Ο ΑΠΟΛΛΙΝΥΕΡ ΚΑΙ Η ΚΛΟΠΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑ ΛΙΖΑ
Στις 21 Αυγούστου 1911 , ο πιο διάσημος πίνακας στον κόσμο, η Μόνα Λίζα, κλέφτηκε από το Λούβρο. Η απουσία της ζωγραφικής παρατηρήθηκε αρχικά από τον ζωγράφο Louis Beroud, ο οποίος το πρωί της 22 ης Αυγούστου έκανε τον τρόπο του στο Salon Carré όπου η Μόνα Λίζα είχε στη διάθεση του για πέντε χρόνια. Ωστόσο, στη θέση της εικόνας του κοροϊδευμένου Λα Γιοκόντα, βρήκε έναν άδειο τοίχο. Ανέφερε το περιστατικό σε έναν από τους φρουρούς που υπέθεσε ότι ο πίνακας λήφθηκε για φωτογράφηση για εμπορικούς σκοπούς. Ωστόσο, μέσα σε λίγες ώρες, έγινε σαφές ότι το έργο τέχνης είχε εξαφανιστεί από το Λούβρο!
Η κάλυψη του Τύπου που ακολούθησε ήταν τεράστια, παράξενα που συνέβαλε σε ακόμη μεγαλύτερη δημοτικότητα του πίνακα. «Οι παρισινές εφημερίδες θρηνούσαν την απώλεια ενός εθνικού θησαυρού και γέμισαν τις σελίδες τους για αρκετές εβδομάδες με κάθε ανέκδοτο και ιστορία για τον πίνακα. Το Pétit Parisien , η κορυφαία σε πωλήσεις πρωτεύουσα της γαλλικής πρωτεύουσας, είχε τίτλους banner. Το εικονογραφημένο περιοδικό, L'Illustration , είχε μια πλήρη χρωματική αναπαραγωγή της Mona Lisa, καθώς και μια εικόνα του άδειου τοίχου όπου κάποτε είχε κρεμαστεί. Το London Illustrated News δημοσίευσε επίσης μια έγχρωμη εκδοχή διπλής διάδοσης του πίνακα. Η κλοπή ήταν νέα της πρώτης σελίδας στους New York Timesκαι άλλα αμερικανικά χαρτιά. Σύντομα η ληστεία αποτέλεσε αντικείμενο τραγουδιών, καμπαρέ και ακόμη και μιας ταινίας. … Η διεθνής κάλυψη του τύπου από την κλοπή… σήμαινε ότι πολλοί που δεν είχαν ποτέ σπουδάσει τέχνη ή δεν επισκέφτηκαν το Λούβρο εξοικειώθηκαν με τον πίνακα και τον δημιουργό του. Η ιστορία ενθάρρυνε το κοινό να σκεφτεί τη ζωγραφική του Λεονάρντο σαν να ήταν πρόσωπο. Ο γαλλικός τύπος - αν και αυτό αντικατοπτριζόταν αλλού - σχεδόν πάντα αναφερόταν στην εικόνα ως "αυτή". Η Μόνα Λίζα δεν κλαπεί τόσο πολύ όσο απήχθη. " ( John Brewer, The American Leonardo: A Tale of Obsession, Art and Money ). Στη σύγχρονη ορολογία, η Μόνα Λίζα πέτυχε απλώς το καθεστώς «διασημότητας».
