Δικταίον Άντρον

 Δικταίον Άντρον

Το Δικταίον Αντρον είναι κοντά στο χωριό Ψυχρό του νομού Λασιθίου. Το υψόμετρο που βρίσκεται το σπήλαιο είναι τα 1025 μ και αρχαιολογική έρευνα απέδειξε ότι αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους λατρευτικούς χώρους της Κρήτης κατά την χρονική περίοδο του 19ου και του 7ου αιώνα π.α.χ.χ.

Αν και η λατρεία στο σπήλαιο αυτό πιθανότατα ξεκινά τον 29ο-23ο αιώνα π.α.χ.χ.

Πολλά τα αρχαία κείμενα που αναφέρονται στο Δικταίον Αντρον.

<<Λάβειν δε αυτόν την τούτων μίμησιν αποφαίνουσιν εκ των Ελληνικών παραδειγμάτων ζηλωτήν γενόμενον της τε Μίνω του Κρητός και της Λυκούργου του  Λακεδαιμονίου σοφίας ων ο μεν ομιλητής έφη γενέσθαι του Διός και φοιτών εις το Δικταίον όρος, εν ω τραφήναι τον Δία μυθολογούσιν οι Κρήτες υπό των Κουρητών νεογνόν όντα, κατέβαινεν εις το ιερόν άντρον και τους νόμους εκεί συντιθείς εκόμιζεν, ους απέφαινε παρά του Διός λαμβάνειν ο δε Λυκούργος εις Δελφούς αφικνούμενος υπό του Απόλλωνος έφη διδάσκεσθαι την νομοθεσίαν (Διόνυσος Αλικαρνασσεύς <<Ρωμαϊκή Αρχαιολογία>> Livre/Λογος 2 LXI,2)

Χαρακτηριστικός ύμνος λατρείας που βρέθηκε χαραγμένος σε πλάκα και πιθανότατα υμνούνταν και στο Δικταίο.

Ιώ. Μέγιστε Κούρε, χαίρε μοι

Κρόνιε, παγκρατές γάνους,

βέβακες δαιμόνων αγώμενος

Δίκταν ες ενιαυτόν.

Αμών θόρε κ΄ ες δέμνια

και θορ΄ εύποκ΄ ες ποίμνια

κ΄ ες λήϊα καρπών θόρε

κ΄ ες τελεσφόρους αύρας.

Άλλες αναφορές.

Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος στα Αργοναυτικά α΄(508-511)

<<όφρα Ζεύς έτι κούρος, έτι φρεσί νήπια ειδώς, Δικταίον ναίεσκευ υπό οπέος, οι δε μιν ούπω γηγεννέες κύκλωπες εκαρτύναντο κεραυβροντή τε στεροπή τε τάτε γάρ Διί κύδος οπάζει.

Ο Απολλόδωρος ή ψευδοαπολλόδωρος  (1 ή 2 αιώνας μ.α.χ.χ)

<<Οργισθείσα δ΄επί τούτοις Ρέα παραγίνεται μέν εις Κρήτην, οπηνίκα τον Δία εγκυμονούσα ετύγχανε, γεννά δε εν άντρω της Δίκτης Δία.>>

Σύμφωνα με το μύθο σε αυτό το σπήλαιο η Θεά Ρέα γέννησε τον Δία ή και τον ανέθρεψαν οι Μέλισσες με τους Ιδαίους – Κουρήτες.

Μέσα στο Σπήλαιο και σε ένα από τα πέντε διαμερίσματα του βρίσκεται μια μικρή λίμνη ενώ στο πιο μεγάλο διαμέρισμα υπάρχει εσοχή που θεωρούνταν ως το σημείο που κοιμόταν το θείο βρέφος. 

<<Λίκνο του Δία>>.

Δυστυχώς καμιά συστηματική αρχαιολογική έρευνα δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα και οι πρόχειρες που έγινα χρονολογούνται όλες τον 19ο αιώνα. 

Η πιο πλήρης δημοσίευση των ευρημάτων από όλες αυτές τις μη συστηματικές ανασκαφές έγινε το 1961 από τον J.Boardman.

Τα ευρήματα φιλοξενούνται από το Μουσείο Ηρακλείου και το Ashmolean Museum της Οξφόρδης.