Το αρχαιότερο tablet στον κόσμο, ο μηχανισμός των Αντικυθήρων

22/08/2016ΣχολιάστεGo to comments

Ιούνιος 10, 2016

http://www.presspublica.gr

«Πρόκειται για τον αρχαιότερο υπολογιστή στον κόσμο και παρείχε στον κάτοχό του τη δυνατότητα να βλέπει με ακρίβεια τις εκλείψεις της σελήνης και του ήλιου καθώς και την κίνηση των ουράνιων σωμάτων» είπαν οι ειδικοί για τον μυστηριώδη Μηχανισμό των Αντικυθήρων  σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνη Λασκαρίδη.

Ο Μηχανισμός ήταν σχεδιασμένος ώστε να εξυπηρετεί και διαφορετικές τοποθεσίες παρατήρησης, καθώς βρέθηκαν οι λέξεις Δωδώνη και Αλεξάνδρεια. Επίσης τα κείμενα που οι ειδικοί κατάφεραν να διαβάσουν συνδέονται και με αθλητικά γεγονότα που πραγματοποιούνταν ανά τετραετία, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες και τα Ίσθμια.

Στον Μηχανισμό επίσης εμπεριέχεται και ένα  ημερολόγιο, οι δείκτες του οποίου φαίνεται πως περιστρέφονται γύρω από τον ζωδιακό κύκλο.

Οι ειδικοί μελέτησαν επί 10 χρόνια τον Μηχανισμό και όπως είπε ο κ.  Γιάννης Μπιτσάκης, Φυσικός και Ιστορικός των Επιστημών και της Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (ένα από τα βασικά μέλη της ερευνητικής ομάδας),  στη μία πλευρά της συσκευής υπήρχε μία λαβή η οποία κινούσε τους δείκτες. Ο χειριστής επέλεγε μια ημερομηνία και «έβλεπε»  τα  αντίστοιχα βασικά αστρονομικά φαινόμενα που ήταν τρόπον τινά «αποθηκευμένα», δηλαδή υπολογισμένα ώστε να αντιστοιχούν στις ζητούμενες ημερομηνίες.

Όπως πρόσθεσε ο ίδιος, αν μπει κανείς στην ιστοσελίδα της NASA όπου αναφέρονται όλες τις εκλείψεις του παρελθόντος και αυτές που είναι να γίνουν στο μέλλον, αναγράφεται ότι «αυτό που κάνουμε εμείς εδώ με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές είναι και αυτό που έκανε ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων πριν από περίπου 2.000 χρόνια».

Ανακαλύφθηκε σε ναυάγιο μεταξύ των Αντικυθήρων και της Κρήτης το 1900.  Με βάση τη μορφή των ελληνικών επιγραφών που φέρει χρονολογείται μεταξύ του 150 π.Χ. και του 100 π.Χ., αρκετά πριν από την ημερομηνία του ναυαγίου, το οποίο ίσως συνέβη στο διάστημα 87-67 π.Χ.  Θα μπορούσε να ήταν κατασκευασμένο μέχρι μισόν αιώνα πριν το ναυάγιο. Το ναυαγισμένο πλοίο βρέθηκε σε  βάθος περίπου 50 μέτρων και τότε ανασύρθηκαν  πολλοί θησαυροί, αγάλματα και άλλα αντικείμενα από  σφουγγαράδες της Σύμης -τα περισσότερα (εικάζουμε)  βρίσκονται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της ΑΘήνας.

Πρόκειται για το αρχαιότερο σωζόμενο μηχάνημα με γρανάζια  και μάλιστα πολύ πολύπλοκο. Είναι φτιαγμένος από μπρούντζο και πρέπει να είχε ξύλινο πλαίσιο. Ο μηχανισμός έχει συναρπάσει πολλούς ιστορικούς της επιστήμης και της τεχνολογίας. Η πιο αποδεκτή θεωρία εδώ και 40 χρόνια  σχετικά με τη λειτουργία του είναι ότι επρόκειτο ουσιαστικά για αναλογικό υπολογιστή σχεδιασμένο για να υπολογίζει αυτομάτως  τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων, τις εκλείψεις ηλίου και σελήνης και  τις φάσεις της σελήνης.

Ότι ήταν αστρονομικό (ίσως και αστρολογικό) «εργαλείο» , το υποψιαζόμασταν ήδη από το  1902,όταν ο τότε υπουργός Παιδείας Σπυρίδων Στάης πρόσεξε  ότι ένα από τα ευρήματα είχε ενσωματωμένο έναν οδοντωτό τροχό και εμφανείς επιγραφές με αστρονομικούς όρους, όπως τη λέξη ΑΦΡΟΔΙΤΗ και ΗΛΙΟΥ (τότε η γραφή ήταν κεφαλαία).

Το γεγονός ότι τα γράμματα είχαν μέγεθος μόλις δύο χιλιοστών καθιστούσε πολύ δύσκολη την ανάγνωση των κειμένων. Ακόμα και όταν χρησιμοποιήθηκε αξονικός τομογράφος, οι ανωμαλίες που έφερε ο χαλκός του μηχανισμού καθιστούσαν και πάλι δύσκολη την ανάγνωση.

Έως το 1972 είχαν αναγνωστεί με επιτυχία περίπου 923 γράμματα και αριθμοί στα 82 θραύσματα του μηχανισμού, ενώ πρόσφατα ο αριθμός αυτός έφθασε τους 3.400 χαρακτήρες.

Η ερευνητική ομάδα έχει καταφέρει να αναγνωρίσει ολόκληρες προτάσεις οι οποίες βοηθούν στην κατανόηση των λειτουργιών του αντικειμένου και αποτελούν κάτι σαν «εγχειρίδιο» χρήσης του Μηχανισμού.

Ο καθηγητής Φυσικής Διαστήματος  Ξενοφών Μουσσάς, εξήγησε ότι «οι σημερινοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα έχουν τις ρίζες τους στα γρανάζια του Μηχανισμού. Το πιο σημαντικό είναι ότι βλέπουμε να υπάρχουν οι νόμοι της φυσικής ήδη μέσα στο Μηχανισμό, τόσο στις επιγραφές όσο και στους αριθμούς 76, 19, 223 και αποδεικνύουν, όχι μόνο αυτοί αλλά και όλη η δομή του Μηχανισμού, ότι εντέλει είναι και η υπογραφή αυτού που τον έφτιαξε. Μας λέει καθαρά είμαι ένας πυθαγόρειος. Αυτό το μηχάνημα αποτελεί τις ρίζες όλου του πολιτισμού και ολόκληρης της τεχνολογίας και στην ουσία πρόκειται για το αρχαιότερο «tablet», είπε ο κ. Μουσσάς.

http://www.presspublica.gr/%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%85%CE%B8%CE%AE%CF%81%CF%89%CE%BD-%CE%BF-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF/

Peter Doig (British, b. 1959), Untitled (Study for Milky Way), 1989-90