Το ερώτημα ήταν: ποιος το έκανε; Ποιος τόλμησε να κλέψει το ανεκτίμητο αριστούργημα του Λεονάρντο; Ο πρώτος ύποπτος που συνελήφθη ήταν ο Γάλλος ποιητής της πολωνικής καταγωγής Guillaume Apollinaire. Παρόλο που το κουτσομπολιό και μια σειρά από ενδείξεις τον συνέδεσαν με την κλοπή, ο Απολίνιερ συνελήφθη πραγματικά για την εμπλοκή του στην προηγούμενη ληστεία των Φοινικικών αγαλμάτων του Λούβρου. Ο ποιητής υποβλήθηκε σε μια μακρά ημέρα ανακρίσεων πριν παραδεχτεί ότι ήξερε κάτι για τα αγαλματίδια και τον κλέφτη, αλλά αρνήθηκε οποιαδήποτε συμμετοχή στην κλοπή της Μόνα Λίζα. Απελπισμένος για να καθαρίσει το όνομά του, ο Apollinaire έπλεξε ακόμη και τον φίλο του Pablo Picasso, ο οποίος επίσης μπήκε για ανάκριση. Όμως ο Πικάσο αρνήθηκε να μην γνωρίζει καθόλου τον Απολίνιερ. Στο τέλος, λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων, ο Apollinaire αφέθηκε ελεύθερος μετά από μια εβδομάδα που πέρασε στη φυλακή La Santé. Η εμπειρία αυτής της φυλάκισης τον ενοχλούσε βαθιά, αλλά, φέρεται, ότι ήταν πολύ εμπνευσμένη. Σύμφωνα με έναν από τους στενούς φίλους του Apollinaire, τον συνθέτη Alberto Savinio, τον ποιητή "Πέρασε δέκα μέρες στη φυλακή, ήπιε τον eau de nénuphar, τον οποίο οι φρουροί τον πέρασαν για να μειώνουν τη φωτιά των αισθήσεων και έγραψαν στο κελί του ένα από τα πιο συγκινητικά ποιήματά του: prison la penjara de la Santé." (Alberto Savino and Richard Pever, Apollinaire: From the New Encyclopedia, The American Poetry Review, τόμος 10, No. 3, Μάιος / Ιούνιος 1981).
Τόσο ατυχές όσο ολόκληρη η υπόθεση Apollinaire, η τεράστια δημοσιότητα που ακολούθησε, επηρέασε σημαντικά τη διεθνή του φήμη. «Πριν από αυτό το παράξενο επεισόδιο, λίγοι άνθρωποι είχαν ακούσει ποτέ για τον ποιητή εκτός Γαλλίας. Ξαφνικά, χάρη σε ένα άσχημο περιστατικό, απέκτησε άμεση παγκόσμια αναγνώριση. Η καριέρα του υποβλήθηκε σε δημόσιο έλεγχο όχι μόνο από τις γαλλικές αρχές αλλά και από τον διεθνή τύπο. … Έτσι, η πρώτη αναφορά στο Apollinaire στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως στις περισσότερες άλλες χώρες, προκλήθηκε από την κλοπή της Μόνα Λίζα. " ( Wilard Bohn, Apollinaire and the International Avant-Garde
). Το αν αυτό το είδος της φήμης βοήθησε τον Απολλίνιερ στην καριέρα του είναι αμφισβητήσιμο, είναι γεγονός, ότι, συμπτωματικά, η περίοδος μεταξύ του 1910 και του 1920 ήταν μια εξαιρετικά γόνιμη εποχή για τον ποιητή. «Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών δημοσίευσε δύο σημαντικές συλλογές ποίησης, ένα βιβλίο διηγήσεων, μια πρωτοποριακή μελέτη της κυβιστικής ζωγραφικής, ένα πρωτοποριακό μυθιστόρημα, δύο επιρροή μανιφέστο και ένα επαναστατικό έργο εκτός από μια σειρά άλλων έργων. " (Μπον)
Όσο για το μυστήριο της εξαφάνισης της Μόνα Λίζα… αποδείχθηκε ότι ο πίνακας «δεν έφυγε ποτέ από το Παρίσι, ή μέχρι που ο κλέφτης, ο Βίντσενσο Περούγκια, πήγε στη Φλωρεντία τον Δεκέμβριο του 1913 αφού ήρθε σε επαφή με έναν έμπορο της Φλωρεντίας, τον Άλφρεντ Γέρι, τον οποίο ήλπιζε να τον βοηθήσει απορρίψτε αυτόν τον μη πωλήσιμο όμηρο για μετρητά Ο Geri έπαιζε, φέρνοντας ακόμη και τον διευθυντή του Uffizi στη συνάντηση στο Albergo Tripoli-Italian (χωρίς να ειπωθεί γρήγορα μετονομάστηκε το Hotel La Gioconda). Ο πίνακας αφαιρέθηκε από τον κορμό ψεύτικου πυθμένα. Το craquelure αναγνωρίστηκε και ο Γέρι κάλεσε αμέσως την αστυνομία. "
