Η εκπληκτική προέλευση της λέξης «κυβερνοχώρος»

 Η εκπληκτική προέλευση της λέξης «κυβερνοχώρος»

Του Δρ Oliver Tearle (Πανεπιστήμιο Loughborough)

Από πού προέρχεται η λέξη κυβερνοχώρος ; Η προέλευση αυτής της λέξης είναι λίγο πιο περίπλοκη από ό,τι συνήθως αναγνωρίζεται, επομένως αξίζει να εξετάσουμε την ιστορία του πώς ο κυβερνοχώρος έγινε «πράγμα». Και από πού προήλθε αυτό το πρόθεμα στον κυβερνοχώρο ;

Η απάντηση θα μας μεταφέρει στον κόσμο της επιστημονικής φαντασίας (όπως θα περίμενε κανείς), της avant-garde τέχνης (ίσως πιο εκπληκτικό) και της ναυτικής μηχανικής (ίσως ακόμα πιο εκπληκτικό).

Η ιστορία ξεκινά στην πραγματικότητα τον δέκατο ένατο αιώνα, τουλάχιστον αν θέλουμε πραγματικά να αποκαλύψουμε την προέλευση του κυβερνοχώρου και το πρόθεμα του κυβερνοχώρου . Το 1868, ένας Γάλλος μηχανικός με το όνομα Léon Farcot εφηύρε έναν αυτόματο έλεγχο για το πηδάλιο ενός ατμόπλοιου. Η Farcot βασίστηκε στην ιδέα της ανατροφοδότησης , ένα σύστημα που καθορίζει το χάσμα μεταξύ του επιθυμητού αποτελέσματος και της πραγματικής κατάστασης και επιδιώκει να περιορίσει το χάσμα μέχρι να μηδενιστεί. Για ένα ατμόπλοιο, αυτό σήμαινε ότι η πίεση του ατμού θα σταματούσε όταν το πλοίο έφτανε στην επιθυμητή θέση.

Αλλά στον εικοστό αιώνα, η εμφάνιση πιο προηγμένων ηλεκτρονικών συσκευών επέτρεψε σε αυτή την αυτόματη διαδικασία να γίνει πιο εκλεπτυσμένη και πολύπλοκη (και ακριβής). Μέχρι το 1948, ένας Αμερικανός μαθηματικός ονόματι Norbert Wiener είχε αναπτύξει ένα εξελιγμένο μαθηματικό σύστημα για τον προσδιορισμό του χειρισμού της ανάδρασης.

Αυτό εγκαινίασε έναν νέο κλάδο της επιστήμης που ονομάστηκε κυβερνητική , που ονομάστηκε από τον ίδιο τον Wiener από το αρχαίο ελληνικό κυβερνήτης που σημαίνει «πηδάλιο». Είναι ενδιαφέρον ότι η ίδια ρίζα, η ελληνική κυβερνᾶν που σημαίνει «κατευθύνω», είναι επίσης η πηγή των λέξεων κυβερνώ και κυβερνώ , γιατί το να κυβερνάς σημαίνει να οδηγείς την κοινωνία σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Η νομισματοκοπία του Wiener είχε νόημα επειδή το αυτοματοποιημένο σύστημά του ελέγχει το πηδάλιο του πλοίου με τον ίδιο τρόπο που θα έκανε ένας πηδαλιούχος ή τιμονιέρης σε παλαιότερες εποχές. Όπως το αυτοματοποιημένο σύστημα, ένας τιμονιέρης ελέγχει τη θέση του πλοίου και προσαρμόζει ανάλογα το πηδάλιο μέχρι το σκάφος να βρίσκεται στη σωστή θέση.

Αλλά η λέξη κυβερνητική του Wiener δεν προοριζόταν απλώς να αναφέρεται στα κυριολεκτικά πλοία και στα ηλεκτρονικά συστήματα που αναπτύχθηκαν για να τα κατευθύνουν. Όπως έγραψε, η κυβερνητική αναφέρεται σε «όλο το πεδίο του ελέγχου και της θεωρίας της επικοινωνίας, είτε στη μηχανή είτε στο ζώο.

Περιέργως, αν και δίνουμε στον Wiener τα εύσημα για τη δημιουργία της λέξης, αυτό που έκανε πραγματικά ήταν να την εισήγαγε στα αγγλικά και να την εφαρμόσει σε ένα νέο πεδίο της επιστήμης της επικοινωνίας. Όπως επισημαίνει η Julia Cresswell στο The Oxford Dictionary of Word Origins , οι Γάλλοι είχαν χρησιμοποιήσει τον όρο cybernétique 110 χρόνια νωρίτερα για να αναφερθούν στην τέχνη της διακυβέρνησης.

Αλλά ήταν η από κοινού επιλογή αυτού του όρου από τον Wiener που θα επηρέαζε τη δημιουργία μεταγενέστερων όρων στον κυβερνοχώρο , συμπεριλαμβανομένου του cyberpunk (1983), του cybersex (1991) και, φυσικά, του κυβερνοχώρου .

Πότε όμως δημιουργήθηκε ο κυβερνοχώρος ; Και από ποιον;

Το άτομο που συνήθως λαμβάνει τα εύσημα είναι ο συγγραφέας που έχει κάνει πιθανώς περισσότερα από κάθε άλλον για να φανταστεί την εποχή μας, με την εξάρτησή του από το διαδίκτυο, τα smartphone και τα υπόλοιπα. Το όνομά του είναι William Gibson (γεννημένος το 1948), ένας Αμερικανός συγγραφέας αυτού που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «επιστημονική φαντασία» ή, μάλιστα, «cyberpunk». Ο Gibson είναι αναμφίβολα ο πιο διάσημος συγγραφέας του cyberpunk στον κόσμο.

Ο Γκίμπσον ξεκίνησε την καριέρα του γράφοντας διηγήματα στις αρχές της δεκαετίας του 1980, αν και ήταν το ντεμπούτο του μυθιστόρημα Neuromancer , που δημοσιεύτηκε το 1984, που τον έβαλε πραγματικά στον λογοτεχνικό χάρτη. Τα βιβλία του δένουν ξεκάθαρα με ταινίες όπως το The Matrix , όπου ολόκληρες πραγματικότητες φαίνεται να προσομοιώνονται μέσω της τεχνολογίας. Αν και ο Γκίμπσον δεν ασχολήθηκε με αυτήν την ταινία, μπορούμε να εντοπίσουμε τις ίδιες ιδέες και στις δύο.Και είναι ο Gibson που συνήθως αναφέρεται ως ο συγγραφέας που επινόησε τη λέξη κυβερνοχώρος . Πράγματι, ακόμη και το Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης υποστηρίζει ότι η λέξη ήταν «Προφανώς επινοήθηκε από τον Γουίλιαμ Γκίμπσον» και μας οδηγεί σε μια παράθεση από το διήγημα του Γκίμπσον το 1982 «Κάψιμο του Chrome».

Ο Gibson αναμφίβολα έκανε δημοφιλή τον όρο, αλλά στην πραγματικότητα είχε ήδη επινοηθεί. Για τον όρο κυβερνοχώρος εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις εικαστικές τέχνες στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν μια Δανή καλλιτέχνης ονόματι Susanne Ussing (1940-1998) και ο σύντροφός της, ο αρχιτέκτονας Carsten Hoff (γεν. 1934), εξέθεσαν μαζί με το όνομα Atelier Cyberspace . Με αυτό το όνομα δημιουργήθηκαν δύο εγκαταστάσεις για «αισθητηριακούς χώρους» που επηρεάστηκαν από την ανθρώπινη συνεισφορά και την ανθρώπινη κίνηση.

Φυσικά, το διαδίκτυο δεν υπήρχε τη δεκαετία του 1960 όταν δημιουργήθηκε το Atelier Cyberspace. Ο παγκόσμιος ιστός βρισκόταν ακόμα πάνω από δύο δεκαετίες μακριά, και ακόμη και το πρώιμο πρωτότυπο των ΗΠΑ γνωστό ως «διαδίκτυο» θα εμφανιζόταν μόνο στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Αντίθετα, το είδος του «Κυβερνοχώρου» που φαντάζονταν οι Ussing και Hoff ήταν ένας φυσικός χώρος παρά κάποιο εικονικό επίπεδο: ο τρόπος που συνήθως ερμηνεύουμε τον κυβερνοχώρο τώρα.

Έτσι, ο Gibson μπορεί να μην είχε αρχικά τον όρο –όπως ακριβώς ο Norbert Wiener δεν ήταν ακριβώς ο πρώτος που βρήκε το «cybernetic»– αλλά ήταν ο πρώτος που τον εφάρμοσε στον εικονικό ή «διαδικτυακό» κόσμο στον οποίο αναφερόμαστε όποτε χρησιμοποιούμε τη λέξη κυβερνοχώρος τώρα. Και αν δεν έχετε διαβάσει το έργο του William Gibson, αξίζει τον χρόνο σας. Και γιατί να μην ξεκινήσετε με το «Burning Chrome» και τη συλλογή ιστοριών στην οποία δίνει το όνομά της αυτή η ιστορία;

https://interestingliterature.com/

Το βρήκα στο: https://vequinox.wordpress.com/