Αναστατωμένες οι τσούχτρες της χώρας από την εμφάνιση των πρώτων ανθρώπων
Αναταραχή στον πληθυσμό των τσουχτρών έχει προκαλέσει η εμφάνιση χιλιάδων λουομένων στις παραθαλάσσιες περιοχές της χώρας, σύμφωνα με ρεπορτάζ του περιοδικού «Η Τσούχτρα Μου Κι Εγώ»
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, οι τσούχτρες παρακολούθησαν με τρόμο την άφιξη χιλιάδων πολιτών που κατέκλυσαν τις παραλίες, φέρνοντας μαζί τους αντηλιακά, τσιγάρα, ταπεράκια και φραπέδες και αφήνοντας πίσω τους τόνους σκουπιδιών κατά την αποχώρηση τους.
Σύμφωνα με το περιοδικό, πολλές θηλυκές τσούχτρες έσπευσαν να απομακρύνουν τα παιδιά τους από τις περιοχές όπου έκαναν την εμφάνιση τους άνθρωποι, ενώ το περιοδικό περιλαμβάνει εκτενές αφιέρωμα για το τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση που τους ακουμπήσει λουόμενος.
Υπενθυμίζεται ότι οι τσούχτρες δεν είναι από τη φύση τους επιθετικές και δεν αντιπαθούν τους ανθρώπους. Ωστόσο επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι για όσους βγάζουν συνέχεια σέλφι ή παίζουν ρακέτες είναι διατεθειμένες να κάνουν μια εξαίρεση.
Σχετικά με την ανακοίνωση στο «Adzuna» για τη στρατολόγηση μισθοφόρων από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή για τον πόλεμο στην Ουκρανία
Amar Djerrad
Αυτή η προσφορά θέσεων εργασίας ως «Τεχνικοί Συντήρησης Στρατιωτικών Υποδομών» για πολίτες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (με αμοιβή 20.000 λίρες για ένα συμβόλαιο) προκειμένου να «λάβουν μέρος στην ουκρανική αντεπίθεση» – με εγγύηση απόκτησης ιθαγένειας στο Ηνωμένο Βασίλειο ή την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά μόνον στο τέλος του συμβολαίου – έχει προκαλέσει οργή στα κοινωνικά δίκτυα και διαψεύσεις από ορισμένα μέρη που εμπλέκονται ή/και ενδιαφέρονται.
Στην πραγματικότητα, ήταν οι «φιλοατλαντικοί» ιστότοποι που αντέδρασαν αφύσικα στο κύμα κριτικής, όπως το «Slate fr», ένας συστημικός ιστότοπος, ο οποίος κατατάσσει αυτή την «αμφίβολη» προσφορά εργασίας στην κατηγορία της [παραπληροφόρησης]– ιδίως ενόψει ενός tweet στις 24 Μαΐου από έναν συγκεκριμένο «Sprite» που [προβλήθηκε 600.000 φορές] (σήμερα 703.000 φορές). Αντιδράσεις που φαίνεται να λένε ότι οι ουκρανοατλαντιστές (με επικεφαλής τις ΗΠΑ) κάνουν ειλικρινά«καλή δουλειά»!
Η ιστοσελίδα αυτή βάλθηκε να αποδείξει ότι πρόκειται για «πλαστογραφία», αναλύοντας αφενός «τη διατύπωση ορισμένων προτάσεων» και τις λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν, αλλά κυρίως δίνοντας, ως περαιτέρω «απόδειξη αναξιοπιστίας», τα ονόματα των προσωπικοτήτων που κοινοποίησαν τη διαφήμιση αφετέρου- αναφέροντας συγκεκριμένα τον πρώην Βρετανό πολιτικό George Galloway, χαρaκτηρίζοντάς τον ως «συνεργάτη του Russia Today», και στοχοποιώντας τον υποψήφιο για τις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2017 François Asselineau, προειδοποιώντας ότι είναι «γνωστός για τις θεωρίες συνωμοσίας του».Ολόκληρο το άρθρο εδώ:Η Δύση συνεχίζει να στρατολογεί μισθοφόρους
«Συμβαίνει κάτι στη θάλασσα»: Μυστήριο μετά τον θάνατο χιλιάδων πουλιών στις βόρειες ακτές της Χιλής
Χιλή/AP
Τουλάχιστον 3.500 θαλάσσια πουλιά έχουν βρεθεί νεκρά από τις 26 Μαΐου στις ακτές της βόρειας Χιλής, σύμφωνα με τις αρχές της χώρας που ερευνούν το μυστηριώδες αυτό φαινόμενο, αν και έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο της γρίπης των πτηνών.
Εκατοντάδες πτώματα κορμοράνων Guanay έχουν εντοπιστεί σε παραλίες του Κικίμπο, περίπου 400 χιλιόμετρα βόρεια του Σαντιάγο, από μέλη της υπηρεσίας Γεωργίας και Κτηνοτροφίας, μερικά μέτρα μακριά από ξενοδοχεία, εστιατόρια και καζίνο της περιοχής.
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων που ανακοινώθηκαν χθες απέκλεισαν το ενδεχόμενο να πρόκειται για γρίπη των πτηνών, σύμφωνα με τον διευθυντή της υπηρεσίας Χόρχε Μαούτς. Ωστόσο δεν έχουν ακόμη διαλευκανθεί τα αίτια του μαζικού θανάτου των πτηνών. «Συμβαίνει κάτι στη θάλασσα» που σκοτώνει αυτά τα πουλιά, τα οποία βουτούν στον ωκεανό για να βρουν τροφή, εξήγησε ο ίδιος.
Από τον Δεκέμβριο του 2022 η Χιλή πλήττεται ιδιαίτερα από τη γρίπη των πτηνών, η οποία έχει ήδη προκαλέσει τον θάνατο του 10% του πληθυσμού των πιγκουίνων Χούμπολτ, ένα ευάλωτο είδος, αλλά και χιλιάδων άλλων πτηνών.
Καθένας Με Την Τρέλλα Του (1980) [Ελληνική Ταινία]
/ @terisflo Πλοκή:Ο Σταύρος (Νίκος Τσούκας), ένας μεροκαματιάρης μπογιατζής, νιώθει ότι απειλείται από την τεχνολογία και αποφασίζει να αντιδράσει πέφτοντας στις ρόδες ενός αυτοκινήτου. Η Άννα (Τέτη Σχοινάκη) προσπαθεί επί μία εικοσαετία να βάλει το οικοπεδάκι της στο σχέδιο πόλης. Ο Σωτήρης (Σωτήρης Μουστάκας), ένας δειλός ανθρωπάκος, ονειρεύεται ότι γίνεται Σούπερμαν... Αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους χαρακτήρες που συνθέτουν την κοινωνική πραγματικότητα της Ελλάδας του 1980.Ηθοποιοί:Σωτήρης Μουστάκας
Διονύσης Παπαγιαννόπουλος
Γιώργος Κωνσταντίνου
Μαίρη Χρονοπούλου
Γιώργος Πάντζας
Ευαγγελία Σαμιωτάκη
Μάρκος Λεζές
Τέτη Σχοινάκη
Βαγγέλης Τραϊφόρος
Μαρία Μπονέλλου
Άννα ΦόνσουΣκηνοθεσία: Γιώργος Λαζαρίδης
Παραγωγή: Νίκος Παπαδόπουλος
Σενάριο: Γιώργος Λαζαρίδης
Μουσική Επιμέλεια: Ζακ Μεναχέμ
Φωτογραφία: Πέτρος Καραβιδόγλου
Μοντάζ: Ηλίας Σγουρόπουλος
Σκηνογραφία: Γιάννης Φωστήρας
Πρώτη προβολή: 1980 (Ελλάδα)
Κυκλοφορία: 26 Ιουνίου 2006 (DVD)
Διάρκεια: 105 λεπτά
Προέλευση: Ελλάδα
Γλώσσα: Ελληνική
«Δεν προκύπτει» επίθεση από χάκερς στην Τράπεζα Θεμάτων - «Αδειάζει» το υπουργείο η Ένωση Πληροφορικών
Ηχηρή απάντηση της Ένωσης Πληροφορικών Ελλάδας στα σενάρια «κακόβουλης επίθεσης στην Τράπεζα Θεμάτων». «Προχειρότητα, έλλειψη σοβαρότητας, έλλειψη σωστής μελέτης σχεδίασης» καταλογίζει στην κυβέρνηση. Διαβάστε αναλυτικά την ανακοίνωση.
Yπενθυμίζεται πως τη Δευτέρα 29/05 και την Τρίτη 30/05 «έπεσε» η πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων, προκαλώντας ταλαιπωρία και αναστάτωση στις ενδοσχολικές εξετάσεις Γυμνασίων και Λυκείων. Η πρόσβαση στην πλατφόρμα ήταν ανέφικτη για πολλές ώρες και δεν μπορούσαν να αντλήσουν θέματα εξετάσεων οι καθηγητές.
Από το υπουργείο Παιδείας υποστήριξαν πως η ιστοσελίδα δέχθηκε «165 εκατομμύρια χτυπήματα» από χάκερς και πως επρόκειτο για «μία από τις μεγαλύτερες κυβερνοεπιθέσεις». Ωστόσο, η θέση του υπουργείου αμφισβητείται ευθέως πλέον από την Ένωση Πληροφορικών Ελλάδας που καταλογίζει «προχειρότητα, έλλειψη σοβαρότητας, έλλειψη σωστής μελέτης σχεδίασης» της ιστοσελίδας και ξεκαθαρίζει πως «από πουθενά δεν προκύπτει» κυβερνοεπίθεση.
Η ανακοίνωση της ΕΠΕ
«Ως Ένωση Πληροφορικών Ελλάδας (ΕΠΕ) παρακολουθούμε διαρκώς τα ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια, τη διαθεσιμότητα και την αξιοπιστία των βασικών υποδομών σε πληροφοριακά συστήματα, ειδικά στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Δυστυχώς, το φαινόμενο της επισφαλούς, πολύ κακής ως και εντελώς καταστροφικής τους λειτουργίας είναι συχνό και έχουμε αναγκαστεί να παρέμβουμε δημόσια πολλές φορές.
Επίσης, είναι γνωστό ότι στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν έχει αποδειχθεί η μαζική διαρροή προσωπικών δεδομένων από κεντρικούς οργανισμούς και συστήματα όπως το TAXISnet και τα ΕΛΤΑ, χωρίς ποτέ να δοθούν επαρκείς εξηγήσεις για τα ακριβή αίτια, ούτε όπως φαίνεται να έχουν αξιοποιηθεί τα αντίστοιχα περιστατικά ως μάθημα για το μέλλον.
Στο πιο πρόσφατο περιστατικό της κατάρρευσης της πλατφόρμας του ΙΕΠ, αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα ότι γεννιούνται τα ακόλουθα ερωτήματα:
Κατά τη σχεδίαση του όλου έργου είχαν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα θωράκισης από κακόβουλες ενέργειες; Ποια ακριβώς ήταν αυτά, ποιες δοκιμές (stress tests) είχαν πραγματοποιηθεί και ποιος διασφάλισε το απαραίτητο επίπεδο αξιοπιστίας και διαθεσιμότητας της υπηρεσίας προτού τεθεί σε πραγματική χρήση;
Θυμίζουμε πως η φετινή ήταν η δεύτερη χρονιά λειτουργίας της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας (Τ.Θ.Δ.Δ.) απ’ το Υπουργείο Παιδείας, ενώ μέχρι πριν τις 29/5 ο ιστότοπος δεν υποστήριζε καν τη λεγόμενη ασφαλή σύνδεση (HTTPS/SSL), όπως φαίνεται και από σχετικές εικόνες. Να υποθέσουμε λοιπόν πως οφείλεται καθαρά στην τύχη το ότι πέρυσι δεν είχε παρουσιαστεί καμία απολύτως δυσλειτουργία; Επίσης, γιατί δεν υπήρχε “Plan B” για τέτοιες περιπτώσεις κατάρρευσης ή -έστω- μη αποδεκτού downtime της πλατφόρμας; Θα μπορούσε π.χ. να επιτραπεί στους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν θέματα απ’ τη σχετική υπηρεσία του ΙΕΠ για το κοινό (public).
Αφότου έγινε η φερόμενη “επίθεση” τη Δευτέρα 29/5, φαίνεται ότι ελήφθησαν κάποια μέτρα τελευταίας στιγμής και εξαιρετικά βιαστικά, ώστε αυτό να μην επαναληφθεί. Γνωρίζουμε ότι από την επόμενη ημέρα, Τρίτη 30/5, η βασική υποδομή της πλατφόρμας υποστηρίζεται από συγκεκριμένη διαδικτυακή υπηρεσία (Akamai cloudbase), η οποία προσφέρει πολύ αυξημένη εξειδίκευση και ανθεκτικότητα απέναντι σε τέτοιου είδους περιστατικά.
Παρόλα αυτά, το ίδιο πρόβλημα παρουσιάστηκε ξανά, χωρίς ουσιαστική διαφοροποίηση σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα, ενδεχομένως λόγω κακής ή ελλιπούς παραμετροποίησης για την ενεργοποίηση των πρόσθετων υπηρεσιών έναντι DDoS επιθέσεων. Γιατί συνέβη αυτό; Σημειώνουμε ότι σε τεχνικό επίπεδο οι επιθέσεις DDoS μπορούν να αντιμετωπιστούν με πολλαπλούς τρόπους και διαδικασίες, οι οποίες μάλιστα δεν είναι εξεζητημένες ή κοστοβόρες, όπως για παράδειγμα IP geolocation filtering, next generation firewalls (NGFW), πολλαπλές “εισόδους” με δυναμική ανάθεση server IP, κ.ο.κ. Γιατί δεν ήταν ενεργά τέτοια αντίμετρα ήδη πριν από τις 29/5;
Πώς τεκμηριώνεται ότι πράγματι συνέβη τέτοιου είδους μαζική και “πρωτοφανής” επίθεση DDoS στις συγκεκριμένες δύο ημερομηνίες κατά της πλατφόρμας του ΙΕΠ; Σημειώνεται ότι, με βάση τα δημόσια διαθέσιμα δεδομένα, αναφορές ασφάλειας και χάρτες αναφοράς τέτοιων καθημερινών περιστατικών διεθνώς, πουθενά δεν προκύπτει ότι υπήρξε κάποια εξαιρετικά αυξημένη κίνηση στοχευμένα προς την πλατφόρμα του ΙΕΠ σαν και αυτή που περιγράφηκε από τις ανακοινώσεις των αρμοδίων.
Αντίθετα, φαίνεται πως η κίνηση δεδομένων που απεικονίζεται για παράδειγμα στις 29/5 δεν ήταν μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των προηγούμενων ημερών, ενώ περιπτώσεις ακριβώς αντίστοιχης κίνησης λίγες μέρες νωρίτερα δε φαίνεται να είχαν δημιουργήσει κανένα πρόβλημα ή υποψία “επίθεσης”. Επίσης, η αναφερόμενη DDoS επίθεση στις 29-30/5 στην Ελλάδα δεν φαίνεται να εμφανίζεται σε διεθνείς υπηρεσίες καταγραφής παρόμοιων περιστατικών σε καθημερινή βάση, όπως αυτή του Cloudflare Radar.
Aξίζει να αναφερθεί ότι τόσο για την 1η ημέρα (29/5) στην υποδομή του GRnet, όσο και για τη 2η μέρα (30/5) στην υποδομή του Akamai, ροές δεδομένων αυτής της τάξης μεγέθους είναι εκατοντάδες φορές μικρότερη από αυτές που ιστορικά έχουν δεχτεί σε τέτοιους τύπου επιθέσεις και έχουν ανταπεξέλθει επιτυχώς. Συνεπώς, ακόμη και αν συνέβη επίθεση στην πλατφόρμα του ΙΕΠ όπως αυτή που αναφέρεται, δεν θα έπρεπε να εμφανιστεί πρακτικά κανένα σημαντικό πρόβλημα[...]
Όλα τα παραπάνω, όχι μόνο για την περίπτωση της πλατφόρμας του ΙΕΠ, συνηγορούν ότι κατά πάσα πιθανότητα βρισκόμαστε και πάλι μπροστά στα αποτελέσματα της προχειρότητας, της έλλειψης σοβαρότητας, της έλλειψης σωστής μελέτης σχεδίασης και αποτίμησης ρίσκου, καθώς και της εν γένει αντιμετώπισης των έργων και υποδομών των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (ΤΠΕ) ως κάτι δευτερεύον, όχι και τόσο σημαντικό, κάτι που ακόμα και όταν αστοχεί δεν έγινε κάτι πολύ κακό.
Δυστυχώς, η Πληροφορική στην Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως μη-επιστήμη, χωρίς τεχνικές προδιαγραφές και απαιτήσεις αξιοπιστίας, η οποία δεν απαιτεί τίποτα παραπάνω από “μεράκι” και “τέχνη”. Δεν είναι τυχαίο το ότι ακόμα και σήμερα η περιγραφή επαγγέλματος για τον τεχνικό δικτύων Η/Υ μεταλυκειακής βαθμίδας (π.χ. απόφοιτοι ΙΕΚ και ΕΠΑΛ) στο αντίστοιχο πλαίσιο του ΕΟΠΠΕΠ εντάσσεται στην κατηγορία 3, μαζί με Στυλίστες, Διακοσμητές, κτλ (“Γ: Επαγγέλματα για την άσκηση των οποίων δεν είναι απαραίτητη η κτήση τίτλου σπουδών”) - γεγονός που ως ΕΠΕ έχουμε καταγγείλει δημόσια εδώ και χρόνια.
Είμαστε βέβαιοι ότι η ελληνική Δικαιοσύνη, με τη συνδρομή της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, θα εντοπίσει τα αίτια που προκάλεσαν το πρόβλημα. Καλούμε τους αρμόδιους φορείς να δημοσιοποιήσουν αναλυτικά τα ευρήματα της έρευνας όταν ολοκληρωθεί.
Καλούμε επίσης όλους τους συναρμόδιους φορείς και υπηρεσίες να πράξουν τα δέοντα για την άμεση δημοσιοποίηση στοιχείων ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά της φερόμενης επίθεσης μόλις αυτά γίνουν διαθέσιμα, όπως ενδεικτικά το είδος των αιτημάτων που έγιναν προς τους εξυπηρετητές - ενδεικτικά GET/POST/PATCH requests, είδος/μέγεθος και ταχύτητα μετάδοσης payload, προορισμός/endpoint διεύθυνσης προορισμού, κλπ.
Τα στοιχεία αυτά θα επιτρέψουν τη μελέτη της περίπτωσης από τους τεχνικούς άλλων οργανισμών με σκοπό την κατανόηση των αδυναμιών και την υλοποίηση μεθόδων αποφυγής παρόμοιων προβλημάτων στο μέλλον.
Παρόλα αυτά, είναι βέβαιο ότι δυσλειτουργίες ψηφιακών υπηρεσιών θα εξακολουθούν να παρουσιάζονται, είτε λόγω αστοχίας υλικού, είτε λόγω κακού σχεδιασμού, είτε λόγω δολιοφθοράς, είτε για δεκάδες ακόμη λόγους, όσο δεν διαμορφώνεται το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο. Είμαστε αναγκασμένοι να επαναλάβουμε ξανά τις πάγιες θέσεις και προτάσεις μας για:
Τον καθορισμό κανόνων ανάπτυξης λογισμικού για τις υπηρεσίες του ευρύτερου δημοσίου τομέα.
Τον καθορισμό κανόνων διασφάλισης ποιότητας, βάσει των οποίων θα γίνονται όλα τα έργα ΤΠΕ και οι προμήθειες λογισμικού.
Την ίδρυση Εθνικού Επιμελητηρίου Επικοινωνιών και Πληροφορικής (ΕΘΕΕΠ) το οποίο θα είναι υπεύθυνο για τον καθορισμό των παραπάνω κανόνων.
Την ενίσχυση των ΤΠΕ ειδικά στη Δημόσια Διοίκηση, τόσο σε υποδομές όσο και σε κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό.
Παραμένουμε στη διάθεση της Πολιτείας και των αρμόδιων Αρχών, εφόσον ζητηθεί η συνδρομή μας σε σχέση με τα παραπάνω.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Πληροφορικών Ελλάδας»
Ποια φίδια στην Ελλάδα έχουν δηλητήριο - Τι ισχύει για τις οχιές, μύθοι και αλήθειες
Τι πρέπει να κάνουμε αν μας δαγκώσει φίδι. Αναλυτικές οδηγίες της WWF. Ποιες «μέθοδοι» δεν προσφέρουν τίποτα.
Όλο και πιο συχνές γίνονται το τελευταίο διάστημα οι αναφορές για εμφάνισης φιδιώνστην Ελλάδα, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση τη γυναίκαστη Θεσσαλονίκη που δαγκώθηκε από οχιά όταν κλήθηκε να την απομακρύνει από σχολείο.
Με αφορμή τα περιστατικά αυτά, το WWF έδωσε στη δημοσιότητα πληροφορίες για τις οχιές και τα φίδια γενικότερα στην Ελλάδα, αλλά και οδηγίες για το τι πρέπει να κάνεις αν τα συναντήσεις και αν σε δαγκώσουν.
Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση, αναλυτικές οδηγίες αλλά και όλα τα φίδια όπως και τα άλλα ερπετά της Ελλάδας είναι καταγεγραμμένα στο αξιόπιστο ερπετολογικό site herpetofauna.gr.
Τα επικίνδυνα φίδια στην Ελλάδα
Τα φίδια που έχουν δηλητήριο στη χώρα μας, είναι ο σαπίτης, το αγιόφιδο και οι οχιές. Τα δύο πρώτα έχουν δηλητήριο στα πίσω δόντια και άρα είναι πάρα πολύ δύσκολο να δαγκώσουν με τρόπο που να εγχύσουν δηλητήριο σε άνθρωπο.
Σχετικά με τις οχιές, πέντε είναι τα είδη που υπάρχουν στην Ελλάδα, αλλά μόνο ένα, η Vipera ammodytes, εξαπλώνεται σε όλη τη χώρα.
Τι ισχύει για τις οχιές
Ειδικότερα, οι οχιές είναι αργά φίδια και αν νιώσουν απειλή μένουν ακίνητες ώστε να μη γίνουν αντιληπτές και στη συνέχεια απομακρύνονται όσο το δυνατόν γρηγορότερα για να αποφύγουν τον κίνδυνο. Στην περίπτωση που τις πλησιάσει κάποιος αρκετά αρχίζουν να συρίζουν δυνατά (συριγμός) και κουλουριάζονται σε θέση άμυνας, ενώ είναι έτοιμες να χρησιμοποιήσουν την έσχατη άμυνά τους, το δάγκωμα, εάν τις πλησιάσουν σε απόσταση λιγότερη του μισού μέτρου. Οι οχιές δεν θα επιτεθούν ποτέ εάν κάποιος δεν τις αρπάξει ή έρθει κοντά τους, εάν δεν νιώσουν δηλαδή άμεση απειλή για τη ζωή τους. Ακόμα όμως και σε αυτήν την περίπτωση είναι πιο πιθανό να δαγκώσουν «στεγνά», δηλαδή χωρίς έγχυση δηλητηρίου, ως προειδοποίηση μόνο.
Σύμφωνα με το WWF: Δεν υπάρχει κάποιος τρόπος να είμαστε βέβαιοι ότι έχουμε απομακρύνει τα φίδια από τον χώρο μας για πάντα. Μπορούμε όμως να εστιάσουμε στο τι τα προσελκύει, λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα για να τα αποφύγουμε και να προστατευτούμε. Οι συνηθέστεροι εξάλλου λόγοι που ένα φίδι θα βρεθεί μέσα στην οικία μας ή σε άλλον κλειστό χώρο, είναι είτε γιατί έχει ανακαλύψει κάποια πηγή τροφής, είτε γιατί θέλει να βρει μια κρυψώνα για να ξεκουραστεί.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για το δηλητήριο
Τέλος, σύμφωνα με την οργάνωση, λόγω της σύνθεσης του δηλητηρίου των φιδιών στην Ελλάδα, μετά από ένα δηλητηριώδες δάγκωμα διαθέτουμε υπεραρκετό χρόνο ώστε να επισκεφτούμε εγκαίρως ένα νοσοκομείο για τις πρώτες βοήθειες.
Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση δαγκώματος στον λαιμό ή στο κεφάλι, λόγω του ότι κατά τον σχηματισμό οιδήματος ενδέχεται να προκληθεί απόφραξη της αναπνευστικής οδού, όπως και η περίπτωση αναφυλακτικής αντίδρασης, όπως συνέβη με τη γυναίκα στη Θεσσαλονίκη.
Μέθοδοι που ΔΕΝ έχουν αποτέλεσμα στην απώθηση φιδιών ή είναι επικίνδυνες για τον άνθρωπο και το περιβάλλον
Θειάφι: Ενοχλητικό στην οσμή για τον άνθρωπο αλλά και αρκετά τοξικό, χωρίς κανένα αποδεδειγμένο αποτέλεσμα στην απώθηση φιδιών.
Σκόρδο ή κρεμμύδι: Κανένα αποδεδειγμένο αποτέλεσμα στην απώθηση φιδιών.
Πετρέλαιο ή βενζίνη: τοξικά για τον άνθρωπο, καταστρεπτικά για το περιβάλλον, χωρίς κανένα αποδεδειγμένο αποτέλεσμα στην απώθηση.
Ναφθαλίνη: Επικίνδυνο υλικό, μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στο δέρμα, τα μάτια και το αναπνευστικό, βλάβες στο συκώτι, τους νεφρούς, το αίμα και το νευρικό σύστημα, ακόμα και καρκίνο. Δεν έχει αποδεδειγμένο αποτέλεσμα στην απώθηση.
Απωθητικά εμπορίου: Σχεδόν όλα τους είναι βασισμένα σε ναφθαλίνη, θειάφι ή άλλες επικίνδυνες χημικές ουσίες, έχουν αμφίβολη σύσταση και κανένα αποδεδειγμένο αποτέλεσμα στην απώθηση φιδιών. Μάλιστα έχουν βρεθεί φίδια σε κατοικίες περιτριγυρισμένες από απωθητικά εμπορίου βασισμένα στην ναφθαλίνη που υπόσχονταν απώθηση.
Τι να κάνετε αν σας δαγκώσει φίδι
Όχι περπάτημα.
Καθαρισμός της πληγής με νερό και σαπούνι.
Αφαίρεση κοσμημάτων και στενών ρούχων πριν αρχίσει το οίδημα.
Ακινητοποίηση του άκρου (όπου συνέβη το δάγκωμα) σε θέση χαμηλότερη από το ύψος της καρδιάς.
Όχι ίσχαιμος περίδεση. Η σύσταση να δένουμε σφιχτά με έναν επίδεσμο ή ύφασμα το δαγκωμένο μέλος, είναι λανθασμένη.
Όχι καφέ και αλκοόλ.
Όχι πάγος στο τραύμα.
Όχι σύλληψη του φιδιού. Προσπαθούμε να απομνημονεύσουμε το χρώμα και το σχήμα του φιδιού, για να το περιγράψουμε στους γιατρούς.
Διακομιδή στο νοσοκομείο.
Όχι κόψιμο και «ρούφηγμα» του δηλητηρίου. Υπάρχουν περιστατικά που ακολουθώντας αυτή την παλιά πρακτική, έχουν πάθει μόλυνση χειρότερη από το δάγκωμα ή και μόνιμη βλάβη.
Μύθος ή πραγματικότητα;
Σύμφωνα με το herpetofauna.gr, οι μύθοι για τα ερπετά είναι σήμερα τόσοι πολλοί που θα μπορούσαν να γραφτούν ολόκληροι τόμοι βιβλίων αναφέροντάς τους.
Μύθοι:
Τα φίδια κυνηγούν τους ανθρώπους για να τους δαγκώσουν
Τα φίδια έλκονται από το γάλα και το πίνουν
Τα φίδια πίνουν γάλα από τις θηλές ζώων εκτροφής
Τα φίδια χτυπούν-μαστιγώνουν με την ουρά
Όλα τα φίδια έχουν δηλητήριο
Τα φίδια δηλητηριάζουν με την γλώσσα
Τα φίδια δηλητηριάζουν με την ουρά
Τα φίδια υπνωτίζουν το θύμα τους
Τα φίδια ανεβαίνουν στα κρεβάτια το βράδυ για να μας επιτεθούν
Τα φίδια είναι σατανικά και καταραμένα
Το ελαφοκέρατο απομακρύνει τα φίδια
Το σφύριγμα και ο θόρυβος στον περίπατο απομακρύνει τα φίδια
Μερικά από τα αυγά των χελωνών περιέχουν φίδια
Το Λιακόνι είναι δηλητηριώδες και επικίνδυνο
Το Σαμιαμίδι είναι δηλητηριώδες και επικίνδυνο
Το Κονάκι είναι δηλητηριώδες και επικίνδυνο
Οι Σαύρες είναι δηλητηριώδεις και επικίνδυνες
Οι Χαμαιλέοντες είναι δηλητηριώδεις και επικίνδυνοι
Οι Οχιές ταξιδεύουν πάντα σε ζευγάρια
Οι Σαΐτες πετάγονται από τα δέντρα και επιτίθενται σε ανθρώπους
Οι Σαΐτες πετούν «βελάκια» με δηλητήριο
Οι Σαΐτες είναι δηλητηριώδεις
Οι Σαΐτες έχουν σκληρή μύτη και χτυπούν με αυτήν όταν πετάγονται
Αν κάποιος δαγκωθεί από Σαπίτη, τότε σαπίζει το δαγκωμένο μέλος του
Αν κάποιος δαγκωθεί από Σαπίτη, παθαίνει μόνιμη βλάβη στο δαγκωμένο μέλος
Αν μία Οχιά δαγκώσει κάποιον αυτός πεθαίνει ακαριαία/σε λίγα λεπτά
Η Οχιά είναι κολοβή
Οι Οχιές μένουν ακίνητες για να μην τις δουν έτσι ώστε να καταφέρουν να δαγκώσουν
Οι Αστρίτες είναι οι αρσενικές Οχιές
Η επικινδυνότητα της Οχιάς εξαρτάται από το φύλο της (αρσενική ή θηλυκή)
Το φίδι "Ήλιος" (Τυφλίνος - Typhlops vermicularis) αν δαγκώσει κάποιον αυτός πεθαίνει μετά/πριν την δύση του ηλίου
Η Δραγκολιά είναι δηλητηριώδες και επικίνδυνο φίδι.
Τα φίδια πετάγονται από απόσταση 2 μέτρων και πάνω για να δαγκώσουν
Υπάρχουν στην Ελλάδα φίδια με κέρατα
Υπάρχουν στην Ελλάδα φίδια που πιάνουν σε μήκος ολόκληρο το πλάτος ενός δρόμου
Υπάρχουν στην Ελλάδα φίδια χοντρά όσο ένα ανθρώπινο χέρι ή πόδι
Υπάρχουν φίδια στην Ελλάδα που μπορούν να τυλίξουν και να σφίξουν κάποιον για να προκαλέσουν κακό
Τα φίδια εκτοξεύουν μικρές πέτρες με την ουρά τους αν απειληθούν
Αν μία Οχιά και μία Σμέρνα βρεθούν μπορούν να ζευγαρώσουν
Οι οικολόγοι απελευθερώνουν φίδια στην φύση και μάλιστα πολλές φορές με... ελικόπτερα
Πραγματικότητα:
Τα φίδια δεν ακούν
Τα φίδια νιώθουν τις δονήσεις του εδάφους
Τα φίδια φοβούνται τον άνθρωπο και προσπαθούν να τον αποφεύγουν
Τα φίδια «οσφραίνονται» με την χρήση της γλώσσας χάρις στο όργανο του Jacobson
Τα φίδια δεν δαγκώνουν ποτέ αν δεν απειληθεί άμεσα η ζωή τους (αν δεν πιαστούν, πατηθούν ή πλησιαστούν σε απόσταση αναπνοής)
Τα φίδια ΔΕΝ πίνουν γάλα. Το γάλα είναι φτιαγμένο από τα θηλαστικά για τα θηλαστικά. Τα ερπετά δεν έχουν τα απαραίτητα ένζυμα για να πέψουν το γάλα.
Κάποια είδη φιδιών λόγω πανικού προσποιούνται επίθεση όταν εγκλωβιστούν ή πλησιαστούν πολύ
Ελάχιστα είδη φιδιών στην Ελλάδα είναι επικίνδυνα για τον άνθρωπο σε περίπτωση που δαγκώσουν
Δεν υπάρχουν στην χώρα μας δηλητηριώδεις σαύρες
Οι Οχιές όταν μας βλέπουν και μένουν ακίνητες το κάνουν για λόγους άμυνας (για να μην γίνουν αντιληπτές) και όχι για λόγους επίθεσης-ενέδρας
Αν δαγκωθεί κάποιος από Οχιά και το δάγκωμα ήταν τελικά δηλητηριώδες, αυτός έχει πολύ χρόνο μπροστά του να νοσηλευτεί και να αποφύγει κάθε κίνδυνο και ΔΕΝ πεθαίνει ακαριαία όπως πιστεύεται (μάλιστα, παρά τα εκατοντάδες περιστατικά στη χώρα μας ετησίως, οι θάνατοι από δήγματα φιδιών στην χώρα μας είναι ελάχιστοι εδώ και μερικές δεκαετίες και οφείλονται κυρίως σε λάθος αντιμετώπιση του δήγματος, παρά στην αυτή καθεαυτή δράση του δηλητηρίου).
Είναι ΑΝΤΙ-οικολογικό να απελευθερώνει κάποιος ζώα μαζικά σε μία περιοχή αλλά και να συλλέγει. Το θέμα παρουσιάζεται αναλυτικά στο σχετικό άρθρο.
Αν πιαστούν ή πατηθούν φίδια όπως η Δενδρογαλιά (Hierophis gemonensis), ο Έφιος (Dolichophis caspius), η Σαΐτα (Platyceps najadum) ή άλλα παρόμοια φίδια της οικογένειας Colubridae, κάνουν πολύ απότομες, σπασμωδικές κινήσεις, στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν-απελευθερωθούν, έτσι ενδέχεται να χτυπηθούν επάνω στο σώμα αυτού που τα ακινητοποιεί. Αυτό θα μπορούσε από κάποιον να θεωρηθεί ως εσκεμμένο "μαστίγωμα", πρόκειται όμως για αντίδραση πανικού και όχι βίας ή άμυνας/επίθεσης. Έπειτα ο πόνος που προκαλείται από κάτι τέτοιο είναι αμελητέος ή ανύπαρκτος.
Η Οθωμανική Οχιά (Montivipera xanthina), έχει έντονες επιοφθαλμικές φολίδες (οι φολίδες πάνω από τα μάτια - βλέπε φωτογραφίες στη σελίδα περιγραφής) και γίνεται αρκετά μεγάλη για Οχιά. Έτσι, κάποιο φοβισμένο άτομο, σε μία γρήγορη ματιά πανικού, εκτός από την αύξηση του μήκους είναι πολύ πιθανόν να τις προσθέσει και... κέρατα! Κάτι παρόμοιο μπορεί να συμβεί και με την κοινή Οχιά (Vipera ammodytes) λόγω της απόφυσης που έχει στο ρύγχος.
Μια νέα εμπειρία που ριζώνει στην πιο αρχαία: η αφηγηματική αρχαιολογία, το πρόγραμμα περιήγησης συνοδεία κειμένων, κινήσεων και ιστορίας μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, που διοργάνωσε η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2023.
«Πότε ανεβαίνει η Περσεφόνη στον πάνω κόσμο;». «Νομίζω όταν εμφανιστεί η πρώτη παπαρούνα στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας». Περπατώντας γύρω και μέσα στον αρχαιολογικό χώρο των Ελευσίνιων Μυστηρίων, της απεγνωσμένης αναζήτησης της Δήμητρας να βρει την Περσεφόνη, του σημείου όπου η κόρη κατέβαινε στον κάτω Κόσμο δεμένη για πάντα με τον Αδη που την άρπαξε και την τάισε ένα σπόρο ροδιού, θυμάμαι αυτό τον διάλογο. Την ερώτηση έκανε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του «Ελευσίνα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 2023» Mιχαήλ Μαρμαρινός. Την απάντηση έδωσε η αρχαιολόγος και υπεύθυνη του χώρου Πόπη Παπαγγελή.
O οδηγός μας ο Gary Salmon
Ανήμερα της γιορτής της μητέρας, βρίσκομαι εκεί για να παρακολουθήσω το «Μυστήριο 20 Performing Arts Initiator – Αφηγηματική αρχαιολογία». Ένα μικρό γκρουπ περίπου 30 ατόμων, ακολουθούμε έναν νεαρό οδηγό, τον Gary, που κρατά ψηλά μια παπαρούνα για να τον εντοπίζουμε. Μας ζητά να περπατήσουμε μέσα στη σιωπή, να ακολουθούμε τον ρυθμό του βηματισμού του, να κοιτάμε εκεί που μας δείχνει. Από το ακουστικό που φοράμε ακούμε την αφήγηση της ιστορίας του τόπου, της Δήμητρας, της Περσεφόνης, των μυστηρίων, όσο δίπλα μας τουριστικά πούλμαν καίνε τις εξατμίσεις για να κρατήσουν αναμμένο τον κλιματισμό και ξεναγοί οδηγούν μιλώντας αγγλικά και ισπανικά τα γκρουπ των τουριστών. Κάποιων το bucket list αποκτά ένα ακόμα σταυρό.
Εχοντας ακούσει την ιστορία της αρπαγής της Περσεφόνης κάνουμε την πρώτη στάση μπροστά στην Ελένη Μολέσκη. Μας δίνουν τσίπουρο για να κάνουμε μια χοή και να νιώσουμε ότι γευόμαστε τον κυκεώνα, το ως σήμερα αδιευκρίνιστο ποτό που έπιναν οι συμμετέχοντες στα ελευσίνια μυστήρια, με βάση ένα βότανο που βγαίνει στον λόφο μέσα στον αρχαιολογικό χώρο. Τρώμε μερικά σπυριά ρόδι και ακούμε την Ελένη να μιλά: ο Ξέρξης, η ναυμαχία της Σαλαμίνας, το νησί που φαίνεται πίσω από τον βράχο, οι αλεπούδες με τα μικρά τους που λέγεται ότι κατέφυγαν μέσα στον αρχαιολογικό χώρο μετά τη φωτιά στη Μάνδρα – η Ελευσίνα έγινε ξανά καταφύγιο.
Μοιραζόμαστε σπόρους ξινού ροδιού -έναν σπόρο ρόδι έδωσε ο Αδης στην Περσεφόνη για να επιστρέφει πάντα στον κάτω κόσμο
Πίνουμε στην υγειά της Βιρτζίνια Γουλφ που ήρθε στην Ελευσίνα στις 23 Σεπτεμβρίου του 1906. Εγραψε: «Διανύσαμε 14 μίλια με την άμαξα για να πάμε στην Ελευσίνα ακολουθώντας, όπως μπορώ να υποθέσω, την Ιερά Οδό. Τέτοιες μέρες από όσο γνωρίζουμε συγκεντρώνονταν οι Αθηναίοι ντυμένοι με ωραία ενδύματα και πορεύονταν σχηματίζοντας πομπή προς τις μυστικές ιεροτελεστίες τους, τις οποίες κανείς δεν έπρεπε να μάθει. Εδώ είναι οι Ελαιώνες, οι λόφοι διάστικτοι με πράσινο πάνω στο γκρι, ο κάτασπρος δρόμος, ο καμπυλογράμμος κόλπος όπου βλέπεις τη Σαλαμίνα, οι αρχαίες λιμνούλες με ψάρια, όπου ιερείς ψάρευαν. Και τελικά, μετά από μία πορεία με πολλή ζέστη πάνω στα ίχνη αυτής της Ιερής πομπής- όπου έψελναν ύμνους και ένας χόρευε- ενώ προπορευόταν πέτρινο άγαλμα. Τελικά, λέω, φτάσαμε στην Ελευσίνα, με καθυστέρηση, περίπου, 2000 χρόνων».
Η Ελένη Μολέσκη μας αφηγείται. Κάτω, πλάι της, σε ένα κουτί η φωτογραφία της μάνας της.
Ακούμε την μαμά της Ελένης να τραγουδά ένα νυφιάτικο τραγούδι που ουσιαστικά μοιάζει με μοιρολόγια: παντρεύονταν οι γυναίκες και συχνά δεν έβλεπαν ξανά τους γονείς τους, έφευγαν σε άλλους τόπους. «Η απαγωγή της Περσεφόνης συνδέθηκε στην Ελληνική τέχνη και ποίηση με την εμπειρία της Ελληνίδας νύφης» λέει η Ελένη. «Τα κορίτσια παντρεύονταν λίγο μετά την εφηβεία τους ή κατά τη διάρκεια αυτής, με άνδρες που είχαν επιλέξει οι γονείς τους. Αν η οικογένεια του άνδρα δεν έμενε κοντά στην οικογένειά της νύμφης, τότε οι νύφες μπορεί και να μην έβλεπαν την οικογένειά τους συχνά ή και καθόλου μετά το γάμο τους. Η φυγή της νύφης από το σπίτι συνοδευόταν στη νεοελληνική παράδοση από νυφιάτικα μοιρολόγια που τραγουδούσε η μητέρα της».
Στη συνέχεια εισήλθαμε μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, στην απόληξη της Ιεράς Οδού, εκεί από που προχωρούσαν μόνο όσοι θα συμμετείχαν στα Ελευσίνια μυστήρια. Καλούμαστε να βιώσουμε τον χώρο όχι μόνο μέσω της όρασης αλλά και της ακοής. Το ηχητικό τοπίο και οι μεγάλες σιωπές του ως αρμοί του. Κοιτάμε το σημείο όπου στέκονταν όσοι δεν επιτρεπόταν να περάσουν, να μπουν στα ελευσίνια μυστήρια. Εστεκαν εκεί παίζοντας παιχνίδια στο μάρμαρο με το χαραγμένο κύκλο -σαν αυτόν του trivial- μέχρι να περάσει η ώρα -θυμίζει τα παιχνίδια που κάναμε στο χώμα, παιδιά, στις εξοχές.
Παίζοντας, στο σημείο όπου σταματούσαν όσοι δεν μπορούσαν να παρακαλουθήσουν τα Ελευσίνια Μυστήρια.
Μια μαυροφορεμένη γυναίκα, τα μαλλιά της πιασμένα ψηλά, λυγερή, με τη φούστα να ανεμίζει κινείται στον χώρο σαν σημείο στίξης όσων ακούμε. Σαν δείκτης της πυξίδας. Είναι η Δήμητρα που περιφέρεται αναζητώντας την κόρη της; ¨Ή είναι η Περσεφόνη, σκέφτομαι, έτσι όπως την βλέπω ξαφνικά να πέφτει σαν φύλλο δέντρο στο χώμα. Οι ανύπαντρες γυναίκες της ομάδας των περιπατητών κάθονται μπροστά από το καλλίχορον φρέαρ. «Πριν το 1950 εδώ χόρευαν χωρίς μουσική από όργανα οι ανύπαντρες γυναίκες της Ελευσίνας. Οι παντρεμένες χόρευαν στο ναό της Δήμητρας, εκεί (δείχνω) τραγουδώντας θρηνητικά τραγούδια στα αρβανίτικα» μας ενημερώνουν.
Μας μοιράζουν μια κάρτα με το ‘εγείρων πρόποσιν’, αποτελεί σπάνια μορφή ανδρικού ειδωλίου που βρίσκεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Προχωράμε στο Πλουτώνιο. Εκεί η είσοδος στον Αδη. Εκεί το σημείο από όπου επέστρεφε στη γη η Περσεφόνη. Στις κοιλότητες των βράχων ίχνη θυσιών και αφιερώσεων που ως σήμερα μπαίνουν και κάνουν διάφοροι στον χώρο -δωδεκαθεϊστές, όσοι συνομιλούν με τα μυστήρια του χώρου. Περπατάμε στην πομπική οδό, αντικρύζουμε δεξιά το σημείο που βρέθηκε η Καρυάτιδα το 1801 από τον Edward Daniel Clarke. Έναν Άγγλο αρχαιοδίφη. Μια γυναίκα στέκεται ως Καρυάτιδα, γονατισμένη στο χώμα και μας αφηγείται: «Μέχρι να το βρει και να οργανώσει την αρπαγή του ο Clarke, το άγαλμα λατρευόταν από τους κατοίκους. Τους κατοίκους του χωριού. Εδώ ήταν χωριό. Της άναβαν καντήλι. Ο Κλαρκ ήταν και ιερέας. Έριχναν και κοπριά γύρω του, πιστεύοντας πως έτσι θα είχαν καλή σοδειά. Σου έρχεται η μυρωδιά; Περιέχει άζωτο, κάλιο και αποτελεί πλούσια πηγή ιχνοστοιχείων. Ο Κλαρκ ήταν και χημικός. Φαντάζομαι την αρπαγή της Περσεφόνης εύκολη υπόθεση για έναν θεό. Αν και ούρλιαζε ήταν ανάλαφρη, νεαρή κοπέλα με λεπτούς αστραγάλους… Η Καρυάτιδα ζύγιζε περίπου 2 τόνους και το άκαμπτο πεντελικό μάρμαρο «έσκουζε» με τον τρόπο του, καθώς 100 χωρικοί το μετέφεραν προς τη θάλασσα. Τους πήρε πάνω από 9 ώρες. Ο Κλαρκ δεν ήταν θεός. Τώρα, βρίσκεται ακριβώς 2.966 χλμ από εδώ NORTH-WEST. In Cambridge».
Σαν την Καρυάτιδα. Στο σημείο που βρέθηκε. Πριν φυγαδευθεί στο Cambridge
Οσες φορές και αν έχω βρεθεί στον χώρο ήδη από μαθήτρια, όσες φορές και αν έχω διαβάσει για αυτόν, ή έχω ξεναγηθεί, ποτέ δεν ένιωσα ότι πατώ τόσο στέρεα στην ιστορία του και στις εμπειρίες που γέννησε, σαν ξυπόλυτη για να νιώθω κάθε ακίδα του, κάθε γυαλάδα του μάρμαρου και υγρασία του χώματος. Ναι, αυτό το έργο, η αφηγηματική αρχαιολογία αξίζει να μείνει για πάντα εδώ. Θέλω να διαμαρτυρηθώ: να γίνεται κάθε μέρα, όλο τον χρόνο να γίνει η κορυφαία παρακαταθήκη που θα αφήσει η Πολιτιστική Πρωτεύουσα μαζί με τις υλικές υποδομές. Διότι βαπτίζεσαι Ελευσίνιος και αποκτά κάτι πιο βαθύ από την πληροφορία: μια μνήμη διαρκή.
Καθόμαστε μες στη σιωπή στο θέατρο, ανηφορίζουμε προς το εκκλησάκι, καθόμαστε στα σκαλιά και ακούμε το τραγούδισμα του ξεναγού μας που ο αέρας έχει πάρει τον ανθό της παπαρούνας από τον μίσχο της. Δεν ξέρω αν ο κυκεώνας ήταν το πρόσχημα, ένα placebo για να πιστέψει όποιος προσερχόταν στα ελευσίνια μυστήρια ότι μπαίνει σε μια κατάσταση μέθεξης και ανάδυσης. Νομίζω ο ίδιος ο χώρος αναδύει αυτές τις ιδιότητες, σαν τα θεραπευτικά λουτρά.
Eπιθυμία της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας είναι να παραμείνει η «Αφηγηματική Αρχαιολογία» στην Ελευσίνα ως σταθερή δράση και πέρα από τη χρονιά του τίτλου και να ανοίξει το έργο σε διεθνείς συνεργασίες και εξελίξεις.
Καθόλη τη διάρκεια της περιήγησης ένιωθα ότι κάπου βλέπω ξαφνικά στο βάθος την Δήμητρα, την Περσεφόνη, με το θρόισμα των παπαρούνων. Αλλά και ότι διαρκώς έχω δίπλα μου την Δέσποινα Γερουλάνου, το βήμα της στα χαλίκια.
