Ανθό του ήλιου εμάζωξα από το “κολοκύθι” και στην καρδιά μου γεύτηκα τη γλύκα σου Λασίθι.
Το φρούριο της "Σπιναλόγκα", στη χερσόνησο της Κολοκύθας, τραβά το βλέμμα σου χωρίς δεύτερη σκέψη. Μοιάζει με υπερμεγέθη χειροτεχνία, με έδαφος και χαλάσματα σε κοινή γκρίζα απόχρωση.
Τόσο μικρό σε μέγεθος … μα τόσο μεγάλο σε πόνο, τόσο προσαρμοσμένο στις αγριόπετρες των απέναντι βουνών … μα τόσο απροσάρμοστο στους τότε υγιείς, τόσο κοντά στο λιμανάκι της Πλάκας … μα τόσο μακριά απ’ την κοσμική φυσιολογικότητα.
Μια τόση δα βραχονησίδα γράφει τόσο δυνατά στο υποσυνείδητο που όπου πας τη φέρεις μαζί σου. Πάνω στα νερά του Μιραμπέλο, που όμοιά του μόνο στη φαντασία σου ανακαλείς, καθότι ήρεμα σαν σε λίμνη και γαλάζια σαν στη “γαλάζια λίμνη” της ταινίας.
Τόπος ‘μαρτυρίας’ για τους χανσενικούς της εποχής σ’ ένα τοπίο που τους ξεγελούσε σαν μεταθανάτια εμπειρία από παράδεισο. Μεγάλη η αντίφαση, αλλά μεγάλη και η παρηγόρια. Ένα λεπροκομείο που στις δικές μου γεύσεις μοιάζει με γλυκόπικρο κατακάθι, μιας και η αρρώστια έπαιρνε κουράγιο από ομοιοπαθούντες και ανάσα ζωής από ομορφιά επίγειου παραδείσου.
Δροσερά, απείραχτα νερά πάνω σε βότσαλα, με πλάτη λίγα σκιερά δέντρα, είναι η ζωγραφιά που απεικονίζει την παραλία της Πλάκας. Ένα απογευματινό μπάνιο εκεί με θέα «Το Νησί», σε απόσταση αναπνοής, είναι μια εμπειρία από μόνη της. Συνοδεία και μιας μεζεδοποσίας στο πλακόστρωτο της περιοχής, με θαλασσινό ορίζοντα, δένει το βίωμα για τα καλά!
Παραδίπλα η Ελούντα ή Ολούς κατά τον Όμηρο, απλωμένη και ευρύχωρη για να χωρέσει τα 5άστερα. Υπήνεμη ατμόσφαιρα, με θάλασσα γαληνοτάτη και αμμουδιές με καλαίσθητες καλαμωτές ομπρέλες - χαρακτηριστικά της ευρύτερης περιοχής. Όπου βρεις ύψωμα, κάνε μια στάση για να ’χεις ιδία άποψη για τον λόγο που προσελκύει την crèmedelacrème του παγκόσμιου τουρισμού. Τα λόγια θα είναι περιττά!
Αμέσως μετά συναντάς τον Αϊ Νικόλα - την πρωτεύουσα - που, αν είσαι Ελληνίδα γεννημένη στα τσιμέντα, φαντάζει σαν μια προσφάτως προσθαλασσωμένη εξωγήινη κωμόπολη. Όταν μεγαλώνεις έχοντας στο νου ότι μπορεί από παντού να σε βρει το κακό, το να περπατάς σ’ αυτό το δαντελωτό κομμάτι του νομού είναι ένα πισωγύρισμα στα χρόνια της αθωότητας…
…απλοχωριά, ηρεμία τόση όση χωρίς να χάνει τη ζωντάνια του, καλοστημένα και ιδιαιτέρως προσεγμένα μαγαζιά και πάνω απ’ όλα το αίσθημα ότι ο Άγιος Νικόλαος δε γνωρίζει τί σημαίνει εγκληματικότητα. Δέχεσαι μια γλύκα στον αέρα και μια ξέγνοιαστη ζεστασιά που για όσο είσαι εκεί ξεχνάς την Ελλάδα του σήμερα.
Άμα συνεχίσεις - βασικά επιβάλλεται να συνεχίσεις και να κάνεις την περίμετρο του νομού! - ένας άλλος “κόσμος” ξετυλίγεται. Για την ακρίβεια “ο Γύρος του Κόσμου σε 80 μέρες” του Φιλέα Φογκ! Μια εξαιρετική παρομοίωση, που είδα στο αεροδρόμιο, πάνω στην οποία βασίζεται όλο στο διαφημιστικό spot για την ανάδειξη της Κρήτης.
Πάρε επιλεγμένα τοπία και παραλίες από διάφορα μέρη του κόσμου και αυτό που θα σου μείνει είναι η ευλογία της Κρήτης.
Θες χαβανέζικους κοκοφοίνικες να σε ταξιδέψουν σε τόπους εξωτικούς; Τους έχεις! Θες υποσαχάριους αμμόλοφους πριν βουτήξεις σε κρυστάλλινα νερά; Τους έχεις! Θες βουνίσια πέτρα, γκρεμούς με μονοπάτια, κολπίσκους για ψάρεμα και υποθαλάσσια εξερεύνηση τύπου Νέας Ζηλανδίας; Τα ’χεις!
Θες αφρώδες ασπροθαλασσί νερό με αμμώδη πυθμένα για πτήση πάνω από Καραϊβική; Το ’χεις! Θες ανέμους (και κάπου εδώ σταματώ…) και κύματα για τρελό surfing σαν να ’σαι Αυστραλία; Κι αυτό το ’χεις!
Τα πάντα όλα στα πόδια σου … στο δικό σου “χωράφι”!
Το ταξίδι, λοιπόν, τελειώνει κάπου δίπλα απ’ το αεροδρόμιο του Ηρακλείου, στην Κνωσό. Αυτοί οι Έλληνες Κρήτες ήταν και είναι “κουζουλοί”! Μάθημα ιστορίας δε θα κάνω, αλλά το μόνο που θα πω είναι ότι σε τέτοιο πολιτισμό το λιγότερο που οφείλουμε όλοι μας, απ’ άκρη σ’ άκρη, να κάνουμε είναι να αποτίνουμε μονίμως και εμπράκτως φόρο τιμής.
Μια επίσκεψη στην Κρήτη και συγκεκριμένα στο ανατολικότερο ¼ του νησιού δε θα μπορούσε να ’ναι αρκετό. Χρειάζονται κι άλλα ταξίδια για να την χορτάσω καθώς…
…την Κρήτη την αγάπησα ‘πο τότε που την είδα, γι’ αυτό την έχω στην καρδιά σαν δεύτερη πατρίδα…
Σαν σήμερα, 2 Σεπτεμβρίου 1901, γεννήθηκε στην Μπράιλα της Ρουμανίας ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Αν και γόνος μιας εκ των πλουσιότερων εφοπλιστικών οικογενειών της Ελλάδας, επέλεξε να χαράξει την προσωπική του πορεία μακριά από επιχειρήσεις και καράβια. Ασχολήθηκε με τις τέχνες της συγγραφής και της φωτογραφίας, σπούδασε και εξάσκησε το επάγγελμα του ψυχαναλυτή και υπήρξε ο κύριος εισηγητής του ρεύματος του Υπερρεαλισμού στην Ελλάδα. Το σπουδαιότερο όμως όλων όσων έκανε ο Εμπειρίκος δεν βρίσκεται ούτε σε κάποιο βιβλίο ούτε σε κάποιο αρνητικό, βρίσκεται μέσα του. Ο άνδρας αυτός που ηδονιζόταν με τα αεροπλάνα και θεωρούσε την Άνδρο προσωπικό του ησυχαστήριο, ήταν εκείνος που υπήρξε φίλος και υποστηρικτής πολλών γνωστών και αγαπημένων καλλιτεχνών, τόσο στα πρώτα τους βήματα, όσο και σε δυσμενείς περιόδους που διένυσαν. Και εδώ, στο Rive Gauche, τους ιπποτικούς καλλιτέχνες σαν τον Ανδρέα Εμπειρίκο τους σεβόμαστε και τους αγαπάμε λίγο περισσότερο. Γιατί το αξίζουν. Ακολουθεί Ο Δρόμος, ο οποίος περιλαμβάνεται στην συλλογή Οκτάνα.
Ο Δρόμος
Θαμπός ο δρόμος την αυγή, χωρίς σκιές· λαμπρός σαν ήχος κίτρινος πνευστών το μεσημέρι με τον ήλιο. Tα αντικείμενα, τα κτίσματα στιλπνά και η πλάσις όλη με πανηγύρι μοιάζει, χαρούμενη μέσα στο φως, σαν πετεινός που σ’ έναν φράχτη αλαλάζει.
Aμέριμνος ο δρόμος εξακολουθεί, σαν κάποιος που σφυρίζοντας (αέρας της ανοίξεως σε καλαμιές) αμέριμνος διαβαίνει, και όσο εντείνεται το φως, η κίνησις των διαβατών, πεζών και εποχουμένων, στον δρόμο αυξάνει και πληθαίνει.
Oι διαβάται αμέτρητοι. Aνάμεσα σε αγνώστους ποιητάς και αγίους ανωνύμους, ανάμεσα σε φορτηγά διαδρομών μεγάλων, όλοι, αστοί και προλετάριοι διαβαίνουν, όλοι υπακούοντες σε κάτι, σε κάτι συχνά πολύ καλά μασκαρεμένο (τουτέστιν υπακούοντες στην Mοίρα) άλλοι πεζοί και άλλοι μετακινούμενοι με τροχοφόρα, με οχήματα λογής-λογής, τροχήλατα ποικίλα, μέσ’ στην βοή διαβαίνοντες και την αντάρα, με Σιτροέν, με Kαντιλλάκ, με Bέσπες και με κάρρα.
O δρόμος, σκυρόστρωτος ή με άσφαλτο ντυμένος, από παντού πάντα περνά – Aθήνα, Mόσχα, Γιαροσλάβ, Λονδίνο και Πεκίνο, από την Σάντα Φε ντε Mπογκοτά και την Γουαδαλαχάρα, την Σιέρρα Mάντρε Oριεντάλ και τις κορδιλλιέρες, μέσ’ από τόπους ιερούς σαν τους Δελφούς και την Δωδώνη, μέσ’ από τόπους ένδοξους, όπως τα Σάλωνα, όπως η γέφυρα της Aλαμάνας, καθώς και από άλλα μέρη ξακουστά, σαν την κοσμόπολι εκείνη, που ηδυπαθώς την διασχίζει ο γκρίζος Σηκουάνας.
Όμως ο δρόμος, αν και από παντού περνά, δεν είναι πάντα της αμεριμνησίας ή της συνήθους συλλογής. Kαμιά φορά φωνές ακούονται την νύκτα, φωνές μιας γυναικός που άνδρες πολλοί σ’ ένα χαντάκι την βιάζουν, ή άλλες φορές, άλλες φωνές – εκείνο το δυσοίωνο παράγγελμα: «Στον τόπο !» που μέγαν τρόμον έσπερνε μέσ’ στις ψυχές των οδοιπόρων, όταν μαχαίρια άστραφταν και καριοφίλια ή γκράδες, εμπρός στα στήθη των ταξιδιωτών, όταν στον δρόμο αυτόν, μοίρα κακή τούς έριχνε στα χέρια των ληστανταρτών, που φουστανέλλα λερή φορώντας, έτσι καθώς προβάλλανε από την μπούκα μιας σπηλιάς, με παλληκάρια μοιάζανε του Oδυσσέα Aνδρούτσου, σαν νάταν ο τόπος το Xάνι της Γραβιάς και οι ταξιδιώται τούτοι, στρατιώται του Kιοσέ Mεχμέτ ή του Oμέρ Bρυώνη – έτσι, καθώς απ’ το Πικέρμι ξεκινώντας, περνώντας μέσ’ απ’ την Nταού Πεντέλη, από τον δρόμο αυτόν, προς μονοπάτια δύσβατα τους λόρδους οδηγούσαν (ξανθά παιδιά της Iνγκλιτέρας που στην Eλλάδα ήρθανε και αγιάσαν) με τα χαντζάρια οι λησταί κεντρίζοντάς τους (ω Eδουάρδε Xέρμπερτ ! ω Bάινερ, ντε Mπόυλ και Λόυντ !) ώσπου να φθάσουν σε σίγουρα λημέρια, κοντά στη Σκάλα του Ωρωπού, στου Δήλεσι τα μέρη, για λύτρα βασιλικά ή για μαχαίρι (στα Σάλωνα σφάζουν αρνιά και στο Xρυσό κριάρια) για λύτρα βασιλικά ή για σφαγή (για δες καιρό που διάλεξε ο Xάρος να με πάρη) ενώ ο χειμώνας τέλειωνε και ζύγωνε η Λαμπρή, και μύριζε παντού πολύ το πεύκο, το θυμάρι, για λύτρα βασιλικά ή για σφαγή, (ω Aρβανιτάκη Tάκο ! ω Aρβανιτάκη Xρήστο ! ω Γερογιάννη και μαύρε εσύ Kαταρραχιά !) για λύτρα βασιλικά ή για σφαγή, κοντά στη Σκάλα του Ωρωπού, στου Δήλεσι τα μέρη.
Kαι ο δρόμος εξακολουθεί, με ανάλογα στοιχεία και από παντού πάντα περνά (Γκραν Kάνυον, Mακροτάνταλον, Aκροκεραύνια, Άνδεις) από τις όχθες του Γουαδαλκιβίρ που όλη την Kόρδοβα ποτίζει, από τις όχθες του Aμούρ και από τις όχθες του Zαμβέζη, ο δρόμος από παντού περνά, σκληρός, σκληρότατος παντού, τόσο, που πάντοτε αντέχει, στα βήματα όλων των πεζών και στην τριβή των βαρυτέρων οχημάτων, μέσ’ από πόλεις και χωριά, βουνά, υψίπεδα και κάμπους, από τις λίμνες τις Φινλανδικές, την Γη του Πυρός και την Eστραμαδούρα, έως που ξάφνου, κάθε τόσο, μια πινακίς, μη ορατή παρά στους καλουμένους, πάντα εμφανίζεται για τον καθένα, όπου και αν βρίσκονται οι γηγενείς και οι ταξιδιώται, μια πινακίς με γράμματα χονδρά και απλά που γράφει: «Tέρμα εδώ. Eτοιμασθήτε. O ποταμός Aχέρων».
Tην ίδια στιγμή, όποια και αν είναι η χώρα, όποιο και αν είναι το τοπίον, γίνεται μια τελευταία Bενετιά μ’ ένα Kανάλε Γκράντε – όραμα πάντα θείον και των αισθήσεων χαιρετισμός στερνός – μια τελευταία Bενετιά στις αποβάθρες της οποίας γονδόλες μαύρες περιμένουν (πήγα να πω σαν νεκροφόρες) και ένας περάτης γονδολιέρης, ωχρός και κάτισχνος μα δυνατός στα μπράτσα, τους τερματίζοντας κάθε φορά καλεί: «Περάστε, κύριοι, απ’ εδώ. Tούτη είναι η βάρκα σας. Eμπάτε.» Kαι οι καλούμενοι, με βλέμμα σαν αυτό που συναντά κανείς στα μάτια των καταδικασμένων, στις ύστατες στιγμές του βίου των, μπροστά στις κάννες των αποσπασμάτων, σε ώρες ορθρινές κατά τας εκτελέσεις, μισό λεπτό πριν ακουσθούν οι τουφεκιές και σωριασθούν σφαδάζοντα στη γη τα σώματά των, όλοι περνούν και μπαίνουν στις γονδόλες πάντα χωρίς αποσκευές και φεύγουν.
Kαι ο δρόμος εξακολουθεί, σκληρός, σκληρότερος παρά ποτέ, σκυρόστρωτος ή με άσφαλτο ντυμένος, και μαλακώνει μόνο, όποια και αν είναι η χώρα, όποιο και αν είναι το τοπίον, κάτω από σέλας αγλαόν αθανασίας, μόνον στα βήματα των ποιητών εκείνων, που οι ψυχές των ένα με τα κορμιά των είναι, των ποιητών εκείνων των ακραιφνών και των αχράντων, καθώς και των αδελφών αυτών Aγίων Πάντων.
Με συνειρμό τον πρόσφατο τυφώνα Σάντυ θα αναφέρω τη σημασία της σπείρας στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία αλλά και στην ινδική.Ο τυφώνας αποτελεί μια σπείρα με το κέντρο της στην ουσία ένα κενό,όπου επικρατεί απόλυτη νηνεμία και καθαρός ουρανός. Ο δάσκαλος Μιχαήλ Άιβανχοφ παρακινούσε να διαβάζουμε πρώτα απ'όλα το μεγάλο βιβλίο της φύσης που ανοίγεται παντού μπροστά μας και ο Σωκράτης και οι μεγάλοι Ινδοί φιλόσοφοι όπως ο Ρανάνα-Μαχάρσι έλεγαν να μάθουμε πρώτα τον ΕΑΥΤΟ μας και μετά να αναζητήσουμε τον κόσμο.....
Η σπείρα λοιπόν είναι το πλησιέστερο φαινοτυπικά σύμβολο στον αρχέτυπο Εαυτό μας ,αυτό που είναι η μόνη πραγματικότητα και η αρχή των πάντων και απ'αυτό εκπορεύονται τα πάντα.Ήξεραν οι αρχαίοι πρόγονοι μας την μεγάλη μυστική της σημασία.Γι'αυτό την σχεδίαζαν παντού.Από τους ναούς και τις ασπίδες των πολεμιστών μέχρι τα μαλλιά των γυναικών και τα κοσμήματα τους. Ήταν παντού στη φύση.Και είχε πάντα 2 κατευθύνσεις.Τη δεξιόστροφη που θα λέγαμε ότι εκπορεύει την ουσία από το κέντρο της και την αριστερόστροφη που απορροφά τα πάντα ξανά μέσα της.όπως μια μαύρη τρύπα στο κέντρο ενός Γαλαξία όπως ο δικός μας που απορροφά όλη την ύλη ακόμη και το φώς. Αλλά ίσως από την άλλη πλευρά της η μαύρη τρύπα εκπορεύει το φως,τα υποατομικά σωματίδια,την ύλη για την κατασκευή νέων άστρων.Έτσι φαίνεται να δουλεύει και το σύμπαν.Εξέλιξη και μετά ενέλιξη,ΠΥΡ ΑΕΙΖΩΟΝ ΠΟΥ ΑΝΑΒΕΙ ΚΑΙ ΣΒΗΝΕΙ ΜΕ ΜΕΤΡΟ κατά τον σκοτεινό Ηράκλειτο. Η σπείρα λοιπόν και στην ινδική φιλοσοφία-θρησκεία αντιστοιχεί φαινοτυπικά στον Εαυτό το καθένα από εμάς ,όπως είμαστε αληθινά και τον παγκόσμιο Εαυτό τον Μπράχμα που στην ουσία είναι ο ίδιος άπειρος Εαυτός μας. Δεν είναι το άθροισμα των Εαυτών μας ο μεγάλος Εαυτός αλλά ο κάθε Εαυτός είναι ο μεγάλος Εαυτός.Όπως αριθμολεξικά : ΣΠΕΙΡΑ ΕΣΤΙ=ΑΙ ΣΠΕΙΡΑΙ. *Στην Εβραϊκή Καβάλα οι Σπείρες δεν είναι παρά οι εκπορεύσεις του Ρουάχ,του Αγίου Πνεύματος του Θεού,δηλαδή και καλούνται Σεφιρόθ.Είναι όπως είδαμε 10 τον αριθμό ,11 με την σκοτεινή Σπείρα-Σεφιρόθ,τη Ντάαθ. Με μοντέλο-μήτρα λοιπόν φτιάχνει η άπειρη δύναμη (sakti) του Εαυτού τα πάντα γύρω μας,όλο τον φαινομενικό κόσμο που αισθανόμαστε και νοούμε.Οι υπερχορδές,της μοντέρνας φυσικής φαίνεται να είναι το πρώτο ένδυμα,της σπείρας για να ακολουθήσουν τα υποατομικά και άλλα σωματίδια του θεού! Δυστυχώς ως ιερότατο σύμβολο η σπείρα αλλοιώθηκε από τους αδελφούς-λύκους με στρεβλώσεις τύπου μαιάνδρου,λαβύρινθους κ.α. ενώ απέκτησε και την κακή της έννοια ως ομάδα-συμμορία! Είναι όμως έργο της δύναμης-σάκτι και αυτό γιατί η απειρία του Εαυτού εκδηλώνεται και με αυτόν τον τρόπο. Αποτελεί άλλωστε το ερέθισμα για την αναζήτηση του Εαυτού.Είναι το απολύτως μη-ον-η Στέρηση του Αριστοτέλη,το έναυσμα για την βύθιση στη θάλασσα της αναζήτησης του Εαυτού μας.
Τελειώνοντας θα πούμε ότι δεν έγινε τυχαία διάσημο το έργο του Van-Gongh -Εναστρη Νύχτα αλλά και το ευφυές έργο του πατριώτη μας Πέτρου Βρελλή να δώσει κίνηση στις σπείρες του πίνακα! Πραγματικά, έργο υψηλού διαλογισμού!
Στην λύση του μυστηρίου με τους θανάτους 3.000 στρατιωτών του Ναπολέοντα οι οποίοι εντοπίστηκαν σε μαζικό τάφο στην Λιθουανία, προχώρησαν οι επιστήμονες.
Σύμφωνα με την Independent, τα οστά των ανδρών που έχασαν τη ζωή τους κατά την αποτυχημένη απόπειρά του Γάλλου ηγέτη τους να εισβάλει στη Μόσχα το 1812, φανερώνουν σύμφωνα με τους αρχαιολόγους του Πανεπιστημίου της Φλόριντα σημάδια πείνας.
Σύμφωνα με το Forbes, διάφορα κουμπιά τα οποία βρέθηκαν στο χώρο, ο οποίος ανακαλύφτηκε για πρώτη φορά στο Βίλνιους της Λιθουανίας το 2002, δείχνουν ότι πάνω από 40 Συντάγματα αποτελούσαν το στρατό του Ναπολέοντα όταν έκανε την απελπισμένη του επέλαση στην Ευρώπη.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, περίπου 500.000 άνδρες οι οποίοι αποτελούσαν το στρατό του Ναπολέοντα ξεκίνησαν την μακρά πορεία τους στην Μόσχα τον Ιούνιο του 1812, ωστόσο έξι μήνες μετά μόνο 40.000 είχαν επιζήσει.
Μόνο στο Βίλνιους, εκτιμάται ότι έχουν πεθάνει από υποθερμία, πείνα και τύφο γύρω στους 20.000 στρατιώτες.
Αυτή η αποτυχία θεωρείται πως ήταν η απαρχή της πτώσης του Ναπολέοντα από την εξουσία η οποία οδήγησε στην προσωρινή του εξορία το 1814, πριν από τη φυλάκισή του από τη Βρετανία μετά τη μάχη του Βατερλό το 1815, αναφέρεται επίσης στο δημοσίευμα.
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από τις μητροπόλεις. Έρχεται ως μία πρόσκαιρη και φαινομενικά ακίνδυνη λύση. Προσφέρει ένα αναγκαίο συμπλήρωμα στο εισόδημα ή βοηθάει να μειωθεί μία «πολυτελής» δαπάνη. Άλλοτε παίρνει τη μορφή του πρόσχαρου οικοδεσπότη, άλλοτε του οδηγού που δεν έχει πρόβλημα να σου φέρει τσιγάρα πριν σε παραλάβει. Φαίνεται ότι (σχεδόν) τα πάντα επιτρέπονται εδώ. Λένε, μαζί μας«ανήκεις παντούσ.1» ή μαζί «βρίσκουμε τον δρόμοσ.2». Οι μεσσιανικές αυτές δηλώσεις, που σίγουρα δεν μπορούν να γίνουν πιστευτές κυριολεκτικά, είναι πέρα για πέρα υποφερτές από την μεγάλη πλειοψηφία. Δηλώνουν, κάπως υπερβολικά η αλήθεια είναι, ότι εδώ θα βρεις καλύτερες τιμές, αμεσότερη και συνήθως φιλικότερη εξυπηρέτηση, 24/7. Εδώ και κάποια χρόνια, εταιρίες σαν την Uber και το AirBnb έχουν αλλάξει τον τρόπο που λειτουργούν αγορές και κλάδοι, μπορούν με ένα κουμπί να είναι διαθέσιμες για χρήστες/πελάτες, τοποθετούνται ως εξαιρετικοί ανταγωνιστές των παραδοσιακών επιχειρήσεων.
Κάτι όμως πηγαίνει λάθος. Οι πόλεις, είτε τα συμβούλια τους (σπανιότερα), είτε οι κάτοικοι, μοιάζουν να είναι «αχάριστοι» στην ευκολία και τις δυνατότητες που τους προσφέρουν. Στο Βερολίνο σ.3παραπονιούνται για την άνοδο των ενοικίων, στη Βενετίασ.4 λένε ότι τους πετάνε έξω από τη πόλη τους, διαδηλωτές στις ΗΠΑσ.5 και άλλου ζητούν να διαγράψουμε το Uber - αυτά είναι μόνα κάποια από τα παραδείγματα. Οι παραπάνω πλατφόρμες είναι κομμάτι αυτού που ονομάζεται «sharing economy», του οποίου μία πλήρης μετάφραση στα ελληνικά θα μπορούσε να είναι η οικονομία διαμοιρασμού υπηρεσιών.
Στο διαδίκτυο υπάρχουν αρκετά ρεπορτάζ για τις επιπτώσεις των πλατφορμών στις τοπικές κοινωνίες ή σε εργασιακές κατηγόριες. Για να συνεχίσουμε με τα παραδείγματα μας, αναφέρουμε την άνοδο των ενοικίων στις αστικές περιοχές με ισχυρή παρουσία Airbnb ή αντίστοιχα τις χαμένες δουλειές των οδηγών ταξί με την αύξηση της δυναμικής του Uber. Εδώ, λοιπόν, θα προσπαθήσουμε να εστιάσουμε περισσότερο στο τι είναι και στο τι θέλει να κάνει η οικονομία διαμοιρασμού.
Τέσσερις από τις πέντε μεγαλύτερες επιχειρήσεις σε κεφαλαιοποίηση παγκοσμίως ανήκουν σε αυτό που ονομάζεται ψηφιακή οικονομία και που κατάφερε σταδιακά να μετακυλήσει τη συγκέντρωση πόρων (με τις εμπορικές, πολιτικές και χρηματοοικονομικές τους πρακτικές) προς αυτήν έναντι παραδοσιακών βιομηχανικών επιχειρήσεων του προηγούμενου αιώνα . Αυτή η κίνηση έχει ανοίξει τη συζήτηση για το πως θα διαμορφωθεί ο σύγχρονος εργαζόμενος μέσα σε αυτές τις επιχειρήσεις (αυτό που θα ονομάσουμε ψηφιακή εργασία) και το τι συνεπάγεται για τις κοινωνίες μία τέτοια αλλαγή στο σύνολο της οικονομίας. Οφείλουμε να απαντήσουμε ή τουλάχιστον να ψηλαφίσουμε το ερώτημα του ποιος είναι ο ρόλος τους και πόσο μετασχηματίζουν αυτές οι πλατφόρμες την κοινωνική αναπαραγωγή.
Στον πρώτο τόμο του Κεφαλαίου ο Μαρξ ξεκινάει τη συζήτηση για τον καπιταλισμό ορίζοντας δυο βασικές πτυχές της έννοιας του εμπορεύματος: την αξία χρήσης και την ανταλλακτική αξία, διατυπώνοντας ότι ο «ο διπλός χαρακτήρας της εργασίας αποτυπώνεται στα εμπορεύματα» (σε ελεύθ. μετάφραση). Η εργασία κατά τον Μαρξ έχει έναν ανθρωπολογικό και έναν ιστορικό χαρακτήρα: σε όλες τις κοινωνίες η εργασία είναι η δραστηριότητα για την παραγωγή αγαθών (και υπηρεσιών) και για την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και αντίστοιχα παίρνει τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε κοινωνικής περιόδου (μισθωτή εργασία, δουλεία κοκ). Γράφει συγκεκριμένα, ότι «η εργασία στην οποία ενυπάρχει ανταλλακτική αξία είναι μία κοινωνικά καθορισμένη μορφή εργασίας» .
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του καπιταλισμού είναι ότι η εργατική δύναμη μετατρέπεται σε ένα εμπόρευμα το οποίο δεν ελέγχει τα μέσα και το αποτέλεσμα της παραγωγής και εξαναγκάζεται να δουλεύει υφιστάμενο την υπερεκμετάλλευση, την υφαρπαγή της υπεραξίας (τη διαφορά μεταξύ του μισθού και του τελικού προϊόντος) που παράγει καθώς και την αλλοτρίωση των εργαζομένων σε σχέση με, α) τον εαυτό τους, β) το αποτέλεσμα της εργασίας, γ) το αντικείμενο της εργασίας και δ) τα υλικά μέσα της εργασίας. Ο Μαρξ προσδίδοντας αυτές τις προϋποθέσεις για τον ορισμό της εργασίας στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, δεν άρει την ανθρωπολογική διάσταση της εργασίας όπως την ορίσαμε πιο πριν.
Η παραπάνω παρατήρηση νομίζω είναι σημαντική για να κατανοήσουμε το τι εμπεριέχεται στο φάσμα της ψηφιακής εργασίας. Νομίζω ότι μπορούμε να εντοπίσουμε μία πολύ σημαντική διαφοροποίηση της –λόγου χάρη σε σχέση με την βιομηχανική εργασία- στον ρόλο της ανθρωπολογικής διάστασης στο εσωτερικό της. Για τον διαχωρισμό της ανθρωπολογικής και της ιστορικής διάστασης της θα χρησιμοποιήσουμε από εδώ και στο εξής τους όρους ψηφιακή δραστηριότητα (μία, λόγω έλλειψης ορθότερης, όχι ιδανική απόδοση του όρου digital work) και ψηφιακή εργασία (αποδίδοντας το νόημα του όρου digital labour ή Arbeitσ.6).)
Δανειζόμενος ένα (απλοποιημένο) παράδειγμασ.7 των Fuchs και Sevignani που είναι αρκετά βοηθητικό:
«Σε έναν άνθρωπο αρέσει να διαβάζει βιβλία για την κηπουρική, αποκτά εξεζητημένη γνώση πάνω στο ζήτημα, εφαρμόζει αυτή τη γνώση διατηρώντας τον κήπο του. Η γνώση αυτή είναι αξία χρήσης με την έννοια ότι τον/την βοηθάει να οργανώσει τον κήπο του. Συνάντα καποιόν/α αλλόν/η με ανάλογη γνώση. Ανταλλάζουν ιδέες για τη κηπουρική. Κατά την μεταξύ τους διαδικασία επικοινωνίας, το σύνολο της γνώση που μοιράζεται ο ένας/μία δημιουργεί για τον άλλον/η ένα αντικείμενο που προσλαμβάνεται με τέτοιο τρόπο από τον άλλο, ώστε να δημιουργείται ένα νόημα, μία ερμηνεία τμημάτων του κόσμου. Με αυτό τον τρόπο τα νοήματα δημιουργούνται ως αξίες χρήσης και για τις δυο πλευρές- ο ένας/μία αντιλαμβάνεται κάτι για τον άλλον/η.»
Με βάση τα παραπάνω θα υπήρχαν δύο επιλογές για τους δυο φίλους/ες: είτε να συνεχίσουν δημιουργώντας αξίες χρήσεις ( έτσι συνεχίζει και το παράδειγμα, με τους δυο να δημιουργούν ένα κοινόχρηστο κήπο και ένα βιβλίο για τη κηπουρική) είτε να βρουν τρόπο να μετατρέψουν αυτήν την αξία χρήσης σε εμπόρευμα (όπως ορίζεται παραπάνω). Οι πλατφόρμες διαμοιρασμού επαληθεύουν την ανάλυση για το διπλό χαρακτήρα της εργασίας, και πολύ περισσότερο, το πλέον χειραφετητικό πρόταγμα της μαρξικής σκέψης, την αποδέσμευση από τη μισθωτή εργασία: η ψηφιακή δραστηριότητα εγγυάται την ψηφιακή εργασία αλλά τίποτα δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το αντίθετο θα ίσχυε. Το μόνο που επιτρέπει στην εργασία να επιβάλλεται της δραστηριότητας είναι το πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο- αυτό που δημιουργεί προβλήματα στο open web ή στις πλατφόρμες ανοιχτού κώδικα είναι οι τεχνολογικοί κολοσσοί, οι σχέσεις τους με τις κυβερνήσεις, η πλειάδα πόρων που διαθέτουν κοκ.
Μια αναδρομή στο πως προέκυψαν άλλωστε οι πλατφόρμες αυτές είναι ενδεικτική. Πρώτα γίνεται αντιληπτή η ταύτιση επιθυμίας και δυνατότητας για δωρεάν διακοπές με πλατφόρμες όπως το Couchsurfing και μετά (ή και ταυτόχρονα πολλές φορές) τίθενται οι περιφράξεις βλ. AirBnB. Αντίστοιχο είναι το πώς φτάσαμε από τα BBSesσ.8 στο Facebook και την παντοκρατορία του. Σίγουρα οι μεταβάσεις αυτές είχαν λόγους για τους οποίους έγιναν, ίσως να κάλυψαν και συγκεκριμένες ανάγκες, όμως εδώ δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε ένα μοτίβο.
Οι πλατφόρμες διαμοιρασμού σ.9δεν θα μπορούσαν να υφίστανται χωρίς να ικανοποιούν μία επιθυμία, χωρίς να είναι βολικές και εύχρηστες κοκ. Αυτό ωστόσο δεν συμβαίνει γιατί είναι κατασκευασμένες κατ΄ αυτόν τον τρόπο, αλλά πολύ περισσότερο, επειδή αποτελούν τα κυρίαρχα «οχήματα» ικανοποίησης αυτών. Πίσω τους αφήνουν πόλεις σε αναταραχή, κατοίκους εκτός γειτονιών, ανθρώπους χωρίς δουλειές.
Συγκεντρώνουν τρομακτικούς πόρους αυθύπαρκτα ως πλατφόρμες ή ως τρόπος συνάντησης, δεν λογοδοτούν, δεν ενδιαφέρονται ούτε για τους κατοίκους, ούτε για τους εργαζόμενους. Αναπτύσσουν ξεκάθαρα μονοπωλιακές στρατηγικές (λχ πέφτουν διαρκέστατα κάτω από το κόστος ή το μετακυλύουν κοκ), λειτουργούν στη βάση ικανοποίησης της ιδέας της ανάπτυξης μέσω της απόσπαση αξίας από τις τοπικές κοινωνίες. Γίνονται ολοένα και σκοτεινότερες, παρά τις δηλώσεις των οραμάτων τους και ολοένα πιο πεινασμένες.
Γι' αυτούς τους λόγους πιστεύω πως μπροστά μας έχουμε δυο αλληλένδετες επιλογές, αν θέλουμε να αντισταθούμε – η πρώτη είναι να οργανώσουμε εμείς τις ψηφιακές υπηρεσίες. Αυτό μπορεί να φαίνεται βουνό αλλά ήδη τέτοιες πρωτοβουλίες έχουν αρχίσει να δημιουργούνταισ.10. Και είναι σημαντικό ότι τα κινήματα που αναπτύσσονται αναζητούν και τέτοιες πρωτοβουλίες χωρίς να περιορίζονται στην καταγγελία. Τρόποι υπάρχουν: συνεργατισμός, σχεδιασμός στη βάση της κοινότητας, δημοκρατική λήψη αποφάσεων, ανοιχτά εργαλεία κοκ.
Η δεύτερη, η οποία φαίνεται πιο δύσκολη και σημαντική, είναι να αρνηθούμε την ευκολία, ακόμη και το σύντομο προσωπικό συμφέρον. Όχι για λόγους ηθικιστικούς ούτε από κάποια τεχνοφοβία. Αλλά γιατί δεν γίνεται να κάνουμε άλλο τα στραβά μάτια στη καταστροφή που δημιουργούν και κυρίως σε αυτή που πρόκειται να δημιουργήσουν αν μετατραπούν σε κυρίαρχο πρότυπο.
1. ↑ https://www.quora.com/What-is-Airbnbs-mission-vision-statement 2. ↑ https://www.quora.com/What-is-Ubers-mission-statement 3. ↑ http://airbnbvsberlin.com/ 4. ↑ https://www.theguardian.com/world/shortcuts/2016/sep/27/dont-look-now-venice-tourists-locals-sick-of-you-cruise-liners 5. ↑ http://www.independent.co.uk/news/world/americas/delete-uber-taxi-strike-donald-trump-muslim-immigration-ban-a7552251.html 6. ↑ Η λέξη arbeit έχει μεταφράστει τόσο ως δραστηριότητα (όπως το ορίζουμε εδώ) όσο και ως εργασία (work and labour αντίστοιχα). Χαρακτηριστική είναι η υποσημείωση του Engels στην αγγλική έκδοση του Κεφαλαίου «The English language has the advantage of possessing two separate words for these two different aspects of labour. Labour which creates use-values and is qualitatively determined is called 'work' as opposed to 'labour'; labour which creates value and is only measured quantitatively is called 'labour', as opposed to 'work'“ (Marx 1867, 138 7. ↑ What is Digital Labour? What is Digital Work? What’s their Difference? And why do these Questions Matter for Understanding Social Media? 2013, Christian Fuchs and Sebastian Sevignani 8. ↑ https://www.digitaltrends.com/features/the-history-of-social-networking/ “BBSes were often run by hobbyists who carefully nurtured the social aspects and interest-specific nature of their projects” 9. ↑ Σε αυτές δεν περιλαμβάνω τα social media , καθώς νομίζω ότι πρέπει να σταθούμε αρκετά στην ψηφιακή επικοινωνία, όπως κάνει πολύ καλά το δεύτερο τεύχος του Kaboom. http://kaboomzine.gr/kaboom-2-contents/ 10. ↑ Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του FairBnB, ενός δικτύου ακτιβιστών που φιλοδοξεί να δημιουργήσει μία διαδικτυακή πλατφόρμα ώστε να αντιστρέψει τις αρνητικές επιπτώσεις του AirBnB και το οποίο έρχεται στην Αθήνα τη Παρασκευή για να μας συστηθεί. Περισσότερα εδώ: https://www.facebook.com/events/768535566651888/
Πρώτο βήμα: κόβετε ένα κομμάτι φύλλου αλόης και το τρίβετε στα δόντια σας ώστε να αφαιρεθεί από το περίβλημα της.. (η μισό κουταλάκι του γλυκού).
Αμέσως μετά, κρατώντας την αλόη στο στόμα σας, βουρτσίζετε τα δόντια σας κανονικά με την οδοντόκρεμα σας. Ακολουθήστε την ενδεδειγμένη διαδικασία που ακολουθείτε ως συνήθως για το πλύσιμο των δοντιών σας. Σταδιακά τα δόντια σας θα γίνουν κατάλευκα ενώ το ωραίο αποτέλεσμα της εξαιρετικής λεύκανσης που θα προκύψει, θα φανεί από την πρώτη φορά. Προσοχή όμως! μην τρίβετε τα δόντια σας μόνο με την αλόη αλλά σε συνδυασμό με την οδοντόκρεμα σας! Εάν έχετε περιοδοντίτιδα τότε εκτός από λεύκανση, ενισχύετε και την γενικότερη υγεία των δοντιών σας. Η αλόη καταπολεμά την περιοδοντίτιδα και οπωσδήποτε εκτός από την επιτυχημένη λεύκανση που προσφέρει, ενισχύει την αντίσταση των ούλων σας στις πληγές.
Δεύτερο βήμα: Μετά το πλύσιμο των δοντιών σας, θα πάρετε μερικές σταγόνες βαλσαμέλαιο και θα το απλώσετε στα ούλα σας, σε όλα τα δόντια με τη σειρά. Μην παραλείψετε κανένα ούλο. Το βαλσαμέλαιο ή σπαθόλαδο, είναι ένα εκπληκτικό φάρμακο για το σταμάτημα των πληγών της στοματικής κοιλότητας και των ούλων. Ολοκληρώστε την διαδικασία απλώνοντας το και στη γλώσσα. Θα επαναλαμβάνετε πρωί και βράδυ. Αν κινδυνεύετε να χάσετε τα δόντια σας, αυτά τα δύο βήματα θα σας βοηθήσουν να τα σώσετε. Αν όχι, να ξέρετε πάντα ότι ακολουθείτε ένα ολοκληρωμένο σύστημα πρόληψης. Δεν έχετε να χάσετε τίποτα αν σας γίνει συνήθεια να φροντίζετε με αυτό τον τρόπο τα δόντια σας. Το αντίθετο εξασφαλίζετε την υγεία τους.
Να θυμάστε πάντα, ότι η περιοδοντίτιδα είναι σοβαρή νόσος. Δε σταματάμε τις επισκέψεις στο γιατρό. Εκείνος θα εκτιμήσει την κατάσταση των δοντιών σας. Όμως ακολουθώντας ένα τέτοιο σύστημα πρόληψης σαν αυτό που σας προτείνουμε, θα εκπλαγείτε ευχάριστα και οι δυό!
Ο Τάγης των Ετρούσκων και τα Θεία βρέφη της Γνώσης
ΤΑ ΤΑΓΗΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ Απόσπασμα από το βιβλίο: ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΥ ΛΥΔΟΣ «ΕΡΓΑ» ΝΤΟΡΕΤΑ ΠΕΠΠΑ «ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ» Με αφορμή το άρθρο το σχετικό με τα Ταγητικά Βιβλία, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ιχώρ» ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο Ιωάννης Λαυρεντίου Λυδός έζησε τον 5ο - 6ο αιώνα μ. α. χ. χ. και παρά το φόβο των... χριστιανών, κατάφερε να διασώσει στο «Ανθολόγιό» του, που η μετάφρασή του κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις ελληνικές εκδόσεις με το γενικό τίτλο «ΕΡΓΑ», κάποιες σημαντικές αρχαίες γνώσεις σχετικές τόσο με την Αστρονομία των Ελλήνων και των άλλων λαών της Αρχαιότητας, όσο και με τα μυστικά που χρησιμοποιούσαν οι ιερείς για την πρόγνωση των μελλόντων. Διέσωσε ακόμη αποσπάσματα από τα ιερά βιβλία της Ρώμης, που φυλάσσονταν στο Καπιτώλιο, όπως τα «Ταγητικά βιβλία», γραμμένα από μια αινιγματική προσωπικότητα, η οποία ονομαζόταν Τάγης και... δεν ανήκε στην ανθρώπινη φυλή!....
Όλα αυτά, αλλά και πολλά άλλα που αφορούν και το δικό μας άμεσο μέλλον, παρατίθενται στο προαναφερόμενο βιβλίο. Η μετάφραση του αρχαίου κειμένου είναι της Ντορέτας Πέππα, ενώ συμπεριλαμβάνεται και το πρώτο μέρος της μελέτης της συγγραφέως, με τίτλο: «Ένα μεγάλο ταξίδι – Από τον Ιωάννη Λυδό μέχρι το 2012 κι ακόμη πιο…» Η μελέτη ολοκληρώνεται σε ένα δεύτερο τόμο, που θα κυκλοφορήσει στις αρχές καλοκαιριού. Το «ταξίδι» αυτό εξετάζει τα γραφόμενα εντός του «Ανθολογίου» του Λυδού, επεξηγεί τα «σημεία» των καιρών, αρχής γενομένης από το κρίσιμο 2012, διερευνά την «ταυτότητα» του Τάγητος και την «καταγωγή» του και αναζητά τους απογόνους του ιστορικού αυτού προσώπου σήμερα.
Αλήθεια, γιατί ο πρόεδρος των ΗΠΑ, της ισχυρότερης χώρας του πλανήτη, υποκλίνεται και... προσκυνά τον Ακιχίτο, τον αυτοκράτορα της Ιαπωνίας;;!!!...
* * *
Ο ΤΑΓΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΛΗΔΟ Αρχίζουμε την περιήγησή μας στα «θεία» «εξωγήινα» βρέφη με την περιγραφή του Τάγητος, που μετέδωσε τη γνώση στους Ετρούσκους, μέσα από το αρχαίο ελληνικό κείμενο του Ιωάννη Λυδού:
Ο Ομπάμα προσκυνά τον Ακιχίτο, τον αυτοκράτορα της Ιαπωνίας
«Όσο για μας, για τους Ιταλιώτες λέω, ο Τάγης προηγείται της υπόθεσης αυτής (δηλαδή, της γνώσης), και εμείς μάθαμε μάλλον να επαναλαμβάνουμε τους λόγους του, παρά να κάνουμε χρήση της έννοιάς τους. Γιατί καθώς οι λόγοι του είναι συναφείς προς τις αρχαιότερες ονομασίες των λέξεων, είναι κάπως δύσκολο να τους παρακολουθήσεις και δεν είναι διόλου σαφείς.
Χρησιμοποιούμε, λοιπόν, και των υπολοίπων τις απόψεις, και του Τάρχωνα του θυοσκόπου και του Τάρκυτου του τελεστή και του Καπίτωνα του ιερέα, ώστε απ` όλα όσα έχουν όλοι αυτοί πει, να υφάνουμε μια σφαιρική και αρμονική σύνθεση του θέματός μας. Αλλά πρέπει πρώτα να εξιστορήσουμε ποιος ήταν αυτός ο Τάγης και ποιοι οι υπόλοιποι και να πούμε ότι ο ίδιος ο Τάγης, όπως λέει η παράδοση, εμπιστεύτηκε τα γραπτά του στα ιερά.
Ο Τάρχων, γιατί έτσι τον έλεγαν, υπήρξε άνδρας θυοσκόπος και ως τέτοιος μάς παραδίδεται από τις γραφές, ενώ ήταν ένας από εκείνους που δίδαξε ο Τυρρηνός ο Λυδός. Αυτά, βεβαίως, αναφέρονται στα γραπτά των Θούσκων (άλλη ονομασία των Ετρούσκων), όχι ακριβώς στους ίδιους εκείνους τόπους όπου εμφανίστηκε ο Εύανδρος ο Αρκάς. Όμως, και ο τύπος των γραμμάτων ήταν διαφορετικός, και δεν είναι διόλου γνωστά σ` εμάς αυτά τα ζητήματα. Γιατί συμβαίνει από τα απόρρητα και τα πλέον αναγκαία να μην έχει απομείνει μέχρι σήμερα τίποτα, ούτε καν σε λανθάνουσα κατάσταση. Μιλάει, λοιπόν, ο Τάρχων σχετικά με το σύγγραμμα (το οποίο ορισμένοι υποπτεύονται ότι είναι του Τάγητος, επειδή μέσα εκεί, στα πλαίσια μιας κάποιας διαλογικής συνομιλίας, ερωτά δήθεν ο Τάρχων, ενώ αποκρίνεται ο Τάγης ότι είναι πάντα πιστός στους ιερούς λόγους) και λέει ότι κάποτε, ενώ όργωνε, έτυχε να του συμβεί κάτι τόσο θαυμαστό, που δεν είχε ακουστεί ποτέ να έχει γίνει κάτι παρόμοιο σε καμιά εποχή.
Γιατί αναδύθηκε από το αυλάκι ένα παιδί, που φαινόταν σαν να είχε μόλις γεννηθεί, αν και δεν έδειχνε να έχει ανάγκη από δόντια ή από άλλα γνωρίσματα των ενηλίκων. Και ήταν, λοιπόν, το παιδί αυτό ο Τάγης, τον οποίο οι Έλληνες θεώρησαν πως ήταν ο χθόνιος Ερμής, κάτι που το αναφέρει και ο Πρόκλος, ο διάδοχος (διάδοχος στη διεύθυνση της Πλατωνικής Ακαδημίας,εννοείται). Και αυτό ειπώθηκε για να συγκαλύψει το θέμα με αλληγορικό τρόπο ο ιερατικός νόμος, επειδή προφανώς απαγορεύεται να γίνεται λόγος στους ανίερους περί των θειοτέρων πραγμάτων, αλλά άλλοτε μεν με μυθολογικό κι άλλοτε με παραβολικό τρόπο θα πρέπει να παραδίδονται αυτά. Γιατί αντί να μιλήσουν για μια τελειότατη ψυχή που υλοποιήθηκε χωρίς να έχει καμιά ανάγκη από τις οικείες σ` εμάς ενέργειες, είπαν πως νεογέννητο βρέφος από το αυλάκι αναδύθηκε. Και ο Τάρχων ο πρεσβύτερος (γιατί υπήρξε και νεότερος, ο οποίος εκστράτευσε στον καιρό του Αινεία) αφού υιοθέτησε το παιδί και το έφερε να μείνει στους ιερούς τόπους, αξίωσε απ` αυτό να μάθει κάτι από τα απόρρητα. Και επειδή το αίτημά του ικανοποιήθηκε, συνέγραψε βιβλίο με αυτά που ελέχθησαν, στο οποίο ο μεν Τάρχων θέτει τις ερωτήσεις του σ` αυτή τη γλώσσα, τη συνηθισμένη των Ιταλών γλώσσα, ο δε Τάγης αποκρίνεται, και επιμένει να αποκρίνεται έτσι, με γραφή αρχαία και όχι τόσο γνώριμη σ` εμάς. Ανεξάρτητα απ` αυτό και όσο μου ήταν δυνατόν, αντλώντας τη γνώση αυτή από τους Θούσκους και απ` όλους τους άλλους που την ερμήνευσαν, για τον Καπίτωνα μιλώ και τον Φοντήιο και τον Απουλήιο και τον Βικέλλιο και τον Λαβεώνα και τον Φίγουλο και τον Πλίνιο τον φυσικό, θα επιχειρήσω τώρα να τη μεταδώσω και σ` εσάς.
Επιθυμία μας είναι να μιλήσουμε σχετικά με τα ηλιακά και τα σεληνιακά επισκιάσματα (γιατί εκείνοι έτσι τις αποκαλούν τις διολισθήσεις των φώτων [ως φώτα εννοεί τον ήλιο και τη σελήνη], οι οποίες επιτελούνται κατά τη διάρκεια των εκλείψεων) να μιλήσουμε σχετικά με τους κομήτες και τις διαφορές τους, με τα αυλάκια που αφήνουν πίσω τους και με τους διάττοντες, σχετικά με τις αστραπές και τις βροντές και τους κεραυνούς και τους υπόλοιπους εναέριους τερατισμούς, και εκτός αυτών, σχετικά με τους σεισμούς και τους εμπρησμούς και τη μαντεία που απορρέει απ` αυτά, όχι για να ασχοληθούμε με τα φυσικά αίτια ή με τις συναφείς θεωρίες (επειδή μ` αυτές έχουν ασχοληθεί οι φιλόσοφοι) αλλά για να δούμε με ποιον τρόπο από τούτες εδώ τις διοσημείες μπορούμε ίσως να γνωρίσουμε εκ των προτέρων την έκβαση των μελλόντων να συμβούν.
Γιατί μας έχει παραδοθεί από την πολυμαθέστατη ιστορία ότι περισσότεροι ήλιοι, ίδιοι μ` αυτόν, και σελήνες εμφανίστηκαν, φαινόμενο που προκλήθηκε από την ανάκλαση εκείνων. Και λοιπόν, όχι πάνω από τον ήλιο ή από τη σελήνη, αλλά από τα πλάγια θεωρούν ότι συμβαίνει αυτό, πρόκειται για τη λεγόμενη αντιδίσκωση δηλαδή, η οποία γίνεται ή καθόσον ανατέλλουν τα φώτα ή καθόσον δύουν». * * *
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΞ ΟΥΡΑΝΟΥ «ΜΩΡΑ» (αποσπάσματα από τη μελέτη με τίτλο: «Ένα μεγάλο ταξίδι») Όλες οι αρχαίες θεολογικές και προγνωστικές παραδόσεις συνδέονταν κατά κάποιον τρόπο και όλοι οι ιερείς ή οι μάντεις του αρχαίου κόσμου μιλούσαν, λίγο πολύ, την ίδια “γλώσσα”. Εκτός από τους Έλληνες και τους Ετρούσκους, άλλες δυο σημαντικότατες πηγές συναφείς με το θέμα μας είναι η Χαλδαία με τους περίφημους και σεβαστούς για τη σοφία τους “μάγους”, δηλαδή τους ιερείς της, και, βεβαίως, η Αίγυπτος. Ας σημειώνουμε εδώ ότι εισηγητής της Αστρολογίας στην Αίγυπτο ήταν ένας άλλος Θεός, ο Θωθ, ο Ερμής των Ελλήνων, όπως μας λέει η παράδοση.
Πάλι ο Ερμής, λοιπόν, εδώ (βλ. στο κείμενο παραπάνω: Τάγης > Χθόνιος Ερμής), που εμφανίζεται, επίσης, ως ο μεταδίδων τη γνώση στους Αιγυπτίους. Σημειώνω ότι αναφέρονται δύο προσωπικότητες με την ίδια ονομασία: Θωθ – Ερμής, δηλαδή, ο αρχαιότατος, στον οποίο αποδίδεται ο περίφημος σμαράγδινος πίναξ και ο πιο κοντινός στους λεγομένους ιστορικούς χρόνους, ο Ερμής ο Τρισμέγιστος.
Οι αρχαίοι γνώριζαν, λοιπόν, ότι κάποιοι τούς είχαν παραδώσει τη γνώση. Το αφήνει αυτό να εννοηθεί ο Ησίοδος, ο Εμπεδοκλής κ.ά., αλλά και συγγραφείς σε νεότερους χρόνους, όπως π.χ. ο Πλούταρχος.
Αλλά και ο Αρχύτας ο Ταραντίνος στο έργο του “Αρμονικός” επαναλαμβάνει ό,τι ακριβώς μάς λέει ο Λυδός για τους “παλαιούς”: «Όλα μάς παραδόθηκαν, τα περί της ταχύτητας των άστρων και τα σχετικά με τις επιτολές και τις δύσεις τους και οι σαφείς γνώσεις περί αυτών, καθώς και τα περί της γεωμετρίας, των αριθμών και της σφαιρικότητας και βεβαίως και τα περί της μουσικής, γιατί όλα αυτά τα μαθήματα θεωρούμε πως είναι συγγενή μεταξύ τους».
Αλλά ποιοι ήταν αυτοί που παρέδωσαν αυτή τη γνώση; Ποιοι ήταν οι «παλαιοί», τελικά; Ή μάλλον τι ήταν; Για όλους τους «παλαιούς» δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, αλλά στο ζήτημα των πανάρχαιων Ιταλιωτών η μαρτυρία και η ιστορική καταγραφή είναι σαφέστατη!
Η ιστορία της “ανάδυσης” του Τάγητος εκ της χθονός και της παράδοσης της γνώσης μέσω των Ταγητικών Βιβλίων του (που ήταν υπαρκτά και φυλασσόμενα επί αιώνες στο Καπιτώλιο της Ρώμης, μαζί με τις Σιβυλλικές Γραφές της Ελληνίδας Κυμαίας Σίβυλλας, αποτελώντας αμφότερα τα ιερά βιβλία της Ρώμης) είναι ίσως η πιο παράξενη και αναπάντεχη πληροφορία για αποδεδειγμένες και τεκμηριωμένες επαφές ανθρώπων με μη ανθρώπινα όντα, μια πληροφορία (και όχι μύθος ή εικασία ή θρύλος) η οποία μάς παραδίδεται μέσα από το αστρογνωστικό και μεταφυσικό αυτό «Ανθολόγιο» του Λυδού.
Πώς ήταν, αλήθεια, αυτός ο Τάγης; Ήταν σαν ένα... μωρό νεογέννητο, διαβάζουμε. Χωρίς δόντια (γιατί δεν είχε, προφανώς, ανάγκη τροφής) και χωρίς κανένα από τα γνωρίσματα των... ενηλίκων, δηλαδή: μαλλιά (αφού τα περισσότερα μωρά γεννιούνται σχεδόν φαλακρά), τριχοφυΐα γενικά και... γεννητικά όργανα, βεβαίως! Τουλάχιστον, όπως είναι στην ωρίμανσή τους, αν και το υπονοούμενο του Λυδού είναι σαφές! Δεν θα πρέπει να διέθετε γεννητικά όργανα ο Τάγης!
Ο εξωγήινος του Ρόσγουελ
Η συγκεκριμένη περιγραφή δε μας είναι καθόλου άγνωστη σήμερα, αφού είναι ευρύτατα διαδεδομένη η φημολογία για κάποιους νανοειδείς γκρίζους, υπηρέτες κάποιων άλλων «άλιεν», ερπετοειδών συνήθως (έτσι λέγεται, τουλάχιστον από πολλούς), και έχοντες όψη «μωρού». Αυτά λέει η «παράδοση» της σύγχρονης «νεομυθολογίας» μας και παρά το γεγονός ότι εδώ θα μας απασχολήσει η παράδοση των αρχαίων μυθολογιών κυρίως, θα αναφερθούμε και σε κάποιες σύγχρονες εμπειρίες μας. Άλλως τε, αν παρατηρήσουμε π.χ. το ον που εμφανίζεται στο γνωστό βίντεο το οποίο υποτίθεται(;) ότι τραβήχτηκε στο Ρόσγουελ το 1947 (ακόμη και αν εν πολλοίς θεωρείται ως πλαστό το συγκεκριμένο οπτικοακουστικό υλικό) θα δούμε ότι η περιγραφή του Τάγητος είναι πολύ κοντά στην εικόνα του όντος, το οποίο δε διαθέτει, βεβαίως, γεννητικά όργανα. Από πού βγήκε ο Τάγης; Από τη γη, κατά τη διάρκεια του οργώματος, μέσα από το «αυλάκι», μας λέει το κείμενο του Λυδού.
Το όργωμα γίνεται με το αλέτρι. Και το αλέτρι, από πολλούς λαούς, θεωρείται σύμβολο της γονιμότητας. Στον Ινδικό “αρειανό μύθο” του Ράμα, όπως πληροφορούμεθα από το “Λεξικό των συμβόλων” του Σιρλό, ο ήρωας Ράμα παντρεύεται τη Σίτα (πιθανόν σχετιζόμενος με τη συγκεκριμένη σανσκριτική ρίζα και ο “σίτος”), δηλαδή το... αυλάκι του αγρού! Και τι προκύπτει από την όποια ένωση άρρενος – θήλυος; Ένα... μωρό!
Οι Ίνκας που κατοικούν στα βόρεια της Αργεντινής έχουν την παράδοση για ένα παράξενο νανοειδές πλάσμα, που το αποκαλούν Κούνι και υποστηρίζουν ότι όταν είχε αναδυθεί από τα χωράφια σε κάποιες άλλες εποχές, είχε μείνει για καιρό με τους προγόνους τους και τους είχε διδάξει διάφορα πράγματα! Ο Κούνι είναι ο Τάγης της Αμερικανικής ηπείρου, δηλαδή!
Κάποιοι άλλοι, επίσης Αμερικανοί, και συγκεκριμένα, οι Ινδιάνοι Ιροκουά πιστεύουν πως οι νάνοι αποτελούν φυσική αναγκαιότητα για τον πλανήτη και τον άνθρωπο, καθώς είναι υπεύθυνοι για την ομορφιά του γήινου τοπίου. Εκείνοι το χαράζουν και το σκαλίζουν, δημιουργώντας γκρεμούς, χαράδρες και βράχους, ενώ ταυτόχρονα προστατεύουν τον άνθρωπο από σκοτεινές υποχθόνιες δυνάμεις. Λέτε εκείνοι οι νάνοι, αυτοί οι μικροκαμωμένοι ανθρωποειδείς με τα χαρακτηριστικά μωρού, να χάραξαν τις γνωστές «διαστημικές» γραμμές στη Νάζκα; Και μήπως είναι οι ίδιοι σήμερα που χαράζουν τα παράξενα αγρογλυφικά; Πολύ πιθανόν!
Αλλάζουμε ήπειρο και χωροχρονικό συνεχές και λέμε τώρα ότι ο Νταγκόν, ο σημαντικότερος Θεός των Φιλισταίων ήταν υιός του Ουρανού, δηλαδή είχε έρθει από τον ουρανό και σύμφωνα με τις φιλισταϊκές παραδόσεις, ήταν εκείνος που επινόησε το άροτρο και δίδαξε την καλλιέργεια του σίτου. Γι’ αυτό ονομάστηκε Ζευς Αρότριος και τιμήθηκε ως Θεός. Τώρα... Νταγκόν - Ταγών - Τάγης... πολύ κοντά είναι όλα αυτά...
Αλλά και οι Κινέζοι είχαν τη συνήθεια να ξεκινά ο βασιλιάς τη θητεία του με όργωμα, επειδή ήθελαν να “σπείρει” ένα αξιόλογο έργο, που θα βοηθούσε τη χώρα να το “γεννήσει” και να βγάλει έτσι καρπούς. Οι πρακτικές αυτές, βέβαια, μπορεί να θεωρηθούν απλώς “αρχετυπικές”, καθώς η καρποφορία της γης και η ανθρώπινη γονιμότητα, όπως τονίζει και ο Τζ. Φρέιζερ στο «Χρυσό κλώνο», εμφανίζονται ως αλληλένδετες σε πάρα πολλές τελετουργικές πρακτικές και σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Άλλως τε, μετά το όργωμα, υπήρχε σε πολλούς λαούς η συνήθεια να τοποθετείται ένα υγιές μωρό πάνω στο χώμα για να το κάνει να “καρπίσει”. Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να αποδώσουμε τις παραπάνω αναφορές σε απλές συμπτώσεις “αρχετυπικής” καταβολής. Όμως, δε θα πρέπει παράλληλα να ξεχνάμε και το γεγονός ότι, συνήθως, το εθιμοτυπικό και ο θρύλος ξεκινούν από ένα πραγματικό γεγονός ή από μια μεταδοθείσα εμπνευσμένη και εμπράγματη “γνώση”. Αινιγματικές αναφορές, αλλά σχετιζόμενες απόλυτα με το θέμα μας, βρίσκουμε και σε πολλούς αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και συγγραφείς. Έτσι, ο Εμπεδοκλής λέει κάπου: “Μη σπέρνεις παιδιά στο αυλάκι”!
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το “μυστικό” αυτό περί οργώματος και όντων που ξεφυτρώνουν από το χώμα δεν ήταν διόλου άγνωστο στους άλλους λαούς, ούτε, βέβαια, και στους Έλληνες. Μάλιστα, οι Έλληνες ήταν εκείνοι που, ήδη παρόντες στην Ιταλία όταν “ξεφύτρωσε” ο Τάγης και ήδη συνεργαζόμενοι με τους συναδέλφους τους Ετρούσκους ιερείς, όπως μάς λέει ο Λυδός, είχαν σπεύσει να αποδώσουν στο “μωρό” την ιδιότητα του “Χθόνιου Ερμή”. Καταλαβαίνουμε για ποιους λόγους είχε γίνει αυτό, όχι γιατί δεν καταλάβαιναν οι ιερείς (οι διανοούμενοι εκείνου του μακρινού καιρού) ποιος (ή τι) ήταν ο Τάγης, βέβαια... Γιατί είναι προφανές ότι γνώριζαν πως δεν ήταν Θεός, αλλά… απλά ένα «άλλο» ον! Όχι Θεός, αλλά, πάντως, θειότερο ως ψυχή, πιο εξελιγμένο, δηλαδή, από τον άνθρωπο ον, και φυσικά, «άλλο»! Άλλο, alien, η ίδια λέξη, βέβαια!
Πέρα από τις αινιγματικές αναφορές που βρίσκουμε στον Εμπεδοκλή και σε άλλους, οι Έλληνες είχαν κι αυτοί τον δικό τους… Τάγητα, ο οποίος ήταν “βρέφος”, αλλά και... όφις (κάτι που θα τον ταύτιζε, ούτως ή άλλως, με τον Χθόνιο Ερμή, αφού όλοι οι χθόνιοι Θεοί σχετίζονται με όφεις και δράκοντες). Το ερπετικό αυτό μωρό ζούσε μες στο χώμα, αν και... προερχόταν από τα άστρα, μας λέει ο μύθος. Γαίας παις ειμί και ουρανού αστερόεντος… για όσους κατέχουν την εσωτερική γνώση των Ορφικών… Ποιος ήταν, όμως, εκείνος ο υποχθόνιος νάνος με τη διαστημική καταγωγή; Παραθέτουμε από την Ωγυγία του Σταγειρίτου αυτούσιο το κείμενο το αναφερόμενο στον ιδιαίτερο “Θεό” της Ήλιδας, τον Σωσίπολι. Γιατί περί αυτού πρόκειται: «Ο δε Σωσίπολις ήτον Θεός Έφορος και προστάτης των Ηλείων, δια την εξής αιτίαν` ότε εισέβαλλόν ποτε οι Αρκάδες εις την Ήλιδα, έχοντες πόλεμον μετά των Ηλείων, και οι Ηλείοι εξήλθον εις αντίστασιν, έρχεται τις γυνή προς τους στρατηγούς των Ηλείων, έχουσα παίδα νήπιον, και λέγει ότι εγέννησεν αυτή τούτον, και είδεν όνειρον να τον δώση σύμμαχον εις τους Ηλείους. Πιστεύσαντες δε οι στρατηγοί, έλαβον το βρέφος και έβαλον αυτό καταγής έμπροσθεν του στρατεύματος. Ότε δε εφώρμησαν οι Αρκάδες, μετεμορφώθη το βρέφος εις δράκοντα, και εξέπληξεν αυτούς τόσον, ώστε ετράπησαν εις φυγήν και ούτως ορμήσαντες οι Ηλείοι, ενίκησαν αυτούς κατά κράτος. Ο δε δράκων εμβήκεν εις την γην μετά την μάχην, και πλέον δεν εφάνη. Όθεν κτίσαντες οι Ηλείοι ναόν εις τον τόπον εκείνον όπου εμβήκε εις την γην, τον ετίμησαν ως Θεόν, ωνομάσαντες αυτόν Σωσίπολιν, επειδή έσωσε την πόλιν... Είχον δε το άγαλμα αυτού και εν τη πόλει εις οίκημα μικρόν, πλησίον του ιερού της Τύχης, εις ηλικίαν παιδός, χλαμύδα πεποικιλμένην με αστέρας έχον...»
Βρέφος, δράκων, μετάλλαξη, άστρα… τα συμπεράσματα δικά σας. Ίσως κάποια παράξενη και κομβική για την ύπαρξή μας αλήθεια του παρελθόντος (μάλλον και του παρόντος) να μην κρύβεται μόνο στις σουμεριακές δέλτους ή στις προφητείες των Μάγιας, αλλά να εμφανίζεται παντού. Και ήταν πάντα εκεί, μόνο που δεν τη βλέπαμε εμείς. Ο Σωσίπολις, βέβαια, δεν έχει το μονοπώλιο του ερπετοειδούς βρέφους στην αρχαία ελληνική παράδοση. Μην ξεχνάμε ότι και ο Εριχθόνιος ήταν άλλο ένα οφιόμορφο μωρό, που το είχε κρύψει η Θεά Αθηνά μέσα σε μια κίστη (καλάθι) και το είχε δώσει στις κόρες του Κέκροπα, του βασιλιά της Αττικής (μισός όφις κι αυτός) για να το φυλάνε, με την εντολή να μην ανοίξουν ποτέ το παράξενο εκείνο «πακέτο». Αναφέρουμε, επίσης, το ευτράπελο επεισόδιο του ήρωα Ηρακλή με τους νάνους Κέρκοπες, που προσπάθησαν να τον ληστέψουν, όσο ο ήρωας βρισκόταν στις ακτές της Λυδίας. Πάλι Λυδία, Ιταλία, Ετρούσκοι κ.λ.π., καθόσον βλέπουμε. Επανερχόμενη, λοιπόν, μέσω… Λυδίας στην Ετρουσκική – Ιταλιώτικη παράδοση, θα πω ότι και οι Θεοί Πάλικοι ήταν άλλη μια αξιοπερίεργη σχετική ιστορία. Οι Πάλικοι ήταν Θεοί της Σικελίας, παιδιά του Διός και της νύμφης... Αίτνης, του ηφαιστείου δηλαδή, ή της Θαλίας (αιθάλη…), της κόρης του Ηφαίστου (η εμφάνιση όντων τύπου Τάγητος συνδέεται στενά με ηφαίστεια ή ηφαιστειογενείς περιοχές). Ο Ζευς φοβόταν την αντίδραση της Ήρας και παρακάλεσε τη Γαία να κρύψει την εγκυμονούσα νύμφη. Μιλάμε, δηλαδή, για το ηφαίστειο, που «κοιμόταν» μες στη γη. Αλλά δεν έμελλε να κοιμάται για πάντα. Όταν, λοιπόν, ξύπνησε... “ήνοιξε πάλιν η γη και εξήλθον δύο βρέφη”... Ονομάστηκαν Πάλικοι από το “πάλιν ικέσθαι”, επειδή επέστρεψαν πάλι. Άρα, ήταν γνωστή η εμφάνισή τους και από άλλες περιπτώσεις! Όλα αυτά συνέβησαν κοντά στην Κατάνη της Σικελίας. Θα πούμε, επιπλέον, ότι ναός των Παλίκων υπήρχε στην Έρυκα της Σικελίας, κοντά στο ηφαίστειο. Οι Πάλικοι θεωρούνταν ιδιαιτέρως θαυματουργοί και χρησμοδοτούσαν. Αλλά επειδή η Ελλάδα είναι παντού, θα εξετάσουμε τώρα και κάποιες επιπλέον παραδόσεις, που συνδέονται γλωσσολογικά και εννοιολογικά με τα καθ’ ημάς ελληνικά, αλλά και με το θέμα μας. Ας ανατρέξουμε πάλι στη γλώσσα μας και στις ελληνικές πηγές, λοιπόν, για να ρίξουμε λίγο περισσότερο φως στην υπόθεσή μας. Ο Όμηρος αναφέρει την έκφραση «όγμον ελαύνων». Όγμος ονομάστηκε η εν τάξει πορεία του ηλίου ανάμεσα στα ζώδια. Όγμος είναι, όμως, εν γένει παν το συρόμενον σε ευθεία γραμμή και βέβαια, πέρα από τις τροχιές των άστρων στο σύνολό τους, όγμος (από το «άγω», οδηγώ) είναι και η γραμμή των θεριστών στον αγρό, αλλά και η γραμμή του αρότρου, το αυλάκι! Αυλάκι, άστρα, ήλιος πάλι και πάλι, αλλά και… Όγμιος (Ogmios), δηλαδή ο κελτικός Θεός των Γαλατών, που τα χαρακτηριστικά του (Θεός της ευγλωττίας και ψυχοπομπός / χθόνιος) τον ταυτίζουν κυρίως με τον Ερμή, αν και το ότι φέρει ρόπαλο, θυμίζει βεβαίως και τον Ηρακλή. Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι ο Ερμής είναι πτερωτός Θεός… Επανερχόμεθα στο ζητούμενο, λοιπόν, αφού τον Τάγητα οι Έλληνες τον ταύτισαν με τον Χθόνιο Ερμή, τον Όγμιο δηλαδή, αυτόν που ακολουθεί το αυλάκι… Και ο οποίος, ως «θειοτέρα ψυχή» θα έπρεπε να έχει την ικανότητα και να πετάει. Ο Ερμής έχει φτερά, ας μην το ξεχνάμε! Όλα συνδέονται. Αλλά δε συγχέονται. Το θεϊκό πρότυπο προϋπάρχει, το εκδηλούμενο εκάστοτε συμβάν ενσαρκώνει μία όψη του αρχετύπου. * * *
ΠΕΡΙ ΝΑΝΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ Περνώντας, λοιπόν, τώρα στις παραδόσεις των ευρωπαϊκών λαών, βρίσκουμε ίχνη πολλών και διαφόρων “αλλόκοσμων” όντων, που είναι γενικώς γνωστά ως “στοιχειά” ή “ξωτικά”. Μια ιδιαίτερη υποκατηγορία είναι, βεβαίως, και οι αγαπημένοι των παραμυθιών νάνοι. Οι νάνοι (ας θυμηθούμε την “κλασική” απεικόνισή τους από την ταινία κινουμένων σχεδίων “Χιονάτη” του Γουόλτ Ντίσνεϋ) είναι, κατά τη λαϊκή παράδοση διαφόρων λαών της Ευρώπης, όντα μικρού μεγέθους, συνήθως κάπως παχουλά (σαν τα μωρά) και με μεγάλο κεφάλι (επίσης σαν τα μωρά).
Επιπλέον, μας παραδίδεται ότι σχετίζονται με τα ορυχεία, με τα μέταλλα και τους πολύτιμους λίθους, οπότε, ανήκουν, τρόπον τινά, στη δικαιοδοσία του Θεού της μεταλλουργίας Ηφαίστου, γι’ αυτό αναφερθήκαμε και στους Παλίκους, τους υιούς της Αίτνης. Είναι γνωστή, άλλως τε, η σχέση Τοσκάνης / Ετρουρίας, αλλά και Λήμνου (ιερής νήσου του Ηφαίστου) όπου έχει βρεθεί και η περίφημη Λημνία στήλη, στην οποία απεικονίζεται ένας οπλίτης και η γραφή επάνω της είναι, σύμφωνα με τους ερευνητές, ετρουσκική. Αλλά το θέμα μας τώρα είναι οι νάνοι της Ευρωπαϊκής / Τευτονικής παράδοσης, ας μην το ξεχνάμε. Διαβάζουμε στο “Λεξικό των Συμβόλων”: “Στις λαϊκές παραδόσεις και στη Μυθολογία, οι νάνοι εμφανίζονται ως αθώα όντα με δύστροπο χαρακτήρα και με ορισμένα παιδικά χαρακτηριστικά σχετικά με το μικρό τους ανάστημα, αλλά επίσης και ως προστατευτικές δυνάμεις ή Κάβειροι”! Οι Κάβειροι, οι Μεγάλοι Θεοί των Μυστηρίων της Σαμοθράκης, είναι, βεβαίως, παιδιά του Ηφαίστου!
Στη Γερμανική Μυθολογία αναφέρεται ότι οι νάνοι, στην αρχή της δημιουργίας του κόσμου, ήταν κάμπιες, που βρίσκονταν μέσα στο σώμα του γίγαντα Υμίρ. Δηλαδή, ήταν ενσωματωμένοι εντός της πρωτογονικής ύλης (όπως θα διαπιστώσουμε ευθύς αμέσως) και ως κάμπιες, μας θυμίζουν (αν και όχι απόλυτα) τον Σωσίπολι της Ήλιδας! Όταν ο Υμίρ σκοτώθηκε από τον Oντίν και τα αδέλφια του, η παράδοση λέει ότι οι Θεοί τού διαμέλισαν το σώμα και από τα κομμάτια του φτιάχτηκαν οι πλανήτες. Από ένα τέτοιο κομμάτι του Υμίρ φτιάχτηκε, φυσικά, και η Γη! Οι θεοί μεταμόρφωσαν τις κάμπιες σε νάνους, που προτίμησαν να παραμείνουν εντός της γης, ως υπόγεια πλάσματα. Η λαϊκή παράδοση των Ευρωπαίων μάς λέει πως πολλές φορές κρατούν μια κόκκινη κούπα που την ονομάζουν ταρνκάππε, η οποία και τούς καθιστά αόρατους στα ανθρώπινα μάτια!
Στη Σουηδία λέγονται «Άνθρωποι της Γης» και βοηθούν τους ανθρώπους στις γεωργικές τους εργασίες. Άροτρο, αυλάκι και τα συναφή… Είχαν ανεπτυγμένη την ικανότητα να κατασκευάζουν αντικείμενα, όπως κοσμήματα και όπλα, και μέσα από την τέχνη τους, δημιουργήθηκαν τα ιερά όπλα των θεών, όπως το δόρυ του Οντίν και το σφυρί του Θορ. Μήπως ο Ήφαιστος δεν είναι εκείνος, που στο εργαστήριό του φτιάχνει τα ιερά όπλα και αντικείμενα των Θεών;
Υπάρχουν πολλά είδη νανοειδών πλασμάτων, όμως. Νάνοι, Καλικάντζαροι, Μπράουνι, Κομπόλντ, Γνώμοι, Τρολ και ένα πλήθος από διάφορα άλλα υποχθόνια πλάσματα, ορισμένα όχι άτριχα, αλλά κατάμαυρα και τριχωτά, που αποτελούν τα στοιχειακά του ορυκτού βασιλείου της Γης, γνωστά στη Βόρεια Ευρώπη ως Σκοτεινά Ελφ (Dark Elves). Τα περισσότερα είναι μικροκαμωμένα πλάσματα με ανθρώπινα χαρακτηριστικά, που κινούνται ελεύθερα και ανεμπόδιστα, διαπερνώντας σκληρούς βράχους και σκοτεινές στοές. Δηλαδή, η φύση τους είναι εν μέρει άυλη και η παρουσία τους είναι συχνά αόρατη. Μεταφέρονται ταχύτατα, εντελώς αθόρυβα, οπουδήποτε θελήσουν, χρησιμοποιώντας την ικανότητά τους να διαπερνούν την ύλη.
Οι λαϊκές δοξασίες της Γερμανίας και της Αγγλίας είναι γεμάτες αφηγήσεις για μυστηριώδη πλάσματα, τα οποία οι μεταλλωρύχοι άκουγαν ή έβλεπαν συχνά(!), βαθιά μέσα σε απόμακρες στοές, να δουλεύουν, χτυπώντας και τρυπώντας τη Γη. Κάποια ήταν εχθρικά και μοχθηρά, ενώ κάποια άλλα τούς βοηθούσαν.
Οι περισσότεροι, όμως, νάνοι είναι κάποια ιδιόρρυθμα, καλόψυχα και μικροκαμωμένα όντα, που ζουν αιώνες, με το ίδιο πάντα παρουσιαστικό, και φθάνουν σε πολύ μεγάλη ηλικία. Οι Νάνοι αποφεύγουν τον Ήλιο και αγαπούν το φως της Σελήνης, των μικρών λυχναριών και των πυγολαμπίδων. Συνήθως κατοικούν κάτω από τη Γη, όπου δουλεύουν όλη τη μέρα, βαθιά μέσα στα ορυχεία τους. Επισκέπτονται την επιφάνεια της Γης τις νύχτες, αν όμως το ξημέρωμα τούς βρει εκεί μεταμορφώνονται σε πέτρα. Διακρίνονται για τηνεργατικότητά τους και μπορούν να κατασκευάζουν ο,τιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς. Είναι δυνατοί, πανούργοι και επιδέξιοι με τα μέταλλα, τις πέτρες, τα αντικείμενα και τις μηχανές, ενώ κατά παράδοση επιδίδονται με τεράστια επιτυχία στην κατασκευή μαγικών αντικειμένων.
Σε παλαιότερες εποχές, οι άνθρωποι πίστευαν ότι αυτά τα όντα ήταν οι αόρατοι σύντροφοι και βοηθοί τους. Και πραγματικά, τούς συναντάμε να βοηθούν τους ανθρώπους σε τεχνικές, γεωργικές και διάφορες άλλες εργασίες, αλλά και στην ανεύρεση χαμένων ζώων ή να προσφέρουν τροφή και θαλπωρή σε φτωχά παιδιά, λέγοντάς τους και ιστορίες παραμυθιών, αφού πάντοτε τρέφουν ιδιαίτερη αγάπη για τα παιδιά. Αγαπούν τα παιχνίδια, ιδιαίτερα εκείνα που μοιάζουν με «κρυφτό», τους χορούς, τα τραγούδια, αλλά και όλων των ειδών τις ζαβολιές. Κλέβουν καλαμπόκι ή κρασί από το κελάρι, κλέβουν ζώα, ενώ κάποτε αρπάζουν και μωρά (για να θυμηθούμε λίγο τις σύγχρονες απαγωγές ανθρώπων και ζώων από κάποια παράξενα «νανοειδή» όντα…). Κάνουν τους ανθρώπους να χάνουν πράγματα, όπως γυαλιά, βελόνες και κλειδιά, αργότερα όμως λύνουν τα «μάγια» και οι άνθρωποι βρίσκουν τα χαμένα πράγματα, ακόμα και σε διαφορετικά σημεία από εκεί που τα είχαν βάλει.
Στην Ανατολή τούς συναντάμε να δίνουν συμβουλές με ανθρώπινη ομιλία, βοηθώντας ταξιδιώτες στο δρόμο τους, ενώ στην Αρχαία Ελλάδα έχουν καταφύγια σε σταυροδρόμια (σχετίζονται άρα με την Εκάτη και τον υποχθόνιο κόσμο και εδώ) και να φροντίζουν υπαίθριους βωμούς. Πολλοί νάνοι ταυτοποιούνται συχνά με τα στοιχειακά των δασών, αν και αυτά τα στοιχειακά η αρχαία παράδοση τα παρουσίασε εν πολλοίς ως κάποια άλλα όντα, που στην Ιταλία ονομάζονταν Φαύνοι και στην Ελλάδα Σάτυροι ή Σειληνοί.
Είναι, όμως, τόσο άσχετα, άραγε, μεταξύ τους τα «νανοειδή μωρά» και οι «κατσικοπόδαροι χαρούμενοι αυλητές των δασών»; Ας το δούμε κι αυτό. Κάποτε, στην Ιταλία, πίστευαν πως η ηχώ στα βουνά ήταν το αγαπημένο παιχνίδι που έπαιζαν οι νάνοι στους θνητούς. Για το λόγο αυτό ονόμαζαν την ηχώ: «οι φωνές των νάνων». Και βεβαίως, εδώ δεν μπορούμε παρά να δούμε το μύθο του Πανός και της νύμφης Ηχούς... ΝΤΟΡΕΤΑ ΠΕΠΠΑ
