Μιχάλης Θερμόπουλος

Ο στοματικός έρπης είναι μια κοινή ιογενής λοίμωξη, που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.

Προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα (HSV) και χαρακτηρίζεται κυρίως από πληγές γύρω από το στόμα. Πολλοί αναρωτιούνται για τις αιτίες του στοματικού έρπητα, ειδικότερα αν συνδέεται πάντα με τη σεξουαλική επαφή.

Αυτό το άρθρο εξηγεί τι είναι ο επιχείλιος στοματικός έρπης, τα αίτιά του και πώς να διαχειριστείτε αποτελεσματικά τις εστίες.

Τι είναι ο επιχείλιος στοματικός έρπης

Ο στοματικός έρπης είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα (HSV), κυρίως τον HSV-1, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, ο HSV-2 μπορεί επίσης να προκαλέσει στοματικά συμπτώματα.

Μόλις ο ιός προσβάλλει τον οργανισμό, παραμένει στο σώμα και μπορεί περιοδικά να επανενεργοποιείται, προκαλώντας συμπτώματα όπως:

  • Μυρμήγκιασμα ή αίσθημα καύσου γύρω από τα χείλη.
  • Επώδυνες φουσκάλες ή πληγές.
  • Οίδημα και ερυθρότητα γύρω από την πληγείσα περιοχή.
  • Γριπώδη συμπτώματα σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως πυρετός και πρησμένοι λεμφαδένες.

Ο στοματικός έρπης είναι εξαιρετικά μεταδοτικός και μπορεί να εξαπλωθεί μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένο άτομο ή μολυσμένα αντικείμενα.

Κύρια αίτια του στοματικού έρπητα

Ο στοματικός έρπης προκαλείται κυρίως από την μετάδοση του ιού του απλού έρπητα (HSV-1 ή HSV-2), ο οποίος μπορεί να εμφανιστεί με διάφορους τρόπους. Παρακάτω είναι οι κύριες αιτίες:

1. Μη σεξουαλική μετάδοση

Οι περισσότερες περιπτώσεις στοματικού έρπητα αποκτώνται με μη σεξουαλικά μέσα, συχνά κατά την παιδική ηλικία ή μέσω καθημερινών αλληλεπιδράσεων. Οι συνήθεις τρόποι μετάδοσης του HSV-1 περιλαμβάνουν:

  • Φιλί: Άμεση επαφή με το σάλιο ή το δέρμα ενός μολυσμένου ατόμου.
  • Κοινή χρήση προσωπικών αντικειμένων: Χρήση μολυσμένων αντικειμένων όπως βάλσαμο για τα χείλη (lip balm), σκεύη, ποτήρια ή πετσέτες.
  • Άγγιγμα μολυσμένων περιοχών: Το άγγιγμα ενός έρπητα και στη συνέχεια το άγγιγμα άλλων σημείων του προσώπου μπορεί να οδηγήσει σε εξάπλωση του ιού.

2. Μετάδοση μέσω σεξουαλικής επαφής

Αν και ο HSV-1 μεταδίδεται συνήθως μέσω περιστασιακής επαφής, μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω της σεξουαλικής δραστηριότητας, ιδιαίτερα μέσω:

  • Επαφή στόματος-γεννητικών οργάνων: Η πράξη του στοματικό σεξ με άτομο που έχει έρπητα γεννητικών οργάνων (HSV-2) μπορεί να οδηγήσει σε στοματικό έρπητα.
  • Έντονο φιλί: Το παρατεταμένο φιλί με έναν μολυσμένο σύντροφο αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο στοματικός έρπης δεν προκαλείται πάντα από τη σεξουαλική επαφή και πολλά άτομα τον αποκτούν μέσω πολύ κοινών αλληλεπιδράσεων νωρίς στη ζωή τους.

Τι πυροδοτεί το ξέσπασμα του στοματικού έρπητα

Μόλις ο ιός του έρπητα εισέλθει στο σώμα, μπορεί να παραμείνει αδρανής στα νευρικά κύτταρα, έως ότου κάποιοι ερεθισμοί τον επανενεργοποιήσουν. Οι συνήθεις παράγοντες ενεργοποίησης περιλαμβάνουν:

  • Στρες: Το σωματικό ή συναισθηματικό στρες μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα, οδηγώντας σε εξάρσεις.
  • Ασθένεια: Κρυολόγημα ή καταστάσεις που μοιάζουν με γρίπη μπορεί να προκαλέσουν επανενεργοποίηση του ιού.
  • Έκθεση στον ήλιο: Η παρατεταμένη έκθεση στις ακτίνες UV μπορεί να οδηγήσει σε εξάρσεις επιχείλιου έρπητα.
  • Ορμονικές αλλαγές: Η έμμηνος ρύση και οι ορμονικές διακυμάνσεις μπορεί να συμβάλουν σε εξάρσεις.
  • Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα: Καταστάσεις όπως αυτοάνοσες διαταραχές ή χημειοθεραπεία μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα.
mouth-Herpes-Lips

Πώς να απαλλαγείτε από τον στοματικό έρπητα

Αν και δεν υπάρχει θεραπεία οριστικής ίασης για τον έρπητα του στόματος, αρκετές θεραπευτικές επιλογές μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στην μείωση της συχνότητας των εξάρσεων.

1. Αντιικά φάρμακα

Οι συνταγογραφούμενες και οι μη συνταγογραφούμενες αντιικές θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην επιτάχυνση της επούλωσης και στην μείωση της σοβαρότητας των εξάρσεων. Οι πιο κοινές επιλογές περιλαμβάνουν:

  • Ακυκλοβίρη: Διατίθεται σε από του στόματος και τοπικές μορφές για την μείωση της αναπαραγωγής του ιού.
  • Βαλακυκλοβίρη: Αποτελεσματική για την μείωση της διάρκειας των εξάρσεων.
  • Φαμκυκλοβίρη: Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία επαναλαμβανόμενων περιπτώσεων στοματικού έρπητα.

2. Σπιτικές θεραπείες και αλλαγές στον τρόπο ζωής

Εκτός από τις φαρμακευτικές, αρκετές σπιτικές θεραπείες μπορούν να ανακουφίσουν από την ενόχληση:

  • Κρύες κομπρέσες: Η περιοδική εφαρμογή παγοκύστης μπορεί να βοηθήσει στην καταπράυνση του πόνου και στην μείωση του οιδήματος.
  • Lip Balms με αντηλιακό: Η προστασία των χειλιών από την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί να αποτρέψει τις εξάρσεις.
  • Υγιές ανοσοποιητικό σύστημα: Η ισορροπημένη διατροφή, η άσκηση και η διαχείριση του στρες μπορούν να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση της υποτροπής.

3. Προληπτικές στρατηγικές

Για την πρόληψη της εξάπλωσης του έρπητα του στόματος και την ελαχιστοποίηση των εξάρσεων:

  • Αποφύγετε την άμεση επαφή: Αποφύγετε να φιλήσετε άλλους ή να μοιραστείτε αντικείμενα μαζί τους κατά τη διάρκεια μιας έξαρσης.
  • Πρακτικές καλής υγιεινής: Πλένετε συχνά τα χέρια σας, ειδικά αφού αγγίξετε πληγή επιχείλιου έρπητα.
  • Προστασία κατά την στενή επαφή: Κατά τη διάρκεια του στοματικού σεξ, η χρήση προστασίας όπως τα οδοντικά φράγματα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μετάδοσης.

Συχνές Ερωτήσεις

"Ο στοματικός έρπης μεταδίδεται πάντα σεξουαλικά;"

Όχι, ο στοματικός έρπης μεταδίδεται συνήθως με μη σεξουαλικά μέσα, όπως απλό φιλί, κοινή χρήση σκευών και επαφή με το δέρμα, ειδικά στην παιδική ηλικία.

"Μπορεί ο στοματικός έρπης να φύγει μόνος του;"

Ναι, οι εξάρσεις επιχείλιου έρπητα συνήθως υποχωρούν εντός 7-10 ημερών, αλλά οι αντιικές θεραπείες μπορούν να επιταχύνουν την ανάρρωση και να μειώσουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

"Πώς μπορώ να αποτρέψω τα κρούσματα έρπητα του στόματος;"

Για να αποφύγετε τα ξεσπάσματα, αποφύγετε γνωστούς παράγοντες ενεργοποίησης του ιού, όπως το στρες και την υπερβολική έκθεση στον ήλιο και διατηρήστε ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα μέσω ενός υγιεινού τρόπου ζωής.

Σύνοψη

Ο στοματικός έρπης είναι μια κοινή πάθηση που προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα, ο οποίος μεταδίδεται κυρίως μέσω περιστασιακής επαφής, αλλά και μέσω της σεξουαλικής δραστηριότητας σε ορισμένες περιπτώσεις. Η κατανόηση των αιτιών, των παραγόντων ενεργοποίησης και των επιλογών θεραπείας μπορεί να βοηθήσει στην αποτελεσματική διαχείριση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη μελλοντικών εξάρσεων.

Εάν αντιμετωπίζετε συχνά ή σοβαρά επεισόδια, συνιστάται να συμβουλευτείτε γιατρό για σωστή διαχείριση.

Πηγές: hopkinsmedicine.org, medicalnewstoday.com, ashasexualhealth.org, newsinhealth.nih.gov

https://www.onmed.gr/