βούτυρο και μαργαρίνη, τα καπνιστά, παστά ή κονσερβοποιημένα κρέατα και ψάρια, τα αλλαντικά με μεγάλη περιεκτικότητα σε αλάτι, τα τουρσιά, τα κονσερβοποιημένα λαχανικά και όσπρια, οι κομπόστες του εμπορίου, ο συμπυκνωμένος χυμός ντομάτας, οι ελιές, η μαγιονέζα, οι έτοιμες σάλτσες, οι κύβοι λαχανικών και ζωμού κρέατος, τα φαγητά τύπου fast food, οι έτοιμες πίτσες, τα σουβλάκια του εμπορίου, τα σνακ όπως πατατάκια, γαριδάκια, ποπ-κορν, η μαγειρική σόδα και το μπέικιν πάουντερ.
Να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων που αγοράζετε, για να ελέγχετε την περιεκτικότητα τους σε νάτριο και να επιλέγετε όσα έχουν το λιγότερο.

Επίσης προσέχουμε…

Σωματικό βάρος. Αρκεί μια σχετικά μέτρια απώλεια βάρους 5 κιλών να οδηγήσει σε μείωση της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 4,4mmHg και 3,6mmHg αντίστοιχα.
Αύξηση της πρόσληψης καλίου από φρούτα κυρίως λαχανικά σε ποσότητα που φτάνει τα 3,5-4,6 γρ. καλίου ημερησίως.
Μείωση της πρόσληψης νατρίου από αλάτι και τρόφιμα που περιέχουν αλάτι (οι συστάσεις για έναν μέσο άνθρωπο είναι για κατανάλωση 2,3γρ. νατρίου).
Μείωση της κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών.
Επαρκής κατανάλωση ω-3 λιπαρών οξέων.
Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας.

doctormaridaki

https://twitter.com/apokalipsi9

ΔΙΑΣΩΣΤΕΣ ΡΟΔΟΥ

Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2020

Γκράτσια Ντελέντα – Το δώρο των Χριστουγέννων

Γκράτσια Ντελέντα –

Το δώρο των Χριστουγέννων

Αντικλείδι

Εν μέσω πανδημίας και περιοριστικών μέτρων αξίζει να δούμε γιορτινές και ξεχασμένες εικόνες με τα μάτια της σπουδαίας Ιταλίδας συγγραφέα Γκράτσια Ντελέντα*.

Οι πέντε αδελφοί Λομπίνα, όλοι βοσκοί, επέστρεφαν από τα μαντριά τους για να περάσουν τη νύχτα των Χριστουγέννων με την οικογένειά τους. Ήταν μια ιδιαίτερη γιορτή για αυτούς αυτή τη χρονιά γιατί αρραβωνιαζόταν η μοναδική αδελφή τους με έναν πολύ πλούσιο νέο. Όπως συνηθιζόταν τότε στη Σαρδηνία, ο αρραβωνιαστικός έπρεπε να στείλει ένα δώρο στην αρραβωνιαστικιά του και μετά να πάει και αυτός να περάσει τη γιορτή με την οικογένειά της.

Και τα πέντε αδέλφια ήθελαν να σταθούν πλάι στην αδελφή τους για να δείξουν στον μέλλοντα γαμπρό τους πως ακόμη και αν δεν ήταν πλούσιοι σαν και αυτόν, ήταν αντ’ αυτού δυνατοί, υγιείς, ενωμένοι μεταξύ τους σαν μια ομάδα πολεμιστών. Είχαν στείλει νωρίτερα τον πιο μικρό αδελφό τους, τον Φέλε, ένα όμορφο αγόρι έντεκα χρονών, με μεγάλα γλυκά μάτια, ντυμένο με μάλλινο ένδυμα από τρίχες ζώου σαν ένας μικρός Άγιος Ιωάννης Βαπτιστής. Βαστούσε στους ώμους του ένα δισάκι και μέσα σε αυτό είχε ένα γουρουνάκι, που μόλις είχαν σφάξει, για να το σερβίρουν στο δείπνο.

Το μικρό χωριό ήταν καλυμμένο με χιόνι. Τα μαύρα σπιτάκια, στις πλαγιές του βουνού, φαίνονταν σαν σχεδιασμένα πάνω σε άσπρο χαρτόνι και η εκκλησία, πάνω σε ανάχωμα που υποστηριζόταν από ογκόλιθους, περιβαλλόταν από φορτωμένα με χιόνι και κρυστάλλους πάγου δέντρα και έμοιαζε σαν ένα από εκείνα τα φανταστικά κτίσματα που σχηματίζονται από τα σύννεφα.

Όλα ήταν σιωπηλά : οι κάτοικοι έμοιαζαν θαμμένοι κάτω από το χιόνι. Στον δρόμο που οδηγούσε στο σπίτι του , ο Φέλε βρήκε μοναχά , πάνω στο χιόνι, τις πατημασιές μιας γυναίκας και διασκέδαζε με το να περπατάει πάνω τους. Οι πατημασιές σταματούσαν ακριβώς μπροστά στη χοντροφτιαγμένη ξύλινη εξώπορτα της αυλής που η οικογένειά του είχε από κοινού με μια άλλη οικογένεια βοσκών ,ακόμη πιο φτωχών από αυτούς. Τα δυο σπιτάκια, ένα σε κάθε πλευρά της αυλής έμοιαζαν σαν δύο αδελφές : από τις καμινάδες έβγαινε ο καπνός, από τις πορτούλες διακρίνονταν ακτίδες φωτός.

Ο Φέλε σφύριξε για να αναγγείλει τον ερχομό του : και αμέσως στην πόρτα του γείτονα εμφανίστηκε ένα κοριτσάκι με πρόσωπο κόκκινο από το κρύο και μάτια που λαμπύριζαν από χαρά.

-Καλώς ήρθες , Φέλε.

-Ω, Λία! – φώναξε αυτός για να ανταποδώσει τον χαιρετισμό και πλησίασε στην πορτούλα από την οποία τώρα μαζί με το φως έβγαινε και καπνός από μια μεγάλη φωτιά που ήταν αναμμένη στη θερμάστρα στη μέση της κουζίνας.

Γύρω από τη θερμάστρα ήταν καθισμένες οι αδελφούλες της Λίας και για να τις κρατάει ήσυχες η μεγαλύτερη από αυτές , δηλαδή η αμέσως μικρότερη από τη φίλη του Φέλε , τις μοίραζε λίγες σταφίδες και τραγουδούσε ένα τραγουδάκι για την περίσταση, ένα νανούρισμα για τον μικρό Χριστούλη.

-Τι έχεις εδώ;- ρώτησε η Λία , αγγίζοντας το δισάκι του Φέλε.

– Α, το γουρουνάκι. Και η υπηρέτρια του αρραβωνιαστικού της αδελφής σου ήδη σας έφερε το δώρο. Θα κάνετε μεγάλη γιορτή εσείς,- πρόσθεσε με κάποια ζήλεια , αλλά μετά της πέρασε και ανακοίνωσε με χαιρεκακία : και εμείς το ίδιο! Μάταια ο Φέλε ρωτούσε τι γιορτή ήταν: Η Λία του έκλεισε την πόρτα στα μούτρα και αυτός διέσχισε την αυλή για να μπει στο σπίτι του.

Το σπίτι του μύριζε πράγματι γιορτή: μυρωδιά από ψημένη στον φούρνο τούρτα με μέλι και από γλυκά φτιαγμένα με φλούδες πορτοκαλιού και καβουρντισμένα αμύγδαλα . Τόσο που ο Φέλε άρχιζε να τρίζει τα δόντια του γιατί φανταζόταν πως έκανε ήδη κομμάτια όλα αυτά τα νόστιμα αλλά κρυμμένα πράγματα .

Η αδελφή του , ψηλή και λεπτή ήταν ήδη ντυμένη για τη γιορτή : με πράσινο μπροκάρ μπούστο και μαύρη και κόκκινη φούστα : γύρω από το χλωμό της πρόσωπο είχε ένα μεταξωτό μαντήλι με λουλούδια , μέχρι και τα γοβάκια της ήταν κεντημένα και με φιόγκο : έμοιαζε με νεαρή νεράιδα ενώ η μαμά τους , ντυμένη στα μαύρα καθώς έμεινε πρόσφατα χήρα , χλωμή και αυτή αλλά μελαχρινή στο πρόσωπο και με ένα ύφος περηφάνειας θα θύμιζε τη μορφή μιας μάγισσας αν δεν είχε τη γλυκύτητα στα μάτια της που ήταν όμοια με τα μάτια του Φέλε.

Εν τω μεταξύ ο Φέλε έβγαλε από το δισάκι του το γουρουνάκι , που ήταν κατακόκκινο γιατί του είχαν βάψει το δέρμα με το ίδιο του το αίμα : και αφού το παρέδωσε στη μητέρα του ήθελε να δει αυτό που είχε στείλει δώρο ο αρραβωνιαστικός. Ναι, ήταν πιο παχύ εκείνο του αρραβωνιαστικού : σχεδόν ένας χοίρος, αλλά αυτό που έφερε ο ίδιος, πιο τρυφερό και χωρίς λίπος, θα έπρεπε να είναι πιο νόστιμο.

-Μα τι γιορτή μπορεί να κάνουν οι γείτονές μας αν έχουν μόνο λίγες σταφίδες ενώ εμείς έχουμε στο σπίτι μας αυτά τα δύο σφαχτά; Και την τούρτα και τα γλυκά; Σκέφτηκε ο Φέλε με περιφρόνηση, ακόμη ενοχλημένος γιατί η Λία, αφού τον φώναξε του έκλεισε την πόρτα στα μούτρα.

Ύστερα έφτασαν τα υπόλοιπα αδέλφια, φέρνοντας μέσα στην καθαρή και τακτοποιημένη κουζίνα πατημασιές από τις γεμάτες χιόνι μπότες τους και τη μυρωδιά από τα μαντριά. Ήταν όλοι τους δυνατοί, όμορφοι, με μαύρα μάτια , στητό σώμα σαν να φορούσαν πανοπλία και πάνω τους τον χοντρό μαύρο μανδύα.

Όταν μπήκε ο αρραβωνιαστικός σηκώθηκαν όλοι όρθιοι, δίπλα στην αδελφή τους, πράγματι σαν να ήταν ένα είδος σωματοφύλακες γύρω από τη λεπτεπίλεπτη φιγούρα της. Όχι τόσο για τον νεαρό , που ήταν σχεδόν ακόμη παιδί, ήσυχο και ντροπαλό, όσο για τον άντρα που τον συνόδευε. Αυτός ο άντρας ήταν ο παππούς του αρραβωνιαστικού. Ηλικιωμένος, πάνω από ογδόντα χρονών , αλλά ακόμη ευθυτενής και ακμαίος , ντυμένος με βελούδινα ρούχα σαν άρχοντας του Μεσαίωνα, με μάλλινες περικνημίδες στα δυνατά πόδια του, αυτός ο παππούς, που στα νιάτα του είχε πολεμήσει για την ανεξαρτησία της Ιταλίας, έκανε στα πέντε αδέλφια έναν στρατιωτικό χαιρετισμό και φάνηκε μετά σαν να τους κάνει επιθεώρηση.

Και έμειναν όλοι τους και από τις δυο πλευρές ικανοποιημένοι. Στον ηλικιωμένο δόθηκε η καλύτερη θέση, δίπλα στη φωτιά και τότε στο στήθος του ανάμεσα στα αστραφτερά κουμπιά του σακακιού του φάνηκε να λάμπει σαν ένα μικρό άστρο το παλιό μετάλλιο στρατιωτικής αξίας . Η αρραβωνιαστικιά , του έβαλε να πιεί , μετά έβαλε στον αρραβωνιαστικό της και εκείνοι , καθώς έπαιρναν το ποτήρι , της έβαλαν στο χέρι , κρυφά, ένα χρυσό νόμισμα.

Αυτή τους ευχαρίστησε με τα μάτια . Μετά, κρυφά και αυτή ,πήγε να δείξει το νόμισμα στη μητέρα της και σε όλα τα αδέλφια, κατά σειρά ηλικίας, καθώς τους πήγαινε τα ξέχειλα ποτήρια . Ο Φέλε ήταν ο τελευταίος : προσπάθησε να πάρει το νόμισμα, εννοείται, στα αστεία και από περιέργεια, αλλά αυτή έκλεισε τη γροθιά της απειλητικά : καλύτερα να της έβγαζες το μάτι!

Ο ηλικιωμένος ύψωσε το ποτήρι και ευχήθηκε σε όλους υγεία και ευτυχία και όλοι μαζί του ανταπόδωσαν τις ευχές. Μετά άρχισαν να συζητούν με έναν πρωτότυπο τρόπο : συγκεκριμένα τραγουδώντας. Ο ηλικιωμένος ήταν ένας έξοχος αυτοσχέδιος ποιητής, αυτοσχεδίαζε έτσι τραγούδια. Μα και ο μεγαλύτερος αδελφός της αρραβωνιαστικιάς ήξερε να κάνει το ίδιο εξίσου καλά . Έπειτα ετούτοι οι δύο συντονίστηκαν ανταλλάσσοντας οκτάβες με εύθυμα θέματα , κατάλληλα για την περίσταση ενώ οι άλλοι άκουγαν , έκαναν τη χορωδία και χειροκροτούσαν.

Έξω ηχούσαν οι καμπάνες, αναγγέλλοντας τη λειτουργία. Ήρθε η ώρα να αρχίσουν την ετοιμασία για το δείπνο. Η μητέρα , με τη βοήθεια του Φέλε, αφαίρεσε τα μπούτια από τα δύο γουρουνάκια και τα πέρασε σε τρεις μακριές σούβλες κρατώντας τη λαβή τους σταθερή στο πάτωμα. Το τέταρτο θα το πας δώρο στους γείτονές μας – είπε στον Φέλε : – και αυτοί δικαιούνται να απολαύσουν τη γιορτή.

Καταχαρούμενος ο Φέλε πήρε το ωραίο και παχύ μπούτι και βγήκε στην αυλή. Η νύχτα ήταν παγωμένη, αλλά ήρεμη και ξαφνικά του φάνηκε πως ολάκερο το χωριό ήταν ξυπνητό σε αυτό το φανταστικό φως του χιονιού, γιατί εκτός από τον ήχο από τις καμπάνες ακούγονταν τραγούδια και φωνές.

Στο σπιτάκι των διπλανών, αντίθετα, τώρα , όλοι σώπαιναν : μέχρι και τα κοριτσάκια που ήταν ακόμη σκυμμένα γύρω από τη θερμάστρα φαινόταν σαν να κοιμόντουσαν περιμένοντας ακόμη στο όνειρο ένα δώρο θαυμαστό. Όταν μπήκε ο Φέλε κουνήθηκαν, είδαν το χοιρινό μπούτι που αυτός κουνούσε πέρα δώθε σαν ένα θυμιατήρι αλλά δεν μίλησαν : όχι, δεν ήταν αυτό το δώρο που περίμεναν. Εν τω μεταξύ η Λία κατέβηκε τρέχοντας από την πάνω καμαρούλα : πήρε χωρίς ευχαριστίες το δώρο και στις ερωτήσεις του Φέλε απάντησε βιαστικά:

-Η μαμά δεν αισθάνεται καλά : και ο μπαμπάς πήγε να αγοράσει κάτι ωραίο. Φύγε. Αυτός επέστρεψε σκεφτικός στο σπίτι του. Εκεί δεν υπήρχαν μυστήρια ούτε πόνοι : όλα ήταν ζωή, κίνηση και χαρά. Ποτέ άλλοτε τα Χριστούγεννα δεν ήταν τόσο όμορφα ούτε όταν ακόμη ζούσε ο πατέρας του : Όμως ο Φέλε κατά βάθος ένιωθε λίγο λυπημένος καθώς σκεφτόταν την παράξενη γιορτή στο σπίτι των διπλανών. Στο τρίτο κάλεσμα της καμπάνας για τη λειτουργία ο παππούς του αρραβωνιαστικού χτύπησε το μπαστούνι του στην πέτρα της θερμάστρας.

-Άντε , παιδιά, όρθιοι , στη σειρά. Και όλοι σηκώθηκαν για να πάνε στη λειτουργία. Στο σπίτι έμεινε μόνο η μητέρα , για να προσέχει τις σούβλες που γύριζε αργά δίπλα στη φωτιά για να ψηθεί καλά το χοιρινό κρέας. Τα αγόρια, λοιπόν, οι αρραβωνιασμένοι και ο παππούς που φαινόταν να οδηγεί την παρέα πήγαν στην εκκλησία. Το χιόνι κάλυπτε τα βήματά τους : φιγούρες κουκουλωμένες ξεφύτρωναν από παντού, με φανάρια στα χέρια δημιουργώντας γύρω τους σκιές και φανταστικές λάμψεις. Ανταλλάσσονταν χαιρετισμοί , χτυπούσαν στις κλειστές πόρτες για να τους φωνάξουν όλους στη λειτουργία.

Ο Φέλε περπατούσε σαν σε όνειρο και δεν κρύωνε. Απεναντίας τα λευκά δέντρα γύρω από την εκκλησία του έμοιαζαν με ανθισμένες αμυγδαλιές. Ένιωθε κοντολογίς, κάτω από τα μάλλινα ρούχα του, ζεστός και ευτυχισμένος σαν ένα αρνάκι στον ήλιο του Μαίου : τα μαλλιά του, νωπά από εκείνον τον χιονισμένο αέρα , έμοιαζαν φτιαγμένα από χόρτο. Σκεφτόταν όλα τα ωραία που θα έτρωγε όταν επέστρεφε από τη λειτουργία, στο ζεσταμένο σπίτι του και καθώς του ερχόταν στο νου η θύμηση πως ο Ιησούς τουναντίον είχε γεννηθεί σε έναν κρύο στάβλο , γυμνός και πεινασμένος , του ερχόταν η επιθυμία να κλάψει , να τον καλύψει με τα ρούχα του , να τον πάρει σπίτι του.

Μέσα στην εκκλησία συνεχιζόταν η ψευδαίσθηση της Άνοιξης :το Ιερό όλο στολισμένο με κλαδιά κουμαριάς με τους κόκκινους καρπούς τους, μυρτιάς και δάφνης : τα κεριά έλαμπαν ανάμεσα στα φυλλώματα και οι σκιές τους σχηματίζονταν πάνω στους τοίχους όπως στους τοίχους των κήπων.

Σε ένα παρεκκλήσι εμφανιζόταν η φάτνη, με ένα βουνό φτιαγμένο από φελλό και με επένδυση από βρύα. Οι τρεις Μάγοι κατέβαιναν προσεκτικά από ένα απόκρημνο μονοπάτι και ένας χρυσός κομήτης τους φώτιζε τον δρόμο.

Όλα ήταν όμορφα, όλα ήταν φως και χαρά. Οι ισχυροί Μάγοι κατέβαιναν από τους θρόνους τους για να φέρουν ως δώρο την αγάπη τους και τα πλούτη τους στον γιο των φτωχών, στον Ιησού που γεννήθηκε σε έναν στάβλο. Τα αστέρια τους οδηγούσαν. Το αίμα του Χριστού , που πέθανε κατόπιν για την ευτυχία των ανθρώπων, έπεφτε ως βροχή στους θάμνους και έκανε τα τριαντάφυλλα να ανθίζουν, έπεφτε βροχή στα δέντρα για να ωριμάσουν οι καρποί. Έτσι είχε διδάξει στον Φέλε η μητέρα του και έτσι ήταν. Δόξα , δόξα – έψαλλαν οι παπάδες στο Ιερό : και ο λαός απαντούσε :

-Δόξα εν Υψίστοις Θεώ. Και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία

Ο Φέλε έψαλε και αυτός και ένιωθε πως αυτή η χαρά που του γέμιζε την καρδιά ήταν το ωραιότερο δώρο που του έστελνε ο Ιησούς.

Κατά την έξοδο από την εκκλησία ένιωσε λίγο κρύο γιατί ήταν συνέχεια γονατισμένος στο κρύο πάτωμα : μα η χαρά του δεν ελαττώθηκε , αντίθετα αυξήθηκε. Με το που μύρισε τη μυρωδιά από τα ψητά που έβγαινε από τα σπίτια, άνοιξε τα ρουθούνια του σαν ένα πεινασμένο κουτάβι και άρχισε να τρέχει για να φτάσει έγκαιρα και να βοηθήσει τη μαμά του στο στρώσιμο για το δείπνο. Αλλά ήδη όλα ήταν έτοιμα. Η μητέρα του είχε στρώσει ένα λινό τραπεζομάντηλο καταγής, πάνω σε ένα ψάθινο χαλάκι και άλλα χαλάκια τριγύρω. Και, σύμφωνα με το παλιό έθιμο, είχε βάλει έξω , κάτω από το σκέπαστρο της αυλής, ένα πιάτο κρέας και ένα βάζο με βρασμένο κρασί όπου επέπλεαν φέτες από φλούδες πορτοκαλιού , γιατί η ψυχή του συζύγου, αν ποτέ γύριζε σε αυτόν τον κόσμο έπρεπε να χορτάσει την πείνα της. Ο Φέλε πήγε να δει : τοποθέτησε το πιάτο και το βάζο πιο ψηλά, πάνω σε ένα σανίδι του σκέπαστρου για να μην το φτάσουν τα αδέσποτα σκυλιά. Ύστερα κοίταξε ξανά προς το σπίτι των διπλανών. Φαινόταν ακόμη φως στο παράθυρο , αλλά όλα ήταν σιωπηλά. Ο πατέρας δεν έπρεπε να έχει γυρίσει ακόμη με το μυστηριώδες δώρο του.

Ο Φέλε ξαναγύρισε στο σπίτι και πήρε ενεργό μέρος στο δείπνο. Στη μέση του τραπεζιού βρισκόταν ένας μικρός πύργος από στρογγυλές και λείες πίτες που έμοιαζαν από φίλντισι : καθένας από τους συνδαιτημόνες κάθε τόσο έσκυβε μπροστά και έπαιρνε μια πίτα για αυτόν : και το ψητό , κομμένο σε χοντρές φέτες, ήταν τοποθετημένο σε μερικές ξύλινες και πήλινες πιατέλες και καθένας έπαιρνε μόνος του όσο ήθελε.

Ο Φέλε , που καθόταν δίπλα στη μητέρα του, είχε πάρει μπροστά του μια ολόκληρη πιατέλα για λογαριασμό του και έτρωγε δίχως να σκέφτεται πια τίποτε άλλο : ανάμεσα στο τραγάνισμα της ξεροψημένης κρούστας του χοιρινού οι συζητήσεις των μεγάλων του φαίνονταν μακρινές και δεν τον ενδιέφεραν πια. Όταν ήρθε μετά στο τραπέζι η ζεστή , κίτρινη σαν ήλιος , τούρτα και γύρω της τα γλυκά σε σχήμα καρδιάς, πουλιών , φρούτων και λουλουδιών του ήρθε να λιποθυμήσει : έκλεισε τα μάτια και διπλώθηκε στον ώμο της μητέρας του . Αυτή πίστεψε πως έκλαιγε , αντίθετα γελούσε από ευχαρίστηση.

Αλλά όταν χόρτασε και ένιωσε την ανάγκη να κουνηθεί ξανασκέφτηκε τους γείτονές του : τι να τους συνέβη; Και ο πατέρας γύρισε με το δώρο; Μια ακατανίκητη περιέργεια τον έσπρωξε να βγει στην αυλή, να πλησιάσει και να κρυφοκοιτάξει. Η πορτούλα ήταν μισόκλειστη: μέσα στην κουζίνα τα κοριτσάκια κάθονταν ακόμη γύρω από τη θερμάστρα και ο πατέρας , που έφτασε αργά αλλά έγκαιρα , έψηνε στη σούβλα το χοιρινό μπούτι που τους δώρισαν οι γείτονες. Αλλά το δώρο που αγόρασε ο πατέρας πού ήταν;

Έλα μέσα και πήγαινε πάνω να δεις – του είπε ο άντρας , μαντεύοντας τη σκέψη του. Ο Φέλε μπήκε, ανέβηκε τη ξύλινη σκαλίτσα και στην καμαρούλα πάνω είδε τη μητέρα της Λίας να κοιμάται στο ξύλινο κρεβάτι και τη Λία γονατισμένη μπροστά σε ένα καλάθι. Και μέσα στο καλάθι, ανάμεσα σε ζεστές πάνες, βρισκόταν ένα νεογέννητο μωρό , ένα όμορφο κόκκινο μωρό , με δύο μπούκλες στους κροτάφους και μάτια ήδη ανοικτά.

-Είναι ο πρώτος μας αδελφούλης – μουρμούρισε η Λία. – Ο πατέρας μας τον αγόρασε τα μεσάνυχτα ακριβώς , ενώ οι καμπάνες ηχούσαν το «Δόξα εν υψίστοις». Τα κόκκαλά του δεν θα λιώσουν ποτέ και θα βρεθούν άθικτα την ημέρα της Κρίσης. Να το δώρο που μας έκανε ο Ιησούς αυτή τη νύχτα.

***

*Γκράτσια Ντελέντα – Σαρδηνία,1871 – Ρώμη, 1936 – Βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας 1926

Μετάφραση Μαρία Θ. Τσίτσου, Βραβείο Νέου Μεταφραστή ιταλικού Ινστιτούτου Αθηνών 2020.

Αντικλείδι , https://antikleidi.com

Παντζάρια: 5 σημαντικά οφέλη για την υγεία

Παντζάρια: 5 σημαντικά οφέλη για την υγεία

Τα παντζάρια έχουν πάρει πλέον τη θέση που τους αξίζει στη σύγχρονη διατροφή, καθώς χρησιμοποιούνται σε σαλάτες, χυμούς, σούπες και πολλές ακόμη συνταγές.

Τα γλυκά και γευστικά παντζάρια ωφελούν την καρδιά, το μυαλό και τους μυς.

Θα τα βρείτε στο μανάβικο τους περισσότερους μήνες του χρόνου, ενώ μπορείτε άφοβα να καταναλώνετε και συσκευασμένα προβρασμένα παντζάρια.

Δείτε 5 λόγους για τους οποίους τα παντζάρια αξίζουν μια θέση στη διατροφή σας:

Μειώνουν την αρτηριακή πίεση: Έρευνα Βρετανών επιστημόνων του πανεπιστημίου Queen Mary του Λονδίνου διαπίστωσε ότι τα νιτρικά των παντζαριών διαστέλλουν τις αρτηρίες και μειώνουν την υψηλή αρτηριακή πίεση. Τα νιτρικά των παντζαριών προάγουν την αύξηση της συγκέντρωσης του νιτρικού οξέος στην κυκλοφορία του αίματος, το οποίο έχει ως αποτέλεσμα τη διάταση των αρτηριών και τη μείωση της πίεσης. Αρκούν 250 ml χυμού παντζαριών για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.

Αυξάνουν τα επίπεδα ενέργειας: Τα νιτρικά διαστέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία γεγονός που συμβάλλει στην αύξηση του οξυγόνου στους μυς. Ως αποτέλεσμα έχετε μεγαλύτερες αντοχές και μπορείτε να γυμνάζεστε για περισσότερο χρόνο. Ισπανική μελέτη του 2017 διαπίστωσε ότι οι αθλητές που έπιναν χυμό παντζαριών είχαν περισσότερες αντοχές.

Τονώνουν τη λειτουργία του εγκεφάλου: Εκτός της μεταφοράς οξυγόνου στους μυς, τα παντζάρια συμβάλλουν στην καλύτερη οξυγόνωση του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα να ενισχύουν την πνευματική απόδοση.

Προλαμβάνουν τη δυσκοιλιότητα: Τα παντζάρια βοηθούν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε αδιάλυτες φυτικές ίνες. Για τον ίδιο λόγο προλαμβάνουν την αιμορροϊδοπάθεια, η οποία ταλαιπωρεί ανθρώπους που πάσχουν από δυσκοιλιότητα ή ακολουθούν διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες.

Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά: Τα παντζάρια οφείλουν το έντονο κόκκινο χρώμα τους στα υψηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών, τα οποία εξοντώνουν τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό, συμβάλλοντας στην πρόληψη πολλών ασθενειών. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι βηταλαΐνες των παντζαριών είναι πιο αποτελεσματικές στην καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών από τη βιταμίνη C και ορισμένες ανθοκυανίνες.

https://www.onmed.gr/

Πηγή: prevention.com

Αλλάζει "ρότα" η Άγκυρα: Θέλει στροφή στη Δύση αλλά και παντουρκισμό

Αλλάζει "ρότα" η Άγκυρα: Θέλει στροφή στη Δύση αλλά και παντουρκισμό

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΑΣΤΟΣ

Ποια είναι τα νέα πλάνα του Ερντογάν

Η Άγκυρα φαίνεται να εξετάζει μια φιλική προς τις ΗΠΑ αναθεώρηση της εξωτερικής πολιτικής για να αντιμετωπίσει το Ιράν και τη Ρωσία στις περιοχές του Καυκάσου και του Εύξεινου Πόντου, αλλά μια τέτοια αλλαγή δεν θα είναι χωρίς γεωπολιτικούς κινδύνους αλλού.

Σε μια μάλλον ασυνήθιστη ανάρτηση στον ιστότοπό του την περασμένη εβδομάδα, το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας δημοσίευσε πλάνα και φωτογραφίες από μια συνάντηση που πραγματοποίησαν οι υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών της χώρας με εκπροσώπους δύο τουρκικών μειονοτήτων, των Τούρκων της Αϊσκά και των Γκαγκαζο, κατά την επίσκεψή τους στην Ουκρανία.

Η πραγματοποίηση συναντήσεων με τουρκικές μειονότητες στο εξωτερικό και η δημοσίευσή τους δεν είναι καθόλου συνηθισμένο για τους Τούρκους υπουργούς Άμυνας, όπως θα γνωρίζουν οι παλιοί παρατηρητές της Άγκυρας.

Τέτοιες επαφές υπήρξαν πρωτίστως καθήκον της Προεδρίας για τους Τούρκους στο Εξωτερικό και για τις σχετικές κοινότητες, ένα τμήμα του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, στο πλαίσιο της προβολής ήπιας ισχύος παρά του ΥΠΑΜ και του ΥΠΕΞ.Το ενδιαφέρον της Άγκυρας για τις εθνοτικές συγγένειες στο εξωτερικό έχει αυξηθεί σημαντικά μετά την έξαρση της σύγκρουσης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας στα τέλη Σεπτεμβρίου.

Η Τουρκία παρείχε στρατιωτική βοήθεια στο Αζερμπαϊτζάν, με το οποίο έχει στενούς πολιτικούς και εθνοτικούς δεσμούς. Βοήθησε τον αζερικό στρατό να ανακτήσει ορισμένα από τα εδάφη που είχαν καταλάβει οι Αρμενικές δυνάμεις από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Στην Τουρκία, ο πόλεμος των έξι εβδομάδων έστρεψε την προσοχή του κοινού στον Νότιο Καύκασο από τη Μέση Ανατολή, όπου οι τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία και τη Λιβύη είχαν κυριαρχήσει στην εξωτερική ατζέντα της χώρας τα τελευταία χρόνια.

Τα κρατικά και φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης, ειδικότερα, χαιρέτισαν τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με ρωσική παρέμβαση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ως νίκη τόσο του Αζερμπαϊτζάν όσο και της Τουρκίας.

Ένα κοινό τουρκορωσικό κέντρο για την παρακολούθηση της εκεχειρίας ερμηνεύθηκε ως «η επιστροφή των Τούρκων στρατιωτών στο Αζερμπαϊτζάν μετά από 102 χρόνια» και η προγραμματισμένη επανέναρξη των οδικών μεταφορών στην περιοχή ως κέρδος της Τουρκίας από μια στρατηγική πύλη προς τις τουρκικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας.

Στις 10 Δεκεμβρίου, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρευρέθηκε σε εορταστική στρατιωτική παρέλαση στο Μπακού, όπου η ομιλία του περιελάμβανε στίχους ενός εθνικιστή ποιητή των Αζέρων που πυροδότησε μια διπλωματική διαμάχη με το Ιράν.

Για ορισμένους αναλυτές, η ομιλία του Ερντογάν αντηχεί ως το σήμα μιας αλλαγής στην εξωτερική πολιτική της Άγκυρας.

Αν και οι αμφιλεγόμενοι στίχοι ανήκαν σε ανώνυμη λαογραφία, είχαν εμπνεύσει ένα ποίημα του 1960 που θρηνούσε τη διχοτόμηση του Αζερμπαϊτζάν του 19ου αιώνα μεταξύ του Ιράν και της Ρωσίας από τον Αζέρο ποιητή Bahtiyar Vahapzade, ένθερμο υποστηρικτή του παντουρκισμού, που υποστηρίζει την πολιτιστική και πολιτική ενοποίηση όλων των τουρκογενών λαών στον κόσμο.

Ο Vahapzade στιγματίστηκε ως «εθνικιστής» για το ποίημα και εκδιώχθηκε από τη θέση του ως καθηγητής πανεπιστημίου στην τότε Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν.

Η έμφαση του Ερντογάν σε ισχυρότερους δεσμούς με το Αζερμπαϊτζάν ενίσχυσε την προσδοκία ότι το επίκεντρο της εξωτερικής του πολιτικής θα μετατοπιστεί όλο και περισσότερο από τον αραβικό κόσμο στον Καύκασο, τη Μαύρη Θάλασσα και τις λεκάνες της Κασπίας και την Κεντρική Ασία.

Οι προσπάθειες για ενίσχυση των δεσμών, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής συνεργασίας και της ασφάλειας με τις τουρκικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, τις οποίες η Άγκυρα έχει παραμελήσει για κάποιο χρονικό διάστημα, δεν πρέπει να εκπλήσσει.

Στο περιφερειακό πλαίσιο, η κυβέρνηση του Ερντογάν κατέληξε χωρίς πραγματικούς συμμάχους στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, εκτός από το Κατάρ, παρά τον ισχυρισμό της για ηγεσία στον μουσουλμανικό κόσμο.

Στο εσωτερικό, οι φθίνουσες πολιτικές του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν, το έχουν κάνει όμηρο του συμμάχου του, του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικών Κινήσεων (MHP), το οποίο προωθεί τον τουρκικό εθνικισμό και ισχυρότερους δεσμούς με το Αζερμπαϊτζάν και τους υπόλοιπους τουρκόφωνους λαούς.

Για να διατηρήσει την ισχυρή πρόσφυση του στην εξουσία, ο Ερντογάν πρέπει να διατηρήσει τη συμμαχία, οπότε είναι απίθανο να αντιταχθεί στο ότι η βάση των ψηφοφόρων του θα γίνει πιο εθνικιστική εν μέσω ενός παρτουρκικού προσανατολισμού στην εξωτερική πολιτική και των αυξανόμενων λαϊκιστικών, ακροδεξιών και εθνικιστικών συναισθημάτων στην εσωτερική πολιτική.

Το AKP και το MHP επιδίωξαν να ξυπνήσουν το καλό κόμμα, μια άλλη εθνικιστική στολή, στη συμμαχία τους, η οποία είναι μια άλλη δυναμική που τρέφει την παντουρκική στροφή στην εξωτερική πολιτική.

Το αν αυτή η νέα κλίση είναι παροδική ή διαρκής είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, δεδομένης της γρήγορης στροφής σε θέματα εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν.

Ωστόσο, κρίνοντας από τις κινήσεις της κυβέρνησης, η Άγκυρα φαίνεται να μπαίνει στη νέα χρονιά με παντουρκική προοπτική γεγονός που προκαλεί τη δυσαρέσκεια της Μόσχας και της Τεχεράνης.

Σύμφωνα με τον Burhanettin Duran, επικεφαλής ενός φιλοκυβερνητικού Think tank, η Τεχεράνη είναι «βαθιά δυσαρεστημένη» με την αυξανόμενη περιφερειακή επιρροή της Άγκυρας και ανησυχεί για την προοπτική αλλαγής της στάσης της στην περιοχή μετά την αλλαγή φρουράς στην Ουάσινγκτον.

«Σε αυτό το νέο κεφάλαιο, το μεγάλο παιχνίδι μεταξύ των περιφερειακών δυνάμεων θα περιλαμβάνει την Τουρκία, το Ιράν και το Ισραήλ

Η ιρανική ελίτ πρέπει τώρα να αναιρέσει την εθνικιστική υπερηφάνεια και τις υπερβολικές ελπίδες της και να επικεντρωθεί στις νέες γεωπολιτικές περιοχές της περιοχής», έγραψε ο Ντουράν σε άρθρο της 17ης Δεκεμβρίου στην εφημερίδα Sabah.

Φαινομενικά, οι προετοιμασίες της Άγκυρας για τον ερχομό του Τζο Μπάιντεν στην εξουσία, περιλαμβάνουν σχέδια αναπροσαρμογής της εξωτερικής πολιτικής με παντουρκικό άρωμα που θα στοχεύουν στην απομόνωση του Ιράν και τον περιορισμό της Ρωσίας στις περιοχές της Μαύρης Θάλασσας και του Καυκάσου με την υποστήριξη του Ισραήλ.

Ωστόσο, μια τέτοια αλλαγή θα έρθει με τον αυξανόμενο κίνδυνο γεωπολιτικής αποσύνδεσης μεταξύ των στάσεων της Τουρκίας προς το Βορρά και το Νότο.

Για να αντισταθμίσει τη Ρωσία και να απομονώσει το Ιράν στα βόρεια, δηλαδή τη Μαύρη Θάλασσα και τον Καύκασο, η Τουρκία θα πρέπει να στηριχθεί στο δυτικό μπλοκ ασφαλείας, να εμπλακεί στο ΝΑΤΟ, να βελτιώσει τους δεσμούς με την Ουκρανία και το Ισραήλ και, το σημαντικότερο, να επαναφέρει τους δεσμούς με την Ουάσινγκτον υπό τη διοίκηση του Μπάιντεν.

Στο νότο, ωστόσο, η Τουρκία χρειάζεται συνεχή ρωσική και ιρανική συνεργασία για να αντισταθμίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη στη σύγκρουση της Συρίας και τον ενεργειακό ανταγωνισμό στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μια τέτοια γεωπολιτική αποσύνδεση δημιουργεί ένα σκληρό δίλημμα που αναπόφευκτα θα τεθεί σε πίεση και θα δοκιμάσει τις δυνατότητες της Άγκυρας το επόμενο έτος.