" ΤΑ ΓΡΕΚΑΝΙΚΑ" MAGNA GRECIA: ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ..

"Τα Γρεκάνικα"Magna Grecia: ΟΙ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΟΙ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑΣ

ενας ελληνας

®1Greek

Τα Γρεκάνικα (Κατωιταλική ή Γρεκάνικη διάλεκτος) είναι η διάλεκτος της 

Ελληνικής που περιλαμβάνει Ιταλικά στοιχεία και ομιλείται στη Μεγάλη

 Ελλάδα της Νότιας Ιταλίας. Είναι κυρίως γνωστή ως Κατωιταλική 

διάλεκτος, ενώ οι ομιλητές της την ονομάζουν Γκρίκο (Grico) ή 

Κατωιταλική. Η Κατωιταλική είναι σε κάποιον βαθμό κατανοητή από 

τους ομιλητές της Ελληνικής γλώσσας, όπως είναι και φυσικό αφού οι 

ρίζες των δυο γλωσσών είναι οι ίδιες.

Υπάρχουν δύο βασικές θεωρίες σχετικά με την προέλευση της διαλέκτου, σύμφωνα 

με την πρώτη τα γρεκάνικα προέρχονταιι από τη γλώσσα των Βυζαντινών εποίκων

.Η δεύτερη θεωρία λέει πως οι ρίζες της διαλέκτου ανάγονται πολύ παλαιότερα, 

στον αποικισμό της Μεγάλης Ελλάδας τον 8ο αιώνα π.Χ.. Στην ορθότητα της 

δεύτερης θεωρίας συνηγορεί ο μεγάλος αριθμός δωρισμών της Κατωιταλικής.

Τη διάλεκτο μιλούν οι κάτοικοι στις Γραικάνικες κοινότητες στη νότια άκρη της 

Καλαβρίας και στην περιοχή Σαλέντο της Απουλίας, κοντά στην πόλη Λέτσε. Στο 

Σαλέντο βρίσκονται εννέα μικρές πόλεις (Καλημέρα, Μαρτάνο, Καστρινιάνο ντε 

Γκρέτσι, Κοριλιάνο ντ' Οτράντο, Μαλπινιάνο, Σολέτο, Στερνάτια, Ζολίνο, Μαρτινιάνο),

 με τον συνολικό αριθμό του γρεκάνικου πληθησμού να φτάνει τις 40.000. Επίσης, 

στην Καλάβρία βρίσκονται εννέα χωριά στην περιοχή Μπόβα, αλλά ο γρεκάνικος 

πληθυσμός εκεί είναι σημαντικά μικρότερος.

Η Ιταλική βουλή έχει αναγνωρίσει τη Γραικάνικη κοινότητα του Σαλέντο ως 

«εθνική και γλωσσική μειονότητα», με την ονομασία Minoranze linguistiche 

Griche dell'Etnia Griko-Salentina (Γλωσσική μειονότητα της Γκρικο-Σαλεντίνικης 

εθνότητας).
Υπάρχει σημαντική προφορική παράδοση, ενώ ορισμένα τραγούδια και ποιήματα 

στην Κατωιταλική είναι δημοφιλή στην Ιταλία και στην Ελλάδα.

 Επίσης, αξιόλογοι Έλληνες καλλιτέχνες όπως ο Διονύσης Σαββόπουλος και η Μαρία

 Φαραντούρη έχουν εκτελέσει κομμάτια στα Γρεκάνικα. Αντίθετα η διάλεκτος αυτή

 δεν έχει να δείξει πολλά σημαντικά πράγματα στον γραπτό λόγο. 

Όσο αφορά στα γλωσσικά χαρακτηριστικά της διαλέκτου, ο δωρικός χαρακτήρας 

των ελληνικών αποικιών τής Καλαβρίας και της Απουλίας, καθώς και η μικρή επαφή

 με τον υπόλοιπο ελληνόφωνο χώρο, έχουν συμβάλει στη διατήρηση αρχαϊσμών,

 ενώ η συνάντηση με την Ιταλική και με τις τοπικές διαλέκτους, έχει ασκήσει βαθιά 

επίδραση στο λεξιλόγιο των (λίγων πλέον) φυσικών ομιλητών της.

Σύμφωνα με έρευνες για τα ελληνικά που μιλιούνται στην Απουλία και την

 Καλαβρία της Νότιας Ιταλίας. Από την έρευνα προκύπτει ότι περί τις 10 

με 12 χιλιάδες άτομα μιλούν Ελληνικά στα ελληνόφωνα χωριά των δύο 

αυτών περιοχών. Πρόκειται για τις διαλέκτους "γκρίκο" ή "γκρεκάνικο", ένα 

κράμα ελληνικών και ιταλικών. 

Μολονότι η χρήση της ελληνικής αυτής διαλέκτου δεν έχει αναγνωριστεί νόμιμα 

από το επίσημο κράτος, και μόνο ευκαιριακά η οδική σηματοδότηση είναι δίγλωσση,

 στην Καλαβρία το τοπικό σύνταγμα ρυθμίζει νόμιμα τη χρήση της γλώσσας από την 

ελληνόφωνη μειονότητα.

Στην Απουλία, τα Ελληνικά δεν χρησιμοποιούνται στα νηπιαγωγεία, παρά το γεγονός 

ότι οι τοπικοί κανονισμοί επιτρέπουν στους γονείς να ζητούν και σ' αυτά τη χρήση 

της ελληνικής γλώσσας. Στα δημοτικά σχολεία, η κατάσταση διαφέρει από 

κοινότητα σε κοινότητα. Σε δύο πόλεις τα Ελληνικά διδάσκονται από το 1978, 

επισήμως σε πειραματική βάση για 15 ώρες τη βδομάδα, από την πρώτη τάξη και 

για όλο τον κύκλο του δημοτικού σχολείου. 

Στην Καλαβρία, τα Ελληνικά χρησιμοποιούνται σποραδικά στα νηπιαγωγεία, 

συνήθως με πρωτοβουλία των γονιών των παιδιών. Στη δημοτική εκπαίδευση, 

διδάσκονται τρεις ώρες τη βδομάδα. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ευκαιριακά 

διδάσκονται σαν ξεχωριστή ύλη.

 Οργανώνονται επίσης μαθήματα ελληνικής γλώσσας για τους κατοίκους των 

ελληνόφωνων χωριών που θέλουν να μάθουν τα ελληνικά

. Μερικοί τοπικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί μεταδίδουν κάπου-κάπου εκπομπές στη

 διάλεκτο "γκρίκο" ή "γκρεκάνικο", αλλά όχι και οι τοπικοί τηλεοπτικοί σταθμοί. 

Στην Καλαβρία εκδίδονται δύο εφημερίδες στα Ελληνικά με τη χρηματική βοήθεια 

της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στην Απουλία διάφορες ιταλικές εφημερίδες δημοσιεύουν

 ευκαιριακά και άρθρα στην ελληνική γλώσσα. Διαδομένη είναι η ελληνική μουσική,

 ενώ διάφορα ερασιτεχνικά θεατρικά συγκροτήματα δίνουν παραστάσεις στα 

ελληνικά. Ωστόσο, η γλώσσα των αριθμών είναι σκληρή και γεννά ανησυχίες για το 

μέλλον των ελληνοφώνων της Κάτω Ιταλίας.

 Ο πληθυσμός στα ελληνόφωνα χωριά μειώνεται συνεχώς, αφού οι νέοι στην 

προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τη φτώχεια μετακινούνται προς τον πλούσιο 

Βορρά. Οι προσπάθειες οι οποίες γίνονται επικεντρώνονται στην αναγκαιότητα της

 διατήρησης του ελληνικού ιδιώματος της Καλαβρίας. Τα ελληνικά της Καλαβρίας,

 που είναι μετεξέλιξη της αρχαίας δωρικής, διατηρήθηκαν για αιώνες και δεν πρέπει

 να χαθούν. Επειδή, όμως, δεν είναι γραπτή γλώσσα, κινδυνεύουν.

