ΤΕΣΤ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ

Τεστ: Α) δοκιμασία Β) άσκηση Γ) πείραμα Δ) διαγωνισμός Ε) παγίδα. Δεξιότητα: Α) επιτηδειότητα Β) γνώση Γ) ικανότητα Δ) ταλέντο Ε) αριστερά.

Η αφορμή για να γραφτεί το βιβλίο ήταν η δομή του συστήματος εισαγωγής στα πανεπιστήμια που ακολουθήθηκε στη Χιλή από το 1967 μέχρι το 2002 (ο συγγραφέας Alejandro Zambra γεννήθηκε το 1975) και στην οποία, μέσα από μια σειρά τεστ διαφόρων τύπων, αξιολογούνταν οι ικανότητες των εξεταζόμενων για την εισαγωγή και τη φοίτησή τους στα Πανεπιστήμια.

Το πρώτο ερώτημα που δημιουργεί το βιβλίο στον αναγνώστη, είναι πως ορίζεται η πρωτοπορία, η καινοτομία, το ιδιαίτερο, το διαφορετικό. Είναι η μορφή του βιβλίου; Το περιεχόμενο; Το θέμα που του προσδίδει κάποια απ’ αυτές τις ιδιότητες; Θεωρώ ότι το βιβλίο του Zambra αντικατοπτρίζει μ’ ένα σωστό τρόπο όλα αυτά. Σε μόλις 101 σελίδες (φαίνεται ο ότι ο συγγραφέας αγαπά να εκφράζεται μέσα από σύντομα κείμενα) αφενός κρίνει με σαρκασμό το σύστημα εξετάσεων της πατρίδας του και αφετέρου θέτει πολλά και ενδιαφέροντα θέματα σχεδόν σε κάθε σελίδα του βιβλίου, σε κάθε ένα από τα προς απάντηση τεστ, από τους επίδοξους φοιτητές, αναγνώστες, γονείς, πολίτες, ανθρώπους…

Το δεύτερο ερώτημα είναι η κατάταξή του σ’ ένα συγκεκριμένο λογοτεχνικό ή ευρύτερο είδος. Είναι μυθιστόρημα; Συλλογή διηγημάτων; Δοκίμιο; Μήπως ποίηση; Το «Τεστ δεξιοτήτων» είναι όλα αυτά τα είδη ταυτόχρονα.

Ολοκληρώνοντας βέβαια το βιβλίο αυτά τα ορθολογιστικά και τυπικά ερωτήματα έχουν εντελώς ξεχαστεί κι ο αναγνώστης απολαμβάνει μια σχεδόν πικρή αίσθηση αλήθειας.

Το βιβλίο του Zambra αποτελείται από πέντε κεφάλαια τα οποία αντιπροσωπεύουν είδη και εκφωνήσεις διαφορετικών τύπων Τεστ. Η ιδιαίτερη αυτή μορφή λοιπόν αποτελεί από μόνη της μια πρωτότυπη, ριζοσπαστική θα έλεγα προσέγγιση.

Στο πρώτο κεφάλαιο, στα Τεστ με πολλαπλές απαντήσεις, ζητείται η διαγραφή της λέξης που η έννοιά της δεν έχει σχέση ούτε με τη δοσμένη λέξη ούτε με τις υπόλοιπες, σε ερωτήσεις όπως:

Ορκίζομαι: Α) σιωπή Β) απόλυτη Γ) ορκίζομαι Δ) σιωπή Ε) απόλυτη. Ποιες είναι οι επιλογές οι οποίες δίνονται; Υπάρχουν; Στην πραγματικότητα;

Για να ακολουθήσει δυο φορές η ερώτηση για τη «Σιωπή» με διαφορετικές κάθε φορά επιλογές.

Σιωπή: Α) βουβαμάρα Β) αφωνία Γ) μυστικότητα Δ) παράλειψη Ε) δειλία

Σιωπή: Α) πιστότητα Β) συνωμοτικότητα Γ) μυστικότητα Δ) παράλειψη Ε) δειλία

Και να καταλήξει στην επιλογή αλλά και μη επιλογή:

Σιωπή: Α) σιωπή Β) σιωπή Γ) σιωπή Δ) σιωπή Ε) σιωπή.

Το δεύτερο και το τέταρτο κεφάλαιο με ασκήσεις συντακτικού, όπου πέντε προτάσεις πρέπει να μπουν σε σειρά ώστε να σχηματίζεται μια ευσύντακτη περίοδος ή να αφαιρεθούν εφόσον κρίνονται άσχετες ή περιττεύουν αντίστοιχα, κρύβονται εκπλήξεις.

Χίλια εννιακόσια ογδόντα κάτι

1. Ο πατέρας σου τσακωνόταν με τη μητέρα σου.
2. Η μητέρα σου τσακωνόταν με τον αδελφό σου.
3. Ο αδελφός σου τσακωνόταν με τον πατέρα σου.
4. Σχεδόν πάντα έκανε κρύο.
5. Δε θυμάσαι τίποτ’ άλλο.

Και οι επιλογές είναι:

1. 2-3-1-4-5
2. 3-1-2-4-5
3. 4-1-2-3-5
4. 4-5-1-2-3
5. 5-1-2-3-4

Ή

1. Έχει χρόνια να επισκεφθεί κάποιος τον τάφο μου.
2. Ούτε περίμενα κανέναν, για να είμαι ειλικρινής.
3. Σήμερα, όμως, ήρθε μια γυναίκα κι έφερε λουλούδια.
4. Τέσσερα κόκκινα τριαντάφυλλα, δύο ροζ κι ένα άσπρο.
5. Δεν ξέρω ποια είναι, δε θυμάμαι να την έχω γνωρίσει.
6. Δε νομίζω να ξέρει τι κάθαρμα ήμουν.

Και οι επιλογές είναι:

1. Καμία
2. 2
3. 4
4. 5
5. 6

Η απάντηση στις παραπάνω ερωτήσεις δεν μπορεί να είναι μονοσήμαντη ή αντικειμενική. Καθένας με βάση τα συναισθήματά του, τις εμπειρίες του και τον τρόπο σκέψης του καλείται να βάλει σε σειρά τις προτάσεις για να βγαίνει το κοινό, το αντικειμενικό, το σωστό νόημα. Είναι εφικτό αυτό;

Το τρίτο κεφάλαιο με την ομάδα Τεστ για την πλήρωση των κενών βρίθει υπαινιγμών και τροφοδοτεί τον αναγνώστη με πλήθος ζητημάτων και ερωτήσεων.

Οι φοιτητές αγωνίζονται —– μπουν στο πανεπιστήμιο, —- σπουδάσουν και όχι —- στοχαστούν.

1. για να        για να       για να          για να
2. για να        για να       για να          για να
3. για να        για να       για να          για να
4. για να        για να       για να          για να
5. για να        για να       για να          για να

Ο Zambra δε φοβάται να σχολιάσει την ιστορία και την πραγματικότητα της Χιλής ή να ειρωνευτεί και να σαρκάσει την προσφερόμενη πανεπιστημιακή μόρφωση.

Οι φοιτητές πηγαίνουν στο πανεπιστήμιο για να —-, όχι για να —-.

1. κοιμηθούν            πεθάνουν
2. εφοδιαστούν        στοχαστούν
3. σπουδάσουν         διαμαρτυρηθούν
4. κλάψουν                 γράψουν
5. κουρευτούν           κοκορευτούν

Ο αναγνώστης μετά τα πρώτα τέσσερα κεφάλαια νιώθει συνεπαρμένος από τον τρόπο, τη μορφή, το περιεχόμενο, την ερμηνεία και την απόδοση τόσο των ερωτήσεων όσο και των πιθανών επιλογών που  προσφέρουν τα Τεστ.

Το βιβλίο ολοκληρώνεται, στο πέμπτο κεφάλαιο, με την κατανόηση κειμένου όπου δίνονται τρία κείμενα και ζητείται να απαντηθούν ερωτήσεις που δείχνουν την κατανόηση και εμβάθυνση στο κείμενο από το διαγωνιζόμενο:

Η εξομοίωση του «έχω παιδί» με το «έχω κατοικίδιο» τι θέλει να δείξει;

1. Τις αντιφάσεις μιας γενιάς που, με το πρόσχημα μιας απαισιόδοξης οπτικής για τον κόσμο, προτιμούσε να έχει κατοικίδια αντί για παιδιά.
2. Την ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης της ευθύνης να έχεις κατοικίδια.
3. Την ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης της ευθύνης να έχεις παιδιά.

Α) Ι και ΙΙ

Β) Ι και ΙΙΙ Γ) Μόνο το Ι Δ) Μόνο το ΙΙ

Ε) Μόνο το ΙΙΙ

Εδώ ο συγγραφέας δε φοβάται να καυτηριάσει με έξοχη και λεπτή ειρωνεία τη θέση της σημερινής κοινωνίας για το πρότυπο «δημιουργία οικογένειας» το οποίο συνήθως εμπλουτίζεται και με το απαραίτητο κατοικίδιο αλλά και το ψευδοδίλλημα που εισάγεται. Συνολικά το τελευταίο κεφάλαιο αποτελεί και την κορύφωση του βιβλίου καθώς μέσα από τα κείμενα προς κατανόηση που παραθέτει ο Zambra, αποδομεί συστηματικά και μεθοδικά τις σχέσεις ενοχής και ανοχής που διέπουν την κοινωνία, την οικογένεια, το εκπαιδευτικό σύστημα, τη θρησκεία και την πολιτεία ενώ ο αναγνώστης διακατέχεται από ένα συνεχώς αυξανόμενο αίσθημα αγωνίας. Η γλώσσα του συγγραφέα είναι ρεαλιστική, στηλιτεύει και αποκρούει κάθε υποκρισία ή προσπάθεια ωραιοποίησης καταστάσεων.

Το βιβλίο στην αρχή μοιάζει με παιχνίδι, αλλά σταδιακά δυσκολεύει κι ο αναγνώστης προβληματίζεται κι ίσως στο τέλος συνειδητοποιεί ότι στη ζωή Α) κάποιες Β) μερικές Γ) πολλές φορές οι εμφανιζόμενες ως επιλογές δεν υφίστανται στην πραγματικότητα. Αυτή η αίσθηση εγκλωβισμού αναιρείται από την ευρηματική παράθεση, σε κάποιες ερωτήσεις, επιλογών οι οποίες λειτουργούν ποιητικά και εντέλει λυτρωτικά καθώς επιτρέπουν να επιλέξει ο αναγνώστης τη λέξη και κατά συνέπεια το νόημα που θα δοθεί στη συγκεκριμένη ερώτηση – φράση.

Τελικά πως θα το χαρακτηρίζαμε το βιβλίο; Είναι μυθιστόρημα; Συλλογή διηγημάτων; Δοκίμιο; Μήπως ποίηση; Έχει πραγματικά σημασία;

Ποια από τις παρακάτω φράσεις του καθηγητή Σεγκόβια είναι, κατά τη γνώμη σας, ορθή;

1. Εσάς δεν σας εκπαίδευσαν, σας προπόνησαν.
2. Εσάς δεν σας εκπαίδευσαν, σας προπόνησαν.
3. Εσάς δεν σας εκπαίδευσαν, σας προπόνησαν.
4. Εσάς δεν σας εκπαίδευσαν, σας προπόνησαν.
5. Εσάς δεν σας εκπαίδευσαν, σας προπόνησαν.

Το ιδιαίτερο αυτό βιβλίο ευτύχησε να μεταφραστεί από τον εξαιρετικό Αχιλλέα Κυριακίδη και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος. Εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ

https://passepartoutreading.wordpress.com/author/lizap1/

Αναρτήθηκε από τον/την ΛΙΖΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ στις 25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2018