Μνήμες στο χρόνο-Η ιστορία του τελευταίου θανατοποινίτη στην Ελλάδα
Πάσχα του 1967, ο Βασίλης Λυμπέρης, επισκέφτηκε τον πατέρα του στο νοσοκομείο που νοσηλευόταν, ύστερα από έμφραγμα. Στον ίδιο θάλαμο βρισκόταν και ο κύριος Μάρκου, όπου σε καθημερινή βάση τον επισκεπτόταν η κόρη του Βασιλική. Μόλις ο Βασίλης αντίκρισε τη Βασιλική, ο έρωτας ήταν κεραυνοβόλος. Τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς παντρεύτηκαν και λίγους μήνες μετά, έφεραν στον κόσμο ένα υγιέστατο κοριτσάκι.
Το πρώτο διάστημα η ζωή τους κυλούσε όμορφα, αλλά η απώλεια της δουλειάς του Βασίλη άρχισε να δημιουργεί τα πρώτα σύννεφα. Εγκαταστάθηκαν στο σπίτι των γονιών της Βασιλικής για να μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά και όσο περνούσε ο καιρός και ο Βασίλης ήταν χωρίς δουλειά, η οικονομική στήριξη ερχόταν μόνο από τους γονείς της. Οι προστριβές δεν άργησαν να έρθουν, καθώς -όπως περιέγραφε εκείνος- η πεθερά του ανακατευόταν σε όλα, σε αντίθεση με τον πεθερό του, για τον οποίο ο Λυμπέρης έτρεφε βαθιά εκτίμηση.
Έπειτα από την πώληση ενός οικοπέδου της Βασιλικής, ο Λυμπέρης ανοίγει ένα κατάστημα με μπαταρίες. Δεν τα καταφέρνει όμως και έπειτα από λίγο καιρό αναγκάζεται να βάλει “λουκέτο”. Αυτή η εξέλιξη σε συνδυασμό με τον θάνατο του πεθερού του, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα και προστριβές στο ζευγάρι. Ο Λυμπέρης θα αρχίσει να κάνει μεροκάματα όπου μπορεί, αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που αναγκάζονται να δανειστούν χρήματα για να ζήσουν. Η Βασιλική θέλει να βοηθήσει, αλλά μένει και πάλι έγκυος.
Ο Λυμπέρης έπειτα από πιέσεις, και με το πρόσχημα του νέου παιδιού, πείθει την πεθερά του να πουλήσει ένα ακόμη οικόπεδο, μέρος των χρημάτων του οποίου, φρόντισε να επενδύσει σε… νέο αυτοκίνητο. Μετά τη γέννηση και του δεύτερου παιδιού, η ρήξη στις σχέσεις του ζευγαριού έγινε οριστική, αφού ο Λυμπέρης ερωτεύτηκε την Μαρία Γκίκα. Η Βασιλική το έμαθε τυχαία από ένα τηλεφώνημα και εκείνος δεν το αρνήθηκε, δηλώνοντας μάλιστα πως θέλει να την παντρευτεί. Τότε ήταν που έφυγε οριστικά και από το σπίτι.
“Λίγες μέρες αργότερα, ήρθε πάλι και μου ζήτησε να τον συγχωρέσω και πως η Μαρία Γκίκα ήταν πλέον παρελθόν” έγραφε η Βασιλική στο ημερολόγιό της.
Την Παραμονή των Χριστουγέννων του 1971, ο Λυμπέρης αγόρασε μερικά δώρα και πήγε στο σπίτι για να επισκεφθεί τη γυναίκα και τα παιδιά του. Η πεθερά του όμως δεν του επέτρεψε να μπει, με αποτέλεσμα να τα δει για λίγο μέσα στο αυτοκίνητο. Το δικαστήριο για το διαζύγιο είχε ήδη οριστεί για της 18 Ιανουαρίου.
Εκείνες τις μέρες, παίζοντας χαρτιά σε μια λέσχη, γνωρίζει τον Παύλο Αγγελόπουλο, όπου και του εκμυστηρεύεται τα προβλήματά του, κατηγορώντας την πεθερά του, Αντιγόνη Μάρκου, για τα προβλήματα με τη γυναίκα του, λέγοντας πώς “της έβαζε συνέχεια λόγια”. “Η μόνη λύση είναι να τη βγάλω από τη μέση” έλεγε στον φίλο του και έτσι ζήτησε τη βοήθειά του. Ο Αγγελόπουλος στην αρχή ήταν αρνητικός, αλλά τελικά πείθεται με αντάλλαγμα ένα αυτοκίνητο και ενημερώνει και τον ξάδελφό του Θεόδωρο Καπρέτσο, καθώς θα χρειαζόταν την βοήθεια ενός ακόμη ατόμου.
Στις 4 Ιανουαρίου, ο Λυμπέρης θα τους συναντήσει σε μια ταβέρνα, όπου εκεί επανέλαβαν το σχέδιό τους. Είχε άλλωστε προμηθευτεί μπιτόνια με βενζίνη. Καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα αλκοόλ και φεύγουν από την ταβέρνα. Ο Παύλος Αγγελόπουλος θα πει αργότερα σε μια συνέντευξη πως “αν δεν υπήρχε το ποτό, δεν θα γινότανε αυτή η καταστροφή”.
Στο δρόμο, ο Αγγελόπουλος δειλιάζει και εκφράζει το φόβο του μήπως εκτός από την πεθερά του Λυμπέρη, βρίσκονται στο σπίτι η γυναίκα και τα παιδιά του. Εκείνη τη στιγμή σταμάτησαν σε ένα περίπτερο και τηλεφώνησαν στο σπίτι. Σήκωσε το τηλέφωνο η πεθερά του. “Θέλω να έρθω να δω τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου” της είπε. Και του απαντάει “Δεν είναι εδώ. Λείπουνε στο Πέραμα. Θα έρθουν μετά από πέντε μέρες” και έτσι αφού βεβαιώνονται, συνεχίζουν με το σχέδιό τους.
Μόλις έφτασαν, ο Λυμπέρης με τον Αγγελόπουλο μπήκαν στο σπίτι και ο Καπρέτσος έμεινε έξω να κρατάει “τσίλιες”. Ακροπατώντας προχώρησαν στο εσωτερικό. Ο Αγγελόπουλος έλαβε εντολή να μπει μέσα σε ένα δωμάτιο. Εκεί υπήρχε μια κούνια, όπου κοιμόταν γαλήνια ο μικρός γιος του Λυμπέρη. Στα γρήγορα ο Αγγελόπουλος άδειασε τον κουβά και το περιεχόμενο του ήταν διάσπαρτο σε όλο το δωμάτιο. Το σπίρτο άναψε, η φωτιά ξέσπασε ακαριαία και συνοδεύτηκε από έναν έντονο κρότο.
Την ίδια στιγμή, ο Λυμπέρης έμπαινε στο δωμάτιο της γυναίκας του Βασιλικής. Μαζί της κοιμόταν η κόρη τους. Ο κρότος που ακούστηκε από την φωτιά στο δωμάτιο της πεθεράς του, ξύπνησε την σύζυγό του και την μικρή Παναγιώτα που άρχισε να κλαίει. Με τα μάτια μισάνοιχτα η άτυχη Βασιλική είδε τον εν διαστάσει σύζυγό της να σκορπίζει τη βενζίνη στο πάτωμα και να ανάβει ένα σπίρτο. Όρμησε αμέσως επάνω του, ουρλιάζοντας “Τι κάνεις; Είναι και τα παιδιά σου εδώ!”. Εκείνος σάστισε, δεν φανταζόταν πως ήταν η Βασιλική και τα παιδιά μέσα στο σπίτι.
Κάποιο τζάμι ακούστηκε να διαλύεται, ενώ οι φωνές της πεθεράς του έσπαγαν τη σιγαλιά της νύχτας. Έσπρωξε την γυναίκα του στο κρεβάτι, άναψε ένα σπίρτο ακόμη και το πέταξε πάνω στη βενζίνη. Εκείνες έκαναν μια προσπάθεια να βγουν από το δωμάτιο. Ο Λυμπέρης τις έσπρωξε προς τις φλόγες. Εκείνη προσπάθησε να φτάσει το τηλέφωνο. Τον εξόργισε. Την έριξε κάτω και την πάτησε στο στήθος για να μην μπορεί να κουνηθεί. Εκείνη τη στιγμή ο Αγγελόπουλος αντιλήφθηκε ότι ήταν τα παιδιά στο σπίτι. Τα ουρλιαχτά και η μυρωδιά της καμένης σάρκας χτύπησαν κόκκινο στο ποτισμένο με αλκοόλ μυαλό του. Άρπαξε τον τρίτο κουβά βενζίνης που είχαν μαζί τους και τον έριξε προς τον Λυμπέρη. Εκείνος τραβήχτηκε γρήγορα, με αποτέλεσμα να έχει ελαφρά εγκαύματα στο πρόσωπο.
Φεύγοντας, κλείδωσαν και την εξώπορτα. Την στιγμή που απομακρύνονταν από την περιοχή, το σπίτι είχε τυλιχτεί στις φλόγες. Τρείς άνθρωποι κείτονταν ήδη νεκροί, αλλά η Βασιλική ανέπνεε ακόμα. Το άλλοθι των δραστών ήταν συμφωνημένο. Έπαιζαν χαρτιά στο δωμάτιο του Λυμπέρη, αυτό θα έλεγαν.
Τα ξημερώματα της 5ης Ιανουαρίου, ο 30χρονος Αντώνης Στρογγυλούδης περνώντας έξω από την μονοκατοικία, θα δει καπνούς να βγαίνουν από το σπίτι. Μαζί με έναν γείτονα έσπρωξαν την πόρτα. Το θέαμα που αντίκρισαν ήταν φρικτό. Τέσσερα κορμιά κείτονταν στο πάτωμα. Η 55χρονη Αντιγόνη Μάρκου, η 3χρονη Παναγιώτα και ο ενός έτους Γιωργάκης ήταν νεκροί. Όμως η Βασιλική ανέπνεε ακόμα. Η Βασιλική μεταφέρεται στο νοσοκομείο. Θα αντέξει μόλις είκοσι ώρες. Πριν “φύγει” από τη ζωή θα προλάβει να μιλήσει σε μια θεία της “Αυτός μας έκαψε! Αυτός μας έριξε βενζίνη και ύστερα έβαλε φωτιά! Ο κακούργος το έκανε για να μας εκδικηθεί, γιατί δεν θέλαμε να πουλήσουμε τα κτήματά μας και να του δώσουμε τα λεφτά να τα φάει. Αυτός ο κακούργος έκαψε τα παιδιά μας!”.
Ο Λυμπέρης όταν ερωτήθηκε αρχικά για το συμβάν, είπε ότι βρισκόταν στο δωμάτιό του, ενώ τα εγκαύματά του υποστήριξε ότι έγιναν την ώρα που έψηνε καφέ και έσκασε το γκαζάκι. Μετά τις αποκαλύψεις της γυναίκας του όμως αναγκάστηκε να ομολογήσει. Υποστήριξε μάλιστα ότι ήθελε απλά να φοβίσει την πεθερά του για να σταματήσει να ανακατεύεται στην ζωή του ζευγαριού. Όμως η γυναίκα του λίγο πριν ξεψυχήσει, θα υποστηρίξει ότι ήθελε τα χρήματά της για να τα “φάει με την φιλενάδα του”. Μάλιστα, θα περιγράψει “Ξεμυαλίσθηκε και άρχισε να λέει πως δεν του έφταναν τα λεφτά. Έλεγε πως χρωστούσε τάχα φόρους στην εφορία. Έτσι μας τραβούσε χρήματα και η καημένη η μητέρα μου πλήρωνε. Τι να κάνει; Μα το κακό παράγινε. Πάντα ήταν χρεωμένος!”.
Ο Βασίλης Λυμπέρης και ο Παύλος Αγγελόπουλος κατηγορούνταν για τέσσερις δολοφονίες εκ προθέσεως ιδιαζόντως ειδεχθείς και διακεκριμένη φθορά δια πυρός. Ο Θεόδωρος Καπρέτσος για απλή συνεργεία και στις δύο πράξεις, ενώ ο Θανάσης Σταμάτης, ο άνθρωπος στον οποίο έδωσαν τα ρούχα τους μετά τη φωτιά, για υπόθαλψη εγκληματία.
Ο εγκληματικός χαρακτήρας του Λυμπέρη που προϋπήρχε, τελειοποιήθηκε με την εγκατάστασή του στην πανσιόν της οδού Σωνιέρου και με τον έρωτά του προς τη Μαρία Γκίκα. Δύο συνεπώς είναι τα κίνητρά του, να κληρονομήσει την σύζυγό του (πριν βγει το διαζύγιο) και να παντρευτεί τη Μαρία. Το έγκλημα διαπράχθηκε εν γνώση του Λυμπέρη, ότι όλοι βρισκόντουσαν μέσα στο σπίτι.
Μια 45λεπτη διάσκεψη του δικαστηρίου το πρωινό της 7ης Μάϊου ήταν αρκετή για την ετυμηγορία. “Τετράκις εις θάνατον” είναι η ποινή για τους Λυμπέρη και Αγγελόπουλο, ενώ σε τέσσερις φορές ισόβια κάθειρξη καταδικάστηκε ο Καπρέτσος και σε τρία έτη ο Σταμάτης για απόκρυψη της εγκληματικής δράσης των άλλων τριών.
Τα ξημερώματα της 25ης Αυγούστου και ύστερα από την κράτησή του στις φυλακές Αλικαρνασσού, ο Λυμπέρης θα επιβιβαστεί στο όχημα που τον μετέφερε στο τόπο της εκτέλεσης, το πεδίο βολής της Σχολής Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού. Η θανατική ποινή δια τουφεκισμού προϋποθέτει εθελοντές. Έτσι, το προηγούμενο απόγευμα ο διοικητής της ΣΕΑΠ απευθύνθηκε στους στρατιώτες και αφού περιέγραψε γλαφυρά το έγκλημα του Λυμπέρη, αναζήτησε τους πρόθυμους. Τριάντα στρατιώτες βγήκαν μπροστά και επελέγησαν δώδεκα.
Η διαδικασία βάση του νόμου, απαιτούσε ένα στρατιωτικό απόσπασμα αποτελούμενο από 12 άνδρες, αλλά μόνο τα έξι τουφέκια θα έπρεπε να έχουν κανονικές σφαίρες, προκειμένου κανείς να μην γνωρίζει με σιγουριά ποιοι σκότωσαν.
Το παράγγελμα “πυρ” ακολούθησαν πυροβολισμοί, που γάζωσαν το σώμα του Βασίλη Λυμπέρη.
Για την ίδια μέρα είχε ορισθεί και η εκτέλεση του Παύλου Αγγελόπουλου στην Κέρκυρα. Όμως ο δικτάτορας Παπαδόπουλος του έδωσε χάρη λόγω του νεαρού της ηλικίας του, αφού την στιγμή τέλεσης της δολοφονίας δεν είχε κλείσει τα 18 του χρόνια. Μετά την πτώση της χούντας, η εσχάτη των ποινών μετατράπηκε σε ισόβια και ο Αγγελόπουλος στα μέσα της δεκαετίας του ’90 αποφυλακίστηκε.
Ο Βασίλης Λυμπέρης ήταν ο τελευταίος θανατοποινίτης που εκτελέστηκε στην Ελλάδα.
*Στο παραπάνω άρθρο αναφέρονται δημοσιεύματα των εφημερίδων “Έθνος” “Μακεδονία” και “Ριζοσπάστης”, ενώ η εφημερίδα “Σημερινά” με ρεπορτάζ του Νίκου Γερακάρη είχε πρωτοστατήσει τότε στην κάλυψη του γεγονότος.
Επιμέλεια κειμένου: Χρύσα Αβραμίδου
https://gynaikaeimai.com/
