ΤΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ ΟΙ ΠΛΥΣΤΡΕΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ
Σε μια χώρα πλούσια σε θρύλους, μύθους και μύθους, οι πλύστριες-φαντάσματα της νύχτας ξεχωρίζουν ως ένας από τους πιο εντυπωσιακούς και απαίσιους χαρακτήρες στη λαογραφία της Βρετάνης. φασματικές γυναίκες καταδικασμένες να περνούν την αιωνιότητα δουλεύοντας τα ρούχα τους από τη δύση μέχρι την ανατολή του ηλίου, τρομοκρατώντας άτυχες και απρόσεκτες ψυχές στο σκοτάδι.
Σε όλο το μήκος και το πλάτος της αγροτικής Βρετάνης, υπάρχουν πολλές ιστορίες που παρουσιάζουν τις πλύστριες της νύχτας (γνωστές ως kannerezed noz στα βρετονικά ή lavandières de la nuit στα γαλλικά) και συχνά υπάρχουν αρκετά έντονες διαφορές στα, μερικές φορές αντιφατικά, χαρακτηριστικά που αποδίδονται σε αυτούς.
Όλες οι μαρτυρίες συμφωνούν ότι οι πλύστριες – συνήθως τρεις από αυτές, όλες ψηλές και αφύσικα δυνατές – είναι καταδικασμένες να στοιχειώνουν για πάντα τα πλυντήρια και να πλένουν τα κλινοσκεπάσματα τους τη νύχτα για να εξιλεωθούν για τα λάθη του παρελθόντος. Μερικές φορές οι πλύστριες είναι τα πνεύματα των γυναικών που κάποτε ήταν γνωστά στην περιοχή, άλλες φορές, ανώνυμα φαντάσματα. Ανάλογα με το παραμύθι, εργάζονται θορυβώδη στη σιωπή ή τραγουδούν δυνατά, σταματώντας μόνο για να απευθυνθούν σε έναν περαστικό, συχνά ονομαστικά, για να ζητήσουν βοήθεια για να στύψουν το πλύσιμο. Παρόλο που οι γυναίκες μοχθούν κάθε βράδυ, ορισμένες ιστορίες λένε ότι μπορούν να τις δουν μόνο τις νύχτες της πανσελήνου ή ακριβώς τη νύχτα πριν από την Ημέρα των Κλήρων.
Οι πλύστρες της νύχτας εμφανίζονται κυρίως μόνο στους άντρες, ιδιαίτερα στις μέθυσες που ελίσσονται στο σπίτι τους από την ταβέρνα το βράδυ ακολουθώντας το μονοπάτι που τρέχει δίπλα στο ποτάμι ή περνάει από το πλυντήριο. Αν ένας απρόσεκτος άντρας σταματήσει να βοηθήσει αυτές τις πλύστρες να στύψουν τα σεντόνια τους, αναπόφευκτα θα βρεθούν το πρωί με σπασμένα κόκαλα και τυλιγμένες σε αυτό το λευκό σάβανο.
Η Anne Plumptre (Αφήγηση μιας τριετούς διαμονής στη Γαλλία, 1810) αναφερόμενη σε ορισμένες δεισιδαιμονίες που επικρατούσαν στη Βρετάνη κατά τη διάρκεια της παραμονής της, είπε ότι:
« Υπάρχει ένα σύνολο από πλύστρες που ονομάζονται ar cannerez noz, οι νυχτερινές τραγουδίστριες, που πλένουν τα σεντόνια τους πάντα τη νύχτα, τραγουδώντας παλιά τραγούδια και παραμύθια όλη την ώρα: ζητούν τη βοήθεια των ανθρώπων που περνούν για να στύψουν τα λευκά είδη. αν δοθεί αδέξια, σπάνε το χέρι του ατόμου. αν απορριφθεί, τραβούν τους αρνητές στο ρέμα και τους πνίγουν» .
Τα αγροτικά σημεία πλύσης και οι κοινόχρηστοι τόποι πλυσίματος γνωστοί στη Γαλλία ως lavoirs, βρίσκονταν, αναγκαστικά, κοντά σε ένα ποτάμι ή πηγή στην περιφέρεια ενός χωριού, μερικές φορές σε μεγάλη απόσταση από το πλησιέστερο σπίτι. Το λαβύρινθο ήταν σημαντικό μέρος της ζωής των γυναικών και είχε σημαντική κοινωνική λειτουργία. ένας τομέας μόνο για γυναίκες, ο καθένας με τις δικές του παραδόσεις και ιεραρχία. Για παράδειγμα, το σημείο που ήταν πλησιέστερο στη συλληφθείσα πηγή νερού προοριζόταν συνήθως για την γηραιότερη πλύστρα.
Ο Pierre-Jakez Hélias (The Horse of Pride, 1975) αφηγείται στα απομνημονεύματά του για την αγροτική Βρετάνη μεταξύ των Παγκοσμίων Πολέμων: « Για τις γυναίκες, το μεγάλο πλύσιμο ήταν μια αγγαρεία μεγάλης σημασίας. Όπως όλες οι πραγματικά σοβαρές δουλειές, κράτησε τρεις μέρες, που αντιστοιχούσαν σε Καθαρτήριο, Κόλαση και Παράδεισο, με αυτή τη σειρά. Το μούσκεμα και το στέγνωμα γίνονταν συνήθως στο σπίτι, αλλά οι δύσκολες εργασίες του τριψίματος, της κωπηλασίας, του ξεβγάλματος και του στύψιμο γίνονταν στην κοινόχρηστη κούπα.
Οι περισσότερες από τις δομές που παραμένουν σήμερα χτίστηκαν μεταξύ του 17 ου και στις αρχές του 20 ου αιώνα, αν και μερικά είναι εκατοντάδες χρόνια μεγαλύτερος. Με τον ερχομό του αγωγού νερού και της αποχέτευσης, τα λουλούδια έπεσαν σταδιακά σε αχρηστία στις αρχές της δεκαετίας του 1960, αλλά οι κατασκευές παραμένουν ένα οικείο θέαμα σε όλη την αγροτική Βρετάνη σήμερα.
Σε ορισμένες ιστορίες, οι πλύστρες της νύχτας είναι προάγγελοι του θανάτου, καθώς η ώρα και ο τρόπος του θανάτου είναι πάντα γνωστή στις πλύστρες. άλλοι τους εμποτίζουν με τη δύναμη να εκπληρώνουν ευχές αλλά μόνο σε εκείνους που απαντούν στα τρία ερωτήματα που θέτουν με ειλικρίνεια. Αν μια ερώτηση απαντηθεί ανέντιμα, οι πλύστριες θα ξέρουν και θα στραγγαλίσουν βίαια τον ψεύτη ανάμεσα στα βρεγμένα σεντόνια τους.
Συνηθέστερα, οι πλύστρες φάντασμα θεωρούνται τα πνεύματα των γυναικών που εξιλεώνουν τη νύχτα, τις αμαρτίες που διαπράττονται κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Τέτοιες αμαρτίες φαίνεται να διαφέρουν ανάλογα με την τοποθεσία και περιλαμβάνουν ένα πολύ ευρύ φάσμα κοινωνικο-θρησκευτικών παραβάσεων. από τη νύχτα ή τις ιερές μέρες ανάπαυσης μέχρι τη δολοφονία παιδιών.
Ο Walter Evans-Wentz (The Fairy Faith in Celtic Countries, 1911) παραθέτει μια περιγραφή των πλυστρών που του έδωσε η Goulven Le Scour:
"Οι lavandières de nuits ακούγονταν λιγότερο συχνά από τους korrigans, αλλά ήταν πολύ πιο φοβισμένοι. Ήταν συνήθως προς τα μεσάνυχτα που άκουγαν να χτυπούν τα κλινοσκεπάσματα τους μπροστά σε διαφορετικά πλυντήρια, πάντα σε απόσταση λίγων λεπτών από τα χωριά. Σύμφωνα με τον παλιό λαό της περασμένης γενιάς, όταν οι πλύστρες φάντασμα ζητούσαν από έναν περαστικό να τους βοηθήσει να στύψουν τα σεντόνια, αυτός δεν μπορούσε να αρνηθεί, καθώς πονούσε ότι τον σταμάτησαν και τον στύψανε σαν σεντόνι. Και ήταν απαραίτητο για όσους βοήθησαν στο στύψιμο των σεντονιών να στρίψουν προς την ίδια κατεύθυνση με τις πλύστρες. γιατί αν από ατυχία ο βοηθός γύριζε προς την αντίθετη κατεύθυνση, έσφιγγαν τα χέρια του σε μια στιγμή. Πιστεύεται ότι αυτές οι φαντομικές πλύστρες είναι γυναίκες καταδικασμένες να πλένουν τα σεντόνια του νεκροταφείου τους για ολόκληρους αιώνες..»
Σε πολλές μαρτυρίες από την Κάτω Βρετάνη, είναι τα φαντάσματα γυναικών που κάποτε ήταν πλύστριες που τσιγκούνευαν τα καθαριστικά και αντ' αυτού χρησιμοποιούσαν ακατέργαστες πέτρες για να καθαρίσουν τα ρούχα που είχαν αναλάβει, καταστρέφοντας τα ρούχα και τα λευκά είδη εκείνων που είχαν ως επί το πλείστον λίγα να περισσέψουν. . Για να τους τιμωρήσουν για την απληστία τους, καταδικάστηκαν να πλένουν αιώνια ρούχα που ήταν καταραμένα να μείνουν για πάντα βρώμικα.
Ορισμένες εκδοχές των παλαιών παραμυθιών λένε ότι οι πλύστριες της νύχτας ήταν οι ψυχές των πλύστρων που είχαν παραβιάσει τις θρησκευτικές αρχές γύρω από την ανάπαυση της Κυριακής, μια εορτή που ακολουθήθηκε αρκετά έντονα στον απόηχο της Καθολικής Αντιμεταρρύθμισης. με αποτέλεσμα να καταδικαστούν σε εργασία για την αιωνιότητα. Τέτοιες απαγορεύσεις κατά της εργασίας ίσχυαν επίσης για τα Παιδιά, την Πρωτοχρονιά, τη Μεγάλη Παρασκευή και την ημέρα της Ανάληψης. Το να αψηφήσει κανείς αυτές τις απαγορεύσεις λέγεται ότι θα φέρει τον θάνατο στον εαυτό του μέσα στο έτος.
Στην κεντρική Βρετάνη, οι τρομακτικές πλύστριες θεωρούνταν συχνά ως τις καταραμένες ψυχές των γυναικών που είχαν δολοφονήσει τα ίδια τους τα παιδιά. Ο λαογράφος του 19ου αιώνα, Paul Sébillot, σημείωσε ότι, σε ορισμένες ιστορίες για τις πλύστριες-φαντομάν, τα ρούχα που παρουσίαζαν στους περαστικούς περιείχαν μερικές φορές το σώμα ενός νεογέννητου μωρού που ούρλιαζε, αιμορραγούσε. Για τον συγγραφέα George Sand (Rustic Legends, 1858), αντιπροσώπευαν τα «πιο απαίσια οράματα του φόβου» και τα περιέγραψε ως εξής:
« Οι πραγματικές πλύστριες είναι οι ψυχές των βρεφοκτονών μητέρων. Κτυπούν και στρίβουν ασταμάτητα κάτι που μοιάζει με βρεγμένο λινό αλλά που, όταν το δει κανείς από κοντά, δεν είναι παρά ένα πτώμα παιδιού. Η καθεμία έχει τα δικά της, αν έχει γίνει εγκληματίας πολλές φορές. Πρέπει να προσέχουμε να μην τους παρατηρούμε ή να τους ενοχλούμε. γιατί, ακόμα κι αν ήσουν έξι πόδια ψηλός με μύες σε αναλογία, θα σε έπιαναν, θα σε χτυπούσαν στο νερό και θα σε έστριβαν ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο από ένα ζευγάρι κάλτσες. ”
Ενώ ορισμένες ιστορίες ταυτίζουν τις πλύστριες της νύχτας με τις ψυχές των νεκρών που θάφτηκαν σε ένα βρώμικο σάβανο, άλλες υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα είναι τα πνεύματα των χηρών που είχαν θάψει τους συζύγους τους σε ένα βρώμικο σάβανο. ανατέθηκε να πλύνει αυτά τα σάβανα μέχρι την εμφάνιση ενός χριστιανού σωτήρα. Μερικές φορές πίστευαν ότι οι πλύστριες ήταν ψυχές παγιδευμένες στο καθαρτήριο και υφίσταντο μετάνοια επειδή έκαναν ηθελημένα έκτρωση λόγω της δουλειάς τους ή επειδή στραγγάλισαν το μωρό τους και είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι η πεποίθηση ότι οι πλύστριες δεν είχαν καμία εξουσία σε μητέρες με μικρά παιδιά ήταν αρκετά διαδεδομένο.
Το μουρμουρίζοντας μια προσευχή και το σημείο του σταυρού λέγεται ότι προσφέρει προστασία σε εκείνους τους ανθρώπους που τολμούσαν στο εξωτερικό τη νύχτα και συνέβησαν στις πλύστριες. Το να τους αγνοήσει κανείς, ακόμα κι αν ήταν το βασανισμένο πνεύμα ενός στενού συγγενή, μερικές φορές δεν ήταν αρκετό για να αποφύγει τα θανατηφόρα νύχια τους. ήταν γνωστό ότι κυνηγούσαν, αλλά δεν μπορούσαν να το κάνουν σε φρεσκοοργωμένα χωράφια.
Η προέλευση των παραμυθιών των φάντασμα πλύστριες της νύχτας έχει χαθεί για εμάς, αλλά θα πρέπει να φροντίσουμε να μην πηδήξουμε αμέσως στην υπόθεση ότι ήταν απλώς χριστιανικές ομιλίες σχετικά με την ανάγκη να σεβόμαστε τις Άγιες Ημέρες, να είμαστε ευσυνείδητοι στην οικογένειά μας ή να μην μείνουμε πολύ. σε μια ταβέρνα et cetera . Σε ορισμένες ιστορίες, οι πλύστριες χρησιμεύουν και ως προειδοποίηση και ως θρήνος, αλλά άλλες ιστορίες είναι απλώς απόκοσμες ιστορίες δίπλα στο τζάκι, που ίσως αρχικά ειπώθηκαν για να εξηγήσουν τους άγνωστους νυχτερινούς θορύβους που μεταφέρονται στον νυχτερινό άνεμο.
Η έννοια της απόκοσμης νυχτερινής γυναίκας υπάρχει σε άλλα μέρη της Γαλλίας καθώς και στην παλιά λαογραφία πολλών κελτικών εθνών. Όποια και αν είναι η γένεσή τους, αποτελούν ίσως μια άλλη αντανάκλαση της διαχρονικής σχέσης του νερού με το μυστικιστικό.
https://bonjourfrombrittany.wordpress.com/2021/11/20/the-phantom-washerwomen-of-the-night/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου