ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΑΙ ΟΦΙΟΥΧΟΣ--Υγίνου, Ποιητική Αστρονομία [Ι.14] Οφιούχος

Υγίνου, Ποιητική Αστρονομία [Ι.14] Οφιούχος

Ηρακλής και Οφιούχος
wikipedia url
[https://en.wikipedia.org/wiki/Ophiuchus]

Αυτός που βαστάζει ένα φίδι κουλουριασμένο γύρω από το σώμα του, αποκαλείται από τους συγγραφείς μας Οφιούχος και βρίσκεται πάνω από τον Σκορπιό.

Αρκετοί τον ονόμαζαν Κάρναβο [ή Χαρναβών (Carnabon)] βασιλέα των Γετών, οι οποίοι ζούσαν στη Θράκη. Η άνοδός του στην εξουσία συνέβη τον καιρό που λέγεται ότι πρωτοδόθηκε το στάρι στους θνητούς. 

Γιατί όταν η Δήμητρα γενναιόδωρα μοίραζε τις προσφορές της στην ανθρωπότητα, πρόσταξε τον Τριπτόλεμο, του οποίου υπήρξε τροφός, να ταξιδέψει σε όλα τα έθνη διαδίδοντας την καλλιέργεια των σιτηρών, ώστε οι απόγονοί τους να διαβίωναν κάτω από καλύτερες συνθήκες σε σχέση με τις αρχέγονες. Αυτός πήγε με άμαξα που έσερναν δύο δράκοι και λέγεται ότι είχε μονάχα έναν τροχό ώστε το ταξίδι του να ήταν όσο το δυνατόν ταχύτερο.

Τριπτόλεμος
wikipedia url
[https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Triptolemus_in_ancient_Greek_pottery]

Όταν έφθασε στον βασιλέα των Γετών, στον οποίο αναφερθήκαμε προηγουμένως, έτυχε φιλικής υποδοχής αρχικά.  Αργότερα, διόλου ως αγαθοεργός κι αθώος επισκέπτης, αλλά σαν ο πιο απάνθρωπος εχθρός, συνελήφθη για προδοσία κι αυτός ο οποίος ήταν έτοιμος να χαρίσει χρόνια στις ζωές των άλλων, παραλίγο να χάσει τη δική του.

Με διαταγή του Καρνάβου ένας από τους δράκους θανατώθηκε, ώστε ο Τριπτόλεμος να πάψει να ελπίζει ότι η άμαξα θα τον έσωζε, όταν αντελήφθη την ενέδρα που στηνόταν σε βάρος του. Αλλά η Δήμητρα λέγεται ότι εμφανίστηκε εκεί κι αποκατέστησε το άρμα του νεαρού αντικαθιστώντας το δράκο με άλλον και τιμωρώντας τον βασιλέα, όχι ελαφριά, για την κακόβουλη απόπειρά του.

Για τούτο ο Ηγησιάναξ αναφέρει ότι η Δήμητρα, για τη μνήμη των ανδρών, σχηματίζει με άστρα τη μορφή του Καρνάβου να κρατά στα χέρια του ένα δράκο σαν να πρόκειται να τον σκοτώσει. Η ζωή του έγινε τόσο οδυνηρή που μόνος του προσέφερε στον εαυτό του έναν ιδιαίτερα λυτρωτικό θάνατο.

Άλλοι επισημαίνουν ότι πρόκειται για τον Ηρακλή ο οποίος σκοτώνει ένα φίδι που αφάνιζε τους ανθρώπους κι απογύμνωνε τις καλλιέργειες σιτηρών στις όχθες του Σαγγάριουποταμού στην Λυδία. Σε ανταπόδοση για το κατόρθωμά του η βασίλισσα της χώρας, Ομφάλη, τον έστειλε πίσω στο Άργος φορτωμένο με δώρα κι εξαιτίας της γεναιότητάς του καταστερίστηκε από τον Δία.

Ομφάλη και Ηρακλής
wikipedia url
[https://en.wikipedia.org/wiki/Omphale]

Κάποιοι επίσης, είχαν πει ότι είναι ο Τρίοπας, βασιλέας των Θεσσαλών, ο οποίος στην προσπάθειά του να στεγάσει το σπίτι του, κατεδάφισε το ιερό της Δήμητρας που είχαν χτίσει παλαιότερα οι άνθρωποι. Όταν κατελήφθη από ακόρεστη πείνα, σταλμένη από τη θεά για την πράξη του, δεν κατάφερε ποτέ να ικανοποιηθεί από οποιαδήποτε ποσότητα φαγητού. Προς το τέλος της ζωής του, όταν  στάλθηκε ένα φίδι για να τον βασανίσει σαν επικορωνίδα στην υφιστάμενη ταλαιπωρία του, υπέφερε τα πάνδεινα και τελικά με τη νίκη του θανάτου και την επιθυμία της Δήμητρας, τοποθετήθηκε ανάμεσα στ’ άστρα. Έτσι, το φίδι τυλιγμένο γύρω από το σώμα του, φαίνεται ότι εξακολουθεί να του επιβάλλει την αιώνια τιμωρία που του άξιζε.  

Εντούτοις ο Πολύζηλος ο Ρόδιος, υποδεικνύει τον Φόρβα (ή Φόρβαντα) ευεργέτη των Ροδίων. Οι κάτοικοι αποκαλούσαν το νησί τους Οφιούσσα καθώς κατακλυζόταν από μεγάλο αριθμό ερπετών. Ανάμεσα στο πλήθος των τεράτων βρισκόταν ένα φίδι τεραστίου μεγέθους το οποίο είχε σκοτώσει αρκετούς από αυτούς· κι αφού ο τόπος τελικά εγκαταλείφθηκε από ανθρώπους, ο Φόρβας, απόγονος του Τρίοπος και της  Ισκίλλας, κόρης του Μυρμιδόνα, όταν παρασύρθηκε εκεί από καταιγίδα,  σκότωσε όλα τα θηρία συμπεριλαμβανομένου του θεόρατου φιδιού. Ιδιαίτερα ευνοημένος από τον Απόλλωνα, απεικονίστηκε στους αστερισμούς να σκοτώνει το φίδι, σε ένδειξη επαίνου και για αναμνηστικούς λόγους. Κι έτσι οι Ρόδιοι, που συχνά ταξιδεύουν απομακρυνόμενοι κάπως απ’τις ακτές με τον στόλο τους, προσφέρουν πρωτίστως σπονδές  για τον ερχομό του Φόρβα, ώστε τέτοια πράξη απρόσμενης ανδρείας να χτυπήσει την πόρτα των κατοίκων ως ευκαιρία να μεγαλουργήσουν, όπως εκείνος ο οποίος τώρα στέκεται στ’ αστέρια αγνοώντας τους μελλοντικούς επαίνους. 

Πολλοί αστρονόμοι έχουν φανταστεί τη μορφή του Ασκληπιούαστροστολισμένη από τον Δία χάριν του Απόλλωνος. Κι αυτό επειδή όταν εκείνος βρισκόταν ανάμεσα στους ανθρώπους τα πήγε τόσο καλά ξεπερνώντας τους υπολοίπους στην τέχνη της ιατρικής που δεν του αρκούσε ότι είχε θεραπεύσει τόσες ασθένειες εφόσον μπορούσε ακόμη και να επαναφέρει νεκρούς στη ζωή.  Λέγεται ότι τελευταία, σύμφωνα με τον Ερατοσθένη, είχε ανακτήσει τη ζωή του Ιππολύτου ο οποίος είχε θανατωθεί  εξαιτίας της άδικης μητριάς του και της άγνοιας του πατέρα του.

Ο Θάνατος του Ιππολύτου
wikipedia url
[https://en.wikipedia.org/wiki/Hippolytus_(son_of_Theseus)]

Είχε λεχθεί από κάποιους ότι χάρη στις ικανότητές του, ο Γλαύκος, γιος του Μίνωος, έζησε ξανά. Εξαιτίας τούτου, όπως και στις αμαρτίες, ο Δίας κεραυνοβόλησε κι έκαψε το σπίτι του, αλλά εκτιμώντας το ταλέντο του κι εφόσον η πατρότητά του ανήκε στον Απόλλωνα, τον τοποθέτησε ανάμεσα στους αστερισμούς να κρατά ένα φίδι. 

Ορισμένοι είχαν αιτιολογήσει το κράτημα του φιδιού με τον ακόλουθο λόγο. Όταν προστάχθηκε ν’ αποκαταστήσει τον Γλαύκο και είχε κρατηθεί σε μυστική φυλακή, την ώρα που διαλογιζόταν για το τι θα έπρεπε να κάνει κρατώντας στο χέρι μια ράβδο, λέγεται ότι ένα φίδι τυλίχθηκε πάνω της. Με την προσοχή του ν’ αποσπάται, ο Ασκληπιός το σκότωσε χτυπώντας το ξανά και ξανά με το ραβδί του όσο προσπαθούσε να του ξεφύγει. Αργότερα λέγεται, ότι κατέφθασε ένα άλλο φίδι που συγκρατούσε με το στόμα του κάποιο βότανο, το ακούμπησε στο κεφάλι του νεκρού φιδιού και στη συνέχεια διέφυγαν παρέα. Ο Ασκληπιός, χρησιμοποιώντας το ίδιο βότανο επανέφερε τον Γλαύκο στη ζωή.   

Μ’ αυτόν τον τρόπο η κηδεμονία του φιδιού ανατέθηκε στον Ασκληπιό συντροφεύοντάς τον και στ’ άστρα. Παραδειγματισμένοι οι επίγονοί του, διέδωσαν τη γνώση σε άλλους κι έκτοτε οι γιατροί χρησιμοποιούν φίδια. 

Οφιούχος wikipedia url

♦

 Αναρτήθηκε από τον/την ΠΥΘΕΥΣ

https://chilonas.com/

• εικόνα εξωφύλλου IAU Ophiuchus chart  wikipedia URL [https://en.wikipedia.org/wiki/Ophiuchus#/media/File:Ophiuchus_IAU.svg]

• πηγή αναφοράς LOEB Classical Library Harvard University Press