Άγιος Βασίλης ή Santa Claus;
Πριν λίγες μέρες παραλάβαμε ένα βιβλίο με τίτλο Ο δικός μας Άγιος Βασίλης. Ήδη από το εξώφυλλο είδαμε τη μεγάλη διαφορά της λιγνής, ρασοφορεμένης φιγούρας από τον Άγιο Βασίλη των διαφημίσεων με την κόκκινη στολή και το έλκηθρο με τους ταράνδους. Τον Άγιο Βασίλη με τη κόκκινη στολή θα τον αποκαλούμε στο άρθρο αυτό με το αγγλικό του όνομα Santa Claus για να μην τον συγχέουμε με τον δικό μας Άγιο Βασίλη. Στο νέο γιορτινό μας άρθρο, λοιπόν, θα γνωρίσουμε τον δικό μας Άγιο Βασίλη μέσα από το βιβλίο Ο δικός μας Άγιος Βασίλης των εκδόσεων Πατάκη, θα μάθουμε την ιστορία του Santa Claus στην Ευρώπη και την Αμερική και θα φτιάξουμε τη βασιλόπιτα του Eat Dessert First Greece για να υποδεχτούμε το 2021!
Το βιβλίο Ο δικός μας Άγιος Βασίλης του Βαγγέλη Ηλιόπουλου είναι μια γλυκιά ιστορία… Όταν οι γονείς μιας οικογένειας αναγκάζονται να φύγουν για την πόλη, αφήνουν τα παιδιά τους μόνα στο σπίτι. Ο χειμώνας είναι βαρύς και τα τρόφιμα και τα ξύλα για το τζάκι λιγοστεύουν. Τα παιδιά παρακαλάνε τον Θεό να λιώσουν τα χιόνια, να γυρίσουν πίσω οι γονείς και να φέρουν φαγητό και δώρα. Αντί αυτών εμφανίζεται ένας επισκέπτης. «Περαστικός ταξιδιώτης είμαι, παιδί μου, κι έχω ανάγκη από λίγη ζεστασιά» τους λέει. Ήταν παραμονή Πρωτοχρονιάς.
Από άλφα η αγάπη αρχίζει
από βήτα η βοήθεια
κι η ψυχή που τις χαρίζει
συναντάει την Αλήθεια
Για το γάμο θες γαλήνη;
Για το δέλτα δωρεά
για το έψιλον η ελπίδα
να ‘ναι πάντα στην καρδιά…
Από το βιβλίο του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, Ο δικός μας Άγιος Βασίλης
Μέσα από την αφήγηση του επισκέπτη μαθαίνουμε το πώς ξεκίνησε το έθιμο του φλουριού στη βασιλόπιτα… «Ακούστε» είπε ο επισκέπτης. «Κάποτε στην περιοχή μου, την Καππαδοκία, ήρθε ένας φιλοχρήματος έπαρχος. Έβαλε λοιπόν τόσο μεγάλους φόρους, που οι άνθρωποι δε θα κατάφερναν ποτέ να τους πληρώσουν. Σκέφτηκα τότε και μάζεψα όλο το βίος τους, χρυσαφικά, κοσμήματα, φλουριά. Τα πήρα μαζί μου και πήγα σε αυτόν τον έπαρχο. Του είπα «Να, πάρε τον κόπο αυτών των ανθρώπων, στέρησέ τους τα πάντα κι αυτοί ποτέ δε θα ξεχάσουν ότι η ζωή τους καταστράφηκε εξαιτίας σου». Του είπα κι άλλα και τελικά τον έκανα να καταλάβει το λάθος του. Μου ζήτησε να τα επιστρέψω όλα. Πώς όμως να γύριζα τα χρυσαφικά στους ιδιοκτήτες τους; Οι άνθρωποι, όταν έχουν να μοιράσουν πλούτη, ποτέ δε συμφωνούν και η διχόνοια βρίσκει ευκαιρία και τρυπώνει ανάμεσα τους. Έφτιαξα τότε γλυκές πίτες, έβαλα μέσα ό,τι μου είχε δώσει ο καθένας και τις μοίρασα. Κανένας δεν παραπονέθηκε. Όλοι πήραν αυτό που έπρεπε.»
Και κάπως έτσι γεννήθηκε το έθιμο του φλουριού στη βασιλόπιτα. Ο δικός μας Άγιος Βασίλης είναι υπαρκτό πρόσωπο, ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας, ο οποίος γιορτάζει την 1η Ιανουαρίου. Όπως μάθαμε ο Άγιος Βασίλειος έχτισε την ξακουστή Βασιλειάδα, ένα συγκρότημα με φτωχοκομείο, ορφανοτροφείο, γηροκομείο, ξενοδοχείο, νοσοκομείο και άλλα, στα οποία βρήκαν καταφύγιο χιλιάδες πάσχοντες, ανεξαρτήτως ηλικίας, γένους και φυλής. Το βιβλίο του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, πέραν από τα νοήματα της πίστης, της προσφοράς και της αλληλεγγύης που περνάει στους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες του, αποτελεί και μια αφορμή για να επανεξετάσουμε το πώς βιώνουμε τα Χριστούγεννα. Γεννιέται όντως μέσα μας ο Χριστός ή βυθιζόμαστε σε μια καταναλωτική μανία με φωτάκια, φαγητά και δώρα;
Με τα Χριστούγεννα συνδέεται κι ένας άλλος Άγιος. Ο πρόγονος του σημερινού Santa Claus, ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στη Μεσόγειο την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. O μύθος του εξελίχθηκε στη Βόρεια Ευρώπη και πήρε την τελική του μορφή στην Αμερική. Ας δούμε λίγα στοιχεία για την εξέλιξη του με τη βοήθεια του National Geographic…
Στις 6 Δεκεμβρίου γιορτάζεται η μνήμη του Άγιου Νικολάου σε πολλές χώρες του κόσμου, ειδικά στην Ευρώπη. Ο Άγιος στις διάφορες απεικονίσεις του δε μοιάζει καθόλου με τον τροφαντό Άγιο Βασίλη με τα κόκκινα μάγουλα που ξέρουμε σήμερα. Εκτός από τις διάφορες εικόνες του, η τεχνολογία έχει καταφέρει να φτιάξει μια ιχνογραφική ανάπλαση του προσώπου του με βάση το κρανίο και τα κόκαλα του αγίου και με υποθέσεις για στοιχεία όπως το χρώμα του δέρματος του και τα γκρίζα του μαλλιά.
Ο Άγιος Νικόλαος διαβάσαμε πως γεννήθηκε το 270 στα Πάταρα της Λυκίας από γονείς πλούσιους και ευσεβείς. Ήταν άνθρωπος μορφωμένος, ο οποίος έδωσε όλη την περιουσία του στους φτωχούς και χειροτονήθηκε ιερέας. Αγωνίστηκε για τη διάδοση της χριστιανικής πίστης και προστάτευε τους αδύναμους και τους αδικημένους. Όταν ανέβηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο των Μύρων της Λικύας, αυτό προκάλεσε την οργή των ειδωλολατρών, οι οποίοι τον φυλάκισαν και τον βασάνισαν. Αποφυλακίστηκε μετά την επικράτηση του Μεγάλου Κωνσταντίνου και συνέχισε το ποιμαντικό του έργο.
Η ζωή του Αγίου Νικολάου ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τα παιδιά. Μάθαμε πως όταν ένας οικογενειάρχης σκόπευε να διαφθείρει τις κόρες του για να αποκτήσει χρήματα, o Άγιος Νικόλαος μέσα σε τρεις νύχτες εξασφάλισε την προίκα των κοριτσιών και τις γλίτωσε από τη διαφθορά.
Από το 1200 έως το 1500 ο Άγιος Νικόλαος έφερνε τα δώρα στη γιορτή του στις 6 Δεκεμβρίου. H εικόνα του αγίου επηρεάστηκε από ευρωπαϊκές θεότητες, μορφές με μακριά λευκά γένια και μαγικές δυνάμεις όπως το να πετάνε. Μετά την προτεσταντική μεταρρύθμιση στη Βόρεια Ευρώπη, άγιοι όπως ο Άγιος Νικόλαος έγιναν λιγότερο δημοφιλείς. Έτσι προέκυψε το πρόβλημα του ποιός θα έφερνε στα παιδιά τα δώρα. Σε πολλές περιπτώσεις απέδωσαν τα δώρα στο Θείο Βρέφος και ο εορτασμός μετακινήθηκε στα Χριστούγεννα. Το Θείο Βρέφος όμως ήταν πολύ μικρό για να κουβαλάει τα δώρα και ακατάλληλο να απειλεί τα παιδιά που δεν ήταν φρόνιμα. Έτσι του δόθηκε ένας τρομακτικός βοηθός.
Μερικοί από αυτούς τους τρομακτικούς Γερμανούς βοηθούς είχαν εμφάνιση επηρεασμένη από τον Άγιο Νικόλαο. Αυτές οι μορφές περίμεναν καλή συμπεριφορά από τα παιδιά, αλλιώς τα απειλούσαν με ξύλο και απαγωγές. Οι Ολλανδοί όμως αρνούνταν να εγκαταλείψουν τον Άγιο Νικόλαο (Sinterklaas) ως αυτόν που φέρνει τα δώρα. Ερχόμενοι ως άποικοι στην Αμερική έφεραν τον Sinterklaas μαζί τους. Όμως στην Αμερική της εποχής ο εορτασμός δεν έμοιαζε με τα σημερινά δεδομένα, αλλά αντιθέτως ήταν μια υπαίθρια γιορτή όλης της κοινότητας, με κατανάλωση αλκοόλ. Κάτι ανάλογο συνέβαινε και στην Αγγλία.
Όλα αυτά άλλαξαν στις αρχές του 19ου αι. Ποιητές και συγγραφείς πάλεψαν να κάνουν τα Χριστούγεννα μια οικογενειακή γιορτή, φέρνοντας πίσω τον Άγιο Νικόλαο. Σε εικονογραφημένο ανώνυμο ποίημα του 1821 έχουμε την εμφάνιση του Santa Claus. Κράτησε από τον Άγιο Νικόλαο τη μαγική μοιρασιά των δώρων, αλλά αφαίρεσε κάθε θρησκευτικό στοιχείο και τον έντυσε με τις γούνες των Γερμανών βοηθών. Το έλκηθρο του έσερνε ένας τάρανδος. Το 1822 στο ποίημα “The night before Christmas” ο χαρωπός Santa Claus οδηγεί ένα έλκηθρο με οχτώ φιλικούς ταράνδους. Στη διάρκεια του 19ου αι. Ο Santa Claus παίρνει ποικίλες μορφές, με διάφορα μεγέθη και χρώματα στα ρούχα. Στο τέλος του 19ου αι. ο Santa Claus κατοχυρώθηκε ως ένας πλήρους μεγέθους ενήλικας, ντυμένος στα κόκκινα με άσπρα γουνάκια, που ξεκινάει από τον Βόρειο Πόλο μέσα σε ένα έλκηθρο το οποίο σέρνουν τάρανδοι και επιβλέπει τη συμπεριφορά των παιδιών.
© North Wind Picture Archives (πηγή)
Έπειτα, ο βορειοαμερικανικός Santa Claus γύρισε πίσω στην Ευρώπη για να αντικαταστήσει τους τρομακτικός Γερμανούς βοηθούς που έφερναν τα δώρα. Η εικόνα του στρουμπουλού, χαρούμενου Santa Claus εξελίχθηκε και παγιώθηκε από τη διαφημιστική καμπάνια της Coca-Cola του 1931. Μάθαμε πως από τη δεκαετία του 1920 η Coca-Cola συμπεριλάμβανε τον Άγιο Βασίλη στις προωθητικές της ενέργειες και συνεπώς συνέβαλε στην διαμόρφωση της εικόνας του Άγιου Βασίλη. Στρουμπουλός, με λευκή γενειάδα και κόκκινα μάγουλα, μέσα στην κόκκινη στολή του, μια οικεία εικόνα που φτάνει μέχρι το σήμερα.
Έχοντας πλέον μάθει την ιστορία του Άγιου Βασίλη, είμαστε έτοιμοι να φτιάξουμε τη βασιλόπιτα του Eat Dessert First Greece! Είναι πανεύκολη και πεντανόστιμη!
Η συνταγή μας
Η βασιλόπιτα του Eat Dessert First Greece
Tα υλικά για τη βασιλόπιτα
| Βούτυρο | 200 γρ. |
| Ζάχαρη | 200 γρ. |
| Αυγά | 3 |
| Χυμός πορτοκάλι | 240 γρ. |
| Αλεύρι που φουσκώνει μόνο του | 500 γρ. |
| Baking powder | 1 κ.γ. |
| Ξύσμα πορτοκαλιού | |
| Αποξηραμένα φρούτα |
Πώς φτιάχνουμε τη βασιλόπιτα
Το πρώτο βήμα είναι να ψιλοκόψουμε τα αποξηραμένα φρούτα. Εμεις θα βάλουμε δαμάσκηνα, σύκα και κράνμπερις.
Χτυπάμε το βούτυρο με τη ζάχαρη στο μίξερ να αφρατέψουν. Προσθέτουμε ένα ένα τα αυγά περιμένοντας να απορροφηθεί το καθένα πριν ρίξουμε το επόμενο.
Αφαιρούμε τον κάδο από το μίξερ και προσθέτουμε το ξύσμα πορτοκαλιού, το αλεύρι και το baking powder. Ανακατεύουμε καλά με μια σπάτουλα με κυκλικές κινήσεις ώστε το μείγμα να γίνει ομοιόμορφο.
Προσθέτουμε τον χυμό πορτοκαλιού και ανακατεύουμε. Τέλος προσθέτουμε τα αποξηραμένα φρούτα και το φλουρί.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 175° C στον αέρα για 50 λεπτά.
Ευχόμαστε σε όλους τις φίλες και τους φίλους ο νέος χρόνος να φέρει υγεία και αισιοδοξία, αγάπη και χαμόγελο! Και καλή επιτυχία με το φλουρί! 
https://eatdessertfirstgreece.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου