Παρθενώνας: ένα αρχιτεκτονικό θαύμα
Συντάκτης: Νίκη Σταματοπούλου
Ένα από τα λαμπρότερα δημιουργήματα της κλασικής αρχαιότητας είναι ο Παρθενώνας. Μοναδικό μνημείο απαράμιλλης αρχιτεκτονικής και μεγαλοπρέπειας, από τους λίγους ελληνικούς ναούς κατασκευασμένος από πεντελικό μάρμαρο, εκτός από το στυλοβάτη, ο οποίος κατασκευάστηκε από ασβεστόλιθο και ο μόνος δωρικός με ανάγλυφες όλες του τις μετόπες. 0 Παρθενώνας στέκει αγέρωχος στο πέρασμα των αιώνων, αποτελώντας πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες.
Κατασκευάστηκε προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, προστάτιδας της πόλης της Αθήνας. Στη σημερινή του θέση αρχικά υπήρχε ο Ναός της Αθηνάς ο οποίος μάλιστα αναφέρεται ήδη από τον Όμηρο τον 8ο αι. π.Χ. Ο παλιότερος αρχαιολογικά βεβαιωμένος ναός είναι ένας πώρινος ναός της Αθηνάς Πολιάδος, του οποίου τα θεμέλια βρέθηκαν ανάμεσα στο Ερέχθειο και το μεταγενέστερο Παρθενώνα και είναι σήμερα σκεπασμένα. Αυτός ο ναός χρονολογείται το αργότερο γύρω στο 525 π.Χ. και καταστράφηκε το 480 π.Χ. από τους Πέρσες.
Η κατασκευή του Παρθενώνα ξεκίνησε το 448/7 π.Χ. και τα εγκαίνια έγιναν το 438 π.Χ. στα Μεγάλα Παναθήναια, ενώ ο γλυπτός διάκοσμος περατώθηκε το 433/2 π.Χ. Οι αρχιτέκτονες του μοναδικού αυτού κτίσματος ήταν ο Ικτίνος, ο Καλλικράτης και ο Φειδίας, που είχε και την ευθύνη του γλυπτού διάκοσμου του οποίου πολλά τμήματα του, όπως και του επιστυλίου και των φατνωμάτων της οροφής έφεραν γραπτό διάκοσμο με κόκκινο, μπλε και χρυσό χρώμα. Χαρακτηριστική η θεματογραφία που κυριαρχούσε στις μετόπες του ναού. Στην ανατολική πλευρά απεικονίζεται η Γιγαντομαχία, στην δυτική παριστάνεται η Αμαζονομαχία, στη νότια η Κενταυρομαχία και στη βόρεια σκηνές από τον Τρωικό πόλεμο.
Ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό χαρακτηριστικό του Παρθενώνα ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία ευθεία ενώ υπάρχουν ανεπαίσθητες καμπύλες και μάλιστα αδιόρατες, που δίνουν όμως την εντύπωση ότι ο στυλοβάτης είναι ευθύς. Μια αρχιτεκτονική έμπνευση των δημιουργών του, μέσω της οποίας δημιούργησαν την οφθαλμαπάτη στον θεατή που κοιτάζει υπό ορισμένη γωνία τον Παρθενώνα, ότι ο ναός ανυψώνεται στον αέρα.
Ένα άλλο στοιχείο που προβλημάτισε τους αρχαιολόγους ήταν ο φωτισμός του κτιρίου, εφόσον δεν είχε παράθυρα. Υποστηρίζεται η άποψη πως το φως έμπαινε από την πόρτα, αλλά όταν ήταν κλειστή υπάρχουν απορίες σχετικά με το πως, όσοι ήταν μέσα στο ναό, κινούνταν. Άλλες θέσεις υποστηρίζουν την ύπαρξη πυρσών, θέση που δεν έχει επιβεβαιωθεί. Κατά πάσα πιθανότητα υπήρχε κάποιο άνοιγμα στη στέγη από όπου εισερχόταν το φως, κάτι που όμως δεν μπορεί να ειπωθεί με σιγουριά καθώς η οροφή του Παρθενώνα καταστράφηκε από τον Φραντσέσκο Μοροζίνι το Σεπτέμβριο 1687.
Ο Παρθενώνας διατηρήθηκε άθικτος έως και τους Μακεδονικούς χρόνους. Οι πρώτες καταστροφές έγιναν από τον τύραννο των Αθηνών Λάχαρη, με βάση τις διηγήσεις του Παυσανία, έναν δημαγωγό της εποχής ο οποίος συμμάχησε με τον Κάσσανδρο το βασιλιά της Μακεδονίας, όταν το 319-317π.Χ κατάλαβε το μεγαλύτερο μέρος της Νότιας Ελλάδας και την Αθήνα. Αυτός απέσπασε από τον Παρθενώνα, το χρυσάφι τα κοσμήματα από το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς.
Στους Ρωμαϊκούς χρόνους δεν καταγράφονται αλλαγές στον Παρθενώνα. Θα διατηρήσει την αίγλη του ακόμη και στους μεταχριστιανικούς αιώνες. Με το βομβαρδισμό όμως του Μοροζίνι το μεγαλύτερο τμήμα του ναού προς την ανατολική του πλευρά κατέρρευσε. Μέχρι να παραδοθεί το μνημείο στο νέο ελληνικό κράτος τη δεκαετία του 1830, απογυμνώθηκε συστηματικά από τον Τόμας Μπρους,
7ο κόμη του Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα, ο οποίος αποκόλλησε ένα μεγάλο αριθμό γλυπτών και μαρμάρων κατά την περίοδο 1801 με 1803 και τα περισσότερα τα πούλησε στο Βρετανικό Μουσείο, όπου βρίσκονται έως και σήμερα. Υπάρχουν και γλυπτά που κατέληξαν στο Λούβρο στο Παρίσι, καθώς και στην Κοπεγχάγη, ενώ στο νέο μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα έχουν τοποθετηθεί πάνω από τα μισά.
Ο Παρθενώνας με την μακραίωνη ιστορία του αποτέλεσε ένα μοναδικό σύμβολο πολιτισμού, που γεμίζει δέος τον επισκέπτη και τον ταξιδεύει ζωντανεύοντας το μεγαλείο της κλασικής αρχαιότητας. Και όπως είχε πει χαρακτηριστικά η Βιρτζίνια Γουλφ «κανένα άλλο μέρος δεν είναι τόσο γεμάτο πόθο και ζωντανό όσος αυτός ο τόπος με τις αρχαίες νεκρές πέτρες».
https://ellas2.wordpress.com/
Το βρήκα στο: https://vequinox.wordpress.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου