Το Ημερολόγιο του χειμώνα του Paul Auster

Παρόλο που το τελείωσα μέρες πριν, κρατάω ακόμα στα χέρια μου αυτό το βιβλίο και αρνούμαι να το παραδώσω αμαχητί στο ράφι με τα διαβασμένα. Γυρίζω τις σελίδες του και διαβάζω ξανά και ξανά τις υπογραμμισμένες παραγράφους και -για πρώτη φορά στα χρονικά μου ως αναγνώστρια- τις σημειώσεις που άφησα. Το Ημερολόγιο του Χειμώνα, η αυτοβιογραφία του Paul Auster, είναι από εκείνα τα βιβλία που διαβάζεις και σε διαβάζεις. Ακόμα και αν δεν έζησες στον ίδιο τόπο τον ίδιο χρόνο μαζί του, κάποιες καταστάσεις είναι πανανθρώπινες και κάποια συναισθήματα κοινά. Μέσα από ωραία βιβλία είναι ωραίο να συναντάς τον εαυτό σου.

Με τον Auster πρέπει να ομολογήσω πως έχω μια πολύ περίεργη σχέση. Πέρυσι τον Δεκέμβρη διάβασα το Στην χώρα των εσχάτων πραγμάτων και δεν εντυπωσιάστηκα. Από τότε, αν και απέφευγα να διαβάσω κάτι δικό του, αγόραζα βιβλία του. Τι πιο φυσιολογικό εξάλλου! Τώρα, σχεδόν έχω χρόνο μετά, και έχοντας μαζέψει διάφορους τίτλους, αποφάσισα να επαναπροσδιορίσω την σχέση μου μαζί του με το Ημερολόγιο του χειμώνα, ένα αυτοβιογραφικό, πολύ προσωπικό έργο. Φοβόμουν μάλιστα στην αρχή να το ξεκινήσω καθώς ούτε γνώριζα ιδιαίτερα πράγματα για την ζωή του συγγραφέα ούτε είχα περαιτέρω εμπειρία με την γραφή του. Τελικά οι φόβοι μου πήγαν περίπατο και εγώ ανακάλυψα έναν χαρισματικό γραφιά και πολύ καλό άνθρωπο.

Με αφορμή τα εξηκοστά τέταρτα γενέθλια του, ο συγγραφέας αναπολεί την μέχρι τώρα πορεία της ζωής του. Μιλάει για τους γονείς του, τα φοιτητικά του χρόνια, την πρώτη του γυναίκα και για όλα τα εκείνα τα πολύ μικρά και ταυτόχρονα πολύ μεγάλα που κουβαλά ο καθένας μέσα του. Εκείνα που μετράνε στο τέλος της ημέρας λίγο πριν αποκοιμηθείς στην αγκαλιά του Μορφέα.

«Μίλα τώρα προτού να είναι αργά. Κι έπειτα να ελπίζεις ότι θα συνεχίσεις να μιλάς ώσπου να μην υπάρχει πια τίποτε άλλο να ειπωθεί. Στο κάτω κάτω ο χρόνος εξαντλείται. Ίσως είναι καλό να αφήσεις προς το παρόν στην άκρη τις ιστορίες σου και να προσπαθήσεις να ερευνήσεις πως νιώθεις ζώντας μέσα σ’ αυτό το σώμα από την πρώτη μέρα που θυμάσαι τον εαυτό σου μέχρι σήμερα. Ένας κατάλογος από αισθητηριακά δεδομένα. Αυτό που θα μπορούσε κανείς να πει μια φαινομενολογία της αναπνοής.»

Το συναρπαστικό με αυτό το βιβλίο δεν είναι τόσο το τι περιγράφει αλλά το πως. Όλο το Ημερολόγιο είναι γραμμένο στον β’ ενικό. Αυτή η τεχνική από μόνη της δίνει άλλη διάσταση στο κείμενο. Προσωπικά, θεωρώ πολύ θαρραλέα την επιλογή του Auster. Παρά το γεγονός ότι φαίνεται εύκολη η επιλογή του δεύτερου ενικού, δεν είναι, πόσο μάλλον όταν αυτή εκτείνεται σε διακόσες και πλέον σελίδες. Λόγω της τεχνικής και της θεματολογίας, πολλά σημεία του βιβλίου μου θύμισαν το μνημειώδες Un homme qui dort.

«Είσαι το δίχως άλλο ένα άτομο με ελαττώματα, ένα πληγωμένο άτομο, ένας άνθρωπος που από την αρχή κουβαλούσε μέσα του ένα τραύμα- για ποιον άλλο λόγο πέρασες ολόκληρη την ενήλικη ζωή σου αιμορραγώντας λέξεις σε μια σελίδα;- και τα οφέλη που αντλείς από το οινόπνευμα και τον καπνό σού χρησιμεύουν σαν δεκανίκια για να κρατάς όρθιο τον σακατεμένο σου εαυτό και να κινείσαι μέσα στον κόσμο»

Όπως στις περισσότερες αυτοβιογραφίες που κυκλοφορούν εκεί έξω, το Ημερολόγιο βρίθει από άβολες στιγμές αποστομωτικής ειλικρίνειας. Πράγματα που όλοι κάνουμε αλλά σίγουρα δεν περιμένουμε να τα δούμε τυπωμένα. Ειδικά αυτό το ριζοσπαστικό στοιχείο μου άρεσε πολύ στο βιβλίο. Στις πολλές και διάφορες περιγραφές του ο Auster αναφέρθηκε επίσης και στις ερωτικές επαφές που είχε με ιερόδουλες. Εκεί, πραγματικά, τον λάτρεψα. Σπάνια ένας άνδρας αναφέρεται με τόσο σεβασμό και ανθρωπιά σ’ αυτές τις γυναίκες.

Είναι φανερό πιστεύω, αλλά ας το γράψω άλλη μια φορά. Το βιβλίο μου άρεσε ανέλπιστα πολύ και δεν βλέπω την ώρα να προχωρήσω στα επόμενα του συγγραφέα. Ηθικό δίδαγμα λοιπόν της όλης ιστορίας είναι να μην φοβάστε να διαβάσετε κάτι που περιμένετε ότι δεν θα σας αρέσει. Μπορεί, στο τέλος, να το λατρέψετε!

Το Ημερολόγιο του χειμώνα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο

https://stylerivegauche.wordpress.com/