Σοβαρό περιστατικό έλαβε χώρα ανοικτά της Αλάσκα, με «συμπλοκή» ρωσικών βομβαρδιστικών Tupolev, συνοδεία μαχητικών Su-35, με αμερικανικά F-22 Raptor, ενδεικτικό του «ψυχρού πολέμου» που βρίσκεται σε εξέλιξη ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις σε πολλά σημεία του πλανήτη.
Νέο περιστατικό “επίσκεψης” ρωσικών βομβαρδιστικών στην ευρύτερη περιοχή ετοιμότητας της NORAD (North American Aerospace Defense Command), καθώς δύο ζεύγη στρατηγικών βομβαρδιστικών Tupolev Tu-95, ένα ζεύγος εκ των οποίων συνοδευόταν από ένα ζεύγος μαχητικών Sukhoi Su-35, έκαναν την εμφάνισή τους στα ανοιχτά της Αλάσκας, με αποτέλεσμα την κινητοποίηση της αμερικανικής Αεροπορίας (USAF).
Ως αποτέλεσμα, τέσσερα μαχητικά αεροσκάφη F-22 Raptor, υποστηριζόμενα από ένα αεροσκάφος Εναέριας Έγκαιρης Προειδοποίησης και Ελέγχου E-3 Sentry, στάλθηκαν στην περιοχή για… τα δέοντα, καθώς τα ρωσικά αεροσκάφη πλησίαζαν τη Ζώνη Αναγνώρισης Αεράμυνας (ADIZ: Air Defense Identification Zone) της Αλάσκας.
Η ρωσική ενέργεια καταγράφεται μόλις δυο μήνες μετά την κριτική που άσκησε το Κρεμλίνο στις πτήσεις αμερικανικών στρατηγικών βομβαρδιστικών B-52H Stratofortress κοντά στα ρωσικά σύνορα, κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής δραστηριότητας – άσκησης με Ευρωπαίους συμμάχους.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας από την πλευρά του, προέβη σε ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία ρωσικά βομβαρδιστικά Tu-95MS (μπορούν αν φέρουν πυρηνικούς πυραύλους), πραγματοποίησαν πτήσης παρατήρησης κοντά στη δυτική ακτή της Αλάσκας. Επρόκειτο για μια πτήση διάρκειας 12 ωρών, κατά τη διάρκεια της οποίας τα ρωσικά βομβαρδιστικά και τα μαχητικά συνοδείας, “συναντήθηκαν” με αμερικανικά μαχητικά F-22, σύμφωνα με όσα μετέδωσε το ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο TASS.
Οι Αμερικανοί από την πλευρά τους δε γνωρίζουν εάν τα ρωσικά βομβαρδιστικά ήταν οπλισμένα, ούτε τι ακριβώς “παρατηρούσαν”, καθώς η παρατήρηση δεν εντάσσεται στον παραδοσιακό επιχειρησιακό τους ρόλο. Επιπρόσθετα, αναρωτιούνταν για ποιον λόγο ο αριθμός των βομβαρδιστικών ήταν τόσο μεγάλος. Ωστόσο, η NORAD διευκρινίζει, ότι τα ρωσικά αεροσκάφη παρέμειναν σε διεθνή εναέριο χώρο (η ADIZ εκτείνεται πολύ μακρύτερα, για σκοπούς έγκαιρης προειδοποίησης προς αποφυγή αιφνιδιασμού σε περίπτωση πολέμου).
NORAD fighters intercepted Russian bombers+fighters entering Alaskan ADIZ May 20. 2x Tu-95s were intercepted by 2x F-22s; a second group of 2x Tu-95+2x Su-35 was intercepted later by 2 more F-22’s; NORAD E-3 provided overall surveillance. The aircraft remained in int'l airspace
Σε τροχιά σύγκρουσης με τις αγορές και υπονόμευσης της εμπιστοσύνης των τουρκικών επιχειρήσεων και νοικοκυριών στη λίρα έχει εισέλθει ο Ταγίπ Ερντογάν, καθώς η προσπάθεια του Τούρκου προέδρου να σταματήσει την πτώση του νομίσματος με «αστυνομικά» μέτρα και χωρίς να αυξηθούν τα επιτόκια έχει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Όπως γράφει το Bloomberg, η Τουρκία καίει γέφυρες με τις αγορές και το κόστος υπεράσπισης της λίρας αυξάνεται. «Ο Τούρκος πρόεδρος πληρώνει το τίμημα της προεκλογικής προσπάθειας (σ.σ.: ενόψει των επαναληπτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη) να μπαλώσει τα προβλήματα με τις αγορές», σημειώνει το πρακτορείο.
Παρότι κατ’ επανάληψη έχουν διαβεβαιώσει οι τουρκικές αρχές ότι δεν θα εξετάσουν την επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, τα μέτρα που έχουν ληφθεί το τελευταίο διάστημα έχουν έντονη… οσμή capital controls.
Η Τουρκία επανέφερε το φόρο με συντελεστή 0,1% στις συναλλαγές στην αγορά συναλλάγματος και επέβαλε την καθυστέρηση στην εκκαθάριση των συναλλαγών για μία ημέρα, προκειμένου να δυσκολέψει τις κινήσεις όσων πιέζουν τη λίρα.
Παράλληλα, οι αρχές δοκίμασαν κάθε είδους άλλες παρεμβάσεις στην αγορά, προκειμένου να σταματήσουν την πτώση της λίρας, χωρίς να χρειασθεί νέα αύξηση επιτοκίων, την οποία πασχίζει να αποτρέψει ο Ερντογάν για να μην επηρεασθεί αρνητικά η οικονομική δραστηριότητα, αλλά και οι εκλογικές προοπτικές του κόμματός του στην Κωνσταντινούπολη.
Η κεντρική τράπεζα ανέστειλε προσωρινά την παροχή φθηνής ρευστότητας, εμπορικές τράπεζες υπό κρατικό έλεγχο παρενέβησαν στην αγορά συναλλάγματος με πωλήσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων, σε μια προσπάθεια να σταματήσει η κερδοσκοπική πίεση στο νόμισμα.
Όμως, αυτές οι προσπάθειες δεν φαίνεται ότι μπορεί να επιτύχουν τους επιδιωκόμενους στόχους. Χάνοντας την πρόσβαση σε ρευστότητα, ξένοι επενδυτές έχουν προχωρήσει σε ρευστοποιήσεις τουρκικών ομολόγων και μετοχών της τάξεως των 2,5 δισ. δολ., το τελευταίο διάστημα, ενώ από την αρχή της χρονιάς οι καθαρές εκροές φθάνουν το 1,8 δισ. δολ., που είναι και το μεγαλύτερο ποσό από το 2015.
Τα αποτελέσματα αυτών των μέτρων ήταν να επιβραδύνουν την πτώση της λίρας, αλλά όχι και να σταματήσουν την πίεση. Με τέτοιες παρεμβάσεις, όμως, οι ξένοι επενδυτές δεν είναι πλέον διατεθειμένοι να τοποθετήσουν κεφάλαια στην Τουρκία και το μεγάλο ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί είναι πώς θα αναχρηματοδοτηθούν τα δάνεια συναλλάγματος του ιδιωτικού τομέα, ύψους 177 δισ. δολ., τα οποία λήγουν το επόμενο 12μηνο.
Ουσιαστικά, οι συνεχείς παρεμβάσεις στη λειτουργία της αγοράς δεν επιτρέπουν στους επενδυτές να καλύψουν το συναλλαγματικό κίνδυνο των θέσεών τους στην Τουρκία, κάτι που έχει δημιουργήσει προβλήματα ακόμη και στην αγορά των κρατικών ομολόγων, που θεωρητικά είναι αρκετά ασφαλή, καθώς το χρέος της Τουρκίας είναι της τάξεως του 35%.
Η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στην τοπική αγορά κρατικών τίτλων μειώθηκε σε επίπεδο αρνητικού ρεκόρ, σε ποσοστό μόλις 13%, ενώ το 2013 είχε φθάσει και το 28%.
Την ίδια ώρα, οι Τούρκοι πολίτες και επιχειρηματίες χάνουν την εμπιστοσύνη τους στη λίρα και σπεύδουν να μετατρέψουν τις καταθέσεις τους σε δολάρια και ευρώ για να καλυφθούν από τον πληθωρισμό και τους πολιτικούς κινδύνους. Το πρώτο τρίμηνο του 2019, αγόρασαν συνάλλαγμα αξίας 20 δισ. δολ., ανεβάζοντας σε επίπεδο ρεκόρ τις καταθέσεις τους σε συνάλλαγμα.
Οι τουρκικές τράπεζες ανέβασαν, τον Απρίλιο, τα επιτόκια καταθέσεων λίρας, αλλά μόνο για τέσσερις εβδομάδες οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά μετέτρεψαν σκληρό συνάλλαγμα σε λίρες για να επωφεληθούν από τα υψηλά επιτόκια. Αυτό το μήνα, οι αγορές συναλλάγματος από τους Τούρκους συνεχίσθηκαν.
Τηλεφωνά από το Μπαγκλαντές στον πρώην μάστρο του:
– «Μάστρο, είδα στις ειδήσεις πως έχει πολλύν πρόβλημα στην Κύπρο. Αν συνεχίσει έτσι και εν έχεις δουλειά, να έρτεις Μπαγκλαντές να δουλέψεις σε μένα. Πάει καλά η δουλειά που άνοιξα δαμέ».
– «Να ’σαι καλά, ρε Γιώρκο, με συγκίνησες μόνο και μόνο που με σκέφτηκες».
Το πλήρες όνομά του ποτέ δεν το θυμόταν. Ήταν από αυτά τα μακροσκελή μουσουλμανικά ονόματα και το μόνο που συγκράτησε όταν τον πρωτογνώρισε ήταν ένα μικρό μέρος του, κάτι σαν Σουσάμι, που στην πορεία μίκρυνε ακόμη περισσότερο και συμφωνήσανε να τον λέει Σάμι, και όταν έγιναν φίλοι, του κόλλησε και το ελληνικό όνομα Γιώρκος.
Ο Γιώρκος ήρθε στην Κύπρο επτά οκτώ χρόνια νωρίτερα από αυτό το τηλεφώνημα. Σπούδασε hotel management τα πρώτα τέσσερα και μετά συνέχισε να πληρώνει στο κολέγιο διακόσια ευρώ τον μήνα (για δέκα μήνες τον χρόνο) προκειμένου να τον δηλώνει ως μεταπτυχιακό φοιτητή και να εξασφαλίζει με αυτόν τον τρόπο τη νόμιμη παραμονή του στην Κύπρο. Αρχικά, όσο ήταν κανονικός φοιτητής, δούλευε παρτ τάιμ, ενώ τα τελευταία σχεδόν τρία χρόνια, που ήταν μεταπτυχιακός φοιτητής, δούλευε φουλ τάιμ και έστελνε τις οικονομίες του στην οικογένειά του για αποταμίευση. Καταγόταν από μια μεσαίας τάξης οικογένεια, με γονείς δασκάλους, οι οποίοι έβλεπαν προοπτικές στην αναδυόμενη τουριστική βιομηχανία της χώρας τους, γι’ αυτό και έστειλαν τον γιο τους να σπουδάσει hotel management. Βέβαια ο Γιώρκος δεν τους αποκάλυψε ποτέ ότι στην Κύπρο δούλευε ως μπογιατζής. Δεν ήταν λίγες οι φορές που, ενώ ήταν πάνω στη σκαλωσιά, χτυπούσε το τηλέφωνο και στο άκουσμα του πατέρα του προσποιείτο ότι ήταν στην υποδοχή παραθαλάσσιου ξενοδοχείου.
Ο καιρός περνούσε γρήγορα· είχε σχεδόν τρία χρόνια να επισκεφθεί την πατρίδα, κι ο πατέρας του ήταν ήδη μεγάλος και αντιμετώπιζε προβλήματα με την υγεία του, ενώ πρόσφατα παρουσίαζε ανεπάρκεια στα νεφρά. Έτσι ο Γιώρκος αποφάσισε να επαναπατριστεί, να δει τους γονείς του, το εργασιακό του μέλλον και να κάνει οικογένεια. Ο μάστρος του λυπόταν, αλλά καταλάβαινε απόλυτα.
Λίγες μέρες αφότου έκαναν αυτή την κουβέντα, και χωρίς προειδοποίηση, χάθηκαν τα ίχνη του για δύο μέρες. Μήτε το τηλέφωνό του απαντούσε μήτε βρήκε κανένα συγκάτοικό του μια δύο φορές που πέρασε από το σπίτι του. Μέχρι που μια μέρα χτύπησε το τηλέφωνό του με άγνωστο αριθμό ήταν ένας φίλος του Γιώρκου, που τον ενημέρωσε πως η αστυνομία τον συνέλαβε και εκρατείτο σε αστυνομικό σταθμό με σκοπό την απέλαση. Του είπε επίσης πως ο Σάμι ήθελε να τον επισκεφθεί μαζί με τον γιο του, για να τους δει για τελευταία φορά. Παραξενεύτηκε και αναρωτήθηκε γιατί να τον συλλάβει η αστυνομία αφού ήταν νόμιμος· εξάλλου προγραμμάτιζε να φύγει για την πατρίδα του τις επόμενες μέρες.
Την επομένη τού τηλεφώνησε και πάλι ο φίλος του Σάμι για να του πει πως τον μετέφεραν από τον αστυνομικό σταθμό Αγίας Νάπας, όπου και εκρατείτο, στον αστυνομικό σταθμό της Αραδίππου και ότι αν ήθελε μπορούσε να του τηλεφωνήσει, αφού εκεί του επέτρεπαν το κινητό για κάποιες ώρες. Του τηλεφώνησε αμέσως. Απάντησε, μιλήσανε. Ο Σάμι του είπε πως θα τον απέλαυναν την επόμενη μέρα το απόγευμα. Ο μάστρος υποσχέθηκε ότι θα τον επισκεπτόταν μαζί με τον γιο του. Ο Σάμι δεν ήθελε να του πάρουν κάτι, καθώς είχε απ’ όλα, και ζήτησε μόνο να τους δει.
Σάββατο κατά τις δέκα ο πρώην μάστρος και ο γιος του βρίσκονταν ήδη στο δωμάτιο επισκέψεων. Ο Σάμι αποχαιρετούσε ένα άλλο ζευγάρι Κύπριων φίλων του· ήταν αγκαλιασμένοι οι τρεις τους και έκλαιγαν. Tους άφησε και ήρθε προς το μέρος του πρώην μάστρου και του γιου του. Αγκάλιασε τον γιο του και συνέχισε να κλαίει. Έπειτα καθίσανε να μιλήσουν λίγο. Όση ώρα μιλούσανε κρατούσε το χέρι του γιου του και του το χάιδευε.
– «Τι έγινε, ρε Γιώρκο, γιατί σε πήρε η αστυνομία;»
– «Περασμένη Παρασκευή χαράματα, ήρθαν σπίτι πολλοί αστυνομικοί και μας πήραν και τους έξι που μέναμε μαζί. Οι άλλοι πέντε ήταν οκ με τα χαρτιά τους, εγώ όχι».
– «Μα γιατί όχι εσύ, αφού μου έλεγες πως ήσουν οκ».
– «Τον περασμένο μήνα σταμάτησα να πληρώνω το κολέγιο γιατί θα έφευγα. Καθυστέρησα λίγο όμως γιατί, όπως σου είπα, μου χρωστά χρήματα ένας φίλος και περίμενα να μου τα δώσει. Στο μεταξύ φαίνεται πως με κατάγγειλαν από το κολέγιο. Το κάνουν αυτό για να φοβερίζουν και τους άλλους φοιτητές και στέλνουν το μήνυμα με αυτόν τον τρόπο: “΄Η πληρώνεις και σε δηλώνω φοιτητή ή σε καταγγέλλω και πας πίσω από εκεί που ήρθες”».
– «Δεν πειράζει. Θα έφευγες έτσι κι αλλιώς. Με αυτόν τον τρόπο σού πλήρωσαν και το εισιτήριο!»
– «Όχι. Αυτό είναι το παράπονό μου. Τώρα θα μπω στη μαύρη λίστα, ενώ εγώ ήρθα κύριος, και ήθελα να φύγω κύριος, για να μπορώ να ξαναέρθω, έστω για διακοπές».
Η ώρα περνούσε και έπρεπε να πάει να ετοιμαστεί γιατί θα τον μετέφεραν στο αεροδρόμιο. Τους αποχαιρέτησε στέλνοντας χαιρετίσματα σε γνωστούς και φίλους από την οικογένεια και τη δουλειά του μάστρου. Ήταν καλός φίλος και ευσυνείδητος υπάλληλος ο Γιώρκος.
– «Καλό ταξίδι, φίλε μου, και να προσέχεις» είπε ο μάστρος.
Ο Γιώρκος τους αποχαιρέτησε κλαίγοντας, λέγοντας πως πέρασε πολύ καλά και ότι η Κύπρος είναι επίγειος παράδεισος με πολύ καλούς ανθρώπους.
* Το κείμενο ανήκει στον Κώστα Πατίνιο και είναι από την συλλογή διηγημάτων “Θέα από μπαλκόνι” που κυκλοφόρησε το 2018 από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.
Για το βιβλίο
Πρόκειται για ιστορίες που ανιχνεύουν οριακές καταστάσεις και σχέσεις. Άνθρωποι καθημερινοί, της διπλανής πόρτας, αλλά και κάποιοι ξεχωριστοί, κεντρίζουν τη σκέψη και πυροδοτούν τη συγκίνηση αφοπλίζοντας τα δεδομένα και γνωστά με μοναδικό όπλο τη λιτή αφήγηση, που περιλαμβάνει ζωντανές περιγραφές, ρεαλιστικούς διαλόγους και καταλυτικές ανατροπές.
Μικρό βιογραφικό
Ο Κώστας Πατίνιος γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1971. Είναι νυμφευμένος και πατέρας δύο παιδιών. Εργάζεται στο Γραφείο Ευημερίας ως ιδρυματικός λειτουργός. Δρομέας μεγάλων αποστάσεων, τρέχει σε αγώνες από πέντε έως εκατόν πέντε χιλιομέτρων. Γράφει διηγήματα και ποίηση.
Δεν ξέρω τι σκεφτόμουν όταν ξεκίνησα να φτιάχνω τη συγκεκριμένη σαλάταॱ το μόνο σίγουρο είναι πως, τόσο κατά τη διάρκεια της πρωινής βόλτας εκείνης της ημέρας όσο και μετά, ο ήλιος είχε την τιμητική του. Πετάξαμε ζακέτες και φούτερ, ανοίξαμε παράθυρα ενώ, κάποιοι φίλοι έκαναν τις πρώτες τους βουτιές σε Αττική και Κορινθία.
Ένα άλλο ζήτημα είναι, κατά πόσο ανταποκρίθηκε το τελικό αποτέλεσμα στις –μεγάλες, ομολογουμένως– προσδοκίες μου. Αρχικά, μάλλον με απογοήτευσε. Στη συνέχεια, δόθηκαν –διστακτικά– κάποιες τονωτικές, γευστικές ‘ενέσεις’ και, ω του θαύματος, εγένετο φως!
Βάζουμε σε νερό βρύσης τα φασόλια και τ’ αφήνουμε για λίγο. Στραγγίζουμε.
Επαναλαμβάνουμε.
Βράζουμε για 5’ τα φασόλια και στραγγίζουμε, να φύγει το μαύρο νερό.
Βράζουμε για άλλα 5’, στραγγίζουμε, ξεβγάζουμε καλά με κρύο νερό. Στραγγίζουμε καλά.
Κόβουμε προσεκτικά τα αβοκάντο και το μάνγκο σε κύβους. Ρίχνουμε σε μεγάλο, γυάλινο μπολ, προσθέτουμε τα φασόλια, ανακατεύουμε και τρίβουμε αρκετό πιπέρι.
Ξεφλουδίζουμε [βλ. tips & tricks] το αγγούρι, το κόβουμε σε κύβους και το ρίχνουμε και αυτό, στη σαλατιέρα.
Αναμειγνύουμε σε μπουκάλι σάλτσας το λεμόνι, το ελαιόλαδο και τη μουστάρδα (αν την έχουμε επιλέξει)
Κόβουμε τα ντοματίνια στα τέσσερα
Ρίχνουμε στη σαλάτα μας τη σάλτσα, ανακατεύουμε καλά, προσθέτουμε τα ντοματίνια, τον φρεσκοτριμμένο μαϊντανό και το κόλιανδρο. Ανακατεύουμε λίγο, προσθέτουμε φρεσκοτριμμένο πιπέρι και σερβίρουμε.
⚈ Λεμόνι: Ένα λεμόνι είναι λίγο, πολύ λίγο! Χυμός από δύο λεμόνια(μία από τις… τονωτικές ενέσεις γεύσης), λοιπόν.
⚈ Μουστάρδα: μου άρεσε πολύ ο συνδυασμός με το μάνγκο. Γενικότερα, έδωσε το κάτι άλλο στη σαλάτα!
⚈ Αν το αγγούρι είναι βιολογικό και γνωρίζουμε σίγουρα ότι για την καλλιέργειά του και παραγωγή του δεν έχει γίνει χρήση φυτοφαρμάκων και χημικών λιπασμάτων, είναι καλό να μην το ξεφλουδίσουμε, μια που η φλούδα του περιέχει μεγάλη ποσότητα διαιτητικών, φυτικών ινών!
⚈ Τα όσπρια είναι μια από τις καλύτερες ομάδες τροφίμων για τη διατροφή. Πλούσια σε φυτικές ίνες, καλές πηγές μαγνησίου και καλίου ενώ, αν δεν παραβράσουν, έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη!
⁂
* Άτομα που ακολουθούν ειδική διατροφή, είτε για λόγους υγείας είτε για απώλεια βάρους, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να συμβουλεύονται τον γιατρό ή τον διατροφολόγο τους.
