Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Παρασκευή 10 Αυγούστου 2018

" ΝΑΥΠΛΙΟ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ " Τόποι τ΄ Αναπλιού: Ακροναυπλία - Καραθώνα (βίντεο drone).


 " ΝΑΥΠΛΙΟ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ "


Τόποι τ΄ Αναπλιού: 


Ακροναυπλία - Καραθώνα (βίντεο drone).


BLOGGER: Τα λόγια περιττά, το Ναύπλιο η πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδος, έχει πάρα πολλά να δείξει, να μάθει επισκέπτης Ιστορία και να απολαύσει την ηρεμία της πόλεως.


Με τα video θα πάρετε μία εικόνα από την γραφική πόλη.


Πρέπει να τονιστεί η πολύ καλή δουλειά που έχει γίνει από την πηγή της ανάρτησης.


ΑΡΓΟΛΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ |

Τόποι τ΄ Αναπλιού: Ακροναυπλία - Καραθώνα (βίντεο drone)

 Η Ακροναυπλία είναι ένα από τα τρία εξαιρετικά κάστρα του Ναυπλίου. Είναι βραχώδης χερσονησίδα που αποτελούσε στην αρχαιότητα την ακρόπολη του Ναυπλίου. H σημερινή μορφή του κάστρου της Ακροναυπλίας, αν και αρκετά αλλοιωμένη από τις σύγχρονες επεμβάσεις, αποκρυσταλλώθηκε κυρίως στις περιόδους της Φραγκοκρατίας και της Πρώτης Eνετοκρατίας, από τον 13ο έως τον 16ο αιώνα.

Η Ακροναυπλία όμως έχει μακραίωνη και πανάρχαια ιστορία, όπως μαρτυρούν και τα τείχη της, μέρος των οποίων είναι κυκλώπεια. Το κάστρο βρίσκεται στη χερσόνησο της Aκροναυπλίας που αποτελούσε τον περιτειχισμένο οικισμό του Ναυπλίου από την αρχαιότητα έως και τα τέλη του 15ου αιώνα. Η επέκταση στη σημερινή πόλη του Ναυπλίου πραγματοποιήθηκε αργότερα. Η ιστορία της Ακροναυπλίας ακολουθεί την ιστορική τύχη της περιοχής που περιήλθε στους Ρωμαίους, τους Βυζαντινούς, τους Φράγκους, τους Ενετούς και τους Τούρκους της Οθωμανικής 
Αυτοκρατορίας, μέχρι την απελευθέρωση της Ελλάδας.
Tο 1210-1212, όταν οι Φράγκοι κατέλαβαν την πόλη, χώρισαν την περιοχή της Aκροναυπλίας σε δύο περιβόλους, που ονομάστηκαν κάστρα. Στο μέσο περίπου της χερσονήσου βρισκόταν το λεγόμενο Φράγκικο κάστρο, το οποίο προοριζόταν για την κατοικία των Φράγκων αρχόντων και ήταν το διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο της πόλης, ενώ το Pωμέικο κάστρο, στο δυτικό τμήμα της χερσονήσου και σε υψηλότερο επίπεδο, προορίστηκε για τους Έλληνες. Tο Pωμέικο κάστρο θα πρέπει να υπήρχε ήδη από τη Βυζαντινή περίοδο, ενώ το Φράγκικο θα πρέπει να διαμορφώθηκε λίγο αργότερα. Oι Φράγκοι έχτισαν τείχος μεταξύ των δύο κάστρων και τετράγωνο πύργο στο μέσο του λόφου, για να ελέγχουν την επικοινωνία μεταξύ των δύο κάστρων.
Στο ανατολικό τείχος του Φράγκικου κάστρου υπήρχε πύλη που προστατευόταν από δύο στρογγυλούς πύργους και ένα τριγωνικό οχύρωμα. H πύλη έφερε διακόσμηση με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες και έμεινε γνωστή ως «Πύλη της Eιρήνης». Στη διάρκεια της Πρώτης Eνετοκρατίας που άρχισε το 1470, οι Eνετοί, υπό την απειλή των τουρκικών επιδρομών και λόγω των νέων οχυρωματικών αναγκών λόγω της ανακάλυψης της πυρίτιδας, προέβησαν σε ενίσχυση των οχυρώσεων, υπό την επίβλεψη του σημαντικού μηχανικού της εποχής Aντόνιο Γκαμπέλο, όταν διοικητής της πόλης ήταν ο Bετόρε Πασκουαλίγκο.
Από τα πιο σημαντικά τους έργα ήταν η προσθήκη ενός νέου περιβόλου, του λεγόμενου Κάστρου των Tόρων, σε χαμηλότερο επίπεδο, στα ανατολικά του κάστρου των Φράγκων, στην πλευρά προς το Παλαμήδι. To όνομά του προέρχεται πιθανώς από την ιταλική λέξη torrione που σημαίνει το μεγάλο πύργο σε τείχος φρουρίου και ο οποίος σώζεται σε καλή κατάσταση. Άλλο έργο της εποχής είναι η λεγόμενη τραβέρσα Γκαμπέλο, που στόχευε στην ενίσχυση του κάστρου των Φράγκων, με τη δημιουργία ενός δεύτερου εγκάρσιου τείχους μεταξύ του Φράγκικου και του Pωμέικου κάστρου. H πύλη μεταξύ των δύο κάστρων ενισχύθηκε με πολυγωνικό προμαχώνα και ημικυκλικό τείχος με πολεμίστρες. Οι Ενετοί ενίσχυσαν και τον δυτικό αυτοτελή προμαχώνα προς την πλευρά του κόλπου, χαμηλά, απέναντι από το Μπούρτζι, όπου τοποθέτησαν πέντε μεγάλα κανόνια, τα λεγόμενα τότε «πέντε αδέλφια», εξ ου και η τότε ονομασία «κάστρο πέντε αδέλφια».
Το 1540 το Ναύπλιο καταλήφθηκε από τους Τούρκους οι οποίοι ενίσχυσαν περισσότερο την οχύρωση της Ακροναυπλίας με μεγαλύτερα κανόνια ονομάζοντάς την Ιτς-Καλέ ( εσωτερικό κάστρο). Στα χρόνια αυτά, στο κάστρο κατοικούσαν Τούρκοι και Χριστιανοί ενώ οι κατοικίες των αξιωματούχων είχαν μεταφερθεί στην κάτω πόλη που είχε διαμορφωθεί με προσχώσεις ήδη από τα τέλη του 15ου αιώνα. Tο 1686, όταν οι Ενετοί ξαναπήραν την πόλη από τους Τούρκους, απαγόρευσαν την ύπαρξη οικιών στο κάστρο. Oι κάτοικοι της Aκροναυπλίας θα κατοικούσαν πλέον στην κάτω πόλη ενώ η Ακροναυπλία θα προοριζόταν στο εξής μόνο για τη φρουρά. Στο διάστημα 1702-1706 κατασκευάζεται και ο προμαχώνας Γκριμάνι (ο τότε φρούραρχος)ή Σαν Αντόνιο, κάτω από το Παλαμήδι. Ο προμαχώνας διέθετε τέσσερα κανονιοστάσια που προστάτευαν το Κάστρο της Aκροναυπλίας και το στενό δρόμο που οδηγούσε στην Πύλη της Ξηράς. Με την κατασκευή του Παλαμηδιού πάντως το 1715, η αίγλη και η στρατηγική σημασία της Ακροναυπλίας μειώνονται δραματικά.
Το 1715 ακολουθεί δεύτερη Οθωμανική κυριαρχία. Σ΄ αυτή την περίοδο οι Τούρκοι ενισχύουν το Ιτς-Καλέ και το Παλαμήδι με 400 κανόνια. Τη νύκτα της 30ης Νοεμβρίου του 1822 οι Έλληνες υπό τον Στάικο Σταϊκόπουλο κατέλαβαν το Παλαμήδι και με τα κανόνια του άρχισαν να κανονιοβολούν την Ακροναυπλία. Στις 3 Δεκεμβρίου, μόλις 3 ημέρες αργότερα, οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να παραδώσουν το κάστρο στον αρχιστράτηγο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ο οποίος τοποθέτησε πρώτο φρούραρχο του κάστρου τον Σπετσιώτη Αναστάσιο Κουτρουμπή. Tο 1829, ο Κυβερνήτης της Ελλάδος Ιωάννης Καποδίστριας φρόντισε για τη συντήρηση και ανοικοδόμηση τμημάτων του κάστρου και ανήγειρε στην Aκροναυπλία μεγάλο στρατώνα, καθώς και στρατιωτικό νοσοκομείο.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, μέσα στο φρούριο αυτό κτίσθηκαν μεγάλοι στρατώνες πεζικού, στρατιωτικές φυλακές καθώς και μεγάλες υπόγειες δεξαμενές συλλογής ομβρίων υδάτων. Την εποχή εκείνη η Ακροναυπλία αποτελούσε το κέντρο στρατωνισμού όλων των στρατιωτών της Πελοποννήσου. Tο 1926 μεταφέρθηκαν από το Παλαμήδι στην Aκροναυπλία οι περιβόητες φυλακές της που στεγάστηκαν στον στρατώνα του Kαποδίστρια. Οι φυλακές του Αναπλιού υπήρξαν η μία από τις 2 πιο περιβόητες φυλακές της Ελλάδας (η άλλη ήταν το Γεντί Κουλέ). Tο 1937, επί Μεταξά, οι φυλακές Aκροναυπλίας έγιναν και πολιτικές. Λειτούργησαν εκεί μέχρι το 1960 περίπου.
Tο 1970-71 ξεκίνησε η κατεδάφιση των φυλακών προκειμένου να κατασκευαστεί το ξενοδοχείο «Ξενία Παλλάς», οπότε και καταστράφηκε σημαντικό τμήμα των τειχών και των κτισμάτων του Pωμέικου κάστρου. Tότε κατεδαφίστηκε και το στρατιωτικό νοσοκομείο του Kαποδίστρια, από το οποίο το μόνο που σώθηκε, είναι το εκκλησάκι των Aγίων Aναργύρων.
Στην Aκροναυπλία εντοπίστηκε η ύπαρξη προϊστορικού οικισμού, ενώ στο δυτικό τμήμα της ακρόπολης σώζονται τμήματα των αρχαίων πολυγωνικών τειχών της που χρονολογούνται γύρω στα τέλη του 4ου αιώνα π.X. Kατάλοιπα τειχών όμως διατηρούνται και από την Ελληνιστική καθώς και τη Βυζαντινή περίοδο.
Σήμερα μπορεί κανείς να επισκεφθεί το Kάστρο της Aκροναυπλίας είτε ανηφορίζοντας ανατολικά του Πάρκου του Σταϊκόπουλου και από την πλατεία Aρβανιτιάς, είτε από τη δρομόσκαλα της Kαθολικής Eκκλησίας και την πύλη του Kάστρου των Tόρων είτε με το ανσανσέρ του Ξενία, που μάλλον είναι ο πιο εύκολος τρόπος.
Καραθώνα

Κρυμμένη στο μέσο δύο όρμων και πίσω από το βράχο του Παλαμηδίου, ξανοίγεται η παραλία της Καραθώνας με τα ρηχά νερά της. Αγαπημένη των ντόπιων, η αμμώδης παραλία, προσφέρει μια εικόνα σχεδόν εξωτική με τις συστάδες από φοίνικες και ελιές κατά μήκος της ακτής της. Βραβευμένη με τη γαλάζια σημαία, η Καραθώνα, θεωρείται μια από τις πιο πολυσύχναστες παραλίες όλου του νομού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Κάνοντας μια βόλτα στο δρόμο της Καραθώνας που καταλήγει στο μόλο, περίπου στη μέση και αριστερά επάνω στο βουνό θα δείτε τον Ιερό Ναό Παναγίας Κατακεκρυμμένης. Ο ναός αυτός είναι αφιερωμένος στη Γέννηση της Θεοτόκου, είναι κυριολεκτικά μια σπηλιά μέσα σε βράχο πάνω στο βουνό της Καραθώνας. Για να φτάσετε εκεί πρέπει να περπατήσετε αρκετά πάνω σε βράχια καθώς και να ανεβείτε αρκετά σκαλοπάτια. Η πρόσβαση μέσα στο Ναό δεν είναι σίγουρη καθώς δεν ανοίγει καθημερινά.
Στο μυχό της Καραθώνας θα βρείτε το Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου που πάντα μπορείτε να επισκευτείτε. Από αυτό το σημείο έχετε πολύ όμορφη θέα της παραλίας.
Εάν προχωρήσετε αριστερά από τον φάρο υπάρχει ένα δύσβατο μονοπάτι πάνω στα βράχια που καταλήγει στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου του Κρασόχτιστου.
Πρόκειται για ένα εξωκκλήσι χτισμένο από ένα καπετάνιο που μετέφερε κρασί από κάποιο νησί προς το Ναύπλιο. Ο καπετάνιος έπεσε σε σφοδρή κακοκαιρία και έκανε τάμα πως αν σωθεί θα φτιάξει μια εκκλησία στο μέρος εκείνο αφιερωμένο στον προστάτη των ναυτικών Άγιο Νικόλαο.
Έτσι και έγινε, το καράβι σώθηκε και ο καπετάνιος πραγματοποίησε το τάμα του και μάλιστα αντί για νερό την λάσπη έφτιαξε με κρασί.



ΠΗΓΗ : "  Î‘ργολικές Ειδήσεις  "

Η «ψυχάρα» Βούλα Παπαχρήστου έδωσε στην Ελλάδα το τρίτο χρυσό! (upd)

Η «ψυχάρα» Βούλα Παπαχρήστου έδωσε στην Ελλάδα το τρίτο χρυσό! (upd)


Η «ψυχάρα» Βούλα Παπαχρήστου έδωσε στην Ελλάδα το τρίτο χρυσό! (upd)

Τρίτο  χρυσό μετάλλιο για την Ελλάδα στο Βερολίνο με την μεγάλη αδικημένη από την ΕΟΕ, αλλά «ψυχάρα», αθλήτρια Βούλα Παπαχρήστου να κατακτά την πρώτη θέση στον τελικό του τριπλούν!
Η Ελληνίδα πρωταθλήτρια με άλμα στα 14.60μ  πήρε το χρυσό!
Πιστοποιώντας την εξαιρετική αγωνιστική κατάσταση στην οποία βρισκόταν τους τελευταίους μήνες, πραγματοποίησε το άλμα στα 14.60 μ., καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση.
Με αυτό το άλμα η 29χρονη αθλήτρια ισοφάρισε την καλύτερη επίδοσή της τη φετινή σεζόν, ενώ είχε και τέσσερις άκυρες προσπάθειες.
Υπενθυμίζεται ότι η Βούλα Παπαχρήστου είχε σημειώσει την καλύτερη επίδοση στον προκριματικό γύρο (14.49 μ.) μεταξύ των αθλητριών που πέρασαν στον τελικό του αγωνίσματος.
Η Βούλα Παπαχρήστου είναι η αθλήτρια που το 2012 αποκλείστηκε από την Ολυμπιάδα του Λονδίνου με απόφαση της ΕΟΕ για ένα της... tweet, που χαρακτηρίστηκε «ρατσιστικό» («Με τόσους Αφρικανούς στην Ελλάδα, τουλάχιστον τα κουνούπια του Δυτικού Νείλου θα τρώνε σπιτικό φαγητό») και κυνηγήθηκε ανηλεώς, αλλά δεν λύγισε.
Η γεννημένη στις 17 Απριλίου του 1989 στην Αθήνα Βούλα Παπαχρήστου ασχολήθηκε με τον αθλητισμό από την ηλικία των εννέα χρόνων. Ξεκίνησε με την ενόργανη, συνέχισε με το μήκος αλλά την κέρδισε το τριπλούν.
Η πρώτη της διάκριση ήρθε το 2008, όταν κατετάγη τρίτη στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου Εφήβων/Νεανίδων. Ενα χρόνο αργότερα, το 2009, διακρίθηκε διπλά, τόσο στους Μεσογειακούς Αγώνες, όπου πήρε το χάλκινο μετάλλιο, όσο και στους Πανευρωπαϊκούς Νέων όπου απέσπασε το χρυσό. Πρώτη κατετάγη και στους Πανευρωπαϊκούς Νέων του 2011, χρονιά κατά τη διάρκεια της οποίας πήρε το χρυσό και στη Σούπερ Λίγκα.
Λίγο πριν αποκλειστεί είχε δηλώσει: «Αυτή η χρονιά είναι ταγμένη στους Ολυμπιακούς Αγώνες και με τον προπονητή μου είμαστε προσεκτικοί και θέλουμε να τελειοποιηθούμε σε όλα τα στοιχεία για να διεκδικήσουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Έπειτα από τόσα χρόνια και πολύ δουλειά είδα ότι όσο μεγαλώνω είναι αρκετά δύσκολο, λόγω του σχολείο και των υποχρεώσεων, αλλά τελικά οι προσπάθειες έπιασαν τόπο, αφού θα αγωνιστώ στην Ολυμπιάδα». 
Από τότε εργάστηκε σκληρά για να αποδείξει ότι την είχαν αδικήσει και παρά το σοκ που την κράτησε για δύο χρόνια σε χαμηλά επίπεδα, κατάφερε με πίστη και επιμονή και ξεπέρασε όλες τις δυσκολίες. Και νίκησε!
http://www.pronews.gr/

Κυνηγοί- τροφοσυλλέκτες και η μυθολογία της αγοράς (Β΄)

Κυνηγοί- τροφοσυλλέκτες και η μυθολογία της αγοράς (Β΄)

Ιδιοκτησία και κεφάλαιο

Αναφορές από τους πρώτους εξερευνητές και ανθρωπολόγους κάνουν λόγο, ότι η κοινή χρήση και η έλλειψη ενδιαφέροντος για την κυριότητα προσωπικών κτήσεων, είναι κοινά χαρακτηριστικά των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών. Μεταξύ των Hadza, η έλλειψη της ατομικής ιδιοκτησίας στα πράγματα ισχύει και για την κυριότητα στους πόρους (Woodburn). Οι προσπάθειες να χαρακτηριστεί η σχέση κάποιων κυνηγών-συλλεκτών με τη γη ως ιδιοκτησία, μπορεί να είναι μια περίπτωση επιβολής δυτικών αντιλήψεων για τους ανθρώπους που έχουν πολύ διαφορετικές πεποιθήσεις για τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και μεταξύ ανθρώπου και φύσης. Ο Riches υποστηρίζει ότι ο όρος ιδιοκτησία θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι που παρατηρήθηκαν αρνούνται σε άλλους το δικαίωμα χρήσης ειδικότερων πόρων. Η απλή πράξη του να ζητηθεί η άδεια μπορεί να αποτελεί μόνο μια κοινωνική σύμβαση που εκφράζει φιλική πρόθεση και δεν μπορεί να αποτελεί ένδειξη νομικού ελέγχου πάνω σε ένα πόρο.
Για τους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες η καθημερινή παραγωγή της τροφής τους, εξαρτάται από τα σώματα τους και την ευφυΐα τους. Η κινητικότητα τους είναι υψίστης σημασίας και το φυσικό κεφάλαιο είναι αναγκαστικά απλό. Το κεφάλαιο στον κόσμο των κυνηγών-συλλεκτών δεν είναι ένα φυσικό πράγμα που μπορεί να αλλοιώνεται και να ελέγχεται, αλλά γνωρίζουν ότι είναι κοινό και προσιτό σε όλους. Με αυτή τη γνώση, οι κυνηγοί-συλλέκτες μπορούν να κατασκευάσουν γρήγορα την υλική υποδομή τους. Ο Turnbull γράφει για τους Πυγμαίους της Κεντρικής Αφρικής: Τα υλικά για την κατασκευή καταφυγίου, τον ιματισμό, και όλα τα άλλα απαραίτητα αντικείμενα της υλικής υποδομής είναι άμεσα προσβάσιμα. Σε αντίθεση με το κατασκευασμένο κεφάλαιο της βιομηχανικής κοινωνίας, για τους κυνηγούς-συλλέκτες απόθεμα κεφαλαίου είναι η γνώση που μεταδίδεται ελεύθερα και αδύνατο να ελεγχθεί για ατομικό πλεονέκτημα. Επί πλέον, η έλλειψη της ενασχόλησης με την απόκτηση υλικών αγαθών δίνει στους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες την ελευθερία να απολαύσουν τη ζωή. Ο περισσότερος χρόνος από τις ζωές των κυνηγών-συλλεκτών, δεν ξοδεύεται σε ένα χώρο εργασίας μακριά από τους φίλους και την οικογένεια, αλλά στην συζήτηση, ξεκούραση, ανταλλαγή, και τις γιορτές, εν ολίγοις, στην ανθρώπινη υπόσταση. Αυτό αποτελεί ένα ιδανικό της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας, εκφρασμένο στις μεγάλες θρησκείες και στη λαϊκή κουλτούρα, αλλά είναι σε μεγάλο βαθμό απραγματοποίητο.
Ανισότητα
Τελικά, η ανισότητα δεν είναι ένα φυσικό χαρακτηριστικό των ανθρώπινων κοινωνιών. Οι ανταλλακτικές κοινωνίες των κυνηγών-συλλεκτών ήταν επιθετικά εξισωτικές (Woodburn). Αυτές οι κοινωνίες εργάστηκαν εξαιτίας -και όχι παρά- του γεγονότος ότι η δύναμη και η εξουσία ήταν κρατημένες υπό έλεγχο. Η ανισότητα ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης φύσης είναι ο πολιτιστικός μύθος της άλλης πλευράς, αυτής του οικονομικού-ανθρώπου. Η λογική της οικονομικής ορθολογικότητας δικαιολογεί ως αναπόφευκτες τις εισοδηματικές διαφορές βασισμένες στην τάξη, τη φυλή ή το φύλο. Μερικές φορές αυτή η δικαιολογία είναι εμφανής, αλλά συνήθως (και πιο ύπουλη) δρα μέσω της επίκλησης στην οικονομική αποτελεσματικότητα. Μια εξισορρόπηση μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης και της δικαιοσύνης είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα των περισσότερων εγχειριδίων. Αν η κοινωνία μας σφάλει από την πλευρά της συσσώρευσης κεφαλαίου (όπως δείχνει η ιστορία), το κίνητρο για εργασία χάνεται, η παραγωγή μειώνεται, ακόμη και οι προσωρινώς ωφελημένοι εισοδηματικά εργαζόμενοι καταλήγουν σε χειρότερη θέση απ΄ ότι πριν.
Η φιλολογία των κυνηγών-συλλεκτών δείχνει ότι η οικονομική λογική είναι ιδιομορφία του καπιταλισμού της αγοράς και αποτελεί ένα ενσωματωμένο σύνολο πολιτιστικών πεποιθήσεων και όχι μια αντικειμενική και καθολική συνθήκη της φύσης. Υπάρχουν πολλοί άλλοι, εξίσου ορθολογικοί, τρόποι συμπεριφοράς, που δεν συμμορφώνονται με τους νόμους της συναλλακτικής αγοράς. Ο μύθος του οικονομικού-ανθρώπου εξηγεί απλά την οργανωτική αρχή του σύγχρονου καπιταλισμού, τίποτα περισσότερο ή λιγότερο (Heilbroner). Δεν είναι περισσότερο ορθολογικοί από τους μύθους με τους οποίους κινούνται οι κοινωνίες των Hadza, Αβοριγίνων ή !Kung. Στις βιομηχανικές κοινωνίες, όμως, ο μύθος του οικονομικού-ανθρώπου δικαιολογεί τον σφετερισμό από μερικούς της ουσιαστικής ανθρώπινης κουλτούρας όπως αυτή έχει εξελιχθεί κατά χιλιετίες, και επιπλέον τον σφετερισμό και την καταστροφή των φυσικών και βιολογικών πόρων του πλανήτη (Gowdy).
Κυνηγοί-συλλέκτες και σύγχρονος κόσμος
Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες υπόκεινται στα ίδια κουσούρια όπως όλοι οι άνθρωποι: επιθετικότητα, ζήλια, και φιλαργυρία. Ομοίως, πολλές ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών είχαν σημαντικό αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον, όπως και κάθε μεγάλο είδος (Flannery, Gamble). Όμως, αυτές οι κοινωνίες, διακρίνονταν για την οικολογική και κοινωνική αρμονία τους, σε ασύγκριτο βαθμό σε σχέση με τις βιομηχανικές κοινωνίες. Αυτό είναι κατατοπιστικό από μόνο του, δεδομένου ότι οι άνθρωποι έχουν ζήσει ως κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες, για σχεδόν όλη τη περίοδο ύπαρξης του είδους σε αυτόν τον πλανήτη. Όπως επίσης και η σχέση μεταξύ της κοινωνικής ισότητας και της περιβαλλοντικής αειφορίας. Τα ίδια χαρακτηριστικά που προωθούσαν σε μια ισότιμη κοινωνική δομή – τη κοινή χρήση, τη συλλογική λήψη αποφάσεων και μια οικονομία βασισμένη στη γνώση- προωθούσαν και την περιβαλλοντική αρμονία. Οι κυνηγοί-συλλέκτες, δεν καλλιεργούν σκόπιμα μια υψηλότερη ηθική συνείδηση, στους τρόπους συμπεριφοράς συναντάμε ενσωματωμένα ουσιώδη χαρακτηριστικά των οικονομιών τους. Με το σημερινό πληθυσμό της Γης να πλησιάζει τα 6 δισ.(στμ: έχει ήδη ξεπεράσει τα 7 δις), δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο κυνήγι και τη συλλογή ως τρόπο ζωής και σε μια καταστροφική κατάρρευση του ανθρώπινου πληθυσμού. Μπορούμε, ωστόσο, να ενσωματώσουμε κάποια από τα χαρακτηριστικά των κοινωνιών των κυνηγών-συλλεκτών και οι οποίες εργάστηκαν για την προώθηση της οικολογικής και κοινωνικής αρμονίας. Τα χαρακτηριστικά αυτά περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Κοινωνική ασφάλιση
Σε ανταλλακτικές κοινωνίες κάθε άτομο έχει ένα μερίδιο κοινωνικού προϊόντος, ανεξάρτητα από το πόσο αυτός ή αυτή έχει συμβάλει σε αυτό. Η κοινωνική ασφάλιση μπορεί να παίξει επίσης σημαντικό ρόλο στη βιωσιμότητα των σύγχρονων κοινωνιών. Οι Lappe και Schurman υποστηρίζουν ότι η κοινωνική ασφάλιση στη σύγχρονη Κίνα έχει να κάνει με τη μείωση του ποσοστού γεννήσεων λόγω της πολιτικής του ενός παιδιού. Ο Caldwell επισημαίνει ότι τα προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης και οι συντάξεις γήρατος, παίζουν αποφασιστικό ρόλο στη μείωση της αύξησης του πληθυσμού στην Κεράλα (Ινδία) και τη Σρι Λάνκα. Υποστηρίζει ότι όταν η ζωή εκλαμβάνεται ως ασφαλής, οι άνθρωποι δεν χρειάζονται μεγάλες οικογένειες για να διασφαλίσουν τη λήψη μέριμνας όταν θα βρίσκονται σε μεγάλη ηλικία.
Περιβαλλοντική βιωσιμότητα
Λόγω του γεγονότος της άμεσης ανταπόδοσης με την οποία ζούσαν οι κυνηγοι-τροφοσυλλέκτες, ως επί το πλείστον, η διακοπή των άμεσων ροών από τη φύση  έγινε άμεσα αισθητή όταν διαταράχθηκαν οι φυσικές υπηρεσίες. Βιωσιμότητα σήμαινε τη διατήρηση της ικανότητας της φύσης να παρέχει τα αναγκαία της ζωής. Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες έχουν επιδείξει την ικανότητα να αντικαταστούν ορισμένους φυσικούς πόρους με πολλούς άλλους, λαμβάνοντας μέριμνα για τη διατήρηση της γενναιοδωρίας της φύσης (Woodburn).
Η υποκατάσταση μπορεί να είναι επίσης μια από τις βασικές κινητήριες δυνάμεις της οικονομίας της αγοράς, αλλά αυτή λαμβάνει μια πολύ διαφορετική και παθογόνο μορφή. Στις οικονομικές αγορές, δεν έχει σημασία ο πόρος, αλλά το υποκατάστατο θα εμφανίζεται πάντα, εάν η τιμή είναι σωστή.
