ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ

Ανδρών επιφανών…

Posted on 17 Νοεμβρίου 2016

0

Ανδρών επιφανών… 

 

 

Ο “επιτάφιος” που ο Θουκυδίδης διέσωσε αποσπασματικά σαν λόγο του Περικλή προς τους Αθηναίους το 430 π.χ. είναι ένα λογοτεχνικό διαμάντι ευφυούς προσπάθειας τόνωσης του ηθικού του πληθυσμού της Αθήνας στη διάρκεια ενός πολέμου. O Περικλής ανέλαβε να εκφωνήσει τον τιμητικό επικήδειο για τους Αθηναίους νεκρούς της πρώτης χρονιάς του πελοποννησιακού πολέμου. Σ’ ένα απ’ τα πιο διάσημα και συχνά μνημονευμένα αποσπάσματα του λόγου του, στη φράση ανδρών [γαρ] επιφανών πάσα γη τάφος, και ου στηλών μόνον εν τη οικεία σημαίνει επιγραφή, αλλά και εν τη μη προσήκουση άγραφος μνήμη παρ’ εκάστω της γνώμης μάλλον ή του έργου ενδιαιτάται, οι μνημονευόμενοι “επιφανείς άνδρες” δεν ήταν άλλοι από τους αθηναίους στρατιώτες των οποίων τα πτώματα δεν βρέθηκαν για να ταφούν τιμητικά στην πατρίδα. Ζουν όμως (λέει ο Περικλής) στη μνήμη και στις καρδιές των Αθηναίων, κι αυτό είναι ύψιστη τιμή.
Επιτάφιος ύμνος, λοιπόν, στις αρετές της αθηναϊκής δημοκρατίας· ελευθερία και θάνατος σ’ ένα ιμπεριαλιστικό κοκτέιλ. Καθότι έπρεπε να πειστούν οι Αθηναίοι για το δίκιο και την υπεροχή τους σ’ εκείνο τον πόλεμο, που έμελλε να καταλήξει στην καταστροφή τους. Επιτάφιος ύμνος, ένα πολιτικό κείμενο υψηλής αισθητικής.
Υπάρχει μια φήμη που διατρέχει τους αιώνες αναπόδεικτη· και μας αρέσει: συγγραφέας του “επιτάφιου” δεν ήταν ο Περικλής (ούτε ο Θουκυδίδης) αλλά η Ασπασία (: Άσπα). Η εξαιρετικά όμορφη και εξαιρετικά μορφωμένη εταίρα, που (κατά τις φήμες αλλά και κάποιες πηγές) ήταν ο ιθύνων νους πίσω από σημαντικές στιγμές της πολιτικής σταδιοδρομίας του Περικλή.

Ο υπό μετακόμιση πρώην πρόεδρος των ηπα Ομπάμα θεώρησε σκόπιμο να τσιτάρει λίγο “επιτάφιο” μιλώντας στην Αθήνα, σε μια παράσταση κατώτερη μάλλον απ’ αυτήν που είχε αρχικά σχεδιάσει – μια έκθεση ιδέων μάλλον παρά ένα μανιφέστο, που δεν θα μείνει στην ιστορία του. Παρ όλα αυτά πολύ θα μας έκανε αν συγγραφέας του λόγου του στην Αθήνα (και όχι μόνον αυτού) ήταν η κυρία Μισέλ.
Όχι σαν επανάληψη της ιστορίας· αλλά σαν υπενθύμιση του αόρατου και μαζί καίριου ρόλου των γυναικών… ακόμα και στην κορυφή των πολιτικών αντικατοπτρισμών. Στο κάτω κάτω ήταν αυτή η γυναίκα που έδωσε, τον Γενάρη του 2009, την πρώτη εκ βαθέων ευχή στον πρωτοεκλεγμένο τότε Μπάρακ, καθώς έφευγε για να πάει να ορκιστεί: πήγαινε, και κοίτα να μην τα σκατώσεις…
Κάτι παραπάνω θα ήξερε, οπωσδήποτε.

 

http://www.sarajevomag.gr/index.html

Δημοσιεύτηκε just now από τον χρήστη selana