Μιχάλης Θερμόπουλος

Έχει αποδειχθεί ότι διάφορα επαγγέλματα και συγκεκριμένες χημικές ουσίες, που βρίσκονται στον χώρο εργασίας, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων καρκίνων.

Ορισμένες από τις πιο σημαντικές καρκινογόνες ουσίες στον χώρο εργασίας:

  • Αρωματικές αμίνες
  • Αμίαντος
  • Ενώσεις χρωμίου (VI)
  • Καυσαέρια κινητήρων ντίζελ
  • Ορυκτέλαια, μη επεξεργασμένα ή ελαφρώς επεξεργασμένα
  • Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAH)
  • Σκόνη πυριτίου

Επαγγέλματα που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα επαγγέλματα στα οποία έχουν διαπιστωθεί υψηλότερα ποσοστά καρκίνου. Σε ορισμένα από αυτά τα επαγγέλματα, οι συγκεκριμένες χημικές ουσίες που προκαλούν τον καρκίνο είναι γνωστές, σε αντίθεση με άλλα επαγγέλματα στα οποία δεν έχουν προσδιοριστεί σαφώς οι αντίστοιχες ουσίες.

Επάγγελμα ή κλάδοςΘέσεις (ή μορφές) όγκου με επαρκή αποδεικτικά στοιχεία καρκινογένεσης στους ανθρώπους
Παραγωγή αλουμινίουΠνεύμονας, ουροδόχος κύστη
Παρασκευή αουραμίνηςΟυροδόχος κύστη
Αεριοποίηση άνθρακαΠνεύμονας
Απόσταξη λιθανθρακόπισσαςΔέρμα
Παραγωγή οπτάνθρακαΠνεύμονας
Εξόρυξη αιματίτη (υπόγεια)Πνεύμονας
Χύτευση σιδήρου και χάλυβαΠνεύμονας
Παραγωγή ισοπροπυλικής αλκοόληςΡινική κοιλότητα και παραρρινικός κόλπος
Παραγωγή μοβ χρωστικής ουσίαςΟυροδόχος κύστη
Εργασίες βαφήςΠνεύμονας, μεσοθηλίωμα, ουροδόχος κύστη
Παραγωγή ελαστικώνΛευχαιμία, λέμφωμα, πνεύμονας, στομάχι, ουροδόχος κύστη

Περιοχές εμφάνισης καρκίνου που σχετίζονται με χημικές ουσίες στον χώρο εργασίας

Στους χώρους εργασίας, η έκθεση είναι κατά κανόνα σύνθετη, καθώς μπορεί να αφορά χημικές ουσίες μόνο, σε μορφή μείγματος, ή να συνδυάζεται με άλλα είδη έκθεσης που σχετίζονται με την εργασία ή με άλλες καρκινογόνες ουσίες όπως το κάπνισμα ή η κατανάλωση αλκοόλ. Συνεπώς, πολλοί εργαζόμενοι είναι δυνατόν να εκτίθενται σε διάφορες ουσίες, και αυτές μπορεί να αφορούν πολλαπλές περιοχές του σώματος.

Οι καρκινογόνες ουσίες στον χώρο εργασίας προκαλούν κυρίως καρκίνο του πνεύμονα, και αρκετά συχνά μεσοθηλίωμα (καρκίνος των κυττάρων του μεσοθηλίου, δηλαδή της προστατευτικής μεμβράνης που καλύπτει τον θώρακα, την κοιλιά και την περιοχή γύρω από την καρδιά) καθώς και καρκίνο του δέρματος, της ουροδόχου κύστης και του οισοφάγου.

Οι εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους, όπως οι οικοδόμοι και οι αγρότες, οι ναυαγοσώστες ή οι κηπουροί, μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο δερματικής βλάβης λόγω της έκθεσής τους σε ακτινοβολία UV. Άλλα είδη έκθεσης που σχετίζονται με την εργασία είναι το παθητικό κάπνισμα και το ραδόνιο.

Πώς μπορώ να ξέρω εάν ο καρκίνος από τον οποίο πάσχω προκλήθηκε από χημικές ουσίες στον χώρο εργασίας;

Συνήθως, η κλινική εικόνα των επαγγελματικών καρκίνων δεν διαφέρει από τους καρκίνους που προκαλούνται από άλλα είδη έκθεσης. Μάλιστα, η συγκεκριμένη αιτία ή αιτίες ενός μεμονωμένου καρκίνου δεν μπορούν πάντοτε να προσδιοριστούν. Η ιατρική θεραπεία είναι η ίδια για όλους τους καρκίνους του ίδιου τύπου.

Ωστόσο, ορισμένες μορφές καρκίνου έχουν κυρίως επαγγελματική προέλευση. Για παράδειγμα, το μεσοθηλίωμα προκαλείται στην πλειονότητα των περιπτώσεων από τον αμίαντο. Όσον αφορά άλλες μορφές καρκίνου, και ιδίως τον καρκίνο του πνεύμονα, η προηγούμενη ή ταυτόχρονη εκδήλωση σχετικών ασθενειών, όπως η πυριτίαση, που προκαλείται από την εισπνοή κρυσταλλικού πυριτίου, ή η αμιαντίαση (ίνωση των πνευμόνων) που προκαλείται από την εισπνοή αμιάντου, καταδεικνύει ότι ο καρκίνος οφείλεται σε προηγούμενη έκθεση σε πυρίτιο ή αμίαντο, αντίστοιχα.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι καρκίνοι που προκαλούνται από επαγγελματική έκθεση μπορεί να οδηγήσουν στην καταβολή αποζημίωσης. Εάν υποψιάζεστε ότι ο καρκίνος σας οφείλεται σε επαγγελματικά αίτια, ενημερώστε τον γιατρό σας ώστε να πραγματοποιήσει ενδελεχή ιατρική αξιολόγηση όσον αφορά την πιθανότητα αυτή και, ενδεχομένως, να σας βοηθήσει να ζητήσετε αποζημίωση. Απαραίτητη προϋπόθεση για τον σκοπό αυτό είναι ο γιατρός σας να επιβεβαιώσει τα ιατρικά στοιχεία με βάση τις γενικές αρχές της εθνικής νομοθεσίας.

Πηγή: iarc.who.int

https://www.onmed.gr/