Το ποτάμι της αμφιβολίας του Ηράκλειτου και ο Ιησούς ως αντιεξουσιαστής
Δεν συμφωνώ, του αντιγυρίζω: Την εποχή που έζησε ο Ιησούς δεν υφίσταται Κράτος με τη σύγχρονη έννοια, ως μηχανισμός καταπίεσης και ιεραρχίας,
ο οποίος, από μια ιστορική στιγμή και μετά, ταυτίζεται με το έθνος και τον καπιταλισμό, διαιωνίζοντας την ιεραρχία, την καταπίεση παιδιών, γυναικών, του περιθωρίου, υλοποιώντας ένα εφιαλτικό σχέδιο κατάκτησης της φύσης.
Αντιστοίχως, η έννοια Αναρχία, ως δημιούργημα της νεοτερικότητας, δεν έχει τέτοιο περιεχόμενο. Όπως είναι ιστορική λαθροχειρία, που υποκρύπτει ιδεολογικές σκοπιμότητες τις οποίες πρόθυμα εξυπηρετούν ιστορικοί και αρχαιολόγοι του κυρίαρχου ρεύματος, να αναφέρονται οι πόλεις της αρχαιότητας ως κράτη.
Υπάρχει κάποιος λόγος να αποδεικνύουμε ότι ένα ιστορικό φαινόμενο, μια ιδέα που συνεπαίρνει εμάς και τους άλλους, υπήρχε σχεδόν πάντα ή υπάρχει χιλιάδες χρόνια ή δεν θα σκεπαστεί από την ιστορική λήθη; Ναι!
Είναι η υπαρξιακή μας αγωνία να σταθούμε στο παρόν με την κληρονομιά του παρελθόντος, μια κληρονομιά που άλλοτε λειτουργεί ως βαρίδι άλλοτε ως σπέρμα δημιουργίας. Λόγοι κατανοητοί τους οποίους δεν είναι απαραίτητο να συμμεριστεί κανείς, ιδιαίτερα εάν φιλοδοξεί τη ρήξη με το παραδεδομένο παρελθόν.
Ο χώρος και οι ιδέες υπάρχουν – όταν μεταμορφώνονται. Ενδεχομένως, επειδή εκείνος ο Ιωνας φιλόσοφος, ονόματι Ηράκλειτος, έξι αιώνες πριν τον Ιησού, είπε εκείνο ‘τα πάντα ρει’.
Ο χώρος και οι ιδέες υπάρχουν – όταν μεταμορφώνονται. Ενδεχομένως, επειδή εκείνος ο Ιωνας φιλόσοφος, ονόματι Ηράκλειτος, έξι αιώνες πριν τον Ιησού, είπε εκείνο ‘τα πάντα ρει’.
ΙΗΣΟΥΣ ΩΣ ‘ΑΝΤΙΕΞΟΥΣΙΑΣΤΗΣ’
Σε αυτό το ποτάμι κολύμπησαν ο Ιησούς και οι συνοδοιπόροι του, σαν μανιασμένοι εξεγερτικοί μιας εποχής στην οποία η ρωμαϊκή κυριαρχία αντιμετωπίζει τριγμούς στις επαρχίες της. Ας είμαστε δίκαιοι με τον Ιησού: μπήκε στον ναό του Σολομώντα για να πετάξει τους εμπόρους έξω επειδή θεωρούσε ότι μίαιναν τον πατρικό λόγο, όπως εκείνος τον αντιλαμβανόταν.
Λειτούργησε ως άμαθος ‘αντιεξουσιαστής’ εν υαλοπωλείο, μια λογική που εάν την αντιστοιχίσουμε στο παρόν συναντά την συμπεριφορά όσων μιλούν και πράττουν στο όνομα μιας καθαρότητας η οποία είτε έρχεται απέξω από την κοινωνική συνείδηση είτε διαιωνίζει την ηθικολογία και τόσο βολεύει τους ισχυρούς.
Βίωσε τον πόνο στον σταυρό θεωρώντας ότι έχει αξία η θυσία του επειδή το ήθελε ο πατέρας – ιδού πώς ένας φανατικός καταφέρνει, με το παράδειγμα του, να εμπνεύσει χιλιάδες, μια θυσία που θα χρειαστούν τριάντα χρόνια να εξαπλωθεί επιθετικά στον τότε κόσμο εξαιτίας του Σαούλ που γίνεται Παύλος. Θυσία, μετάνοια, ενοχή, αναπόφευκτη ταύτιση με την εξουσία, ένα σχήμα που το συναντάμε ως σήμερα, όσο η συνείδηση παραμένει φενακισμένη στα μεταφυσικά μονοπάτια, αναζητώντας τον Σωτήρα, ενώ γνωρίζει το αντίθετο.
ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ
Ξέρουμε – κι αυτό έχει την δική του σημασία για το πώς ο καθημερινός άνθρωπος βιώνει την πίστη – ότι η εικόνα της εκδίωξης των εμπόρων από τον ναό συντηρεί, στο βάθος του ιστορικού χρόνου, την αφήγηση ενός χριστιανισμού που παραήταν ηθικός για την εποχή του και ο οποίος έρχεται σε αντίθεση με τον εσμό του μηχανισμού ο οποίος διαχειρίζεται, εν ονόματι του, την ηθική αυτή φήμη.
Οι περισσότεροι αρνούνται τον μηχανισμό, παρότι υπακούουν στην ισχύ του, επιλέγοντας την παραπάνω εικόνα του Ιησού, ώστε να αποφύγουν ένα ερώτημα το οποίο απασχολεί – χωρίς σίγουρη απάντηση – την Φιλοσοφία: υπάρχει Θεός ή όχι;
Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να απαντήσει βέβαια. οφείλει, εντούτοις, να γνωρίζει ότι και εμείς κολυμπάμε στο ποτάμι μιας ρέουσας σκέψης τα χαλίκια του οποίου ανακάτεψε ο Ηράκλειτος.
Σε αυτήν την διαδρομή, πίστη και απιστία, ίσως αποτελούν τις δύο όχθες, εάν αφαιρέσουμε μια κρίσιμη έννοια: αμφιβολία.
Βίωσε τον πόνο στον σταυρό θεωρώντας ότι έχει αξία η θυσία του επειδή το ήθελε ο πατέρας – ιδού πώς ένας φανατικός καταφέρνει, με το παράδειγμα του, να εμπνεύσει χιλιάδες, μια θυσία που θα χρειαστούν τριάντα χρόνια να εξαπλωθεί επιθετικά στον τότε κόσμο εξαιτίας του Σαούλ που γίνεται Παύλος. Θυσία, μετάνοια, ενοχή, αναπόφευκτη ταύτιση με την εξουσία, ένα σχήμα που το συναντάμε ως σήμερα, όσο η συνείδηση παραμένει φενακισμένη στα μεταφυσικά μονοπάτια, αναζητώντας τον Σωτήρα, ενώ γνωρίζει το αντίθετο.
ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ
Ξέρουμε – κι αυτό έχει την δική του σημασία για το πώς ο καθημερινός άνθρωπος βιώνει την πίστη – ότι η εικόνα της εκδίωξης των εμπόρων από τον ναό συντηρεί, στο βάθος του ιστορικού χρόνου, την αφήγηση ενός χριστιανισμού που παραήταν ηθικός για την εποχή του και ο οποίος έρχεται σε αντίθεση με τον εσμό του μηχανισμού ο οποίος διαχειρίζεται, εν ονόματι του, την ηθική αυτή φήμη.
Οι περισσότεροι αρνούνται τον μηχανισμό, παρότι υπακούουν στην ισχύ του, επιλέγοντας την παραπάνω εικόνα του Ιησού, ώστε να αποφύγουν ένα ερώτημα το οποίο απασχολεί – χωρίς σίγουρη απάντηση – την Φιλοσοφία: υπάρχει Θεός ή όχι;
Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να απαντήσει βέβαια. οφείλει, εντούτοις, να γνωρίζει ότι και εμείς κολυμπάμε στο ποτάμι μιας ρέουσας σκέψης τα χαλίκια του οποίου ανακάτεψε ο Ηράκλειτος.
Σε αυτήν την διαδρομή, πίστη και απιστία, ίσως αποτελούν τις δύο όχθες, εάν αφαιρέσουμε μια κρίσιμη έννοια: αμφιβολία.
* Φωτογραφία από την ταινία «Ζωή του Μπράιαν» (Life of Brian, 1979), Μόντι Πάιθον
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου