Μυθιστορήματα που αναφέρονται στο Βυζάντιο.
Το ιστορικό μυθιστόρημα είναι ένα έργο φαντασίας, μέσω του οποίου μπορείς να δει ο αναγνώστης την ιστορία μέσα από τα μάτια των ανθρώπων της εποχής. Αυτού του είδους τα μυθιστορήματα σε βάζουν μέσα στο κλίμα της εποχής, χωρίς όμως να διαπραγματεύονται αληθινά γεγονότα.
Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου, Πήραν την Πόλη, πήραν την…, Πατάκης 2017
Ένα μυθιστόρημα εποποιΐα που ζωντανεύει λεπτό προς λεπτό τα γεγονότα της Άλωσης και δίνει την οδυνηρή περιπέτεια του ελληνισμού μετά τον όλεθρο. Με λόγο δυνατό, ενορατικό, με θέση έναντι της ιστορίας, με ποίηση, το μυθιστόρημα μίλησε στις ψυχές των αναγνωστών του. Πρωτοκυκλοφόρησε απο τις εκδόσεις Κέδρος το 1996 και φέτος ξανα από τις εκδόσεις Πατάκης.
Καπανταη Ισμήνη, Που πια καιρός…, Εστία 1995
Ανατολική Θράκη, περιφέρεια Κωνσταντινουπόλεως, στους χρόνους των Παλαιολόγων. Το Βυζάντιο χάνεται μα ο κόσμος του, απ’ τη μια ο κόσμος του Παιδιού και των ταπεινών -αυτό το πολύχρωμο μωσαϊκό που το αποτελούσαν οι εξαθλιωμένοι πληθυσμοί των αγροτών που εγκατέλειπαν τις εστίες τους για να σωθούν και που κατέληγαν πολλές φορές ζητιάνοι, και οι γυρολόγοι και οι αγύρτες που αγωνίζονταν να επιβιώσουν και οι καλόγεροι και οι στρατιώτες- κι από την άλλη, ο κόσμος των Δυνατών, ο κόσμος του Λουκά, του νόθου γιου των Μελανοδρακόντων και της όμορφης και περιπαθούς Αγγελίνας Ειρήνης και του Άλντο του Φράγκου και της Ζωής Κασταμονίτη και της Ευνίκης Δράκαινας και του άρχοντα Ισαάκιου Ανεμά, αυτοί οι δύο κόσμοι ζουν τις ζωές τους, αγαπούν και πονούν, σπαράσσουν και σπαράσσονται, θριαμβεύουν ή και ηττώνται, ραδιουργούν και μηχανορραφούν μα εξαπατώνται οικτρώς γιατί “…ψεύτικα ήσαν τα μηνύματα” -η Άλωσις επίκειται- άλλη καταστροφή, η φοβερότερη, ανέτοιμους σε λίγο θα τους συνεπάρει. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Καπανταη Ισμήνη, Σικελικός εσπερινός, Καστανιώτη 2013
Μέσα του 13ου αιώνα: Η Κωνσταντινούπολη έχει ανακαταληφθεί από τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο, ο οποίος προκειμένου να αποτρέψει ενδεχόμενη νέα Σταυροφορία έρχεται σ’ επαφή με το Βατικανό και συντελείται η Ένωση των Εκκλησιών. Στο αρχοντικό του Ιωσήφ και της Αρετής, στην ενετοκρατούμενη Κρήτη, μεγαλώνει η Δέσποινα, ένα κορίτσι με σπάνια διαισθητική ικανότητα. Όταν φτάνει στο νησί ο Μάρκος, απεσταλμένος του αυτοκράτορα, η Δέσποινα τον ερωτεύεται και κάνει ό,τι μπορεί για να τον πλησιάσει. Η ευκαιρία της δίνεται όταν, λόγω του χαρίσματός της, τον συνοδεύει μεταμφιεσμένη, μέλος και η ίδια της αποστολής «πρακτόρων» του Μιχαήλ Η΄ στη Σικελία, με σκοπό να δημιουργήσουν προσκόμματα στον Κάρολο Ανδεγαυό, ο οποίος ετοιμάζει νέα εκστρατεία. Κι ενώ η ειρήνη στο Βυζάντιο απειλείται από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς, και κάθε μέρα είναι πιο κρίσιμη από την άλλη, τα γεγονότα κλιμακώνονται και φέρνουν τους ήρωες προ των ευθυνών τους, αντιμέτωπους με δύσκολα διλήμματα και μεγάλες αποφάσεις.
Έρωτες απαγορευμένοι, άνθρωποι κυνηγημένοι, δολοπλοκίες και μηχανορραφίες στο παρασκήνιο, προσωπικά και συλλογικά οράματα συνθέτουν την εντυπωσιακή τοιχογραφία της εποχής, που αναπαριστά ανάγλυφα μια από τις πιο συγκλονιστικές περιόδους της βυζαντινής ιστορίας
Θεόφιλος Γιαννόπουλος, Αγκάθινο Στέμμα, Εξη εκδόσεις
Κάποια αναπάντεχα ευρήματα στην παλιά εκκλησία του χωριού Κομνηνά Ξάνθης, ζωντανεύουν ξανά τον μυστηριώδη θρύλο του άγνωστου αυτοκράτορα. Οι λιγοστοί που γνωρίζουν για την ανακάλυψη αναγκάζονται να κρατήσουν το στόμα τους κλειστό. Ποιος κρύβεται πίσω απ’ τον εκφοβισμό τους και γιατί έχει διασχίσει τόσες χώρες για να το καταφέρει;
Ένας καταξιωμένος συγγραφέας αστυνομικού μυθιστορήματος έχει χάσει την έμπνευσή του. Ωστόσο, ένα όραμα του αποκαλύπτει πως η πραγματικότητα κρύβει μερικές φορές μεγαλύτερες εκπλήξεις απ’ ό,τι η φαντασία που πιστεύει πως έχασε. Ένα ξαφνικό τηλεφώνημα του βυζαντινολόγου φίλου του από την Ξάνθη, θα οδηγήσει τα βήματά του στη Θράκη. Έτσι ξεκινά μια αγωνιώδης αναζήτηση μέσα από μυστικές υπόγειες διόδους, κατακόμβες και καλά σφραγισμένες πύλες αρχαίων και βυζαντινών ναών. Οι δύο φίλοι καλούνται να αναγνωρίσουν τα σημάδια που άφησαν πίσω τους οι αρχιτέκτονες αυτού του υπόγειου δικτύου, που κρύβει μέσα του τα μυστικά της Ορθοδοξίας και της Ιστορίας. Ο τάφος του Ισαάκιου Κομνηνού, η μοίρα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου τη στιγμή της Άλωσης και ένα αγκάθινο στέμμα. Όμως, πόσα από αυτά τα μυστικά πρέπει να αποκαλυφθούν; Η ζωή τους κινδυνεύει, το Ισπανικό Τάγμα δεν μπορεί να τους επιτρέψει την αποκάλυψη…
Μάρω Δούκα, Ένας σκούφος από πορφύρα, Πατάκη 2008
Πριν από χρόνια θέλησα να μάθω ποιος ήταν ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός που πολέμησε σ’ Ανατολή και Δύση για να σώσει το Βυζάντιο από το χείλος του γκρεμού. Με τη σκέψη μου πάντα στην Άννα Κομνηνή, τη φίλαρχη γυναίκα, όπως την αποτύπωσε ο Καβάφης. Έπειτα με συνεπήρε η ζωή του. Ποιες γυναίκες τον αγάπησαν; Ποιος προσπαθούσε να τον δηλητηριάσει; Γιατί η θυγατέρα του, η Άννα, μισούσε έως θανάτου τον αδελφό της, συναυτοκράτορα Ιωάννη; Γιατί η γυναίκα του, η Ειρήνη Δούκα, προωθούσε τον γαμπρό της, Νικηφόρο Βρυέννιο, στον θρόνο; Ελπίδες, δάκρυα και καημοί, χαρές που εξανεμίστηκαν, οράματα που έσβησαν, αποτυχίες, μικρότητες και πάθη. (…) Πρόθεσή μου (…), να αναδείξω το αίσθημα που με ώθησε σ’ αυτό το ταξίδι, μέσα από την αφήγηση ενός άσημου παλατιανού, καθώς αποσυρμένος στη Σινώπη του Πόντου ξαναθυμάται, έμπλεος δέους, τα περασμένα…
Γιάννης Καλπούζος, Άγιοι και Δαίμονες, Ψυχογιός 2015
Πότε σαν ζωηρόχρωμη ζωγραφιά και πότε ιστορώντας τη σκληρή πραγματικότητα, ο Τζανής Κομνάς, με κύριο συνοδοιπόρο τον εκπληκτικής ομορφιάς, άσωτο, μαγικό, γενναιόδωρο, ανυπότακτο, άγιο και δαίμονα Ανθία, πορεύεται στην Κωνσταντινούπολη του 1808-1831.
Στο υφαντό της μυθοπλασίας περιπλέκονται το άρωμα Κυνηγός του Ανέμου, που ξετρελαίνει τις χανούμισσες και τις αρχόντισσες, έρωτες και περιπετειώδεις διαδρομές με αναπάντεχη εξέλιξη, αποσιωπημένες αλήθειες, ερωμένες πατριαρχών, η επανάσταση του 1821 δοσμένη από το κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι Ευρωπαίοι πρέσβεις που πουλάνε γυναικόπαιδα στους Τούρκους, οι «μακελεμένοι» Oσμανλήδες που κυκλοφορούν για να εξαγριώνονται οι μουσουλμάνοι, οι σφαγές των χριστιανών της Κωνσταντινούπολης και της Χίου από τους αποθηριωμένους Οθωμανούς, ο Πόντος, το Δραγατσάνι, η Τρίπολη, το Ναύπλιο, η Αλεξάνδρεια, το Μανιάκι.
Κι ακόμη: χαρέμια, φτώχεια, μεγιστάνες, σμήνη πλανόδιων πωλητών, παπάδες τσαρλατάνοι, συμμορίες των δρόμων, συντεχνίες ζητιάνων, κρυπτοχριστιανοί, πολύβουα και λαμπερά παζάρια, τεράστια καπηλειά, στις εισόδους των οποίων στέκονται ομοφυλόφιλα αγόρια, και χαμάληδες να μεταφέρουν με κοφίνια τους μεθυσμένους, σκλαβοπάζαρα, βασανιστήρια, το μπουντρούμι κι η αστυνομία του Πατριαρχείου, αγιάσματα, η Μεγάλη του Γένους Σχολή, ερωτικά ξόρκια, οδαλίσκες, μαύροι και λευκοί ευνούχοι στο παλάτι του σουλτάνου, οι φανταχτερές νύχτες του Ραμαζανιού, χοροεσπερίδες, πανηγύρια των Ρωμιών, ναυτικές περιπέτειες και πόσα άλλα.
Κι όλα υπό τη σκιά του πόθου, του φόβου και του όχλου, και μέσα από το ήμερο και το άγριο, την ομορφιά και την ασχήμια, το καλό και το κακό, που μπορεί να ενυπάρχουν στον ίδιο άνθρωπο και να τον μεταμορφώνουν, ανάλογα με τις συνθήκες και τις καταστάσεις που καλείται ν’ αντιμετωπίσει, σε άγιο, δαίμονα, άγιο και δαίμονα.
Ελένη Τσαμαδου, Οι Άνεμοι του Χρόνου, Ψυχογιός 2016
1453, 1999. Δύο χρονολογίες-ορόσημα. Η πρώτη σηματοδοτεί το τέλος μιας χιλιόχρονης αυτοκρατορίας, η δεύτερη το τέλος μιας χιλιετίας.
Στην Αθήνα τού σήμερα ένας δικηγόρος ακολουθεί μια μυστηριώδη καλόγρια στην πορεία της πίσω στον χρόνο και στον χώρο∙ στην Πελοπόννησο των Φράγκων και των Βυζαντινών Δεσποτών, στα σκαλαβοπάζαρα της Μπαρμπαριάς και στην Κωνσταντινούπολη του τέλους.
Παράλληλες ζωές και ιστορίες. Άρχοντες και τυχοδιώκτες, πειρατές και σκλάβοι, γυναίκες τρυφερές και πολεμιστές, σοφοί και ιερωμένοι, πατριώτες και προδότες. Έρωτες χωρίς αύριο. Χαμένα όνειρα και πατρίδες. Το ξύπνημα της ελληνικής συνείδησης, η πρώιμη αναγέννηση στον Μυστρά και η μεταλαμπάδευση της αρχαίας σοφίας στη Δύση. Όλα μπλεγμένα και δεμένα με αόρατες κλωστές στον αργαλειό του χρόνου.
Τι είναι αυτό που συνδέει την Κλαίρη της νιότης, την Ανέζα των Φράγκων, Αγνή των Ελλήνων, με την αλλόκοτη καλόγρια που θέλει να γυρίσει τον χρόνο πίσω για να αλλάξει τον ρου της Ιστορίας; Και ο δικηγόρος; Τι θα κάνει; Θα θελήσει να γυρίσει και αυτός τον χρόνο και ν’ αλλάξει κάποιες παλαιότερες αποφάσεις του ή θα επιλέξει να αφήσει τους ανέμους του χρόνου να σκορπίσουν το παρελθόν σαν φύλλα φθινοπώρου;
Ένα ιστορικό μυθιστόρημα γραμμένο με σεβασμό στην Ιστορία, που θα αγαπηθεί και θα συγκινήσει με τις αναφορές σε γνωστές και άγνωστες πτυχές της.
Από την λίστα μας δε θα έπρεπε να λείπουν τα πολυάριθμα βιβλία του Κ. Κυριατζή, όμως θα προτιμήσουμε να κάνουμε ένα ξεχωριστό αφιέρωμα στον ίδιο και στα αξεπέραστης αξίας συγγράμματά του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου