21 ΟΠΕΡΕΣ ΤΟΥ ΤΖΟΥΖΕΠΕ ΒΕΡΝΤΙ (ΜΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ GPOINTFVIEW)
Από το ιστολόγιο του Ν. Σαραντάκου "Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία"
Θα δημοσιεύσω σήμερα μια συνεργασία του φίλου μας του Τζι, την πρώτη για το 2025. Οι προηγούμενες συνεργασίες του είναι σχεδόν όλες λογοτεχνικές, σήμερα όμως κάνουμε μιαν εξαίρεση, διότι το θέμα είναι μουσικό.
Όπως ξέρουν οι τακτικοί θαμώνες του ιστολογίου, ο Τζι είναι δεινός βερντιστής, αγαπάει τις όπερες του Βέρντι (όπως επίσης και τον Ντίλαν και τον ΠΑΟΚ). Τις προάλλες, που τα λέγαμε στην Κυψέλη, κάπως έφτασε η κουβέντα στην όπερα, οπότε μου είπε ότι έχει πάψει πια να θεωρεί ότι ο Χορός μεταμφιεσμένων (Un ballo in maschera) είναι η καλύτερη βερντική όπερα, και αντίθετα τώρα δίνει αυτή τη θέση στον Ερνάνη.
Οπότε, ο Τζι μου είπε ότι έχει ένα κείμενο για 21 όπερες του Βέρντι, με μια σύντομη αναφορά για την κάθε μία. Επειδή κι εμένα μου αρέσει πολύ ο Βέρντι, αν και είμαι μπελκαντίστας και σταματάω στο 1860, τον παρακίνησα να μου το στείλει για το ιστολόγιο -κι έτσι γεννήθηκε το σημερινό άρθρο.
Οι 21 όπερες που παρουσιάζει ο Τζι αντιπροσωπεύουν τα 3/4 της οπερατικής παραγωγής του Βέρντι. Η κάθε μία ξεχωρίζει για κάποιο χαρακτηριστικό της. O Τζι τις παρουσιάζει σε χρονολογική σειρά, κι έτσι έχουμε κι ένα σκαρίφημα της ζωής του Τζουζέπε Βέρντι (1813-1901). Επίσης, για κάθε όπερα υπάρχει ένα γιουτουμπάκι με απόσπασμά της -συχνά αυτό που σχολιάζεται.
Εγώ δεν λέω άλλα, η σειρά του Τζι:
Οι 21 «πιο» όπερες του Βέρντι
Ο Τζιουζέπε Βέρντι ανέβασε 28 όπερες βέβαια, αλλά εδώ έχουμε μια διαδρομή που παραλείπει μερικές, χρονικά αλλά και τοπικά επειδή δεν είναι «πιο» κατά την κρίση μου
1. Η πιο παλιά…………………….Oberto, conte di Bonifacio, Milano 1839
Ο Βέρντι, με την στήριξη του πεθερού του και όχι μόνο, καταφέρνει να ανεβάσει στην Σκάλα του Μιλάνου την όπερα Ομπέρτο και να θριαμβεύσει. Κατά πολλούς χρησιμοποίησε την μουσική από την όπερα Ρότσεστερ που είχε συνθέσει, κατ’ άλλους όχι, κάτι που δεν θα το μάθουμε γιατί δεν έχει βρεθεί γραπτό με τις νότες του Ρότσεστερ. Οι φίλοι της μουσικής του Βέρντι στον Ομπέρτο θα ξεχωρήσουν δείγματα από τις όπερες που θα ακολουθήσουν
https://www.youtube.com/watch?v=20K1eKyCXG0&t=10s&ab_channel=gpointofview
- Η πιο αποτυχημένη………….Un giorno di regno, Milano1840
Η επιτυχία του έφερε κι ένα συμβόλαιο για δυο ακόμα όπερες και μια κωμική κατά προτεραιότητα. Αλλά η τύχη το έφερε όταν έπρεπε να συνθέσει μουσική κωμική να χάσει τα δυο παιδιά του κσι την γυναίκα του από την επιδημία χολέρας που υπήρχε στο Μιλάνο. Η αποτυχία της όπερας υπήρξε παταγώδης, ο συνθέτης αμφισβητήθηκε έντονα.
[Δικό μου σχόλιο: Σύμφωνα με το ChatGPT, είναι επίσης η συντομότερη σε διάρκεια όπερα του Βέρντι ]
https://www.youtube.com/watch?v=feuF3ZzesQ0&ab_channel=ArchiviMusicaSAN
- Η πιο επαναστατική………… Nabucco, Milano 1842
Απογοητευμένος ο Βέρντι είχε χάσει κάθε διάθεση για σύνθεση όταν του φόρτωσαν ένα λιμπρέτο και φτάνοντας σπίτι του το πέταξε κι αυτό άνοιξε με τους στίχους “Va pensiero, sull’ ali dorati”. Ηταν τα λόγια των εβραίων σκλάβων του Ναβουχοδονόσορα και ταίριαζαν με την κατάσταση των Ιταλών στην αυστριακή κατοχή ! Ο Βέρντι ξαναβρήκε τον οίστρο του, τελείωσε την όπερα Ναμπούκο σε χρόνο ρεκόρ για να προλάβει την σεζόν και κέρδισε την εκτίμηση του κοινού οριστικά και αμετάκλητα αφού όλοι οι Ιταλοί τραγουδούσαν το Βα πενσιέρο παρά την απαγόρευση από τους Αυστριακούς κυβερνώντες.
https://www.youtube.com/watch?v=GS6L_9xUT5E&t=1s&ab_channel=MusicalMaieutics
- Η πιο θρησκευτική……………I Lombardi alla prima crocciata, Milano 1843
Αν ο Ναμπούκο ακουμπούσε πολιτικά ζητήματα, οι Λομβαρδοί ήρθανε να θίξουνε και τα θρησκευτικά. Υπήρξε αντίδραση της εκκλησίας αλλά το αίτημά της στους Αυστριακούς για την απαγόρευση της όπερας δεν έγινε δεκτό. Το πρελούδιο της τρίτης πράξης είναι ένα δείγμα της τέχνης του Βέρντι.
https://www.youtube.com/watch?v=uyb8mBPSOns&ab_channel=FilarmonicadellaScala-Topic
- Η πιο δραματική ……………..Ernani, Venezia 1844
Έχοντας άλλο κύρος πλέον ο Βέρντι μπόρεσε να επιβάλει τον Ερνάνι του Ουγκό αντί του Κρόμβελ που ήταν η πρόταση του ιμπρεσάριου του θεάτρου. Ήταν στην ουσία η πρώτη «βερντική» όπερα που αποθεώθηκε παρότι δεν βρήκε έξοχους τραγουδιστές -θέλει τρεις βαρύτονους. Ο Ουγκό αρχικά ζήτησε η όπερα να ονομάζεται Il proscritto ( ο επικηρυγμένος) αλλά μετά από επίσκεψη του Βέρντι άλλαξε γνώμη.
https://www.youtube.com/watch?v=pta5zr8sXGg&t=24s&ab_channel=mioverdi
- Η πιο ρομαντική……………… I due Foscari, Roma 1844
Ίσως και η πιο αδικημένη όπερα του Βέρντι, στην σκια του θριάμβου του Ερνάνι δεν της δόθηκε η δέουσα προσοχή, παρότι θριάμβευσε όπου ανέβηκε.
- Η πιο εξωτική…………………..Alzira, Napoli 1845
Ψάχνοντας ίσως λίγο ποικιλία ο μαέστρος στράφηκε σ‘ ένα έργο του Βολταίρου που δεν είναι δράμα, αλλά έχει χάπυ έντ! Ξεχάστηκε γρήγορα.
https://www.youtube.com/watch?v=Bqjj0NeQ61I&ab_channel=Ram%C3%B3nVargas-Topic
- Η πιο πατριωτική……………. Attila, Venezia 1846
“Κατάκτησε όλο τον κόσμο, άσε την Ιταλία σε μένα», «Resti l’ Italia a me” φωνάζανε όλοι οι θεατές στους Αυστριακούς ακούγοντας στην όπερα τον Έτζιο να απευθύνεται στον Αττίλα, Όταν όντως δημιουργήθηκε η Ιταλία -λίγα χρόνια μετά- η όπερα ξεχάστηκε
https://www.youtube.com/watch?v=SUhfSMHXVpo&ab_channel=SanFranciscoOpera
- Η πιο θεατρική……………….. Macbeth, Firenze 1847
Ο Βέρντι ανέβαζε ως επί το πλείστον έργα γνωστών λογοτεχνών και η σειρά του Σέξπηρ είχε έρθει, όπως και η εποχή που οι κριτικοί είναι εναντίον του αλλά το κοινό τον αποθεώνει.
https://www.youtube.com/watch?v=iOtcFMg_Gdo&ab_channel=Edisoperedi
- Η πιο κλασσική………………..Luisa Miller, Napoli 1849
Ο Βέρντι αφού παρουσίασε όπερες σε Παρίσι, Λονδίνο και Ιταλία μεγαλώνοντας την «επικράτειά» του, αποφασίζει να επανέλθει στο μπελκάντο, το δυνατό του σημείο. Η Λουίζα Μίλλερ είναι σαν εισαγωγή στην Τραβιάτα.
https://www.youtube.com/watch?v=qd7y9T4jcTo&ab_channel=MetropolitanOpera
- Η πιο ποιοτική………………….Rigoletto, Venezia 1853
Ο χαρακτηρισμός ανήκει στον ίδιο τον Βέρντι. Ίσως το ωραιότερο 8λεπτο στην ιστορία της όπερας είναι η τετραφωνία.
https://www.youtube.com/watch?v=oMhB_jticKE&ab_channel=tmo
- Η πιο αναγνωρίσιμη …………Il Trovatore, Roma 1853
Ποιος δεν έχει ακούσει έστω μια φορά τον ύμνο των τσιγγάνων ;
https://www.youtube.com/watch?v=MdX3T_Kjcos&ab_channel=FredoniaOperaHouse
- Η πιο δημοφιλής …………….. La Traviata, Venezia 1853
Η δημοφιλέστερη όπερα όλων των εποχών ατύχησε στην πρεμιέρα της, αλλά η κλάση της αναδείχθηκε την επόμενη χρονιά στην ίδια πόλη, σε άλλο θέατρο και με νορμάλ κουστούμια ! Bασισμένη στην Κυρία με τις καμέλιες του Αλέξανδρου Δουμά υιού.
https://www.youtube.com/watch?v=3jC63ckkIa0&ab_channel=OperaLyrics
- Η πιο αντιστασιακή…………..Vespri Siciliani, Parigi 1855
Μετά το μπελκάντο, η πολιτική, στο Παρίσι ο Βέρντι ανεβάζει την σφαγή των Γάλλων από τους Ιταλους αντιστασιακούς στην Σικελία κάποιους αιώνες πριν.
https://www.youtube.com/watch?v=sH5QA1T5ToA&ab_channel=AClassicalTrove
- Η πιο πολιτική………………… Simone Boccanegra, Venezia 1857
Πολιτικά και όχι μόνο παιχνίδια για την εξουσία, κάτι ασορτί με την εποχή ανεβάζει ο Βέρντι, χωρίς επιτυχία. Πολλά χρόνια μετά ο Δημήτρης Μητρόπουλος ανέδειξε τις ομορφιές αυτής της όπερας.
https://www.youtube.com/watch?v=KrYMuVtGwbI&t=21s&ab_channel=RoyalBalletandOpera
- Η πιο μελωδική………………..Un ballo in Maschera, Roma 1859
Η τελευταία μπελκάντο όπερα του Βέρντι, κλείνει στην ουσία την ιταλική πλευρά του κι ανοίγει φτερά…
https://www.youtube.com/watch?v=tzGpQA0atNk&ab_channel=Makktha
- Η πιο ιστορική…………………La forza del destino, Petersburg 1862
Στη φωλιά του λύκου… ο Βέρντι παρουσιάζει όπερα στην Αγία Πετρούπολη, όπου κυριαρχούσε ο Βάγκνερ κι ο Μουσσόργκσκι. Θριαμβεύει !
https://www.youtube.com/watch?v=cOSj8J6JxGE&ab_channel=ESMTheory
- Η πιο φιλοσοφημένη………. Don Carlos, Parigi 1867
5 χρόνια μετά ο Βέρντι ανεβάζει τον Ντον Κάρλος με τις φιλοσοφικές απόψεις για την ζωή και την εξουσία. Διαφορετικό μουσικό ύφος πλέον.
https://www.youtube.com/watch?v=yNPxYQbBuDI&ab_channel=medici.tv
- Η πιο χλιδάτη………………… Αida, Cairo 1871
Το χρήμα κινεί το παν και η αμοιβή του Βέρντι για την όπερα στα εγκαίνια της διώρυγας του Σουέζ είναι εξωπραγματική. Η μεγαλειώδης παρέλαση του νικηφόρου στρατού και των αιχμαλώτων προσελκύει θεατές, η Αΐντα είναι από τοις πιο πολυπαιγμένες όπερες
https://www.youtube.com/watch?v=JXMdei-UTfw&ab_channel=FrysLan
- Η πιο παθιασμένη………….. Otello, Milano 1887
16 χρόνια μετά, μόνο ο Σέξπηρ μπορεί να ανάψει την φλόγα στον μαέστρο. Ίσως με τις αναπόφευκτες γεροπαραξενιές να νοιώθει κοντά στον Οθέλλο κι αποφασίζει να τον μελοποιήσει. Κι όμως η μουσική είναι τελείως ήρεμη κι ελάχιστα δραματική !
https://www.youtube.com/watch?v=xgcLd_-8y_g&ab_channel=ABAOBilbaoOpera
- Η πιο χαρούμενη……………..Falstaff, Milano 1893
6 χρόνια μετά γράφει -εν γνώσει του- την τελευταία όπερα, πάλι σε κείμενο του Σεξπηρ αλλά αυτή την φορά σε κωμωδία όπου όλοι βγαίνουν γελασμένοι, όπως συμβαίνει και στην ζωή !
Tutti gabbati !
https://www.youtube.com/watch?v=xb7-3VUESW0&ab_channel=skeptonomisthabilis
Από το ιστολόγιο του Ν. Σαραντάκου "Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου