Πριν από μερικές μέρες, η Ελληνική Αστυνομία ανακοίνωσε με καμάρι στο Τουίτερ ότι σε αγώνα δρόμου που έγινε στη Σαντορίνη πήρε μέρος και ένας αστυνομικός σκύλος ονόματι Adolf.
Αντί όμως να εισπράξει συγχαρητήρια, η ΕΛ.ΑΣ. δέχτηκε οργισμένες διαμαρτυρίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διότι οι περισσότεροι θεώρησαν πως το όνομα Αδόλφος είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον Αδόλφο Χίτλερ, τον λαομίσητο ναζιστή ηγέτη που αιματοκύλισε την Ευρώπη και έστειλε εκατομμύρια συνανθρώπους μας στον θάνατο.
Δίκαια πιστεύω, πολλοί ήταν εκείνοι που επέκριναν την Ελληνική Αστυνομία για το δυσοίωνο όνομα που διάλεξαν να δώσουν στο τετράποδο.
Οι υπεύθυνοι της ελληνικής αστυνομίας εξήγησαν ότι ο σκύλος είχε αγοραστεί από ουγγρικό εκτροφείο και ότι είχε το όνομα Adolf από τον εκτροφέα του, επομένως δεν ήταν δυνατόν να αλλάξει, αφού τα εκπαιδευμένα σκυλιά έχουν μάθει να ακούνε στο όνομά τους. Πρόσθεσαν πάντως ότι το σκυλί το φωνάζουν και Ρούντολφ. Πάλι καλά πάντως που δεν έδωσαν οι ίδιοι το όνομα αυτό.
Επειδή όμως εδώ λεξιλογούμε, και ενίοτε ονοματολογούμε, πριν τοποθετηθούμε για το φλέγον αυτό θέμα καλό είναι να πούμε μερικά πράγματα για το όνομα Αδόλφος / Adolf.
Πρόκειται για όνομα γερμανικό. Προέρχεται από το παλαιογερμανικό Athalwolf, σύνθετο όνομα, που το πρώτο συνθετικό του σημαίνει «ευγενής» και το δεύτερο, το wolf είναι ο λύκος. Με το ίδιο δεύτερο συνθετικό έχουμε και τον Ροδόλφο (τον ένδοξο λύκο). Πέρα από τις γερμανόφωνες περιοχές, το όνομα ήταν διαδεδομένο και στη Γαλλία (ως Adolphe, πρβλ. και το λατινικό Adolphus), τις Κάτω Χώρες, τη Σκανδιναβία και την ιβηρική χερσόνησο.
Ένας από τους διάσημους Αδόλφους ήταν και ο Μέγας Δούκας Αδόλφος του Λουξεμβούργου (1890-1905 στον θρόνο) και προς τιμή του ονομάζεται Pont Adolphe η τοξωτή κοιλαδογέφυρα που συνδέει το κέντρο της πόλης με τον σταθμό, και αποτελεί ένα από τα σύμβολα της πόλης.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, το όνομα Adolf ήταν μετρίως δημοφιλές στη Γερμανία -κυμαινόταν γύρω στο 1% του πληθυσμού, αρκετά πίσω από δημοφιλή ονόματα όπως Καρλ ή Γκύντερ. Ωστόσο, έχει γίνει σπανιότατο από το 1945 και μετά, για τον απλούστατο λόγο ότι έχει συνδεθεί αναντίστρεπτα με τον Αδόλφο Χίτλερ και έτσι έχει μιανθεί. Στον κατάλογο των διάσημων Αδόλφων της Βικιπαίδειας, έναν μόνο Ευρωπαίο βρίσκω που να ονομάζεται έτσι και να έχει γεννηθεί μετά το 1950, τον Αυστριακό ποδοσφαιριστή (και τώρα προπονητή) Adolf Hütter, που και αυτός ακούει στο χαϊδευτικό Adi.
Ακούστηκε ότι στη Γερμανία υπάρχει νόμος που απαγορεύει να δίνεται σε νεογέννητα το όνομα Adolf, αλλά αυτό δεν ισχύει. Διάβασα βέβαια ότι στην πίσω όψη του εντύπου όπου οι γονείς δηλώνουν το όνομα του νεογέννητου υπάρχει κατάλογος με καμιά διακοσαριά προτεινόμενα ονόματα, στα οποία δεν περιλαμβάνεται το Αδόλφος, αλλά οι γονείς μπορούν να διαλέξουν και όνομα εκτός λίστας -και ελάχιστοι διαλέγουν ως τώρα το μαγαρισμένο όνομα.
Βλέπετε, το όνομα, ίσως επειδή ήταν σχετικά σπάνιο, έχει συνδεθεί ειδικά και αποκλειστικά με τον ναζιστή ηγέτη. Όταν ακούς Αδόλφος, σκέφτεσαι Χίτλερ, ενώ όταν ακούς π.χ. Χέρμαν δεν σκέφτεσαι τον Γκέρινγκ. Κι έτσι, οι Γερμανοί με το όνομα Adolf είναι ελάχιστοι.
Θα περίμενε κανείς να είναι ανύπαρκτο το όνομα Αδόλφος στην Ελλάδα, αλλά στους τηλεφωνικούς καταλόγους βρίσκουμε μετρημένους στα δάχτυλα συμπατριώτες μας με το όνομα αυτό -δεν θα αναφέρω ονόματα, για να μην τους εκθέσω, πάντως υπάρχουν και στην Αθήνα και στην επαρχία (ας πούμε, στην Ιθάκη).
Κι ας γυρίσουμε στον σκύλο που είχε αυτό το όνομα. Κατά τη γνώμη μου, έχουν βάση οι διαμαρτυρίες των συμπολιτών μας. Το όνομα Αδόλφος δεν είναι ένα όνομα σαν όλα τα άλλα, ή τουλάχιστον δεν είναι ακόμα. Η Ελληνική Αστυνομία έχει επανειλημμένα κατηγορηθεί, και όχι αβάσιμα, για συμπάθειες μελών του προσωπικού της προς ναζιστικές συμμορίες, οπότε θα έπρεπε να είναι πολύ προσεκτική σε θέματα συμβολισμού.
Δεν σκαμπάζω από σκυλιά κι έτσι δεν ξέρω αν ένα κουτάβι που έχει μάθει ν’ ακούει σε ένα όνομα μπορεί να μετεκπαιδευτεί ώστε να ακούει σε ένα άλλο παραπλήσιο, π.χ. το Άντολφ να γίνει Ρούντολφ. Οι κυνόφιλοι αναγνώστες θα μας πούνε. Αλλά ακόμα κι αν δεν μπορούσε το κουτάβι να αλλάξει όνομα, ακόμα κι αν (κακώς) επέλεξαν να αγοράσουν ένα κουτάβι με αυτό το όνομα, τίποτα δεν τους εμποδίζει να χρησιμοποιούν άλλο όνομα για να το φωνάζουν και άλλο για να διαφημίζουν τις επιδόσεις του. Αφού, όπως είπαν, το φωνάζουν και Ρούντολφ, θα ήταν στοιχειώδης προφύλαξη να ανακοινώσουν στο Τουίτερ ότι στον αγώνα δρόμου πήρε μέρος ο σκύλος Ρούντολφ. Και κανενός το μυαλό δεν θα πήγαινε στον Ρούντολφ Ες (ή Χες) διότι υπάρχει και ο Ρούντολφ το ελαφάκι ή ο Ροδόλφος Βαλεντίνο. Μόνο ο Αδόλφος έχει σπιλωθεί ως όνομα.
Βέβαια, όταν κάποιος ονομάζει τον σκύλο του με ένα όνομα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τιμά αυτόν που έχει το όνομα. Σε παλιότερο άρθρο είχαμε δει ότι στη Ρούμελη κάποιοι χωριάτες έβγαζαν στα γουρούνια τους το όνομα «Μεταξάς», επειδή είχαν άχτι τον δικτάτορα που είχε απαγορέψει την αιγοβοσκή:
Άκουσα με τ’ αυτιά μου στα χρόνια τής Κατοχής να φωνάζουνε σε γουρούνια, εκεί πάνω στα χωριά μας, και με τον φυσικότερο τόνο φωνής, «Μεταξά, Μεταξά, έλα δώ, έλα να σε ταΐσω» —ο χωρικός δίνει ονόματα στα σπιτικά ζα του κι εκείνα τα μαθαίνουνε.
Έτυχε μια μέρα να περνάμε με το στρατηγό Δ. Ματσούκα απ’ το χωριό Δίλοφο Σπερχειάδας, δίπλα από μιαν αυλή, κι ώς ακούσαμε μια νοικοκυρά χωριάτισσα να κράζει το γουρούνι της, «Μεταξά», ο διοικητής μου, τής XIII Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, είπε, σιγανά, σα να μονολογούσε προς τον εαυτό του:
—Τι της φταίει, της βλοημένης, και το βρίζει το ζώο;
Ο πατέρας μου, πάλι, είχε ονομάσει «Στέλιο» έναν σκύλο που είχαμε πάρει περί το 1969, φυσικά προς τιμή του Παττακού, ενώ στη δεκαετία του 1960 ένας πλανόδιος είχε περάσει από δίκη επειδή έλεγε τον γάιδαρό του «Καραμανλή» (αθωώθηκε, διότι ισχυρίστηκε, και έπεισε το δικαστήριο, ότι υπάρχει καραμανλήδικη ράτσα γαϊδάρων).
Αλλά αυτά είναι πιο πολύ χαριτολογίες. Σε καμιά διακοσαριά χρόνια μπορεί να μην ενοχλεί ο Αδόλφος, σήμερα όμως ενοχλεί και προσβάλλει, και δίκαια, πολύ κόσμο, και η Ελληνική Αστυνομία, που δεν έχει και την έξωθεν καλή μαρτυρία, καλά θα έκανε να αλλάξει το υπηρεσιακό όνομα του τετράποδου, κι ας συνεχίσουν οι εκπαιδευτές του να τον φωνάζουν όπως έχει μάθει.
https://sarantakos.wordpress.com/
