Σινάνη Αικατερίνη

Τις χρησιμοποιείτε καθημερινά, γνωρίζετε όμως πόσο συχνά πρέπει να πλένονται για να είστε ασφαλείς;

Οι περισσότεροι άνθρωποι πλένουν τις πετσέτες μία φορά την εβδομάδα, ενώ μελέτη σε 100 άτομα διαπίστωσε ότι περίπου το 30% τις πλένουν μία φορά το μήνα.

Παρόλο που οι χνουδωτές ίνες της πετσέτας δεν παρουσιάζουν σημάδια βρωμιάς, αποτελούν έδαφος αναπαραγωγής για εκατομμύρια μικρόβια.

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι πετσέτες μπορούν γρήγορα να μολυνθούν με βακτήρια που βρίσκονται συνήθως στο ανθρώπινο δέρμα, αλλά και με εκείνα που βρίσκονται στo έντερό μας.

Ακόμα και μετά το πλύσιμο, το σώμα μας εξακολουθεί να είναι καλυμμένο με μικρόβια, δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι όταν σκουπιζόμαστε, κάποια από αυτά μεταφέρονται στην πετσέτα μας.

Όμως τα μικρόβια που επιβιώνουν στις πετσέτες προέρχονται και από άλλες πηγές - μύκητες και βακτήρια που μεταφέρονται με τον αέρα και μπορούν να εγκατασταθούν στις ίνες της πετσέτας, ενώ είναι κρεμασμένες στο μπάνιο.

Κάποια από τα βακτήρια προέρχονται ακόμη και από το νερό το οποίο έχουμε χρησιμοποιήσει για να πλύνουμε τις πετσέτες.

Στην Ιαπωνία, κάποια νοικοκυριά επαναχρησιμοποιούν το νερό του μπάνιου που έχει απομείνει, για πλύσιμο την επόμενη μέρα. Μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου της Τοκουσίμα (Ιαπωνία) διαπίστωσε ότι, ενώ με τον τρόπο αυτό εξοικονομείται νερό, πολλά από τα βακτήρια που βρέθηκαν στο χρησιμοποιημένο νερό του μπάνιου, μεταφέρονται στη συνέχεια στις πετσέτες και τα ρούχα μετά το πλύσιμο.

Για όσους αφήνουν τις πετσέτες να στεγνώσουν στον ίδιο χώρο με την τουαλέτα, τα νέα είναι δυσάρεστα, καθώς κάθε φορά που χρησιμοποιούν το καζανάκι, πιθανώς μεταφέρονται στις πετσέτες βακτήρια από την τουαλέτα.

Με την πάροδο του χρόνου αυτά τα μικρόβια μπορεί να αρχίσουν να σχηματίζουν βιομεμβράνες στις πετσέτες, οι οποίες μπορεί να αλλάξουν ακόμη και την εμφάνιση των πετσετών.

Μετά από δύο μήνες, ακόμη και με τακτικό πλύσιμο, τα βακτήρια που ζουν στις ίνες της βαμβακερής πετσέτας αρχίζουν να θαμπώνουν την εμφάνιση του υφάσματος. Η συνολική ποσότητα και τα είδη των βακτηρίων εξαρτώνται από τις συνήθειες πλυσίματος στο νοικοκυριό.

Το ερώτημα είναι, πόσο πρέπει να ανησυχείτε για τα βακτήρια που ζουν στις πετσέτες σας;

Το θέμα του πλυσίματος των πετσετών μπορεί να φαίνεται ασήμαντο, αλλά η Ελίζαμπεθ Σκοτ, καθηγήτρια βιολογίας και συνδιευθύντρια του Κέντρου Υγιεινής και Υγείας στο Σπίτι, στη Βοστώνη των ΗΠΑ, αναφέρει: «Δεν υπάρχουν μόνο στις πετσέτες. Οτιδήποτε μάς προκαλεί βλάβη σε μια πετσέτα, είναι πιθανό να έχει προέλθει από έναν άνθρωπο».

Πράγματι, υπάρχουν έως και 1.000 διαφορετικά είδη βακτηρίων που ζουν στο δέρμα μας μαζί με πολλούς ιούς και μύκητες. Τα περισσότερα από αυτά είναι φιλικά, καθώς μάς προστατεύουν από μολύνσεις από άλλα λιγότερο φιλικά βακτήρια, διασπώντας ορισμένες από τις χημικές ουσίες που συναντάμε στην καθημερινότητα και παίζοντας σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του ανοσοποιητικού μας.

Πολλά από τα βακτήρια που επιβιώνουν στις πετσέτες, είναι τα ίδια είδη που υπάρχουν στο δέρμα μας αλλά και στα περιβάλλοντα στα οποία ζούμε.

Σε αυτά περιλαμβάνονται είδη βακτηρίων όπως τα Staphylococcus και Escherichia coli, τα οποία βρίσκονται συνήθως στο ανθρώπινο έντερο, αλλά και τα βακτήρια Salmonella και Shigella, τα οποία αποτελούν κοινές αιτίες τροφιμογενών νοσημάτων και διάρροιας.

Κάποια από αυτά τα βακτήρια είναι ευκαιριακά παθογόνα, δηλαδή είναι αβλαβή, εκτός αν βρεθούν σε ένα σημείο όπου μπορούν να προκαλέσουν βλάβη, όπως ένα κόψιμο, οπότε αναπτύσσουν την ικανότητα να παράγουν τοξίνες ή να μολύνουν άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε τις πετσέτες και όσο περισσότερο μένουν υγρές, τόσο πιο φιλόξενες γίνονται για τα μικρόβια.

Το δέρμα μας αποτελεί επίσης έναν φυσικό φραγμό κατά των λοιμώξεων. Είναι η πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στα βακτήρια και άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς, οπότε η μεταφορά βακτηρίων από μια πετσέτα στο δέρμα μας δεν πρέπει να μας ανησυχεί ιδιαίτερα. Υπάρχουν όμως κάποιες ενδείξεις ότι το πλύσιμο, το τρίψιμο και το στέγνωμα με μια πετσέτα μπορεί επίσης να διαταράξει τη λειτουργία του φραγμού του δέρματος.

Ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα εμφανίζεται όταν μαζεύουμε δυνητικά επιβλαβή μικρόβια πάνω στα χέρια μας καθώς τα στεγνώνουμε πριν αγγίξουμε το στόμα, τη μύτη και τα μάτια μας. Και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι πετσέτες που χρησιμοποιούμε πιο συχνά για τα χέρια μας, χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Οι πετσέτες κουζίνας, οι οποίες χρησιμοποιούνται για τα πιάτα, τα χέρια και τις επιφάνειες, είναι επίσης πηγή εξάπλωσης των τροφιμογενών παθογόνων μικροοργανισμών.

Οι γαστρεντερικές λοιμώξεις που οφείλονται στη σαλμονέλα, τον νοροϊό και το E. coli, «μεταδίδονται όλες μέσω των πετσετών», σύμφωνα με τη Scott. Μελέτες έχουν διαπιστώσει επίσης, ότι ιοί όπως ο Covid-19 μπορούν να επιβιώσουν στο βαμβάκι για έως και 24 ώρες, αν και η μετάδοση μέσω της επαφής με μολυσμένες επιφάνειες δεν θεωρείται ότι είναι ο κύριος τρόπος εξάπλωσης του ιού.

Άλλοι ιοί που μεταδίδονται με την επαφή, όπως ο ιός mpox, μπορεί να αποτελούν μεγαλύτερο κίνδυνο και οι ειδικοί συνιστούν αποφεύγεται η κοινή χρήση πετσετών και σεντονιών με άτομα που έχουν μολυνθεί.

Έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι οι ιοί των ανθρώπινων θηλωμάτων, οι οποίοι αποτελούν κοινή αιτία κονδυλωμάτων, μπορούν επίσης να μεταδοθούν μέσω της κοινής χρήσης πετσετών.

Ο κίνδυνος μετάδοσης λοιμώξεων από επαναχρησιμοποιούμενες πετσέτες, είναι ένας λόγος για τον οποίο τα νοσοκομεία και οι δημόσιες τουαλέτες τείνουν πλέον να χρησιμοποιούν χάρτινες πετσέτες μιας χρήσης και στεγνωτήρες με αέρα, αν και τα στοιχεία δεν είναι πειστικά σχετικά με το ποια από αυτές τις επιλογές είναι καλύτερη.

Είναι σαφές ότι όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε τις πετσέτες και όσο περισσότερο παραμένουν υγρές, τόσο πιο φιλόξενο περιβάλλον για τα μικρόβια γίνονται, αυξάνοντας την πιθανότητα ανάπτυξης επιβλαβών μικροβίων πάνω τους.

Η προσοχή στην υγιεινή των πετσετών μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση ενός από τα σημαντικότερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ο πλανήτης, σύμφωνα με την Scott και τους συναδέλφους της.

Τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια, όπως ο MRSA (Ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη χρυσίζων σταφυλόκοκκος), μπορούν να μεταφερθούν με την επαφή με μολυσμένα αντικείμενα.

Ο Jean-Yves Maillard, καθηγητής φαρμακευτικής μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, λέει ότι πρακτικές όπως το τακτικό πλύσιμο των πετσετών μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των βακτηριακών λοιμώξεων και με τη σειρά τους στη μείωση της χρήσης αντιβιοτικών. «Η οικιακή υγιεινή έχει να κάνει με την πρόληψη, και η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία», λέει ο Maillard.

Πόσο συχνά πρέπει λοιπόν να πλένουμε τις πετσέτες μας;

Η Scott προτείνει να πλένουμε τις πετσέτες μία φορά την εβδομάδα. Ωστόσο, αυτή η σύσταση δεν αποτελεί σταθερό κανόνα.

«Δεν ισχύει φυσικά αν κάποιος είναι άρρωστος, κάνει εμετό και διάρροια», λέει.

«Οι ασθενείς πρέπει να έχουν τη δική τους πετσέτα και αυτές οι πετσέτες πρέπει να πλένονται σε καθημερινή βάση. Αυτό ονομάζεται στοχευμένη υγιεινή».

Η στοχευμένη υγιεινή είναι μια προσέγγιση διαχείρισης κινδύνου στην υγιεινή, η οποία επικεντρώνεται στις στιγμές και στους χώρους όπου οι πρακτικές αυτές είναι ζωτικής σημασίας.

Σύμφωνα με την Scott, οι πετσέτες απαιτούν πιο ζεστό (40-60C) νερό και μεγαλύτερο χρόνο πλύσης από τα περισσότερα οικιακά υφάσματα, συχνά με την προσθήκη αντιμικροβιακών απορρυπαντικών. Τα απορρυπαντικά βοηθούν στην αποτροπή της προσκόλλησης βακτηρίων στα υφάσματα και στην αδρανοποίηση ορισμένων ιών.

Φυσικά, το συχνό πλύσιμο σε υψηλές θερμοκρασίες έχει περιβαλλοντικό κόστος.

Για πλύσεις σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, η προσθήκη ενζύμων ή χλωρίνης μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση των μικροβίων στις πετσέτες.

Μελέτες έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός απορρυπαντικού και απολυμαντικού στην πλύση και το στέγνωμα των πετσετών στον ήλιο, ήταν ο πιο αποτελεσματικός τρόπος στη μείωση του βακτηριακού και μυκητιασικού φορτίου.

Πηγή: BBC

https://www.onmed.gr/