Ωστόσο, δεδομένου ότι το ύστατο μέσο της αγοραίας αξίας είναι νομισματικό, όλα τα πράγματα βρίσκονται υπό ένα ενιαίο κοινό παρονομαστή, το χρήμα. Η υποκατάσταση βασίζεται σε χρηματικές αξίες που μπορούν να αγνοούν βασικά χαρακτηριστικά που δεν σχετίζονται με την άμεση λειτουργία της αγοράς. Σύμφωνα με τα οικονομικά κριτήρια, η οικονομία είναι βιώσιμη, όταν και εφόσον η ικανότητά του να παράγει εισόδημα διατηρείται, δηλαδή, αν η νομισματική αξία των μέσων παραγωγής είναι μη φθίνουσα. Με αυτό το κριτήριο, είναι βιώσιμη, για παράδειγμα, να περικόψει ένα τροπικό δάσος (μια μορφή αυτού που οι οικονομολόγοι αποκαλούν φυσικό κεφάλαιο) αν το καθαρό οικονομικό όφελος από την κοπή του δάσους έχει επενδυθεί για τις μελλοντικές γενιές. Ο τύπος της επένδυσης δεν έχει σημασία. Θα μπορούσε να είναι ένα άλλο δάσος, ένα εργοστάσιο αυτοκινήτων ή ακόμα και μια οικονομική επένδυση. Το φυσικό κεφάλαιο και το παραγόμενο κεφάλαιο είναι υποκατάστατα, και έτσι τα πάντα μπορούν να μετατρέπουν και να αντικαθιστούν κάτι άλλο. Με αυτό τον τρόπο θεώρησης του κόσμου έχουμε παρωπίδες στο γεγονός ότι θυσιάζουμε για εφήμερα οικονομικά οφέλη την βιωσιμότητα των πόρων και εν τέλει την ύπαρξη του είδους μας.
Περιβαλλοντικοί οικονομολόγοι έχουν προτείνει πολιτικές βιωσιμότητας που θα αναγνωρίζουν την ουσιαστική διαφορά μεταξύ των φυσικών πόρων και του παραγόμενου κεφαλαίου. Οι Goodland, Daly, και El Serafy προτείνουν δύο βασικά κριτήρια για αυτό που αποκαλούν ισχυρή βιωσιμότητα: 1) διατήρηση της ικανότητας του περιβάλλοντος να αφομοιώσει τα απόβλητα της βιομηχανικής κοινωνίας και 2) διατήρηση των αποθεμάτων των φυσικών πόρων, όπως η φυτική γη, το καθαρό νερό και ο καθαρός αέρας, απαραίτητα για την οικονομική δραστηριότητα.
Ισότητα φύλων και βιωσιμότητα
Παρότι η διάκριση γυναίκα-συλλέκτης, και άνδρας-κυνηγός δεν είναι προφανώς τόσο σαφής όσο πίστευαν κάποτε (Endicott), οι γυναίκες σε πολλές, αν όχι στις περισσότερες τροπικές και εύκρατες κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών παρείχαν το κύριο μέρος των τροφίμων μέσω της συλλογής, παρόλο που εξαιρέσεις σε αυτό το σχήμα υπήρχαν, ιδιαίτερα σε περιοχές προσαρμοσμένες σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη, όπου οι φυτικές τροφές είναι σχετικά σπάνιες. Η εξάρτηση από τη συλλογή συνέβαλε ασφαλώς γενικά στην ισότητα των φύλων στις περισσότερες κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών. Σε πολλές περιπτώσεις του πρόσφατου παρελθόντος, η κοινωνική θέση των γυναικών ήταν αισθητά περιορισμένη. Η χαμηλή θέση των γυναικών σε πολλές χώρες, συχνά αναφέρεται ως ένας βασικός παράγοντας της εκρηκτικής αύξησης του πληθυσμού (Jacobson). Ακόμα και σε αγροτικές κοινωνίες οι γυναίκες έπαιζαν κυρίαρχο ρόλο στη πολυποίκιλη γαλούχηση και τη βιωσιμότητα των οικολογικών συστημάτων. Σε μερικά από τα πιο σημαντικά οικοπολιτικά κινήματα όπως εκείνο των Chipko στην Garhwal Himalaya οι γυναίκες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. (Norberg-Hodge, Shiva).
Πολιτιστική (cultural) και οικολογική ποικιλία βάσει της βιο-τοπικότητας
Οι κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες κατέλαβαν όλη την περιοχή της γης που κατοικεί σήμερα ο σύγχρονος άνθρωπος, ως επί το πλείστον, με τη χρήση βιώσιμων τεχνολογιών. Οι Inuit της Βόρειας Αμερικής και οι Αβοριγίνες της αυστραλιανής ερήμου, ήταν ικανοί να ζουν βιώσιμα σε κλίματα, όπου οι άνθρωποι της βιομηχανικής κοινωνίας δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν χωρίς μια σταθερή χορήγηση πόρων από άλλες περιοχές. Το κυνήγι και η συλλογή αποτελούν ένα τρόπο ζωής αξιοσημείωτης και ποικίλης απάντησης σε διάφορες περιβαλλοντικές συνθήκες. Για περισσότερο από δύο και πλέον εκατομμύρια χρόνια της ανθρώπινης ύπαρξης ένα ευρύ φάσμα τρόπων ζωής και οικονομικής βάσης υπήρξαν σε οικοσυστήματα από την έρημο και την τούνδρα ως το τροπικό δάσος. Αυτή η διαφοροποίηση είναι καίρια για την προστασία των οικοσυστημάτων. Η Vandana Shiva γράφει:
Η ποικιλομορφία είναι το χαρακτηριστικό της φύσης και η βάση της οικολογικής σταθερότητας. Η ποικιλία των οικοσυστημάτων δημιούργησε διαφορετικές μορφές ζωής, και διαφορετικές κουλτούρες. Η συν-εξέλιξη κουλτούρας-μορφών ζωής-οικοτόπων διατήρησε τη βιοποικιλότητα σε αυτόν τον πλανήτη.
Πολιτιστική (cultural) πολυμορφία και βιοποικιλότητα πάνε χέρι-χέρι
Με μια ποικιλία στο τρόπο ζωής, υπάρχει καλύτερη πιθανότητα για το ανθρώπινο είδος να αντιμετωπίσει τα πλήγματα, κλιματικά ή άλλα. Οι Dasgupta, Hern, Homer-Dixon, και πολλοί άλλοι έχουν επισημάνει ότι η σύγχρονη ομοιογενής παγκόσμια οικονομία είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην περιβαλλοντική και κοινωνική αναστάτωση.
Κοινοτική διαδικασία λήψης αποφάσεων
Αναφορές των κοινωνιών κυνηγών-συλλεκτών δείχνουν τη σημασία της συναίνεσης και της συλλογικής λήψης αποφάσεων σε αντίθεση με τον ατομικισμό της κοινωνίας της αγοράς (Lee, Marshall, Turnbull, Woodburn). Αυτές οι κοινωνίες είχαν μηχανισμούς κοινωνικής επιλογής που τους επέτρεψε να κάνουν τις καλύτερες επιλογές για το μακροπρόθεσμο καλό της ομάδας.
Αντίθετα, η δημόσια πολιτική στις βιομηχανικές κοινωνίες βασίζεται σε προσεγγίσεις της αγοράς ή της ψευδο-αγοράς, όπως η ανάλυση κόστους-οφέλους. Τα αποτελέσματα εμφανίζονται στην αγορά με βάση τις αποφάσεις που παίρνονται από άτομα απομονωμένα από την υπόλοιπη κοινωνία. Αυτό που είναι καλό για ένα απομονωμένο άτομο σε μια απρόσωπη αγορά μπορεί να μην είναι το καλύτερο για την κοινωνία στο σύνολό της. Από την πλευρά της κοινωνίας δεν έχει νόημα να υποθέσουμε ότι η αξία του αναπνεύσιμου αέρα, πόσιμου νερού, ή ενός σταθερού κλίματος συνεχώς και ραγδαία μειώνεται, όσο προχωράμε περαιτέρω στο μέλλον. Οι αποφάσεις στην αγορά αντικατοπτρίζουν τα συμφέροντα των μεμονωμένων ανθρώπων, όχι κατ’ ανάγκη την κοινότητα, και σίγουρα όχι την ευημερία του υπόλοιπου φυσικού κόσμου. Κάνουμε πολύ διαφορετικές επιλογές ως άτομα απ’ ότι εμείς ως μέλη των οικογενειών, των κοινοτήτων, ή εθνών, ή ακόμα και ως πολίτες του κόσμου. Εδώ πάλι, υπάρχουν πολλά που μπορούμε να μάθουμε από τους ιθαγενείς. Ο θεσμός της ατομικής ιδιοκτησίας δεν είναι ο μόνος μηχανισμός για την προώθηση της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι οντότητες των κοινών περιουσιακών στοιχείων μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές στη διαχείριση των πόρων, όπως η αλιεία, ακόμη και στη σύγχρονη καπιταλιστική οικονομία, από ό,τι πολιτικές με βάση την ιερότητα της ατομικής ιδιοκτησίας. Οι Acheson και Wilson, υποστηρίζουν ότι οι αγροτικές και φυλετικές κοινωνίες εφαρμόζουν πολιτικές διαχείρισης οι οποίες είναι πολύ πιο συνεπείς με τις βιολογικές μορφές και την έμφυτη μη προβλεψιμότητα των αλιευτικών αποθεμάτων. Ακόμη και μεταξύ των ακαδημαϊκών οικονομολόγων, οι θεωρίες της κοινής διαχείρισης αρχίζουν να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη (Berkes, Hanna).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η σύγχρονη εποχή χαρακτηρίζεται ολοένα και περισσότερο από την απελπισία. Η σύγχρονη κοινωνία φαίνεται να είναι εκτός ελέγχου και στα πρόθυρα μιας ανεπανόρθωτης για πολλούς καταστροφή. Τα αλληλένδετα ζητήματα της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής, της απώλειας της βιοποικιλότητας, ο υπερπληθυσμός, και οι κοινωνικές αναταραχές απειλούν την ίδια την ύπαρξη του πολιτισμού που οι περισσότεροι στο βιομηχανοποιημένο Βορρά θεωρούν πολύ ανώτερο από τις κουλτούρες με απλούστερες τεχνολογίες.
Είναι κάπως παρήγορο να συνειδητοποιήσουμε ότι το σχέδιο για την επιβίωση περιέχεται μέσα στην ιστορία της κουλτούρας μας. Κρίνοντας από τις ιστορικές αναφορές των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι έχουν ζήσει στον πλανήτη σε σχετική αρμονία τόσο με το φυσικό κόσμο όσο και μεταξύ τους. Η νόηση μας και η καλλιέργεια εξελιχθήκαν υπό αυτές τις συνθήκες. Η κατανόηση του πώς οι κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών έλυσαν βασικά οικονομικά προβλήματα, ζώντας μέσα σε περιβαλλοντικούς περιορισμούς και στο μέγιστο της ανθρώπινης ελευθερίας, μπορεί να μας δώσει ένα κλειδί για να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη επιβίωση του είδους μας.
Ωστόσο, οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες αποτελούν την πιο ενδιαφέρουσα κειμήλια του παρελθόντος, η ιστορία των οποίων μπορεί να μας δώσει πολύτιμες πληροφορίες, για να ζήσουμε με άλλους τρόπους. Κυνηγοί και άλλοι αυτόχθονες πληθυσμοί εξακολουθούν να υπάρχουν και εξακολουθούν να προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις απέναντι στο κτητικό ατομικισμό του παγκόσμιου καπιταλισμού. Οι ιθαγενείς σε πολλά μέρη του κόσμου βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την προστασία του περιβάλλοντος (Nash). Παρά την επίθεση του παγκόσμιου πολιτισμού, πολλοί ιθαγενείς διατηρούν, αλλά και επεκτείνουν ακόμη, εναλλακτικές λύσεις απέναντι στον οικονομικό-άνθρωπο (Lee, Sahlins). Αυτές οι εναλλακτικές λύσεις μπορεί μια μέρα να μας οδηγήσουν σε μια νέα, περιβαλλοντικά βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη οικονομία.
John Gowdy



Μετάφραση-Απόδοση:  Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας
Από την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 113, Φεβρουάριος 2012

Κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες και η μυθολογία της αγοράς (Α΄)

Κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες και η μυθολογία της αγοράς (Α΄)

Posted on 10 Αὐγούστου 2018

Τα τελευταία δυο χρόνια, πολύπλοκοι οικονομικοί όροι και δυσνόητες οικονομικές αναλύσεις, κυριαρχούν σε όλα τα δημοσιογραφικά και μη μέσα. Η πολιτική, (αντιπροσώπευση, διαμεσολάβηση, εξαπάτηση και τα παράγωγα της) παραχωρείται στην οικονομία και στους οικονομέτρες. Αυτή η καθολική επικράτηση των οικονομικών όρων και δεδομένων διαμορφώνουν για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση μια «αμερικανοποίηση» της κοινωνίας. Δηλαδή στην κατασκευή μιας χρηματοοικονομικής σκέψης για όλους, ανεξαρτήτως μόρφωσης, ηλικίας, επαγγελματικής κατάστασης κλπ. Τα πάντα να περιστρέφονται με πλανητική συμπαντική ακρίβεια γύρω από το κέρδος, την οικονομική βιωσιμότητα, το χρηματικό απόθεμα. Είναι μια προσπάθεια πάνω από τον καπιταλισμό αφού πρωταρχικά αυτό που επιδιώκεται είναι να σκεφτόμαστε όλοι με όρους οικονομίας της αγοράς και όχι κοινωνικά. Έχει σημασία να παράγεται κάτι είτε αφορά εμπόρευμα, αγαθό ή υπηρεσία (π.χ. περίθαλψη) μόνο εφ’ όσον είναι επικερδές.

Η απληστία και ο ατομικισμός όσο και εάν έχουν στιγματιστεί και παλαιότερα ως απόρροια του καπιταλισμού, αποτελούν και σήμερα βασικά χαρακτηριστικά του «πολιτισμένου» ανθρώπου. Ο οποίος αναφωνεί «αν δεν γίνεις και συ καθίκι, πως θα επιβιώσεις…;» και που θυμίζει τη τεχνητή σύγκρουση ιδιωτικών και δημοσίων υπαλλήλων. Όπου αρκετοί ιδιωτικοί απαξιώνουν τους δημοσίους όχι για λόγους δημοσιονομικούς, ιδεολογικούς ή αργομισθίας αλλά…ζηλοφθονίας. Είναι αυτοί που εάν είχαν «μπάρμπα στη Κορώνη…» θα ήταν μέσα στο σύστημα και πιθανότατα τα κομματόσκυλα και οι εργατοπατέρες με το χαρτογιακά. Όπως και από την άλλη πλευρά, οι εντός του δημοσίου για πολλά χρόνια απολάμβαναν τα λάφυρα της κομματικής πελατειακής τους ισχύος αδιαφορώντας πλήρως για την κάθε Κούνεβα, που δούλευε με μπλοκάκι και καθάριζε δημόσια κτίρια. Είναι γεγονός ότι από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, εντός του Δημοσίου τομέα και των ΔΕΚΟ υπήρχαν δυο ταχύτητες εργαζομένων που παρήγαγαν το ίδιο προϊόν, οι υπάλληλοι του δημοσίου και οι υπάλληλοι του εργολάβου. Οι μεν ήταν οι προνομιούχοι, οι δε οι σύγχρονοι «σκλάβοι». Και αφού ο «ελεύθερος» δεν έκανε τίποτα για να απεγκλωβίσει το «σκλάβο» έγινε και αυτός σιγά-σιγά ο «σκλάβος του μνημονίου».

Όμως αυτές οι συμπεριφορές δεν απορρέουν από μια καλή ή κακή ανθρώπινη φύση ή όπως γράφεται συχνά-πυκνά, για παράδειγμα, ότι οι έλληνες είναι «εκ πεποιθήσεως» τεμπέληδες και διεφθαρμένοι. Είναι ουσιαστικά τεχνητές όψεις κατασκευής ανθρώπινων χαρακτηριστικών συμπεριφοράς που αλλοιώνουν βασικά γνωρίσματα και δυνατότητες του ανθρώπου. Ένα από αυτά τα τεχνητά χαρακτηριστικά είναι και η διαφθορά όπου πηγαίνει χέρι-χέρι με την εξουσία και την οικονομική δύναμη. Όσο και αν προσπαθούν να μας πείσουν ότι μόνο οι έλληνες διαφθείρονται σε αντίθεση με την προηγμένη Δύση, δεν πείθουν διαψευδόμενοι από την πρόσφατη κιόλας ειδησεογραφία. Τον περασμένο μήνα αποδείχθηκε ότι ο πρόεδρος της Γερμανίας Κρίστιαν Βουλφ δέχθηκε 500.000€ από επιχειρηματία για αγορά κατοικίας του. Μετά την αποκάλυψη ο Βουλφ ισχυρίστηκε ότι τα χρήματα αποτελούν ιδιωτικό δάνειο παρ’ ότι αρχικά είχε δηλώσει ότι δεν έχει καμία σχέση με τον επιχειρηματία-δενειστή, προφανώς ο πρόεδρος της Γερμανίας αγνοεί τον τραπεζικό δανεισμό…! Η διαφθορά δεν έχει σύνορα ή φυλετική ταυτότητα αλλά αποτελεί συστατικό της εξουσίας. (Η ιστορία με τη βίλα του Βουλφ μας θύμισε τη περίφημη ροζ βίλα του Α. Παπανδρέου, όπου τότε έτρεξαν και δήλωσαν δανειστές του Παπανδρέου φίλοι και βουλευτές του. Ένας εξ αυτών είναι ο Κ. Παπούλιας που προτάθηκε από τη Ν. Δημοκρατία το 2004 και έγινε πρόεδρος της Δημοκρατίας με τη σύμπραξη ασφαλώς του ΠΑΣΟΚ. Η «αυτοθυσία» ανταμείβεται σε αυτό το τόπο διακομματικά και διαχρονικά…!).

Αλλά απέναντι σε μια άρρωστη κατάσταση δεκαετιών που έχει σαπίσει και διαβρώσει τα πάντα η ανάρρωση δεν γίνεται με ασπιρίνες και φάρμακα που υποτίθεται μας προσφέρουν οι «εθνοσωτήρες εκτάκτου ανάγκης». Η λύση δεν βρίσκεται, όμως, ούτε στην αριστερή διαχείριση ή στην αριστερίστικη εκδοχή της. Γιατί σημασία δεν έχει απλώς το ποιος ελέγχει τα μέσα παραγωγής αλλά τι και γιατί θα παράγουν τα «δικά μας μέσα παραγωγής», ούτε αρκεί ότι εμείς θα λαμβάνουμε τις αποφάσεις γι’ αυτά. Αξία έχει να αντιληφθούμε τον Άνθρωπο ολιστικά, τη φύση χωρίς περιβαλλοντισμούς, τη τροφή χωρίς δηλητήρια και την υγεία μη μηχανιστικά. Να προσπαθήσουμε να πλουτίσουμε με πραγματικές διαπροσωπικές σχέσεις, με την απλότητα της ζωής χωρίς καταναλωτικές ακροβασίες και να συναισθανθούμε ότι αυτή η γη δεν είναι δική τους και δική μας, όπως λέει ο ποιητής, αλλά των ελεύθερων ανθρώπων.

Το κείμενο του J.Gowdy με τίτλο «Hunter–gatherers and the mythology of themarket», που ακολουθεί, δημοσιεύθηκε στο The Cambridge Encyclopedia ofHunters and Gatherers, New York, Cambridge University Press, σε επιμέλεια των R. Lee and R. Daly και διαπραγματεύεται την ανθρώπινη φύση, τις ανθρώπινες σχέσεις και τους μύθους της σύγχρονης οικονομικής αγοράς.

Ο Μαρξ υποστήριζε ότι «η ζωτικότητα των πρωτόγονων κοινωνιών ήταν ασύγκριτα μεγαλύτερη από εκείνη των…σύγχρονων καπιταλιστικών κοινωνιών». Έκτοτε αυτός ο ισχυρισμός έχει επαληθευτεί από πολυάριθμες μελέτες οι οποίες είναι συγκεντρωμένες στην Cambridge Encyclopedia ofHunters and Gatherers (Εγκυκλοπαίδεια των Κυνηγών και Τροφοσυλλεκτών του Cambridge). Και όπως αναφέρεται στην Εγκυκλοπαίδεια: «Το κυνήγι και η συλλογή ήταν η πρώτη και πιο επιτυχημένη προσαρμογή της ανθρωπότητας και καλύπτει τουλάχιστον το 90% της ανθρώπινης ιστορίας. Έως και 12.000 χρόνια πριν, όλοι οι άνθρωποι ζούσαν με αυτόν τον τρόπο».

Η ειρωνεία της σύγχρονης ζωής είναι ότι, παρά την θεαματική άνοδο της υλικής αφθονίας και της τεχνολογικής προόδου των τελευταίων αιώνων, οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες, οι άνθρωποι που ζούσαν σχεδόν χωρίς υλικά αγαθά, απολάμβαναν τη ζωή τους με πολλούς τρόπους (…). Πολλές κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών ήταν εύπορες, με την έννοια ότι είχαν όλα όσα χρειάζονταν. Εθνογραφικές μελέτες των Ju / ‘hoansi της Νότιας Αφρικής, για παράδειγμα, δείχνουν ότι τα μέλη αυτής της κοινωνίας είχαν επαρκή διατροφή, πρόσβαση στα μέσα προς το ζην, και άφθονο ελεύθερο χρόνο. Ξόδευαν τον ελεύθερο χρόνο τους τρώγοντας, πίνοντας, παίζοντας και κοινωνικοποιώντας –με λίγα λόγια, κάνοντας εκείνα τα πράγματα που συνδέονται με την ευημερία–.

Πολλές κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών έχουν απολαύσει, επίσης, ένα μεγάλο μέρος της προσωπικής ελευθερίας. Μεταξύ αυτών οι !Kung και οι Hadza της Τανζανίας, για παράδειγμα, όπου είτε δεν υπήρχαν αρχηγοί καθόλου, είτε υπήρχαν προσωρινοί αρχηγοί των οποίων η εξουσία ήταν περιορισμένη. Αυτές οι κοινωνίες δεν είχαν κοινωνικές τάξεις και, αναμφισβήτητα, δεν γίνονταν διακρίσεις βάσει του φύλου. Ο τρόπος ζωής τους και ο τρόπος συλλογικής λήψης αποφάσεων τους επέτρεψε να επιβιώσουν και να ευημερήσουν για δεκάδες χιλιάδες χρόνια, σε ισορροπία με το περιβάλλον τους, χωρίς να καταστρέφουν τους πόρους στους οποίους ήταν βασισμένες οι οικονομίες τους.

Όσα περισσότερα μαθαίνουμε για τους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες, τόσο περισσότερο συνειδητοποιούμε ότι οι πολιτισμικές (cultural) πεποιθήσεις του καπιταλισμού της αγοράς δεν αντικατοπτρίζουν την καθολική «ανθρώπινη φύση». Οι καθολικές παραδοχές, σχετικά με την ανθρώπινη συμπεριφορά, ότι τα μέλη των κοινωνιών της αγοράς είναι άνθρωποι από τη φύση τους ανταγωνιστικοί και άπληστοι, και ότι η κοινωνική διαστρωμάτωση είναι φυσική, δεν έχουν εφαρμογή στους περισσότερους τροφοσυλλεκτικούς ανθρώπους.

Η κυρίαρχη σχολή της οικονομικής θεωρίας στο βιομηχανοποιημένο κόσμο, οι νεοκλασσικοί οικονομολόγοι, θεωρεί αυτά τα χαρακτηριστικά ουσιαστικής σημασίας για την οικονομική πρόοδο και την ευημερία. Είναι αλήθεια ότι οι κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών δείχνουν μια ευρεία ποικιλία των μορφών κουλτούρας, άλλες λιγότερο εξισωτικές και άλλες λιγότερο «άφθονες», σύμφωνα με τον όρο του Sahlins. Ωστόσο, η ίδια η ύπαρξη αυτών των κοινωνιών με την ικανοποιητική και χαρούμενη ζωή, χωρίς τη χρήση βιομηχανίας και γεωργίας, και την παρουσία λίγων υλικών αγαθών, αποτελεί μια πρόκληση στην έννοια της ανθρώπινης φύσης όπως την εμφανίζουν οι περισσότεροι οικονομολόγοι.

Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Τα Οικονομικά ορίζονται στα περισσότερα εγχειρίδια ως «η μελέτη της κατανομής της σπάνης των πόρων». Οι άνθρωποι, λένε, έχουν απεριόριστες επιθυμίες και περιορισμένα μέσα για να ικανοποιούν αυτές τις επιθυμίες, έτσι ώστε το αναπόφευκτο αποτέλεσμα να είναι η έλλειψη. Δεν μπορούμε να έχουμε όλα όσα θέλουμε, οπότε πρέπει να επιλέξουμε αυτά που θα μπορούσαμε να έχουμε. Κάθε πράξη κατανάλωσης είναι, επομένως, και μια πράξη άρνησης. Όσο περισσότερο καταναλώνουμε, τόσο περισσότερο στερούμαστε. Σε αυτή τη ζοφερή κατάσταση των πραγμάτων, η δουλειά μας ως οικονομικά όντα είναι να διαθέτουμε το περιορισμένο εισόδημα μας, έτσι ώστε να λαμβάνουμε τη μεγαλύτερη δυνατή απόλαυση από τα σχετικά λίγα πράγματα που είμαστε σε θέση να αγοράσουμε.

Οι πολιτιστικές πεποιθήσεις που στηρίζουν τον βιομηχανικό καπιταλισμό διαμορφώνουν τις σχέσεις και μεταξύ των ανθρώπων, αλλά και το πως αντιλαμβάνονται τον υπόλοιπο κόσμο. Κεντρική σημασία στο συγκεκριμένο αξιακό σύστημα παίζει η έννοια του «economic man» (οικονομικός άνθρωπος).

Αυτός ο «άνθρωπος» είναι φυσικά άπληστος, ανταγωνιστικός, ορθολογιστής, υπολογίζοντας και αναζητώντας τους τρόπους για να βελτιώσει την ευημερία του. Σήμερα, όσοι από εμάς, στον βιομηχανικό Βορρά, αναγνωρίζουν την ιδέα του «economic man» ως μια πολιτιστική πεποίθηση, που αντιπαρατίθεται σε ένα καθολικό γεγονός το κάνουν επειδή περιγράφει επακριβώς τα περισσότερα εργαστηριακά συστήματα πληροφόρησης. Από μικρή ηλικία εκπαιδευόμαστε για το πώς θα αποκτήσουμε εισόδημα και πώς θα το κατανείμουμε σε μία ιλιγγιώδη ποικιλία αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται στην αγορά. Πιστεύουμε ότι το να θέλουμε όλο και περισσότερα πράγματα είναι ένα φυσικό ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Εκτιμούμε το άτομο πάνω από την κοινωνία. Ο ανταγωνισμός και η εξάπλωση, και όχι η συνεργασία και η σταθερότητα, περιγράφουν τους κανόνες, με τους οποίους λειτουργεί η οικονομία. Είμαστε όλοι τώρα άτομα της οικονομίας. Έχουμε περιορισμένους πόρους (εισοδήματα) και μια πολύ μεγάλη λίστα με πράγματα που θα θέλαμε να αποκτήσουμε.

Η νεοκλασική οικονομική θεωρία περιλαμβάνει περισσότερα από ένα σύνολα πεποιθήσεων για την ανθρώπινη φύση. Είναι, επίσης, μια ιδεολογία που δικαιολογεί την υπάρχουσα οικονομική οργάνωση, τη χρήση των πόρων, και την κατανομή του πλούτου. Αυτό το σύστημα πεποιθήσεων βλέπει ταξικές διαιρέσεις ως αναπόφευκτες και βλέπει τη φύση σαν μια συλλογή «φυσικών πόρων» που θα χρησιμοποιηθούν για να τροφοδοτήσουν την κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης και τεχνολογικής προόδου.

Η ανισότητα της κατανομής των αγαθών μεταξύ των ατόμων σε μια καπιταλιστική οικονομία είναι δικαιολογημένη σύμφωνα με την «οριακή θεωρία της παραγωγικότητας της κατανομής». Οι εργαζόμενοι ανταμείβονται ανάλογα με τη συμβολή τους στη συνολική οικονομική απόδοση. Για παράδειγμα, αν μια επιχείρηση προσλαμβάνει έναν ακόμη εργαζόμενο και η αξία της παραγωγής της επιχείρησης ανεβαίνει κατά $100 την ημέρα (συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών κερδών), το ημερομίσθιο του εργαζόμενου θα πρέπει να είναι $100. Εκείνοι που προσθέτουν περισσότερο στο συνολικό οικονομικό προϊόν της κοινωνίας θα πρέπει να λαμβάνουν μεγαλύτερο μερίδιο από αυτούς που προσθέτουν ένα μικρότερο ποσό. Οι οικονομολόγοι ισχυρίζονται ότι ο ανταγωνισμός εγγυάται το ότι οι μισθοί είναι ίσοι με την αξία του οριακού προϊόντος της εργασίας. Η ιδεολογική συνέπεια της θεωρίας της οριακής παραγωγικότητας είναι ότι σε μια ανταγωνιστική οικονομία όλοι οι εργαζόμενοι τείνουν να λαμβάνουν αυτό που τους αξίζει.

Η ιδέα της ανθρώπινης φύσης ενσωματωμένη στη νεοκλασική οικονομική θεωρία αποτελεί μια ανωμαλία για τις ανθρώπινες κουλτούρες. Στην πραγματικότητα, η βασική οργανωτική αρχή της οικονομίας της αγοράς – είναι ότι οι άνθρωποι οδηγούνται από την απληστία και την υπόσχεση ότι το περισσότερο είναι πάντα καλύτερο από το λιγότερο – είναι απλώς ένας τρόπος προσέγγισης του οικονομικού προβλήματος ως προς το ζην. Πολλές κουλτούρες έχουν πολύ διαφορετικούς τρόπους οργάνωσης της παραγωγής και διανομής. Στους Hadza, για παράδειγμα, υπάρχουν επεξεργασμένοι κανόνες διασφάλισης ότι όλα τα κρέατα μοιράζονται ισότιμα. Συσσώρευση ή μοιρασιά ακόμα και με ένα μεγαλύτερο μερίδιο από τους άλλους, είναι κοινωνικά απαράδεκτο. Εκτός από προσωπικά αντικείμενα, όπως εργαλεία, όπλα, ή πίπες, υπάρχουν κυρώσεις κατά της συσσώρευσης άλλων υλικών αγαθών. Επιπλέον, λόγω της συνεχούς κινητικότητας των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, η κατοχή είναι μια ενόχληση. Σύμφωνα με τον Woodburn, η συσσώρευση τροφίμων όταν ένα άλλο άτομο είναι πεινασμένο θα ήταν αδιανόητη, για τους !Kung και Hadza. Ο κυνηγός-τροφοσυλλέκτης αντιπροσωπεύει τον «uneconomic man» (αντιοικονομικό άνθρωπο)..

Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες μας δίνουν μια ευκαιρία να διαβλέψουμε την ανθρώπινη φύση σε μια πολύ διαφορετική μορφή, όπως υπήρχε πριν από την καθοδηγούμενη από τις σχέσεις της αγοράς και τις σύγχρονες ιδέες του ατομικισμού. Μπορεί να υπάρχουν κατασκευασμένα κοινωνικά όρια, εντός του σημερινού πλαισίου της βιομηχανοποιημένης οικονομίας, ως προς τη συνεργασία, τη μείωση της κατανάλωσης, και γενικά της βιωσιμότητας, αλλά γνωρίζοντας ότι για όλη σχεδόν την ανθρώπινη ιστορία, τα όρια αυτά δεν υπάρχουν, είναι αδύνατο να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι υπάρχει κάτι «φυσικό» σε σχέση με αυτά. Η ύπαρξη, αλλά ιδίως η επιτυχία, των κοινωνιών των κυνηγών-συλλεκτών αποδεικνύει ότι υπάρχουν σημαντικές και επιτυχημένες μορφές οργάνωσης της παραγωγής και διανομής, πέρα από τις ανταγωνιστικές αγορές.

Κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες ως πρόκληση για την ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Οι πιο σημαντικές προκλήσεις για την οικονομική ορθοδοξία και οι οποίες προέρχονται από τις περιγραφές της ζωής στις κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών είναι ότι:

  1. Η οικονομική έννοια της έλλειψης είναι ένα κοινωνικό κατασκεύασμα και όχι μια εγγενής ιδιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης,

  2. Ο διαχωρισμός της εργασίας από τη κοινωνική ζωή δεν είναι ένα αναγκαίο χαρακτηριστικό της οικονομικής παραγωγής,

  3. Η σύνδεση της ατομικής ευημερίας με την προσωπική παραγωγή δεν είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό της οικονομικής οργάνωσης,

  4. Ο εγωισμός και η πλεονεξία είναι πτυχές της ανθρώπινης φύσης, αλλά όχι απαραίτητα οι επικρατέστερες και

  5. Η ανισότητα βασίζεται στην τάξη και το φύλο και δεν είναι ένα απαραίτητο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης κοινωνίας.

Έλλειψη
Η έννοια της σπανιότητας είναι σε μεγάλο βαθμό μια κοινωνική κατασκευή και όχι ένα αναγκαίο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης ύπαρξης και της ανθρώπινης φύσης. Οι κυνηγοί-συλλέκτες θα μπορούσαν να θεωρηθούν εύποροι επειδή επιτυγχάνουν μια ισορροπία μεταξύ μέσων και σκοπών, κατέχοντας αυτά που χρειάζονται και επιθυμούν περισσότερο. Ερωτηθείς ένας !Kung γιατί δεν φυτεύουν καλλιέργειες απάντησε: «Γιατί πρέπει να καλλιεργούμε όταν υπάρχουν τόσες πολλές mongongo nuts στον κόσμο;». Όπως ένα τραγούδι JuPhoansi λέει: «Εκείνοι οι οποίοι δουλεύουν για μια ζωή, δικό τους πρόβλημα!» . Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες έχουν λίγα υλικά αγαθά, αλλά πολύ ελεύθερο χρόνο, και, αναμφισβήτητα μια πιο πλούσια κοινωνική ζωή από ότι οι «εύποροι» του βιομηχανοποιημένου Βορρά. Σε αντίθεση με τις περισσότερες κυνηγετικές-συλλεκτικές οικονομίες, το σύγχρονο βιομηχανικό σύστημα παράγει σπάνη, με την κατασκευή απεριόριστων επιθυμιών. Οι καταναλωτές είναι εθισμένοι σε μια συνεχή ροή καταναλωτικών αγαθών και αισθάνονται συνεχώς στερημένοι, επειδή ο εθισμός δεν μπορεί ποτέ να κορεστεί. Ο Sahlins αναφέρει: «Η κατανάλωση είναι μια διπλή τραγωδία: ό,τι αρχίζει με ανεπάρκεια θα τελειώσει με στέρηση». Η σύγχρονη παγκόσμια εξάρτηση στον υλικό πλούτο απειλεί την ψυχολογική μας ευεξία, καθώς και τις βιολογικές και γεωφυσικές βάσεις του οικονομικού μας συστήματος.

Παραγωγική δραστηριότητα

Ένα δεύτερο γεγονός για τη ζωή των κυνηγών-συλλεκτών είναι ότι η εργασία είναι κοινωνική και συνεργατική. Χαρακτηριστικό είναι «άμεση επιστροφή» των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, εκείνων οι οποίοι χρησιμοποιούν την πιο απλή τεχνολογία, όπως οι Hadza και !Kung, ξοδεύουν μόνο τρεις ή τέσσερις ώρες την ημέρα απασχολούμενοι με αυτό που θα ονομάζαμε οικονομική δραστηριότητα. Οι δραστηριότητες αυτές περιλαμβάνουν το κυνήγι μεγάλου αριθμού ειδών ζώων και τη συλλογή μεγάλης ποικιλίας φυτών. Η επιτυχής παραγωγή εξαρτάται από την εμπεριστατωμένη γνώση σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τα ιστορικά στοιχεία των φυτών και των ζώων, εκ των οποίων εξαρτάται η επιβίωσή τους, όχι σε κεφαλαιουχικό εξοπλισμό. Το κυνήγι και η συλλογή ολοκληρώνεται με τελετουργίες, κοινωνικοποίηση και καλλιτεχνική έκφραση. Η ιδέα ότι θα πρέπει να κερδίζουν τα προς το ζην με επίπονη και ανιαρή εργασία η οποία έχει ως μοναδικό σκοπό να μας κάνει να ζήσουμε την «πραγματική» μας ζωή, είναι κάτι που απουσιάζει από τις κουλτούρες των κυνηγών.

Διανομή
Ένα τρίτο γεγονός για τις οικονομίες των κυνηγών-συλλεκτών επίσης αντιφάσκει με την έννοια του economic man, που βρίσκεται στο επίκεντρο της σύγχρονης οικονομικής θεωρίας: δεν απαιτείται η σύνδεση ανάμεσα στην παραγωγή από ιδιώτες και τη διανομή σε ιδιώτες. Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η ανταλλαγή έχει μια οικονομικά λογική βάση. Το πρόσωπο που μοιραζόμαστε με τα αλιεύματα μας σήμερα μπορεί να μας θρέψει αύριο, όταν η τύχη ή η ικανότητα μας αποτυγχάνει. Κατά την άποψη αυτή, η κοινή χρήση είναι ένα είδος ασφαλιστηρίου συμβολαίου που απλώνει ορθολογικά τον κίνδυνο να μην έχουν τίποτα να φάνε. Η κοινή χρήση σε κουλτούρες κυνηγών-συλλεκτών, είναι πολύ πιο βαθιά από αυτό. Σε πολλές κουλτούρες, τουλάχιστον, δεν υπάρχει καμία σύνδεση μεταξύ εκείνου που παράγει και εκείνου που λαμβάνει την οικονομική απόδοση. Σύμφωνα με τον Woodburn, για παράδειγμα, ορισμένα μέλη της Hadza δεν κάνουν σχεδόν καμία δουλειά σε όλη τους τη ζωή. Πολλοί άνδρες Hadza παίζουν με το δόρυ, και πολλοί δείχνουν απροθυμία να κυνηγήσουν από φόβο μην καταστρέψουν τις χαρές του παιχνιδιού, εν τούτοις αυτοί οι άνθρωποι συνεχίζουν να παίρνουν το ίδιο μερίδιό με εκείνον που σκότωσε το ζώο. Αν και η «τράκα» είναι ένα ενδεχόμενο πρόβλημα στην κουλτούρα των Lill, η έντονη αποδοκιμασία προς εκείνους που αποφεύγουν την συμμετοχή στην παραγωγική δραστηριότητα είναι αποδεδειγμένα ένα χαρακτηριστικό στοιχείο αυτής της κουλτούρας.

Η κατανομή του κρέατος μεταξύ των Ju/’hoansi είναι ένα σοβαρό κοινωνικό γεγονός. Μεγάλη προσοχή πρέπει να ληφθεί ώστε η διανομή να γίνεται εξ ολοκλήρου δίκαια. Ο Lee γράφει: «Η Διανομή γίνεται με μεγάλη προσοχή, σύμφωνα με ένα σύνολο κανόνων, ρυθμίζοντας και αναδιατάσσοντας τα κομμάτια μέχρι κάθε δικαιούχος να πάρει τη σωστή αναλογία. Θυμόμαστε τις επιτυχημένες μοιρασιές με χαρά για εβδομάδες μετά, ενώ εσφαλμένη μοιρασιά σε κρέας μπορεί να αποτελέσει την αιτία πικρής διαμάχης μεταξύ στενών συγγενών».

Αντίθετα, το σύστημα της αγοράς, βασισμένο στην κατανομή της εξατομικευμένης παραγωγικότητας, αρνείται τον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και ταυτόχρονα τεμαχίζει τους κοινωνικούς δεσμούς που βοηθούν στην κοινωνική συνοχή.

John Gowdy

Μετάφραση-Απόδοση: Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας

Από την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 112, Ιανουάριος 2012

https://anhsyxia.wordpress.com/

https://anarchypress.wordpress.com/2018/08/09/%CE%BA%CF%85%CE%BD%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CE%AF-%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%83%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%AD%CE%BA%CF%84%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%BC%CF%85%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3/

Ορκωμοσία Τραμπ: Το ευτράπελο της ημέρας με τον γερουσιαστή John Fetterman - «Έσκασε μύτη» με σορτς!

Ορκωμοσία Τραμπ: Το ευτράπελο της ημέρας με τον γερουσιαστή John Fetterman - «Έσκασε μύτη» με σορτς! (screenshot/X) Μια απόλυτα... γυμναστηρ...