Δύναμη ή αδυναμία η αναζήτηση βοήθειας;
Πόσο συχνά σκεφτόμαστε ότι δεν είμαστε τόσο δυνατοί όσο θα θέλαμε; Πόσο συχνά επίσης πιστεύουμε το ακριβώς αντίθετο, ότι είμαστε δυνατοί και πρέπει να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας τις προκλήσεις της ζωής, θεωρώντας αδυναμία την αναζήτηση βοήθειας; Μάλιστα ακούω πολλές φορές να λέγεται οτι δεν χρειάζεται κάποιος να κάνει ψυχοθεραπεία εφόσον είναι δυνατός και μπορεί να αντιμετωπίσει τα πάντα και πως μόνο οι αδύναμοι και οι “προβληματικοί” αναζητούν βοήθεια! Κάτι που φυσικά δεν ισχύει. Ίσα ίσα, ισχύει το αντίθετο: οι δυνατοί είναι εκείνοι που μπορούν να δεχτούν οτι δεν είναι “Θεοί” αλλά άνθρωποι που σημαίνει πως είναι γεννημένοι με αδυναμίες. Θέλει δύναμη η συνάντηση με τα τρωτά και αδύναμα σημεία μας, η αποδοχή τους.
Θέλει δύναμη και η έκθεση σε έναν άλλον άνθρωπο, έστω και αν είναι ο θεραπευτής μας. Μέσα από την ψυχοθεραπεία θα γνωρίσουμε τον εαυτό μας, τις αδυναμίες του αλλά και δυνάμεις μέσα μας που είτε δεν περνούν από το μυαλό μας οτι έχουμε, είτε τις υποτιμάμε…
Ας δούμε πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε κάποιες από τις προκλήσεις της ζωής, ώστε παράλληλα να αναγνωρίσουμε και τις δικές μας δυνάμεις.
- Να μάθω να ζητάω βοήθεια: Ξεκινάω από το πόση δύναμη κλείνει μέσα της η γνώση. Η γνώση πως δεν είμαι άτρωτη αλλά άνθρωπος που και λάθη θα κάνω και σωστά θα ενεργήσω άλλες φορές. Και το πιο σημαντικό, χρειάζεται να μάθω να ζητάω βοήθεια αλλά και να επιτρέψω να την πάρω όταν μου δίνεται.
- Επιτρέπω στον εαυτό μου να «τσαλακωθεί» Επιτρέπω στον εαυτό μου να είναι ανθρώπινος και να το δείχνει. Διαφορετικά, εγκλωβίζομαι όταν «πρέπει» να διατηρήσω μία εικόνα τελειότητας, προσπαθώντας να κρύψω τα λάθη μου για να μην εκτεθώ, προσπαθώντας να ξεχάσω την ανθρώπινη φύση μου. Κάτι που με γεμίζει άγχος, δεν με αφήνει να ευχαριστηθώ, να απολαύσω τις ανθρώπινες σχέσεις, νιώθοντας ενοχικά πολλές φορές και συνεχίζοντας να με κατηγορώ και να με κρίνω αυστηρά όταν κάτι δεν γίνει «όπως θέλω εγώ». Μελέτες έδειξαν ότι τα άτομα με υψηλές επιδόσεις και δεξιότητες που διέπραξαν και μικρές γκάφες, για παράδειγμα, ρίχνοντας το ποτήρι με το νερό ή τον καφέ πάνω τους, χαρακτηρίστηκαν πιο συμπαθείς από άτομα με παρόμοιες δεξιότητες και επιδόσεις που όμως δεν έκαναν τέτοιου είδους «λάθη».
- Δεν υπάρχει τελειότητα: Η παραπάνω έρευνα υπογραμμίζει ακριβώς ότι μπορούμε να κάνουμε λάθη. Μπορούμε να μην έχουμε και τόσο ντελικάτες και λεπτεπίλεπτες κινήσεις, μπορούμε να είμαστε και πιο ευάλωτοι. Άλλωστε με αυτό τον τρόπο ερχόμαστε και πιο κοντά ο ένας στον άλλον. Μέσα από την ευαλωτότητά μας μπορούμε πιο εύκολα να συνδεθούμε μεταξύ μας. Έχετε σκεφτεί πως αυτό που βρίσκετε εσείς ενοχλητικό στον εαυτό σας μπορεί οι γύρω σας να το βρίσκουν χαριτωμένο και πιο αγαπητό; Όπως και το αντίθετο, αυτό που θεωρούμε εμείς υπέροχο για εμάς, στους άλλους να είναι αδιάφορο και να μην το εκτιμούν. Έχετε διαβάσει τον ιππότη με την σκουριασμένη πανοπλία, του Robert Fisher; Αν ναι, θα ξέρετε πως όσο και να κρύψουμε τις αδυναμίες μας, εκείνες έρχονται με κάποιον τρόπο στο φως και ζητούν να τις αγκαλιάσουμε για να πάψουν να μας ταλαιπωρούν. Βγάλτε λοιπόν την σκουριασμένη πανοπλία της άμυνας. Επιτρέψτε στον γνήσιο εαυτό σας να κάνει την εμφάνισή του και να σχετιστεί με τους άλλους ανθρώπους…
- Η ρουτίνα δεν είναι εχθρός: Η προσκόλληση στην ρουτίνα της καθημερινότητας μπορεί να θεωρηθεί ως μία άκαμπτη και χωρίς φαντασία συμπεριφορά. Αντίθετα, έρευνες δείχνουν ότι η ρουτίνα μας απαλλάσσει από την υπερβολική σκέψη, βελτιώνει την ψυχική υγεία και μπορεί, στην πραγματικότητα, να ενισχύσει τη δημιουργικότητα. Δύο πρόσφατες μελέτες συνδέουν τόσο τις πρωταρχικές ρουτίνες (υγιεινή, ύπνος, φαγητό) όσο και τις δευτερεύουσες ρουτίνες (κοινωνικές δραστηριότητες, εργασία) με την καλύτερη ψυχική υγεία. Μελέτες τόσο σε αθλητές όσο και σε μη αθλητές κατέληξαν στο ότι οι ρουτίνες ωφελούν την απόδοση μειώνοντας την υπερβολική σκέψη, η οποία τείνει να ενισχύει το άγχος και την πίεση. Ακόμα και κάποιες σχετικές τελετουργίες της καθημερινότητας μπορεί να μετριάσουν το άγχος λόγω του ότι μας δίνουν μία μεγαλύτερη αίσθηση ελέγχου. Φυσικά, όταν μιλάμε για τελετουργίες δεν περιλαμβάνεται η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή που ταλαιπωρεί εκείνον που πάσχει. Άλλωστε, αν παρατηρήσουμε γύρω μας κάποιους από τους πιο επιτυχημένους ανθρώπους, θα παρατηρήσουμε τις δικές τους ρουτινιάρικες συμπεριφορές που περιλαμβάνουν και συγκεκριμένες τελετουργίες με θετικά αποτελέσματα.
- Ικανοποίηση από την ζωή: Ένας από τους όρους της Θετικής Ψυχοθεραπείας σημαντικός για την απόκτηση ψυχικής ανθεκτικότητας και ευεξίας. Πρόκειται για την ικανότητα να είναι ευτυχισμένος κάποιος «με αυτό που είναι και με αυτά που έχει». Αλήθεια, πόσοι άνθρωποι αρκούνται σε αυτά που έχουν; Οι περισσότεροι ζητούν όλο και περισσότερα για να νιώσουν ικανοποιημένοι, αμελώντας πολλές φορές να κοιτάξουν τον εσωτερικό τους κόσμο και να «διαβάσουν» τις εσωτερικές τους ανάγκες, παραβλέποντάς τες ενώ εκείνες όμως εξακολουθούν και τους στοιχειώνουν καθώς παραμένουν ανικανοποίητες…
- Ελπίδα = ζω: Πόση δύναμη κρύβει μέσα της η ελπίδα που δεν είναι άλλο πέρα από την πεποίθηση ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν καλύτερα, ανεξάρτητα από τις προκλήσεις, και που μπορεί κυριολεκτικά να αλλάξει τον κόσμο. Μπορεί να είναι λίγοι οι άνθρωποι που θα χαρακτήριζαν «ελπιδοφόρα» την κατάσταση του κόσμου μας σήμερα, γνωρίζουμε όμως ότι η ελπίδα είναι αυτή που δίνει δύναμη και κουράγιο να αντιμετωπίσουμε ακόμα και τα δεινά της ζωής. Άλλωστε, όταν δεν ελπίζουμε σε κάτι, το πιο πιθανό είναι να παρουσιάσουμε μία ψυχική διαταραχή, όπως για παράδειγμα κατάθλιψη και να χάσουμε το ενδιαφέρον μας για τη ζωή. Και φυσικά ελπίζω, δεν σημαίνει ότι ζω σε έναν φανταστικό κόσμο, ούτε ότι αρνούμαι τις δυσκολίες και τον πόνο. Έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι όταν οι άνθρωποι ελπίζουν, έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να κάνουν τους στόχους τους πραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει επειδή όταν υπάρχει μία ξεκάθαρη πεποίθηση για το τι είναι δυνατό, είναι πιο πιθανό να ενεργήσουν έτσι ώστε να το πραγματοποιήσουν.
- Ανησυχία σημαίνει και …κινητοποίηση: Όταν αρχίζει η πλήξη, το να παραμένουμε σε ένα μέρος μπορεί να είναι κακό στην ψυχική μας υγεία. Όσοι έχουν την επιθυμία να βγουν έξω και να απολαύσουν νέες και διαφορετικές εμπειρίες ασφαλώς μπορούν και νιώθουν πιο δυνατοί και ολοκληρωμένοι. Κάτι που στερηθήκαμε αυτά στα χρόνια της πανδημίας καθώς δεν μπορούσαμε να επιδιώξουμε νέες εμπειρίες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, πως όσοι ήταν πιο ανήσυχοι, κατάφεραν να βρουν νέα ενδιαφέροντα και δεν βούλιαξαν μέσα στο «τίποτα» στις καραντίνες, σε αντίθεση με εκείνους που αφέθηκαν και κατέληξαν πιο καταθλιπτικοί υπέρβαροι, «άδειοι». Έρευνες δείχνουν ότι η βιωματική ποικιλομορφία—η μετάβαση σε νέα (ή τουλάχιστον διαφορετικά) μέρη και η ενασχόληση με διαφορετικές εμπειρίες—μπορεί να βελτιώσει την ευημερία. Αυτή η αρχή είναι διαισθητική. Οι περισσότεροι από εμάς θα συμφωνούσαν ότι το να πηγαίνουμε διακοπές ή απλώς να βρίσκουμε διαφορετικές δραστηριότητες κάθε μέρα, μας κάνει πιο ευτυχισμένους. Η βιωματική ποικιλομορφία έχει επίσης συνδεθεί όχι μόνο με πιο θετικά συναισθήματα αλλά και με πιο πρωτότυπες και διαφορετικές εμπειρίες την επόμενη μέρα. Με άλλα λόγια, δημιουργεί έναν βρόχο θετικής ανάδρασης, ή «ανοδική σπείρα», που προωθεί περαιτέρω θετικά συναισθήματα. Μάλιστα, σαρώσεις μαγνητικής τομογραφίας διαπίστωσαν ότι ο βαθμός στον οποίο συνεργάζονται οι νευρικές περιοχές που είναι σημαντικές για τη μνήμη και την επεξεργασία της ανταμοιβής/περιβαλλοντικής καινοτομίας σχετίζεται με τη σχέση μεταξύ της βιωματικής ποικιλομορφίας και των θετικών συναισθημάτων.
- Γλυκιά νοσταλγία: Πόσο γλυκιά η αίσθηση της νοσταλγίας, όσο και αν κάποιες φορές μπορεί να μας δημιουργεί ακόμα και …ενοχές! Οι νοσταλγικές αναμνήσεις μπορούν να τονώσουν τη διάθεσή μας και να μας κάνουν να νιώσουμε πιο ολοκληρωμένοι. Αν μάλιστα σκεφτούμε και την εποχή που ζούμε, με τις προκλήσεις της παρούσας στιγμής και ένα αβέβαιο μέλλον μπροστά, το παρελθόν δεν φαινόταν ποτέ καλύτερο. Έρευνα υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι που νοσταλγούν συχνά έχουν μεγαλύτερη αίσθηση αυτοσυνέχειας και ισχυρότερη αίσθηση του νοήματος της ζωής. Το να κοιτάξουμε πίσω μας βοηθά να κατανοήσουμε πού βρεθήκαμε και πώς φτάσαμε εδώ που βρισκόμαστε…
Μαρίνα Μόσχα
https://marinamoscha.life/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου