Η Εκάτη ήταν θεά της μαγείας, της νύχτας, του φεγγαριού, των φαντασμάτων και της νεκρομαντείας. Ήταν μοναχοπαίδι των Τιτάνων Πέρση και Αστερία από τους οποίους και έλαβε τις δυνάμεις της, αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να βοηθήσει τον Δία στην μάχη κατά των Τιτάνων. Η Εκάτη ήταν εκείνη που άκουσε τις φωνές της Περσεφόνης όταν απήχθη από τον Άδη και συνέδραμε την Δήμητρα στην αναζήτηση της κόρης της, καθοδηγώντας την μέσα στην νύχτα με φλεγόμενες δάδες. Μετά την επανένωση μητέρας – κόρης έγινε ακόλουθος της Περσεφόνης και σύντροφος στον Άδη.
Τα ιερά ζώα τα οποία την αντιπροσώπευαν ήσαν ο σκύλος, η αγριόγατα, το άλογο, το φίδι και η κουκουβάγια που αντιπροσώπευε την Σοφία και την διορατικότητα, καθώς η Εκάτη είχε την δυνατότητα να βλέπει προς τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις ταυτόχρονα και να ταξιδεύει στα μυστικιστικά βασίλεια. Συγκεκριμένα υπάρχουν δύο χαρακτηριστικοί μύθοι που αναφέρονται στον μαύρο σκύλο και την αγριόγατα. Ο σκύλος/α αρχικά ήταν η βασίλισσα Εκάβη, η οποία μετά την πτώση της Τροίας έπεσε στη θάλασσα και μεταμορφώθηκε από τη θεά. Η αγριόγατα αρχικά ήταν η μάγισσα Γαλή που η θεά την μεταμόρφωσε σε θηρίο ως τιμωρία για την ρυπαρότητά της, ενώ σύμφωνα με άλλο μύθο ήταν η Γαλίνθια – υπηρέτρια της Αλκμήνης – η οποία μεταμορφώθηκε σε ζώο από την θυμωμένη Ειλειθυία (θεότητα του τοκετού) αλλά η Εκάτη την πήρε υπό την προστασία της. Προς τιμήν της θυσιάζονταν τα θηλυκά μαύρα πρόβατα.
Αρκετά παραισθησιογόνα φυτά συνδέονται με την Εκάτη όπως: η μπελλαντόνα, το κώνειο, ο μανδραγόραςκαι οιπαπαρούνες, καθώς αυτά μπορούσαν να προκαλέσουν οράματα. Επίσης οίταμος(αειθαλές κωνοφόρο δένδρο) ήταν αφιερωμένος στην θεά, αφού συνδεόταν με τον θάνατο και βρισκόταν συχνά στα αρχαία νεκροταφεία. Στα φυτά που συνδέονται με την Εκάτη περιλαμβάνονται επίσης τοακόνιτο, ηπικραλίδα, τοσκόρδο, ηλεβάντακαι ηιτιά.
Τριπλή αναπαράσταση της Εκάτης_μαρμάρινο άγαλμα αντίγραφο εκ του πρωτοτύπου της Ελληνιστικής περιόδου_μουσείο Βατικανού_wikipedia
Η Εκάτη απεικονίζεται στην αρχαιοελληνική αγγειογραφία να κρατά δύο δάδες οι οποίες συμβολίζουν την σοφία και το φως, ενώ ενίοτε εμφανίζεται να φορά φούστα και κυνηγετικές μπότες όπως η θεά Άρτεμις. Στα αγάλματα συχνά απεικονίζεται με τριπλή μορφή, ή ως θεά των διασταυρώσεων (σταυροδρόμια). Το όνομά της σημαίνει «εργαζόμενος από μακριά» από την Ελληνική λέξη Έκατος η οποία ήταν κοινό επίθετο του θεού Απόλλωνα.
Η Εκάτη ταυτίστηκε με μια σειρά θεοτήτων, όπως τηςΑρτέμιδος, της Σελήνης, της Αρκαδικής θεότηταςΔεσποίνης, της θαλάσσιας θεάς Κραταιίδος ή Κητούς, της θεάς της Ταυριανής Χερσονήσου (Σκυθία), της Περσηίδας (Κολχίδα) και ΆργουςΙφιγένειας, των Θρακικών θεών Βένδιδος και Κότιδος, της Ευβοϊκής Μαίρας, της Ελευσίνιας Δαείρας και της Βοιωτικής Νύμφης Ερκύνης.
Τα επίθετα που την συνόδευαν ήσαν: Νυκτιπόλος (Περιπλανώμενη στην νύχτα) Άταλος (ευαίσθητη) Χθόνιη (του Κάτω Κόσμου) Κουροτρόφος (Τροφός νέων) Σκυλακαγέτις (Ηγέτιδα σκύλων) Κούρημουνογενής (παρθένος) Λιπαροκρήδεμνος (Φέρουσα λαμπρό πέπλο) Άνασσαένεροι (Βασίλισσα των κάτω)
Αρχικά ήταν θεά της άγριας φύσης, του τοκετού και των σταυροδρομιών, τοποθεσίες – έννοιες οι οποίες σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τον κόσμο των πνευμάτων. Συγκεκριμένα η άγρια φύση δεν ήταν ήμερη – η γέννηση είναι η στιγμή της ζωής κατά την οποία ο θάνατος βρίσκεται σε αναμονή και οι τρεις δρόμοι τέμνονταν σε κομβικό σημείο μεταξύ των κατευθύνσεων που μπορούσε να επιλέξει ο άνθρωπος στον βίο του. Έτσι οι πιστοί προσέφευγαν στην θεά για την παροχή προστασίας και φρόνησης σε αυτά τα κρίσιμα σημεία.
Αττικός ερυθρόμορφος κρατήρας στον οποίον η Περσεφόνη επιστρέφει από τον Κάτω Κόσμο. Φορά στέμμα και απεικονίζεται να αναδύεται από την γη. Ο Ερμής, στέκεται δίπλα της, φορώντας καπέλο και χλαμύδα, ενώ κρατά ραβδί κήρυκα (κηρύκειο). Η Εκάτη κρατά ζεύγος από δάδες κοιτώντας προς τα πίσω πάνω από τον ώμο της προς την θεά Δήμητρα, η οποία φέρει βασιλικό σκήπτρο_Μητροπολιτικό μουσείο τέχνης Νέας Υόρκης_theoi.com
Η Εκάτη ήταν προστάτιδα θεά της πόλης Στρατονίκειας στην Καρία (σημερινό Εσκιχισάρ).
Χαρακτηριστικά αρχέτυπα της Εκάτης αποτελούν:
Η γραία. Στην ειδωλολατρική παράδοση η θεά συχνά αναπαρίσταται με τρία πρόσωπα τα οποία αντιπροσωπεύουν τα στάδια της ζωής μιας γυναίκας: μητέρα, κόρη και γριά. Η γραία αντιπροσωπεύει την σοφή ηλικιωμένη η οποία έχει την εμπειρία της ζωής. Άλλοι συσχετισμοί με αυτό το αρχέτυπο είναι η συμπόνια, η μεταμόρφωση, η γιατρειά και ο ατιμωτικός θάνατος. Συμβολίζει επίσης την σεβαστή γυναίκα μεγάλης ηλικίας που είναι στο επίκεντρο της οικογένειας απολαμβάνοντας την ζωή και μεταδίδοντας την εμπειρία της.
Η μάγισσα. Χρησιμοποιεί τις γνώσεις της για τους νόμους της φύσης, το μυαλό και τις απόκρυφες δυνάμεις, για να επιβάλλει τις επιθυμίες της. Η Εκάτη ως βασίλισσα των μαγισσών, είχε την δύναμη να αλλάξει τη μοίρα ενός ατόμου.
Η Εκάτη δεν είχε απογόνους, καθότι περιγράφεται ως παρθένος θεά, όπως η Άρτεμις. Στην τέχνη, συχνά απεικονίζεται φορώντας παρθενικό φόρεμα μέχρι το γόνατο. (Απολλώνιος Ρόδιος, Αργοναυτικά 3. 840 – Λυκόφρων, Αλεξάνδρα 1174)
Σύμφωνα με άλλες εκδοχές απόγονοί της ήταν η Σκύλλααπό τονΦόρκυ (Απολλώνιος Ρόδιος, Αργοναυτικά 4. 827) όπως και οιΚίρκηκαιΜήδειααπό τον βασιλέα της ΚολχίδοςΑιήτη(Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορικά 4. 45. 1).
Στην Ρωμαϊκή μυθολογία ταυτίζεται με την Τρίβια – θεά της μαγείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου