ΓΥΡΙΣΜΟΣ
Στο βιβλίο «Γυρισμός» η βραβευμένη με Νόμπελ (1993) Τόνι Μόρισον αφηγείται το ταξίδι του Φρανκ Μάνεϊ από την κόλαση του πολέμου της Κορέας στη φανατισμένη Αμερική της δεκαετίας του 1950 και από εκεί στο Λότους της Γεωργίας, σ’ ένα ταξίδι αυτοπροσδιορισμού και αποδοχής. Είναι η ιστορία ενός ανθρώπου υποδουλωμένου στο μυαλό και στο σώμα σε ένα αβέβαιο ταξίδι προς αναζήτηση της ελευθερίας.
Ο Φρανκ, ο ήρωας της ιστορίας, έχει επιστρέψει από τον πόλεμο στη Κορέα εδώ και καιρό με ένα μετάλλιο ανδρείας στην τσέπη και ένα σωρό εφιάλτες να τον στοιχειώνουν. Οι μνήμες από το πεδίο της μάχης, όπου έχασε τους δύο παιδικούς του φίλους, το συναίσθημα που τον κατακλύζει όταν θυμάται ότι αναγκάστηκε να σκοτώσει ακόμη και παιδιά σ’ αυτόν τον μακρινό πόλεμο, μαζί με τις αναμνήσεις της προηγούμενης ζωής του – μιας ζωής στερημένης από αγάπη και ασφάλεια – εντείνουν τα συγκρουόμενα συναισθήματά του για τον τόπο που μεγάλωσε και για τους ανθρώπους που εξακολουθούν να ζουν σ’ εκείνη την πόλη. Θέλει να γυρίσει στο σπίτι του αλλά ποιος τόπος είναι σπίτι γι’ αυτόν; Η οικογένειά του εκδιώχθηκε από τον τόπο που γεννήθηκε και κατέφυγαν στη Γεωργία. Η αδελφή του γεννήθηκε στο δρόμο – ένα γεγονός που η θετή γιαγιά τους το θεωρούσε πάντα ως στίγμα. Οι γονείς του πέθαναν νωρίς και ο ίδιος έγινε γονιός και αδελφός για τη μικρή Σι. Μεγαλώνοντας τα δύο αδέλφια συνειδητοποίησαν ότι ποτέ δεν είχαν ένα δικό τους σπίτι, τόσο σαν χώρο όσο και σαν τόπο. Ένα σημείο που θα μπορούσαν να βρουν την κατανόηση που έλειπε από τη ζωή τους. Αυτή η έλλειψη οδηγεί τον Φρανκ στο στρατό και τελικά την Κορέα ενώ την ίδια εποχή η Σι ακολουθεί το πρώτο αγόρι που τη γλυκοκοιτάζει.
Κουβαλώντας λοιπόν παλιά και νέα τραύματα ο Φρανκ ξεκινάει τελικά να επιστρέψει, όταν χρειάζεται να βοηθήσει την άρρωστη αδελφή του, ξαναβρίσκοντας έτσι τον ‘άντρα’ μέσα του καθώς και την αίσθηση του σκοπού που είχε χάσει.
Στην πόρτα της κρεβατοκάμαρας στράφηκε προς τον Φρανκ.
«Ήσασταν στον πόλεμο;»
«Ήμουν».
«Σκοτώσατε κανέναν;»
«Αναγκάστηκα να σκοτώσω».
«Και πώς νιώσατε;»
«Άσχημα. Πραγματικά άσχημα».
«Αυτό είναι καλό. Που νιώσατε άσχημα. Χαίρομαι που το λέτε».
«Τι θες να πεις;»
«Σημαίνει πως δεν είστε ψεύτης».
«Σκέφτεσαι σε βάθος, Τόμας» του χαμογέλασε ο Φρανκ. «Τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;»
Ο Τόμας έστριψε το πόμολο με το αριστερό του χέρι και άνοιξε την πόρτα. «Άντρας» είπε και βγήκε.
Στον «Γυρισμό» η Μόρισον καταπιάνεται με αρκετά θέματα. Το θέμα του πού ανήκει ο καθένας, το θέμα του χρέους προς τον συνάνθρωπο, η θέση της θρησκευτικής πίστης και τα όρια της αποδοχής. Την απασχολεί όμως και η αντίδραση των ανθρώπων όταν συνειδητοποιούν την ευαισθησία τους. Μερικές φορές αντιδρούν με θάρρος και στωικότητα. Μερικές φορές φεύγουν, μόνο και μόνο για να ανακαλύψουν ότι είναι ακόμα πιο ευάλωτοι, κάπου αλλού. Πιο συχνά, όμως, φαίνεται ότι κάνουν ό,τι μπορούν για να συγκεντρώσουν την προσοχή τους σε άλλους πιο ευάλωτους, σαν να είναι εντάξει να είσαι αδύναμος όσο κάποιος άλλος εκεί κοντά είναι πιο ευάλωτος ή πιο αδύναμος.
Παρόλο που η αφήγηση στο βιβλίο γίνεται στο τρίτο πρόσωπο υπάρχουν και κεφάλαια στα οποία ο Φρανκ παρουσιάζει σε πρώτο πρόσωπο της σκέψεις του και τα βιώματά του και κάπου μαλώνει την συγγραφέα ότι δεν μπορεί να συλλάβει και να αποδώσει σωστά την εμπειρία του.
«Δεν ξέρεις τι θα πει ζέστη, αν δεν έχεις διασχίσει τα σύνορα από το Τέξας προς τη Λουϊζιάνα μέσα στο καλοκαίρι. Είναι αδύνατον να βρεις λόγια να την αναπαραστήσεις.
Τα δέντρα παραιτούνται. Οι χελώνες ψήνονται μέσα στο καβούκι τους. Περίγραψέ το εσύ, αν ξέρεις τον τρόπο.»
Και πιο κάτω :
«Κάνεις τεράστιο λάθος αν νομίζεις πως απλώς έψαχνα για σπίτι μ’ ένα πιατάκι σεξ να με περιμένει. Κάτι πάνω της με κόλλαγε στον τοίχο, με έκανε να θέλω να είμαι όσο πιο καλός γινόταν για κείνην. Τόσο δύσκολο είναι να το καταλάβεις; Λίγο πριν έγραφες πόσο σίγουρος ήμουν ότι ο χτυπημένος άντρας στο τρένο για το Σικάγο, όταν πήγαινε σπίτι, θα έσπαγε στο ξύλο τη γυναίκα του, που είχε προσπαθήσει να τον βοηθήσει. Δεν είναι αλήθεια. Δεν σκέφτηκα τέτοιο πράγμα. Εκείνο που σκέφτηκα ήταν πως ένιωθε περήφανος για κείνην, αλλά δεν ήθελε να δείξει πόσο περήφανος ένιωθε στους άλλους άντρες στο τρένο. Δεν νομίζω ότι ξέρεις πολλά για την αγάπη.
Ή για μένα»
Ο Γυρισμός είναι ένα βιβλίο για την εξερεύνηση των ορίων της κατανόησης, για την αδελφική αγάπη και την έννοια της οικογένειας αλλά και για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, τον ρατσισμό και τον εφιάλτη του πολέμου.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ σε υπέροχη μεταφορά στα ελληνικά και κατατοπιστικότατο επίμετρο από την Κατερίνα Σχινά.
Εκδόσεις : ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
https://passepartoutreading.wordpress.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου