ΜΕΖΕΔΑΚΙΑ ΜΕ ΡΑΠΙΝΤ ΤΕΣΤ
Από το ιστολόγιο του Ν.Σαραντάκου "Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία"
Από σήμερα, για να μπει κάποιος ανεμβολίαστος σε δημόσιες υπηρεσίες, τράπεζες και εμπορικά καταστήματα που δεν αφορούν αναγκαίες δραστηριότητες πρέπει να έχει κάνει PCR ή rapid test. Το ίδιο ισχύει και για τους ανοιχτούς χώρους διασκέδασης, όπως τα καταστήματα εστίασης και τα καφέ. Μπορεί όμως να μπει, χωρίς τεστ, σε φαρμακεία, σούπερ μάρκετ, μέσα συγκοινωνίας και εκκλησίες, τουλάχιστον με την αρχική πρόβλεψη, αν και στη συνέχεια η Ιερά Σύνοδος, εκθέτοντας ίσως τον πρωθυπουργό, κάλεσε τους πιστούς να υποβάλλονται σε τεστ πριν προσέλθουν στους ναούς.
Tι ισχύει όμως για τα ιστολόγια;
Θεωρούνται τα ιστολόγια «αναγκαία υπηρεσία», όπως φαρμακεία και σούπερ μάρκετ, οπότε η πρόσβαση όλων γίνεται χωρίς τεστ;
Ή θα τα θεωρήσουμε κάτι όχι εντελώς απαραίτητο, όπως τα κομμωτήρια ή οι τράπεζες;
Δύσκολο ερώτημα, αν σκεφτούμε ότι το δικό μας ιστολόγιο λειτουργεί σε καθημερινή βάση εδώ και τόσα χρόνια.
Κι έπειτα, πού θα μπει ο περιορισμός; Στην ανάγνωση ή στον σχολιασμό; Να μπορούν να διαβάζουν το άρθρο όλοι αλλά να σχολιάζουν μόνο οι εμβολιασμένοι και όσοι έχουν πρόσφατο αρνητικό τεστ; Και ποιος θα τα ελέγχει;
Και καλά, εμείς τα λέμε στα αστεία -αλλά σκεφτείτε πόσα πρακτικά προβλήματα θα υπάρξουν στα μικρά εμπορικά καταστήματα σε σχέση με την εφαρμογή των μέτρων.
* Αλλά ας προχωρήσουμε στα μεζεδάκια μας, κάνοντας αρχή με ένα που αφορά τα νέα μέτρα -και συγκεκριμένα τα μηνύματα που θα στέλνονται προς τους μη εμβολιασμένους (πού θα τους βρίσκουν;). Σε ένα από αυτά, θα λέγεται ότι «Οι ανεμβολίαστοι έχουν 13 έως 20 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν βαριά και να διασωληνωθούν από τους εμβολιασμένους».
Η διατύπωση αυτή σχολιάστηκε ως αμφίσημη στο Φέισμπουκ: «να διασωληνωθούν από τους εμβολιασμένους»;
Πράγματι, μια αλλαγή θα ξεκαθάριζε τα πράγματα, αν κρίνουμε ότι χρειάζεται: «Οι ανεμβολίαστοι έχουν 13 έως 20 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν βαριά και να διασωληνωθούν απ’ όσο οι εμβολιασμένοι». Αλλά ήδη το «μεγαλύτερο κίνδυνο» νομίζω ότι δεν αφήνει αμφιβολία κατανόησης.
Κι έπειτα, όπως είπε και κάποιος, «εμβολιασμένοι θα τους διασωληνώσουν, οι ανεμβολίαστοι [υγειονομικοί] έχουν βγει σε αναστολή».
* Άλλη μια διατύπωση σχετική με την πανδημία, που εγώ τη βρίσκω σαφώς παραπλανητική. Γράφτηκε για το επεισόδιο στην Καλαμπάκα, όπου προπηλακίστηκε ο κ. Βασιλακόπουλος.
Προσέξτε όμως τη φράση: Καταδικαστέος ο τραμπουκισμός του Θ. Βασιλακόπουλου. Πώς την καταλαβαίνετε, αν ξεχάσουμε τα πραγματολογικά; Αν αγνοούμε τι έγινε; Πιστεύω θα συμφωνήσετε ότι με τη διατύπωση αυτή ο Θ.Β. είναι δράστης του τραμπουκισμού, όχι θύμα του!
Αντίθετα, αν λέγαμε: Καταδικαστέος ο προπηλακισμός του Θ.Β., όλοι θα καταλάβαιναν ότι ο ΘΒ υπήρξε το θύμα.
Ενδιαφέρον δεν είναι;
* Φίλος διαβάζει είδηση για κάτι που συνέβη στην Ιαπωνία:
Ένας άνδρας νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση και περίπου 14 άλλοι έχουν τραυματιστεί μετά την επίθεση με μαχαίρι, με εύφλεκτο υγρό και με υδροχλωρικό οξύ που εξαπέλυσε ένας άγνωστος μέσα σε βαγόνι τρένου στο Τόκιο, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Kyodo.
Μια και το υδροχλωρικό οξύ δεν παίρνει φωτιά, θεώρησα δύσκολο να επιτέθηκε ο άγνωστος με τρεις τρόπους ταυτόχρονα (μαχαίρι, εύφλεκτο υγρό, υδροχλωρικό οξύ).
Στα διεθνή μέσα ενημέρωσης γράφτηκε:
A man has been left in a critical condition after a knife and arson attack on an underground train line in the Japanese capital, Tokyo… And in the same month two people were injured in acid attack at subway station.
Το ίδιο το πρακτορείο ειδήσεων Kyodo ανέφερε:
At least 10 people were reported injured, one seriously, after a fire broke out Sunday night on a Keio Line train in Tokyo, with passengers scrambling to escape through train windows and police immediately arresting a 24-year-old man who was carrying a knife… The police received a report of a knife-wielding man around 8 p.m. They said information that hydrochloric acid was spread on the train had not been confirmed. The fire is believed to have spread from a seat in the fifth car of the limited express train, which made an emergency stop at Kokuryo Station.
Τελικά οξύ δεν υπήρξε (σε αυτήν την επίθεση), το μαχαίρι δεν φαίνεται να το χρησιμοποίησε και μάλλον ήταν εμπρησμός χωρίς να είμαστε σίγουροι αν χρησιμοποίησε εύφλεκτο υγρό.
* Οθονιά από δελτίο της ΕΡΤ.
5500 χρόνια ασφάλισης;
Είπαμε να αυξηθούν οι απαιτήσεις για να στοιχειοθετήσει κανείς συνταξιοδοτικό δικαίωμα, αλλά 5000 χρόνια ασφάλισης το βρίσκω υπερβολικό!
* Μου γράφει φίλος:
Ελαβα σήμερα ένα διαφημιστικό μήνυμα απο τη Ryanair, με τίτλο «Σαββατοκυριακο τρομου Ryanair» και περιεχόμενο που μπορείς να δεις σ‘αυτή την ιστοσελίδα.
Στην αρχή φαντάστηκα πως κάτι τρομερό συνέβη στη Ryanair αυτό το Σαββατοκύριακο, αλλά τελικά όχι — είναι απλώς μια έκτακτη προσφορά. Προσπάθησα αρκετά να μαντέψω τι αγγλικό πρωτότυπο (terrific?) μπορεί να υπέκρυπτε, αλλά τελικά μάλλον απλώς υπαινίσσεται το Halloween.
Πραγματικά, για διαφήμιση αεροπορικής εταιρείας, τον τρόμο τον βρίσκω κάπως πολύ προχωρημένο, για τα γούστα μου τουλάχιστον.
* Γράψαμε τις προάλλες για τη μετονομασία της Facebook σε Meta, ενώ στα σχόλια αναφέρθηκε και ότι αίτηση για το ίδιο όνομα έχει υποβληθεί νωρίτερα από άλλη εταιρεία. Σε σχετικό ρεπορτάζ μεταφέρονται δηλώσεις του Ζάκερμπεργκ:
“Η αποστολή μας παραμένει η ίδια -εξακολουθεί να είναι να φέρουμε τους ανθρώπους κοντά”, είχε πει. “Αλλά τώρα έχουμε ένα νέο Βόρειο Αστέρι, που θα μας οδηγήσει στην πραγματικότητα του metaverse, και έχουμε ένα νέο όνομα που αντικατοπτρίζει το πλήρες εύρος αυτού που κάνουμε και το μέλλον που θέλουμε να οικοδομήσουμε”.
Ένα νέο Βόρειο Αστέρι; Τι θα πει αυτό; Στο αγγλικό κείμενο, φυσικά, γίνεται αναφορά σε North Star, που όμως είναι ο Πολικός Αστέρας. Και επειδή ο Πολικός Αστέρας είναι εύκολο να τον εντοπίσει κανείς στον ουρανό και δείχνει με μεγάλη ακρίβεια τον γεωγραφικό Βορρά, χρησιμοποιείται πράγματι για να βρίσκουμε τον μπούσουλα και στα αγγλικά έχει πάρει και τη μεταφορική σημασία του οδηγού, της πυξίδας. Στα ελληνικά, όχι και τόσο -αλλά αυτό δεν έχει σημασία, Πολικό Αστέρα έπρεπε να το μεταφράσουν.
* Τίτλος για το τραγικό δυστύχημα στη Θεσσαλονίκη.
«H μαραθωνοδρόμος ποδηλάτισσα που παρέσυρε το φορτηγό», λοιπόν, ήταν μαραθωνοδρόμος.
Ξέρουμε βέβαια ότι οι ποδηλάτισσες δεν παρασέρνουν φορτηγά αλλά δυστυχώς βρίσκουν τον θάνατο από τις ρόδες τους. Ωστόσο, η διατύπωση θα μπορούσε να είναι καλύτερη: η ποδηλάτισσα που ΤΗΝ παρέσυρε το φορτηγό, ή «την οποία παρέσυρε το φορτηγό». Ή με παθητική φωνή, «που παρασύρθηκε από το φορτηγό».
* Στο ίδιο θέμα, εντελώς γκροτέσκος ο τίτλος άλλου ιστότοπου:
Θεσσαλονίκη: Ελεύθερος ο οδηγός που παρέσυρε και σκότωσε η Δήμητρα Ιορδανίδου
(έτσι λεγόταν η ποδηλάτισσα)
* Πήρα μέιλ από φίλο με παρατηρήσεις για την κακή μετάφραση επιστημονικού άρθρου. Ο λόγος για τον πυρήνα της Γης:
«Αντ’αυτού οι γεωφυσικοί βασίζονται σε σεισμικά κύματα που παράγονται από σεισμούς. Μετρώντας αυτές τις τεράστιες δονήσεις οι επιστήμονες μπορούν να αναδημιουργήσουν μια εικόνα που δείχνει τα εσώτερα δρώμενα με τρόπο που να θυμίζει αξονική τομογραφία σε άνθρωπο, σημείωσε η Ίρβινγκ. Αυτά τα κύματα έρχονται σε δύο κύρια είδη: Ευθεία συμπιεστικά κύματα και κυματοειδή κύματα που «ψαλιδίζουν». »
Ο φίλος βρήκε το πρωτότυπο:
Instead, geophysicists rely on seismic waves generated by earthquakes. By measuring these massive vibrations, scientists can reconstruct a picture of the planet’s inner workings in a way that’s «akin to a CT scan of a person,» Irving said. These waves come in two main flavors: straight-line compressional waves and undulating shear waves. Each wave can speed up, slow down or bounce off of different mediums as it travels through the ground.
Και σχολιάζει:
Ίσως τα εγκάρσια και διαμήκη, διατμητικά (ή όπως αλλιώς θα μετάφραζε κανείς το shear) κύματα να είναι εξεζητημένη ορολογία και ως εκ τούτου ψιλά γράμματα, αλλά όποιος διαβάζει επιστημονικού ενδιαφέροντος άρθρα θα πρέπει να έχει και λίγο από το απαραίτητο μετάξι στις περισκελίδες του. Αν όχι, θα ήταν μια ευκαιρία να το αποκτήσει, γκουγκλίζοντας τις άγνωστες λέξεις. Ζητάω πολλά;
Πολλά ζητάει. Εγώ πάλι πρόσεξα δύο άλλα σημεία στην παραπάνω παράγραφο.
Πρώτον, τα κύματα «έρχονται σε δύο κύρια είδη» είναι κατά λέξη κακή μετάφραση του these waves come in two main flavors. Στα ελληνικά δεν λέμε «έρχονται» αλλά «διακρίνονται» ή κάτι τέτοιο. Βέβαια, θα μπορούσε να το μεταφράσει «έρχονται σε δύο κύριες γεύσεις», οπότε πάλι καλά.
Και δεύτερον, τα «ευθεια κύματα» δεν στέκουν -το γραμματικά σωστό, αν και ίσως αφύσικο, είναι «ευθέα κύματα». Να τα πούμε «ευθύγραμμα» ή κάτι ανάλογο;
* Μαργαριτάρι από πρόσφατο τουίτ του Άδωνη Γεωργιάδη. Αφού τόσο αρέσκεται να βρίσκει λάθη σε άλλους, ας του πούμε ότι το «συνεχάρη» είναι τρίτο πρόσωπο, στο πρώτο πρόσωπο θα ήταν «συνεχάρην».
Εγώ πάντως θα έγραφα «συγχάρηκα», αλλά εγώ δεν είμαι υπουργός.
Σε σχέση με τα ρήματα αυτά, έχω παρατηρήσει ότι άλλοι χρησιμοποιούν τον τύπο του πρώτου προσώπου και για το τρίτο (π.χ. «αυτός εξεπλάγην») και άλλοι, όπως ο Άδωνης, τον τύπο του τρίτου για το πρώτο. Όταν δεν μιλάμε του μπαμπά μας τη γλώσσα, τα αφήνουμε άκλιτα, γενικώς.
* Λένε πως η πίστη και όρη μετακινεί, αλλά καμιά φορά η απροσεξία πετυχαίνει ακόμα μεγαλύτερες μετακινήσεις.
Σε άρθρο της Lifo για διάφορα παράξενα έθιμα ανά τον κόσμο (ή «wtf έθιμα» κατά την τρέντι διατύπωση του περιοδικού), διαβάζουμε (στη 2η θέση) για το Thaipusam:
Το έθιμο Thaipusam είναι πολύ δημοφιλές στην Ταϊλάνδη. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή γιορτή όπου οι συμμετέχοντες διαπερνούν τμήματα του προσώπου και του σώματός τους με σπαθιά και γάντζους. Αυτό το φεστιβάλ γιορτάζεται από τους Ταμίλ τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο για να τιμήσει τον γιο του Σίβα, και τον Ινδουιστικό Θεό του πολέμου, Μουράγκαν.
Είδε Thaipusam ο συντάκτης και αυτομάτως το τοποθέτησε στην Thailand – Ταϊλάνδη. Μόνο που το έθιμο Thaipusam ΔΕΝ είναι «πολύ δημοφιλές» στην Ταϊλάνδη, κι ας αρχίζει από Thai το όνομά του! Εξάλλου, το άρθρο μιλάει για ινδουιστικό θεό και για Ταμίλ, και η Ταϊλάνδη είναι βουδιστική χώρα με λιγοστούς Ταμίλ.
Στην Ινδία κυρίως γιορτάζεται το έθιμο (και ιδίως στην πολιτεία Ταμίλ Ναντού) όπως και στη Σρι Λάνκα και στη Μαλαισία.
* Όπως ίσως θα ξέρετε, μερικοί στο Τουίτερ έχουν τη συνήθεια να διαβάζουν καθημερινά το πρωτοσέλιδο της Εστίας, που το βρίσκει κανείς εύκολα δωρεάν (όπως και των άλλων εφημερίδων). Τις προάλλες κάποιος είχε εντοπίσει ένα επικό κύριο άρθρο, που περιέγραφε πολύ γλαφυρά ποιες θα είναι οι ολέθριες συνέπειες για τη χώρα αν επιστρέψει η αριστερά, εν είδει Λαϊκού Μετώπου, στην κυβέρνηση.
Δείγμα γραφής παραθέτω αριστερά.
Θα σταθώ στα γλωσσικά και στη μάλλον κωμική καθαρεύουσα που χρησιμοποιεί ο αρθρογράφος -που δεν είναι βέβαια κανονική καθαρεύουσα διότι την καθαρεύουσα δεν την κάνει η υπογεγραμμένη στην υποτακτική ούτε το διπλό ταυ της μπαγκέτας.
Κερασάκι, στο τέλος του αποσπάσματος, ο «ρεμβανσισμός» που χάνεται γιατί ρεμβάζει.
Αν και γκουγκλίζοντας βρήκα κάμποσους ρεμβανσισμούς ή και ρεμβασισμούς.
* Κι ένα ακόμα μεταφραστικό, από συνέντευξη του Τζέρεμι Κόρμπιν, που δημοσιεύτηκε στο Ντοκουμέντο.
Είναι δημόσιο αγαθό και η στέγαση; Σας ρωτώ γιατί η στεγαστική κρίση βαθαίνει στις μεγάλες πόλεις.
Ναι, αναμφίβολα είναι δημόσιο αγαθό. Ζω σε μια περιοχή στο βόρειο Λονδίνο που το 27-28% είναι καταλήψεις, το 30% είναι ιδιωτικές ιδιοκτησίες και το 40% κοινωνική κατοικία. Η κοινωνική κατοικία προσφέρει ασφάλεια, ειδικά όταν η στεγαστική κρίση είναι τεράστια.
Προφανώς, είναι εντελώς αδύνατο να υπάρχουν 27-28% καταλήψεις στο βόρειο Λονδίνο. Υποψιάζομαι ότι πρόκειται για κάτι διαφορετικό, για τα λεγόμενα house in multiple occupation (HMO), δηλαδή τις κατοικίες όπου συγκατοικούν πολλά άτομα, που έχει ο καθένας (ή, το κάθε νοικοκυριό) το δικό του υπνοδωμάτιο αλλά μοιράζονται κοινούς χώρους όπως κουζίνα, λουτρό κτλ. Αυτές οι μορφές κατοικίας είναι πολύ διαδεδομένες στο πανάκριβο Λονδίνο.
* Μου λέει ένας φίλος για μια ταινία, όπου ο αγγλικός τίτλος Father Christmas is back αποδίδεται…
Ο μπαμπάς επιστρέφει για Χριστούγεννα.
Πρόκειται για την επίσημη απόδοση, όπως θα παιχτεί στο Νέτφλιξ.
Εκ πρώτης όψεως είναι μεταφραστικό λάθος, αφού Father Christmas είναι στη Βρετανία η προσωποποίηση των Χριστουγέννων, με στολή Άγιου Βασίλη.
Από την άλλη, στη συγκεκριμένη χριστουγεννιάτικη κωμωδία, ο Τζον Κλιζ παίζει τον πατέρα που επιστρέφει ύστερα από πολλά χρόνια απουσίας -οπότε ο τίτλος είναι πραγματολογικά ακριβής. Και ξέρουμε ότι η επιλογή του τίτλου είναι προνόμιο του εισαγωγέα, του εκδότη κτλ.
* Και κλείνω με έναν άλλο τίτλο, που μου αρέσει.
Πριν από ένα εξάμηνο είχαμε παρουσιάσει εδώ στο ιστολόγιο ένα διήγημα του φίλου μου Μανώλη Σημαντήρα, την Τελευταία βόλτα.
Πρόσφατα ο φίλος μου εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, μια συλλογή διηγημάτων με τον τίτλο Μια βόλτα μέχρι το σκάκι.
Ο τίτλος θα σας παραξενέψει αν δεν έχετε πάει στο Παλιό Φάληρο. Εννοεί τη μεγάλη σκακιέρα που υπάρχει στην παραλία του Παλαιού Φαλήρου, όπου εκτυλίσσονται πολλά από τα διηγήματα.
Φαληριώτες και μη, σπεύσατε να το αγοράσετε!
Από το ιστολόγιο του Ν.Σαραντάκου "Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία"