Η ομοιότητα των γρεκάνικων με τα ελληνικά φαίνεται στο εξής παραδείγμα:
Tis alatrei me aleae e kkanni poddi ssitar
Όποιες με γελάδες οργώνει, πολύ καρπό δεν κάνει
I glossa en exi steata ce steata iklanniΗ γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα 

τσακίζει
Τα γρεκάνικα αν δεν τα στηρίξουν η Ελληνική κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός δεν 

θα ζησουν για πολύ ακόμα. Οι δύσκολες στιγμές που περνάνε ξεχασμένοι από όλους

 εμάς αποτυπώνονται στις μαρτυρίες των ομιλιτών της γλώσσας:

H Κατερίνα Μυλωνά εκπρόσωπος των κατοίκων λέει: «Η γλώσσα και η κουλτούρα

 μας έχουν τη ρίζα στην Ελλάδα. Βοηθήστε μας να σώσουμε τα γκρεκάνικα,

 ένα πολύτιμο θησαυρό που δημιουργήθηκε πριν 2.700 χρόνια, τη γλώσσα 

των προγόνων μας. Προσπαθούν να τα διασώσουν και να τα μεταδώσουν 

13 πολιτιστικοί σύλλογοι από τα ελληνόφωνα χωριά της Καλαβρίας στην 

Κάτω Ιταλία.»

Για την ενίσχυση της προσπάθειάς τους ζητούν τη συμβολή της ελληνικής και

 ιταλικής κυβέρνησης αλλά και τη συνεργασία Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων,

 φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων συλλόγων από την Ελλάδα και την 

Ιταλία.

Εξάλλου, πρόκειται για μια γλώσσα που έχει κρατήσει εδώ και 2.700 χρόνια και θα 

ήταν μεγάλη απώλεια για όλο τον κόσμο αν χανόταν. «Παλεύουμε από το 1968 για 

αυτό το σκοπό, πρώτα από όλα μέσα από την οικογένεια και τα σχολεία ενώ 

θεωρούμε πως πρέπει να γίνει μια ολόκληρη μελέτη πάνω στη γλώσσα. Είναι κρίμα 

να χαθεί αυτός ο θησαυρός», αναφέρει. Μέχρι σήμερα, εκτός από τις επαφές και τις

 εκδηλώσεις που πραγματοποιούν, έχουν εκδώσει λεξικά, γραμματική και συντακτικό

 των γκρεκάνικων, εκδόσεις που αποτελούν πολύτιμο εργαλείο και για τους 

πανεπιστημιακούς.
«Σήμερα η γλώσσα είναι προφορική, τώρα, όμως, υπάρχουν βιβλία 

οπότε μπορεί να μελετηθεί σε σχολεία και Πανεπιστήμια», τονίζει ο 

πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Apodiafazzi, κ. Carmello G. Nucera.

Με το πέρασμα των χρόνων, οι άνθρωποι ξέχασαν να χρησιμοποιούν το ελληνικό 

αλφάβητο και έγραφαν με λατινικούς χαρακτήρες.

Η νέα προσπάθεια αναβίωσης της γλώσσας ξεκίνησε το 1950 και έγινε με λατινικούς

 χαρακτήρες γιατί οι ελληνικοί ήταν εντελώς ξένοι για τους Γκρεκάνους.

 Παράλληλα, υπάρχουν κοινωνικοί λόγοι για τους οποίους η γλώσσα φτωχαίνει και 

απομονώνεται καθώς οι πλούσιοι άρχισαν να τη θεωρούν ταμπού και να μην την 

εξελίσσουν. 

Μένει, λοιπόν, στις κατώτερες τάξεις, τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους και 

παύει η γλωσσική εξέλιξη, παγώνει και αρχίζει να φτωχαίνει και παραμένει ως

 σήμερα με αυτή τη μορφή. Όμως, το γεγονός ότι η περιοχή της Καλαβρίας ήταν 

απομονωμένη έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της γλώσσας. Τώρα, όμως, 

η απομόνωση αυτή δε βοηθάει την προσπάθεια των συλλόγων για τη διάδοσή της.

Σήμερα είναι χαρακτηριστικό ότι οι κάτοικοι της περιοχής όταν μιλάνε με άλλους 

μιλάνε στα ιταλοκαλαβρέζικα, το ιδίωμα της περιοχής, μεταξύ τους μιλάνε στα 

γκρεκάνικα ενώ οι ταμπέλες τους είναι σε τρεις γλώσσες, τα ιταλικά, ελληνικά και 

γκρεκάνικα. 

Οι παραπάνω σύλλογοι και αρκετοί άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών που 

παλεύουν για να σωθεί η γλώσσα των προγόνων τους ζητούν τη στήριξη της 

ελληνικής και της ιταλικής κυβέρνησης προκειμένου να γίνει μια συντονισμένη 

προσπάθεια που θα έχει αποτέλεσμα. Σε αυτή την κατεύθυνση, προτείνουν μια 

σειρά από δράσεις που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν. Κατ αρχάς, καθοριστική 

θα ήταν η συμβολή των Πανεπιστημίων, όπως της Κρήτης, που θα μπορούσαν να 

προωθήσουν την προσπάθεια αυτή μέσα από προγράμματα ανταλλαγών ή κάποια 

μεταπτυχιακά σχετικά με τα γκρεκάνικα. «Ένα εργαλείο κλειδί για αυτή την 

προσπάθεια θα ήταν η μετάφραση στα ιταλικά ενός μνημειώδους έργο του 

γλωσσολόγου, Αναστάσιου Καραναστάση, που υπάρχει έχει εκδοθεί από την 

ακαδημία Αθηνών», εξηγεί ο κ. Carmello G. Nucera.

«Είναι ζήτημα πολιτισμού να μην πεθάνει μια γλώσσα που και σήμερα είναι

 ζωντανή μετά από 2.700 χρόνια», τονίζει. Αναφέρει, επίσης, πως είναι 

σημαντικό να δημιουργηθεί κάτι σταθερό καθώς «τα λόγια φεύγουν με τον άνεμο».

 Για αυτό πρέπει να υπάρχει μια συνεργασία μεταξύ Ν. Ιταλίας και Ελλάδας σε 

επίπεδο και εμπορικό, να δημιουργηθούν ναυτικοί δίαυλοι επικοινωνίας.

«Είμαστε Έλληνες στον πολιτισμό. Η ιστορία μας δεν ξεκίνησε χθες αλλά

 πριν 2.700 χρόνια. Στην ψυχή και την καρδιά νιώθουμε Έλληνες αλλά στην

 πράξη είμαστε Ιταλοί. Είμαστε όμως Έλληνες στον πολιτισμό και την 

κουλτούρα», συμφωνούν όλοι. Εξάλλου, το τελευταίο γραπτό, όπου οι κάτοικοι 

της Καλαβρίας δήλωναν ότι ήταν Έλληνες ήταν επίσημο έγγραφο του Κράτους από

 το 1921.
«Ο λαός της Ελλάδας δεν είχε ποτέ σύνορα αλλά πάντα ήταν λαός του 

κόσμου», αναφέρουν.
Τέλος, τονίζουν πως «ελπίζουμε με την παρουσία μας εδώ να έχουμε αφήσει 

κάποιους σπόρους ώστε αυτές οι σχέσεις να ανθίσουν» και προτείνουν να γίνουν

 αδελφοποιήσεις μεταξύ δήμων ή πολιτιστικών συλλόγων ώστε να υπάρξει συνέχεια

 σε αυτή την προσπάθεια επικοινωνίας της Ν. Ιταλίας με την Ελλάδα.

Ενα τραγούδι της Mimma Nucera, στη γλώσσα των Ελλήνων της Καλαβρίας

I glossama en ecchi na petheni. [H γλώσσα μου δεν αξίζει να πεθάνει.]
O pappumma viata mu leghi [Ο παππούς μου πάντα μου λέγει ]
ti sta keru dicatu [ότι στους καιρούς τούς δικούς του]
ti glossa ti eplatega [η γλώσσα που μιλούσαν]
ito viata to grecu. [ήτο πάντα ελληνική.]
Ce arte, lego ego: [και άρτι (αμέσως), λέγω εγώ:]
iati' i guvernaturi [γιατί οι κυβερνώντες]
thelusi na chathi [θέλουσι να χαθεί]
i glossa tu grecani? [η γλώσσα του Ελληνα;]
Ecini fenonde manacho' ste votazioni [Εκείνοι, φαίνονται (=αρχ. παρουσιάζονται)

 μονάχοι στις εκλογές]
ce ulli crazzondo fili ce cumparidi, [και όλοι κράζωνται φίλοι και γνωστοί 

(κουμπάροι<κόμβος= δεσμός/δέσιμο)]
podo' ti tteglionni to bdomadi [κι όταν τελειώνει η εβδομάδα]
en agronizzu pleo canena. [δεν γνωρίζουν πλέον κανέναν.]
Afudatema esi cali' christianima [Βοηθείστε μας (οφελήστε μας),εσείς καλοί μου 

χριστιανοί]
pu iste ode delemmeni [που είστε όλοι δουλεμμένοι (εξαπατημένοι

/εκμεταλλευμένοι) ]

na some stili stin addi ghenia [να παραδώσουμε στύλη (πινάκιο γραφής) στην άλλη

 γενιά]
ti glossama ce ta pramata to pappumma. [τη γλώσσα μας και τα πράγματα του 

παππού μας.]
Mimma Nucera 

«Είσαι Γκρίκο; Εμπα στο σπίτι μου να μπει ο ήλιος». Με αυτόν τον τρόπο οι κάτοικοι

 των ελληνοφώνων χωριών της Κάτω Ιταλίας, υποδέχονται σήμερα τους Έλληνες. 

Ταυτόχρονα απευθύνουν μια δραματική έκκληση προς κάθε αρμόδια Αρχή της 

μητέρας Ελλάδας, η οποία φαίνεται συχνά να αγνοεί ακόμη και την ύπαρξή τους. 

Όμως, οι Γκρεκάνοι φωνάζουν γεμάτοι υπερηφάνεια με όλη τους την ψυχή: 

«Είμαστε Γκρέτσοι, γιατί έχομε το ίντιο αίμα τσε την ίδια γκλώσσα». Ποιος έχει 

δικαίωμα να μείνει αδιάφορος αντιμετωπίζοντας αυτό το αγωνιώδες μήνυμα; 

Λίγα ταξίδια μπορούν πραγματικά να παρουσιάσουν τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για 

τους Έλληνες ταξιδιώτες, όσο μια περιήγηση στην Κάτω Ιταλία και στη Σικελία, 

περιοχές οι οποίες αποτέλεσαν, ως γνωστόν, πεδίο εκπληκτικής αποικιακής 

δραστηριότητας του αρχαίου ελληνισμού, κυρίως τον 6ο και τον 5ο αιώνα π.Χ. Σε 

αντίθεση με τους Τούρκους (οι οποίοι με επιμέλεια αποκρύπτουν το ελληνικό 

παρελθόν των τουριστικών περιοχών, όπως των παραλίων της Μ. Ασίας) οι Ιταλοί 

ευτυχώς αποκαλούν ακόμη και διαφημίζουν την Κάτω Ιταλία και τη Σικελία ως 

«Μεγάλη Ελλάδα» (Magna Grecia). 

Το όνομα αυτό εμφανίσθηκε για πρώτη φορά τον 6ο αιώνα π.Χ. Η μεγάλη άνεση 

του χώρου της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας σε σχέση με τη στενότητα του κυρίως 

ελλαδικού, πιθανώς ήταν η αιτία για το όνομα. Τότε χρησιμοποιήθηκε για πρώτη 

φορά το όνομα «Graeci» για τους Έλληνες και έχει οπωσδήποτε σχέση με τους 

Βοιωτούς Γραίους. 

Οι απομονωμένοι Έλληνες της Καλαβρίας και της Απουλίας διατήρησαν πολλά 

στοιχεία της αρχαίας ελληνικής τους παράδοσης και της γλώσσας τους. 

Η ονομασία αυτή οφείλεται όχι μόνο στον πλούτο, την πυκνότητα και την ομορφιά

 των μνημείων που δημιούργησαν εκεί οι αρχαίες ελληνικές αποικίες, αλλά και στην

 πολιτιστική και οικονομική επικράτηση των Ελλήνων έναντι άλλων πολιτισμών, οι

 οποίοι άφησαν το στίγμα τους στην περιοχή.

Με εξαίρεση τη Συρία, όπου υπάρχουν αρχαιότητες οκτώ διαφορετικών πολιτισμών,

 δεν υπάρχει άλλος τόπος στον κόσμο, ο οποίος να στολίζεται με μνημεία τόσων 

πολλών και ποικίλων πολιτισμών, οι οποίοι μάλιστα αλληλοεπηρεάσθηκαν και 

συγχωνεύθηκαν κατά τον πιο παράδοξο και ταιριαστό τρόπο. Φοίνικες, Έλληνες, 

Ρωμαίοι, Άραβες, Νορμανδοί, Γάλλοι, Ισπανοί κ.ά. άφησαν στα μέρη αυτά σπουδαία

 δείγματα των πολιτισμών τους και μνημεία που δείχνουν αυτή την αλληλεπίδραση.

 Κανείς, όμως, από τους πολιτισμούς αυτούς δεν άφησε ζωντανή μέχρι σήμερα την 

παράδοση του, εκτός από τον ελληνικό. 

Αυτό ισχύει για τις περιοχές της Καλαβρίας και της Απουλίας (Σαλέντο) στην Κάτω 

Ιταλία, όπου ακόμη και σήμερα διατηρείται άσβεστο το ελληνικό πνεύμα, μαζί με 

την ελληνική γλώσσα, η οποία εξελισσόμενη διαφορετικά μέσα στις συνθήκες της 

Ιταλίας έδωσε μια άλλη διάλεκτο, τα λεγόμενα «Γκρεκάνικα» (στην Καλαβρία) ή

 «Γκρίκο» (στην Απουλία). 

Οι απομονωμένοι - για διαφόρους λόγους, οι οποίοι αναλύονται στη συνέχεια - 

Έλληνες των δύο αυτών περιοχών διατήρησαν πολλά στοιχεία της αρχαίας ελληνικής 

τους παράδοσης και της γλώσσας τους, η οποία μέχρι σήμερα διέσωσε πολλές 

αρχαίες λέξεις και εκφράσεις. Πρόκειται για μια μοναδική στον κόσμο όαση

 αρχαιοελληνικής πολιτισμικής επιβίωσης, μαζί με εκείνη των φυλών Καφίρ στο 

Αφγανιστάν και Καλάς στο βόρειο Πακιστάν (στις δύο τελευταίες, όμως, δεν 

διατηρήθηκε η αρχαιοελληνική γλώσσα). 

Τα ελληνόφωνα χωριά της Καλαβρίας είναι εννέα (Γκαλλιτσανό, Αμεντολέα ή 

Αμυγδαλέα, Κοντοφούρι, Ροχούδι, Χωρίο Ροχούδι, Βουνί ή Ροκκαφόρτε ντελ Γκρέκο, 

Χωρίο Βουνίου, Βούα ή Βονά (Μπόβα) και Γυαλός του Βούα - Bova Marina ή

 Φούντακας), αλλά στην ευρύτερη ορεινή περιοχή του βουνού Ασπρομόντε 

υπάρχουν αρκετά ακόμη με ελληνικά ονόματα (Βασιλικό, Στύλος, Πενταδάκτυλο,

 Καταφόριο, Ιέραξ (Τζεράτσε), Πολύστενα κ.α.)

Σε απόσταση 600 χλμ, στην περιοχή της Απουλίας, (Σαλέντο), νοτίως του Λέτσε 

(Lecce, το οποίο ήταν γνωστό ως «Φλωρεντία του Νότου» ή «Αθήνα της Απουλίας»)

 υπάρχουν άλλα εννέα ελληνόφωνα χωριά (Καλημέρα, Ματάνο, Μαρτινιάνο,

 Κοριλιάνο ντ’ Ότραντο, Καστρινιάνο ντεϊ Γκρέτσι, Τζολίνο, Σολέτο, Στερνατία και

 Μελπινιάνο) με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά από γεωφυσική και 

οικονομική άποψη και με ελάχιστες επαφές και ανταλλαγές με τα χωριά της 

Καλαβρίας. Το μόνο κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ των δύο περιοχών είναι αυτή η 

μοναδική και ιδιόρρυθμη γλώσσα, η οποία επέζησε 27 ολόκληρους αιώνες μέσα 

από τα τοπωνύμια, τα τραγούδια, τις παραδόσεις και τα έθιμα των κατοίκων τους.

ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΚΡΕΚΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 

Ο σύγχρονος γλωσσολόγος ερευνητής Αναστάσιος Καραναστάσης, ο οποίος με εντολή

 της Ακαδημίας Αθηνών μελετά επί πολλά χρόνια την γκρεκάνικη διάλεκτο, 

στηρίζει και ισχυροποιεί τη Θεωρία του Γ. Χατζιδάκι περί αδιάλειπτης συνέχειας 

της γλώσσας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα με μια σειρά παρατηρήσεων: 

1. Η ύπαρξη πολλών σπάνιων αρχαίων λέξεων, κυρίως δωρικών, ανύπαρκτων όμως

 στη βυζαντινή και στη νεοελληνική γλώσσα, π.χ. νασίδα = νησίδα, τράφο= τάφρος, 

αγιολούπο = αιγίλωψ (άγρια βρώμη) κ.ά. 

2. Η διαφορετική προφορά των διπλών συμφώνων, η οποία προέρχεται από τους

 Δωριείς και δεν απαντάται στη βυζαντινή ούτε στη νεοελληνική, π.χ. ξίφος >

 σκίφος, ψαλίς > σπαλίς. 

3. Η γλώσσα των ελληνοφώνων διατηρεί σπάνια αρχαία σημασιολογικά στοιχεία,

 διαφορετικά στη νεοελληνική, π.χ. το ρήμα σηκώνω δεν έχει τη σημασία του 

υψώνω (νεοελλ.) αλλά την αρχαία, δηλ. φυλάσσω σε κλειστό χώρο. 

Η γλώσσα, βέβαια, εμπλουτίστηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους με λέξεις του 

λεξιλογίου της Εκκλησίας, π.χ. Πασκαλία = Πάσχα, Πιφανεία = Επιφάνεια. 

Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο είναι η ύπαρξη ιδιόρρυθμων μοναδικών λέξεων,

 π.χ. αγαπησίν = αγάπη, όστρια = έχθρα κ.ά. Το στοιχείο αυτό προέκυψε από την 

ανάγκη του εμπλουτισμού της γλώσσας κατά τη μακροχρόνια απομόνωση των 

ελληνόφωνων πληθυσμών, κυρίως κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. 

Τα γκρεκάνικα, όμως, εκτός από τις αρχαιοελληνικές ρίζες τους και τον βυζαντινό

 εμπλουτισμό παρουσιάζουν μια εντελώς ιδιαίτερη μορφή εξαιτίας και των

 λεξιλογικών δανείων τους από την ιταλική γλώσσα, τα οποία ενσωματώθηκαν 

αφού ακολούθησαν τους κανόνες της ελληνικής γραμματικής, π.χ. η ιταλική λέξη

 bicchiere (ποτήρι) έγινε το μπικέρι, του μπικεριού κλπ. 

Έτσι, το ιδίωμα των ελληνοφώνων έχει προσλάβει έναν μελωδικό τόνο, και θυμίζει 

αμυδρά την κυπριακή ή την κρητική διάλεκτο.


ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 

Μια ιστορική αναδρομή στις ρίζες των ελληνοφώνων της Κάτω Ιταλίας βοηθά και

 στη διερεύνηση του προβλήματος της καταγωγής τους, καθώς και της εξέλιξης της

 γλώσσας τους. Κατά τον Ηρόδοτο (7, 170) οι πρώτοι Ελληνες έφθασαν στην Ιταλία

 από την Κρήτη, ενώ κατά τον Στράβωνα οι πρώτες εγκαταστάσεις 

πραγματοποιήθηκαν κατά τον 12ο αιώνα π.Χ. Ο πραγματικός ελληνικός αποικισμός, 

ωστόσο, άρχισε τον 8ο και κορυφώθηκε τον 6ο και τον 5ο αιώνα π.Χ. 

Οι αποικίες που ιδρύθηκαν στην Κάτω Ιταλία (ο Τάρας, το Ρήγιο, η Κύμη, 1 Ελέα, η

 Ηράκλεια, η Ποσειδώνια, η Σύβαρις, ο Κρότων, το Μεταπόντιο κ.ά.) από αποίκους

 διαφόρων περιοχών της μητροπολιτικής Ελλάδας ήκμασαν επί αιώνες σε όλους 

τους τομείς των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών.

Το αρχαίο ελληνικό όνομα της σημερινής Καλαβρίας ήταν Ιταλία ή Οινωτρία, ενώ 

Καλαβρία οι Έλληνες ονόμαζαν τότε τη σημερινή Απουλία. Στους χρόνους της

 Ρωμαιοκρατίας, όπως τεκμηριώνεται από αρχαιολογικές ανασκαφές, έγιναν 

μετακινήσεις των ελληνικών πληθυσμών από τα παράλια προς την ενδοχώρα και 

την οροσειρά του Ασπρομόντε της Καλαβρίας, ενώ η ελληνική γλώσσα κατά την 

πρωτοχριστιανική περίοδο έγινε επίσημη γλώσσα της Θείας Λειτουργίας, χωρίς να

 υποβαθμίζεται από τη λατινική. 

Αργότερα οι Βυζαντινοί κατόρθωσαν να διατηρήσουν την κυριαρχία τους σε

 ορισμένα τμήματα της Κάτω Ιταλίας (Καλαβρία, Οτράντο), ακόμη κι όταν έχασαν 

τη Σικελία από τους Άραβες (823 μ.Χ.). Πρωταρχικό ρόλο σ’ αυτό έπαιξε το γεγονός

 ότι σε αυτά τα μέρη οι Βυζαντινοί βρήκαν πολλά και σημαντικά κατάλοιπα ελληνικών

 πληθυσμών, οι οποίοι αποδέχθηκαν τη βυζαντινή κυριαρχία. Σ’ αυτούς προστέθηκαν

 επίσης Βυζαντινοί πολιτικοί και στρατιωτικοί υπάλληλοι με τις οικογένειες τους, αλλά

 και οι Έλληνες πρόσφυγες από το εξαρχάτο της Καρχηδόνας (Β. Αφρική) και από 

τη Σικελία, μετά την κατάληψη τους από τους Άραβες. Εξάλλου, οι συχνές επιδρομές 

των Σαρακηνών πειρατών κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους συνέβαλαν στις

 μετακινήσεις πληθυσμών, όπως αποδεικνύουν και οι λαϊκές παραδόσεις των 

ελληνοφώνων. 

Από τον 5ο έως τον 11ο αιώνα μ.Χ. ο ελληνισμός της Κάτω Ιταλίας κατόρθωσε όχι 

μόνο να επιβιώσει, αλλά κατά καιρούς να γνωρίσει μεγάλη ακμή λόγω των

 αλλεπάλληλων νέων εποικισμών από ελληνικούς πληθυσμούς, οι οποίοι

 μετακινήθηκαν από τον ελλαδικό χώρο, την Κωνσταντινούπολη, τη Μ. Ασία και τις 

βυζαντινές ανατολικές επαρχίες. Αιτίες υπήρξαν η δράση των μονοφυσιτών, 

επιδρομές αραβικών και σλαβικών φύλων και θρησκευτικές έριδες με αποκορύφωμα

 τους διωγμούς της Εικονομαχίας (726 - 843 μ.Χ.), περίοδο κατά την οποία ένα 

πλήθος εικονόφιλων μοναχών, κληρικών αλλά και λαϊκών κατέφυγε στις ελληνόφωνες

 περιοχές. 

Η απώλεια των βυζαντινών εδαφών της Ιταλίας από τους Νορμανδούς στο τέλος 

του, 11ου αιώνα και άλλες επιδρομές από τους Γάλλους, τους Ισπανούς κ.ά. 

προκάλεσαν την παρακμή του ελληνορθόδοξου στοιχείου, με μόνη εξαίρεση τις 

περιοχές της Καλαβρίας και της Απουλίας, όπου οι κατακτητές παραχώρησαν 

προνόμια στους Έλληνες, σχετικά με τις παραδόσεις και τη γλώσσα, για να τους 

κρατούν σε ισορροπία μαζί με τους Λατίνους και τους Άραβες. Η ελληνική 

παρουσία ενισχύθηκε τον 12ο αιώνα με 15.000 Έλληνες τους οποίους μετέφερε ο 

Νορμανδός ηγεμόνας Ρογήρος Β’ για την ανάπτυξη της σηροτρο φίας στην 

Καλαβρία και τη Σικελία. Η ελληνική γλώσσα, βέβαια, υπέστη μεγάλες προσμείξεις,

 αλλά επιβίωσε βοηθούμενη από τον κλήρο και το ελληνικό θρησκευτικό 

τελετουργικό. 

Η άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453) και η σταδιακή τουρκική κατάκτηση του 

ελλαδικού χώρου προκάλεσαν ένα τελευταίο κύμα εποίκων προς την Κάτω Ιταλία 

και τη Σικελία, με αποτέλεσμα όχι μόνο να διασωθεί το ελληνικό στοιχείο από την

 εξαφάνιση, αλλά να ενισχυθεί και να ακμάσει επί δύο ακόμη αιώνες. 

Δυστυχώς οι συνεχείς πιέσεις και παρεμβάσεις της Καθολικής Εκκλησίας και η

 σταδιακή υποχώρηση της ελληνικής γλώσσας έναντι της ιταλικής επέφεραν την

 απομόνωση των ελληνικών πληθυσμών και την τελική παρακμή τους στο τέλος του

 16ου αιώνα. Οι κάτοικοι των ελληνόφωνων χωριών έχασαν τη θρησκευτική τους 

αυτονομία και την Ορθοδοξία τους βίαια: στη μεν Καλαβρία με προδοσία (1574),

 στη δε Απουλία μετά από δολοφονία (1621).

Ειδικότερα, στην Καλημέρα ο τελευταίος Έλληνας επίσκοπος δολοφονήθηκε από

 τους Λατίνους και κατά συνέπεια η Εκκλησία περιήλθε από το Πατριαρχείο 

Κωνσταντινουπόλεως στον Λατίνο αρχιεπίσκοπο του Οτράντο. Αντίστοιχα, στην 

Μπόβα (Καλαβρία) ο πρώτος ιερέας που δέχθηκε να λειτουργήσει στα λατινικά, ο 

Salvatore Seviglia, αποκλήθηκε Giuda (προδότης). Οι Έλληνες όμως της Καλαβρίας

 δεν έπαψαν να εκκλησιάζονται στα ελληνικά μέχρι τον 19ο αιώνα.


ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΤΟΥΣ 

Το ορθόδοξο τυπικό στη θρησκεία των ελληνοφώνων μπορεί να ξεριζώθηκε μετά

 από διωγμούς πάσης φύσεως, η γλώσσα τους όμως διατηρήθηκε πεισματικά μέσα 

από την προφορική παράδοση. Το 1802 ο Άγγλος περιηγητής John Chetwode 

Eustace «ανακάλυψε» τα ελληνόφωνα χωριά της Καλαβρίας. Αργότερα δημοσίευσε

 τις εντυπώσεις του, με στοιχεία της «περίεργης» διαλέκτου, ανακινώντας το 

ζήτημα του ιδιώματος τους. Οι ίδιο οι ελληνόφωνοι, λόγω της απομόνωσης τους, 

δεν γνώριζαν την ιδιαιτερότητα της γλώσσας και της καταγωγής τους, την οποία 

αντιλήφθηκαν μόνο μετά τις πρώτες επισκέψεις επιστημόνων ερευνητών. Όταν το 

θέμα εξαπλώθηκε διεθνώς, άρχισε και η διατύπωση ποικίλων θεωριών σχετικά με 

την καταγωγή τους, η βάση των οποίων είναι κυρίως γλωσσολογική, εφόσον δεν 

υπάρχουν άλλα ιστορικά δεδομένα. 

Το 1870 και το 1878 ο Ιταλός γλωσσολόγος Giuseppe Morosi δημοσίευσε δύο πολύ

 επιμελημένες μελέτες σχετικά με την «γκρεκάνικη» διάλεκτο, όπου υποστηρίζει

 ότι το ιδίωμα είναι νεοελληνικό και ότι οι ελληνόφωνοι της Απουλίας προέρχονται

 από Βυζαντινούς εποίκους του 9ου - 11ου αιώνα, ενώ της Καλαβρίας από εποίκους 

του 11ου - 12ου αιώνα, στηριζόμενος στην παρατήρηση ότι από τον 4ο έως τον 9ο 

αιώνα υπάρχει ένα χάσμα της γραπτής παράδοσης στις περιοχές αυτές. Πρώτος ο 

Έλληνας γλωσσολόγος Γ Χατζιδάκις, στις 11 Μαρτίου 1899, αντέκρουσε τη θεωρία 

αυτή υποστηρίζοντας τη συνέχεια της γλώσσας στην Κάτω Ιταλία από την εποχή της 

Μεγάλης Ελλάδας μέχρι σήμερα. 

Τη θεωρία του G. Morosi υποστηρίζουν οι γλωσσολόγοι Battisti, Alessio, Or. Parlangeli, 

H. Pernot, Ιακ. Διζικιρλικης κ.ά., ενώ αυτή του Γ. Χατζιδάκι οι Gerhard Rohlfs

 (Γερμανός καθηγητής και ένθερμος φιλέλληνας, ο οποίος έκανε την Κ. Ιταλία 

δεύτερη πατρίδα του πραγματοποιώντας επί 60 χρόνια γλωσσολογικές έρευνες), 

Σταμ. Καρατζάς, Σ. Καψωμένος, Αγγ. Τσοπανάκης, Αναστ. Καραναστάσης κ.ά. 

Οι ίδιοι οι κάτοικοι των ελληνόφωνων χωριών πιστεύουν ότι παρά τις προσμείξεις 

και τα νεώτερα γλωσσικά δάνεια, ο βασικός πυρήνας τους αποτελείται από 

απογόνους των Ελλήνων της Μεγάλης Ελλάδας του β’ αρχαιοελληνικού αποικισμού

 και ότι δεν έχουν σχέση με τους νεώτερους Έλληνες πρόσφυγες «που τους χάλασαν

 τη γλώσσα», όπως υποστηρίζουν οι εντόπιοι «λόγιοι». Χρησιμοποιούν τη λέξη 

Griko (γρήκος, λατιν. Graecus), η οποία δεν χρησιμοποιείται στην Ελλάδα και 

γράφουν τις ελληνικές λέξεις με λατινικούς χαρακτήρες. 

Πρέπει οπωσδήποτε να τονισθεί ότι αυτή η διάλεκτος αναπτύχθηκε και διατηρήθηκε

 μόνο με τον προφορικό λόγο και επιβίωσε τόσους αιώνες εξαιτίας τις απομόνωσης

 των πληθυσμών αυτών. Μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρχε ελάχιστη επαφή

 και επικοινωνία με τα γειτονικά αστικά κέντρα, ενώ επικρατούσε η ενδογαμία. 

Επί εποχής Μουσολίνι, ο οποίος ήθελε να εξαλείψει τις εθνικές μειονότητες του

 ιταλικού κράτους, η φασιστική προπαγάνδα έπαιξε αρνητικό ρόλο. 

Οι συνθήκες, όμως, άλλαξαν. Η φοίτηση στα ιταλικά σχολεία και η στρατιωτική 

θητεία είναι πλέον υποχρεωτική, εφόσον παρά το παρελθόν τους οι κάτοικοι των 

περιοχών αυτών είναι Ιταλοί πολίτες. Οι μετακινήσεις και οι επαφές με τον ιταλικό

 πληθυσμό - μέσα από την καθημερινή ζωή και την επιρροή των Μέσων Μαζικής 

Επικοινωνίας - είναι πλέον εύκολες και απαραίτητες, καθώς κοινωνική και η 

οικονομική οργάνωση είναι τελείως διαφορετικές.

Έτσι, σήμερα ο κίνδυνος εξαφάνισης του γκρεκάνικου ιδιώματος είναι πια 

ολοφάνερος. Στα εννέα χωριά της Καλαβρίας ζουν περίπου 20.000 κάτοικοι, από 

τους οποίους μόνο οι 4.000 - 4.500 καταλαβαίνουν και πολύ λιγότεροι μιλούν τη 

γλώσσα, οι γεροντότεροι. Μόνο στο Γκαλλιτσανό των 200 περίπου κατοίκων η

 γκρεκάνικη διάλεκτος ομιλείται ακόμη και από τα παιδιά. Στην Απουλία, όπου οι 

ελληνόφωνοι είναι καλύτερα οργανωμένοι, η κατάσταση είναι σαφώς καλύτερη, 

αλλά παραμένει προβληματική (από τους 45.000 κατοίκους, 20.000 ομιλούν

 γκρεκάνικα).

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΟΦΩΝΑ ΧΩΡΙΑ 

Στην Καλαβρία τα χωριά είναι «σκαρφαλωμένα» στις άγριες πλαγιές του

 Ασπρομόντε, 70 χλμ. νοτιοανατολικά του Ρηγίου, πρωτεύουσας του νομού. 

Παρουσιάζουν όλα τα χαρακτηριστικά των κλειστών, απομονωμένων κοινωνιών: 

προβληματικό βιοτικό επίπεδο και, ως αναπόφευκτη συνέπεια, μετανάστευση και

 εγκατάλειψη του τόπου, η οποία είναι εμφανέστατη σε κάθε βήμα του επισκέπτη. 

Εκεί οι άνθρωποι ζουν στο πτωχότερο, ίσως, μέρος της Ευρώπης, με το χαμηλότερο

 κατά κεφαλήν εισόδημα και ασχολούνται με την καλλιέργεια σιτηρών, αμπελιών

και ελαιών. Ορισμένοι εξελίχθηκαν σε δημόσιους υπαλλήλους (κυρίως στη δασική 

υπηρεσία), δασκάλους, ιατρούς και εμπόρους. Η κυριότερη όμως ελπίδα για την 

παραμονή των νέων στην περιοχή είναι η ανάπτυξη του τουρισμού. 

Στην Απουλία οι συνθήκες είναι σαφώς καλύτερες. Τα ελληνόφωνα χωριά 

βρίσκονται σε μια εύφορη πεδιάδα γεμάτη από αμπέλια, οπωροφόρα, ελιές και 

φυτείες καπνού, με μικρές βιομηχανίες επεξεργασίας ξύλου, κάρβουνου και 

οικοδομικών υλικών, μικρά εργοστάσια χειροτεχνίας και κεραμοποιίας, καθώς και 

ένα καλό συγκοινωνιακό δίκτυο. Έτσι έχουν δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες 

διαβίωσης και ένα βιοτικό επίπεδο αρκετά υψηλό. 

Κατά τις επαφές με τους ελληνόφωνους και των δύο περιοχών, είτε πρόκειται για 

απλούς βοσκούς και αγρότες, είτε για δασκάλους και καθηγητές, όπως ο πρώην 

υπεύθυνος του Κέντρου Ελληνόφωνων Σπουδών στη Bova Marina, Elio Cotronei, 

και ο σημερινός διάδοχος του Filippo Vidi, μπορεί κανείς να διακρίνει καθαρά την

 αγωνία και τον προβληματισμό τους για τη συνεχή συρρίκνωση της γλώσσας τους 

κατά τις τελευταίες δεκαετίες και την πορεία της στις αρχές του 21ου αιώνα. 

Οι ενέργειες των Γκρεκάνων περιλαμβάνουν διαβήματα στις Αρχές, αδελφοποιήσεις 

με διάφορους δήμους της Ελλάδας, εκτύπωση της πρώτης Γκρεκάνικης Γραμματικής,

 έκδοση μικρών εφημερίδων και περιοδικών, εκκλήσεις σε ξένους οργανισμούς, 

δημιουργία πολιτιστικών συλλόγων με ελληνικό όνομα, οργάνωση διεθνών συνεδρίων

 (ώστε να ανταλλαγούν απόψεις από τους ειδικούς επιστήμονες, όπως γλωσσολόγους,

 λαογράφους, εθνολόγους, ιστορικούς, αρχαιολόγους κ.ά.), ακόμη και την έκδοση μιας

 πλούσιας ποιητικής συλλογής Με περισσότερα από 100 ποιήματα 30 σύγχρονων 

ποιητών από τις περιοχές αυτές, γεγονός το οποίο αποδεικνύει ότι η σύγχρονη 

ελληνόφωνη ποίηση της Κάτω Ιταλίας συνεχίζει τη μεγάλη λυρική παράδοση της

 αρχαιότητας.

Ευτυχώς οι νεώτεροι ελληνόφωνοι μετά από μια περίοδο κατά την οποία 

αισθάνονταν κάπως μειονεκτικά (π.χ. κατά τη δεκαετία του 1970 όλοι ήθελαν να 

ξεχάσουν όχι μόνο τη συγκεκριμένη αλλά όλες τις διαλέκτους, καθώς η τάση που 

κυριαρχούσε ήταν ότι η γλώσσα που έπρεπε να μάθουν ήταν η αγγλική), τελικά 

συνειδητοποιώντας τον γλωσσικό τους πλούτο, άρχισαν να αισθάνονται ξανά 

υπερήφανοι για την καταγωγή, τη γλώσσα και τις παραδόσεις τους. Πάντως το 

ιταλικό κράτος, σκόπιμα ή όχι, αδρανεί. Τουλάχιστον η απόφαση του ιταλικού 

κοινοβουλίου τον Απρίλιο του 1998 να αναγνωρίσει τα γκρεκάνικα ως 

προστατευόμενη γλώσσα ήταν εξαιρετικά σημαντική για τη διάσωση της. 

Το ελληνικό κράτος τα τελευταία χρόνια δείχνει ευτυχώς μια ευαισθησία για τη

 διατήρηση αυτού του ιδιαίτερου ιδιώματος και έχουν εκπονηθεί εκπαιδευτικά 

προγράμματα κυρίως για τη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας. Το πρόβλημα 

είναι ότι οι δάσκαλοι, οι οποίοι στάλθηκαν από την Ελλάδα (σήμερα έξι στην 

Απουλία και τέσσερις στην Καλαβρία), διδάσκουν τα παιδιά κυρίως νέο ελληνικά, 

ενώ το μάθημα πρέπει να γίνεται και στο ελληνόφωνο ιδίωμα, ώστε να διασωθεί. 

Στο Πανεπιστήμιο του Λέτσε υπάρχει εκτός από την έδρα Ελληνικής Φιλολογίας 

και Τμήμα για τα γκρίκο, ώστε οι διδάσκοντες να γνωρίζουν και τις δύο γλώσσες.

Εκτός από τη γλώσσα, ένα άλλο στοιχείο, το οποίο αξίζει μελέτης, είναι η 

νοσταλγική μουσική τους. Ο ρυθμός των τραγουδιών τους είναι είτε γρήγορος και 

εορταστικός είτε αργός και κατανυκτικός. Οι ελληνόφωνοι έχουν παραμύθια,

 μύθους, ιστορίες, μοιρολόγια, αφηγήματα σαν γνήσιοι Έλληνες, αλλά διακρίνονται

 ιδιαίτερα στο τραγούδι. Είναι φιλόξενοι, υπερήφανοι, ευγενικοί και η καλλιτεχνία 

τους είναι έμφυτη. Το κυρίαρχο στοιχείο, το οποίο τους συνδέει όλους, είναι ο 

δεσμός με την οικογένεια, ο σεβασμός στα μέλη της και ειδικά στους γεροντότερους.

 Ο έρωτας και η κτητικότητα, η οποία τον συνοδεύει, συνδέει τους ανθρώπους για 

όλη τη ζωή τους. Και, βέβαια, ενώ τη γυναίκα την χαρακτηρίζει το ενδιαφέρον για 

την οικογένεια και η καλοσύνη, τον άντρα τον χαρακτηρίζει περισσότερο από όλα 

η τιμή.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ 

Οι γλωσσικές μειονότητες στην Ευρώπη έχουν καταμετρηθεί και είναι περίπου 60. 

Συνήθως βρίσκονται κοντά στα σύνορα κρατών. Οι γκρεκάνοι της Κάτω Ιταλίας 

αποτελούν ένα σπάνιο παράδειγμα επιβίωσης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.

 Είναι Ιταλοί πολίτες, οι οποίοι αγωνίζονται να διατηρήσουν τις ρίζες τους με την 

αρχαία Ελλάδα και τον ελληνισμό, συνδέοντας πολιτισμικά τις δύο χώρες. 

Από μια ιδιοτροπία της Ιστορίας και της γεωγραφίας στην καρδιά της πάλαι ποτέ 

Μεγάλης Ελλάδας απέμειναν δύο ελληνόφωνες νησίδες. Μοναδικός θησαυρός τους 

είναι η γλώσσα τους. Αν χάσουν την ιδιαίτερη αυτή διάλεκτο και αρχίσουν να 

ομιλούν τη νεοελληνική θα αποτελέσουν ένα τουριστικό αξιοθέατο στην Κάτω 

Ιταλία, χωρίς ρίζες, ιστορία, παρελθόν και μέλλον. Η ύπαρξη, όμως, των 

ελληνόφωνων χωριών δεν είναι ένας μύθος για τουριστική εκμετάλλευση. 

Αλλά οι τοπικοί παράγοντες και οι ελληνόφωνοι δεν είναι απαισιόδοξοι. Η σκληρή 

πραγματικότητα των αριθμών δεν σημαίνει για τους ίδιους ότι η γλώσσα και η 

συνείδηση τους πεθαίνουν, εφόσον όλο και περισσότεροι νέοι δείχνουν ενδιαφέρον

 για τη γλώσσα των προγόνων τους. 

Για μας οι περιοχές αυτές δεν αποτελούν απλώς μια ανάμνηση, ένα απέραντο 

μουσείο, γιατί μουσείο είναι η ληξιαρχική πράξη θανάτου ενός πολιτισμού. Ας 

ελπίσουμε ότι η κατάσταση στα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας θα καταστεί 

αναστρέψιμη, ότι θα καταφέρουν για μια ακόμη φορά να διασώσουν την 

παραδοσιακή τους διάλεκτο και την Ορθόδοξη παρουσία εκεί και ότι θα παραμείνουν

 κατά τον 21ο αιώνα ζωντανά μνημεία του σπουδαίου ιστορικού τους παρελθόντος 

και μοναδικές στον κόσμο οάσεις αρχαιοελληνικών γλωσσικών επιβιώσεων.

®1Greek

Τα στοιχεία  βρέθηκαν απο

http://navi-patra.blogspot.gr/2010/12/magna-grecia.html

http://magnagrecia.wikispaces.com/%CE%97+%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1

Πηγή: https://greek1.blogspot.com/2015/02/magna-grecia-grekanika-ellinofonoi-kato-italia.html#ixzz4eEmVB4i4 
®1Greek Σκέψου...δεν είναι παράνομο ακόμη 
Under Creative Commons License: Attribution 
Follow us: @1_Greek on Twitter | 1greek on Facebook

ΠΕΝΤΑΝΕΥΡΟ....ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΠΟΥ ΓΙΑΤΡΕΥΕΙ !!

«Το Φύλλο που Γιατρεύει» – Φυτρώνει σε Κάθε Κήπο και Έχει Απίστευτες Φαρμακευτικές Ιδιότητες!

 ενας ελληνας

Όταν ήμουν παιδί στο χωριό, παιρνούσα αρκετό χρόνο στην αυλή παίζοντας υπό 
την επίβλεψη της γιαγιάς. Ανάμεσα στους καλλωπιστικούς θάμνους, τα ετήσια 
λουλούδια, τα καρποφόρα δέντρα και το μικρό λαχανόκηπο, φύτρωναν που και
που κάποια αυτοφυή ζιζάνια. Θυμάμαι τη γιαγιά να δείχνει ένα από αυτά, να κόβει
 ένα από τα πλατιά και μακρόστενα σαν γλώσσες φύλλα του και να το αποκαλεί 
«το φύλλο που γιατρεύει”.

Έλεγε, πως οι αρχαίοι πολιτισμοί το χρησιμοποιούσαν συχνά για ιατρικούς σκοπούς. Αλλά 
στις μέρες μας οι ιδιότητές του είναι ξεχασμένες. Μετά από περίπου 30 χρόνια αναζητώντας
 στις βιβλιογραφίες για τα οφέλη αυτού του φύλλου, έχει γίνει ένα από τα βασικά
 φαρμακευτικά βότανα στην αποθήκη μου. Το «ζιζάνιο» από το οποίο έκοψε η γιαγιά το 
φύλλο που γιατρεύει έχει την κοινή ονομασία Πεντάνευρο ή αρνόγλωσσο (Plantago major).

Οι Φαρμακευτικές Ιδιότητες του Πεντάνευρου και Οι Βοτανικές του χρήσεις

Το πεντάνευρο είναι εδώδιμο και φαρμακευτικό, τα τρυφερά του φύλλα είναι βρώσιμα και
 κόβονται ωμά σε σαλάτες ή μαγειρεύονται όπως τα χόρτα. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη Β1 
και ριβοφλαβίνη. Αυτό το βότανο χρησιμοποιείται στην εναλλακτική ιατρική για πολλά 
χρόνια, ήδη από την αρχαιότητα. Χρησιμοποιόταν ως πανάκειο (φάρμακο για τα πάντα) σε
ορισμένους πολιτισμούς. Οι Ινδιάνοι ονόμαζαν το φυτό αυτό «φάρμακο της ζωής».

Οι πρόσφατες έρευνες αποκάλυψαν ότι το όνομα αυτό δεν απέχει πολύ από την αλήθεια!
 Η χημική ανάλυση του Πεντάνευρου (Plantago major) έδειξε ότι περιέχει το γλυκοσίδιο
Aucubin. Το Acubin αναφέρεται στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Toxicology ως μια 
ισχυρή αντι-τοξίνη . Το πεντάνευρο έχει και άλλα αποτελεσματικά συστατικά, όπως βιταμίνη
 C, απιγενίνη, βαϊκαλεΐνη, βενζοϊκό οξύ, χλωρογενικό οξύ, κιτρικό οξύ, φερουλικό οξύ, 
ολεανολικό οξύ, σαλικυλικό οξύ, και ουρσολικό οξύ. Τα φύλλα και οι σπόροι του μπορούν 
να χρησιμοποιηθούν ως αντιβακτηριακά, αντίδοτα, στυπτικά, αντιφλεγμονώδη, 
αντισηπτικά, αντιβηχικά, καρδιακά, μαλακτικά, διουρητικά, αποχρεμπτικά, 
αιμοστατικά, καθαρτικά, οφθαλμικά, έμπλαστρα, ισοθερμικά και ανθελμινθικά.

Έχει αποδειχθεί η αποτελεσματικότητά τους ως εναλλακτική θεραπεία για ασθένειες όπως 
το άσθμα, το εμφύσημα, για προβλήματα της ουροδόχου κύστης, τη βρογχίτιδα, τον πυρετό, 
την υπέρταση, τους ρευματισμούς και τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα. Το αφέψημα από 
τις ρίζες του χρησιμοποιείται στη θεραπεία ενός μεγάλου φάσματος νοσημάτων, όπως της 
διάρροιας, της δυσεντερίας, της γαστρίτιδα, των πεπτικών ελκών, του συνδρόμου του
 ευερέθιστου εντέρου, της αιμορραγία, των αιμορροΐδων, της κυστίτιδας, της βρογχίτιδας, της 
καταρροής, της ιγμορίτιδας, του βήχα, του άσθματος και της αλλεργικής ρινίτιδας. Προκαλεί
 επίσης μια φυσική αποστροφή προς τον καπνό και βρίσκει εφαρμογή σε θεραπείες κατά του 
καπνίσματος.

Εκχυλίσματα του βοτάνου έχουν αντιβακτηριακή δράση και είναι ασφαλή και αποτελεσματικά
 για τη διακοπή της αιμορραγίας, σταματούν τη ροή του αίματος γρήγορα και ενθαρρύνουν
 την αποκατάσταση των κατεστραμμένων ιστών. Τα θερμαινόμενα φύλλα του 
χρησιμοποιούνται σε επιδέσμους πάνω σε πληγές, φλεγμονές του δέρματος, 
κακοήθη έλκη, κοψίματα, τσιμπήματα και οιδήματα για την γρήγορη επούλωσης 
των ουλών. Έμπλαστρα με θερμαινόμενα φύλλα δένονται και εφαρμόζονται σε κοψίματα 
και πληγές για να αφαιρεθούν αγκάθια, θραύσματα και να αντιμετωπιστεί η φλεγμονή.

Η ρίζα χρησιμοποιείται ως αντίδοτο σε δηλητήρια από δαγκώματα φιδιών. Οι 
σπόροι του πεντάνευρου περιέχουν έως και 30% βλεννώδη πηχτή φυτική κόλλα που 
διογκώνεται στο έντερο και ενεργεί ως καθαρτικό καταπραΰνοντας ταυτόχρονα τις 
ερεθισμένες μεμβράνες. Οι σπόροι χρησιμοποιούνται επίσης στη θεραπεία κατά 
των παρασιτικών σκωλήκων. Ακόμα, το αποσταγμένο υγρό από διάλυμα αυτού του 
βοτάνου αποτελεί ένα εξαιρετικό κολλύριο για τα μάτια.

Πως να Χρησιμοποιήσετε το Πεντάνευρο για Δαγκώματα και Τσιμπήματα από Έντομα

Όταν μια σφήκα ή μέλισσα τσιμπήσει κάποιο μέρος του σώματος, τότε η περιοχή αρχίσει να 
πρήζεται και να σχηματίζεται φλεγμονή. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορείτε να σταματήσετε 
τον πόνο και το οίδημα πολύ εύκολα χρησιμοποιώντας ένα φρέσκο φύλλο πεντάνευρου.

• Βρείτε ένα καθαρό φύλλο πεντάνευρου από ένα φυτό που έχει φυτρώσει στην αυλή σας
• Μασήστε το ή συνθλίψτε το για να απελευθερώσει τους φυτικούς χυμούς του.
• Εφαρμόστε το στην περιοχή του τσιμπήματος, έως ότου ο πόνος και η φαγούρα υποχωρήσουν

Ο πόνος θα άρχισε να υποχωρεί μέσα σε λίγα λεπτά. Τυλίξτε το πολτοποιημένο φύλλο στην 
περιοχή του τσιμπήματος με μια γάζα και κρατήστε το για το υπόλοιπο της μέρας.

Για τα τσιμπήματα από κουνούπια, κάντε ένα γρήγορο ντους και αλείψτε τις περιοχές του 
δέρματός σας, που δέχτηκαν τα τσιμπήματα, με λάδι πεντάνευρου. Και σε αυτή την 
περίπτωση, μέσα σε λίγα λεπτά, ο πόνος και ο κνησμός θα υποχωρήσουν.

Πώς να Φτιάξετε Εμποτισμένο Έλαιο Πεντάνευρου

Αρχικά, μαζέψτε ένα ματσάκι μεγάλα φύλλα πεντάνευρου από την αυλή σας ή το χωράφι σας, 
που να μην έχουν εκτεθεί σε ψεκασμούς από χημικά σκευάσματα. Πλύντε τα σχολαστικά στο 
νεροχύτη για να καθαρίσουν από τυχόν βρομιές και παράσιτα.

Ετοιμάστε αρκετή ποσότητα για να γεμίσουν το ένα τέταρτο του γυάλινου βάζου στο οποίο 
θα τα τοποθετήσετε. Αφού πλυθούν, απλώστε τα σε μια στεγνή πετσέτα για να στεγνώσουν.
 Θα πρέπει να στεγνώσουν καλά για να μη μουχλιάσουν αργότερα στο βάζο. Μόλις στεγνώσουν,
 τυλίξτε τα ένα-ένα και κόψτε τα σε φέτες

Τα φύλλα τεμαχίζονται για να εκτεθεί ο χυμός τους όσο περισσότερο στο λάδι που θα 
χρησιμοποιήσουμε μέσα στο βάζο. Τοποθετήστε το βότανο μέσα σε ένα καθαρό και στεγνό 
βάζο και γεμίστε το με ελαιόλαδο μέχρι πάνω. Βεβαιωθείτε ότι όλα τα φύλλα είναι βυθισμένα 
στο λάδι και ανακατέψτε με τη λαβή της ξύλινης κουτάλας ή με ένα μαχαίρι για να 
αποτρέψετε το σχηματισμό φυσαλίδων αέρα στο εσωτερικό του. Βιδώστε το καπάκι. Βάλτε μια
 ετικέτα στο βάζο με το όνομα του φυτού, το μέρος του φυτού που χρησιμοποιήσατε, το είδος 
του λαδιού που χρησιμοποιήσατε σαν διαλύτη και την ημερομηνία παρασκευής. Κρατήστε το 
βάζο σε θερμοκρασία δωματίου στο ντουλάπι ή κοντά σε παράθυρο που το βλέπει ο ήλιος για
 να αποτραπεί η εμφάνιση μούχλας.

Αναμείξτε το περιεχόμενο του βάζου καθημερινά και μετά από τέσσερις έως έξι εβδομάδες 
στραγγίξτε το λάδι με ένα σουρωτήρι σε ένα άλλο βάζο. Αφήστε το να καθίσει για λίγες ημέρες
 και στη συνέχεια, χύστε το τελικό διάλυμα σε σκούρα μπουκαλάκια. Σφραγίστε τα μπουκαλάκια, 
βάλτε τους ετικέτες και αποθηκεύστε τα σε ένα πιο δροσερό, ξηρό και σκοτεινό μέρος.

share24.gr

Πηγή: https://greek1.blogspot.com/2017/04/blog-post_303.html#ixzz4eDeZadlF 
®1Greek Σκέψου...δεν είναι παράνομο ακόμη 
Under Creative Commons License: Attribution 
Follow us: @1_Greek on Twitter | 1greek on Facebook

ΠΛΟΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΛΟΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Οι Έλληνες ειδικεύτηκαν στην κατασκευή μικρών αλλά γρήγορων και εύκολων στην χρήση πλοίων. Έχοντας πολλά μικρά λιμάνια χρειαζόταν μικρά και ευέλικτα πλοία! Αλλά παρ' όλα αυτά μπορούσαν να ταξιδεύουν εύκολα τουλάχιστον μέχρι την Κύπρο κουβαλώντας χαλκό από το 3000 π.Χ.!
Υπάρχουν όμως ενδείξεις κατεργασμένων πετρωμάτων της Μήλου που βρέθηκαν στις Μυκήνες και μας οδηγούν να δεχόμαστε ακόμα αρχαιότερη ναυτική δραστηριότητα. Στο Μάνδαλο της Πέλλας βρέθηκαν αντικείμενα από οψιδιανό των Καρπαθίων ηλικίας 5000 ετών. Κατά συνέπεια δεν ήταν και τόσο δύσκολες οι μετακινήσεις εκείνη την εποχή!

ΚΩΠΗΛΑΤΙΚΟ - ΙΣΤΙΟΦΟΡΟ

Αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι στο Αιγαίο κυκλοφορούσαν οι πρώτες μορφές πλοίων απ' το 7000 π.Χ. Οι πρώτοι γνωστοί που εμφανίζονται είναι οι Κυκλαδίτες (3000 - 2000 π.Χ.) οι οποίοι όμως δίνουν την θέση τους στους Κρήτες της Μινωικής περιόδου που είχαν ναυτικό στην βάση του κράτος (1700-1450 π.Χ.). Στα 1470 π.Χ. έγινε η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης με πολύ μεγάλη ισχύ. 5 φορές μεγαλύτερη απ' την έκρηξη του Κρακατόα στην Ινδονησία. Αυτό προφανώς προκάλεσε την καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού. Στην συνέχεια παρουσιάζονται οι ΜυκηναίοιΑργοναυτική εκστρατεία αλλά και ο Τρωικός πόλεμος, αν και πολλοί θεωρούν τον Τρωικό πόλεμο αρκετά παλαιότερο. Μετά τον ένατο αιώνα παρουσιάζονται δυναμικά στον Θαλάσσιο χώρο και η Κόρινθος, η Αίγινα, η Σάμος, η Κέρκυρα, οι Συρακούσες και άλλες μικρότερες πόλεις. Αρκετά αργότερα τον έκτο αιώνα π.Χ. οι Αθηναίοι δημιουργούν στόλο και κυριαρχούν με την σειρά τους για λίγο στον χώρο. που και αυτοί δρούσαν σε όλη την γνωστή ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτή την εποχή αναφέρονται η 
ΘΗΡΑΙΚΑ ΠΛΟΙΑ

Τα πρώτα διάσημα πλοία στον Ελλαδικό χώρο ήταν τα πλοία της Θήρας που παραστάσεις τους σώζονται σε αγγεία αλλά και σε τοιχογραφίες που ήρθαν πρόσφατα στην επιφάνεια στις ανασκαφές της Θήρας. Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται στο 1500 - 1600 π.Χ. οπότε μιλάμε για ακόμη παλιότερη χρήση. Το παράξενο είναι ότι αυτή η γνώση φθίνει μέχρι πολύ αργότερα κοντά στο 700 π.Χ. που η Κόρινθος ξανά παρουσίασε την πρώτη μορφή τριήρεως. Είχε 40 μέτρα μήκος και χρησιμοποιούσε 150 κωπηλάτες σε τρεις σειρές και 50 ακόμα άτομα για τις υπόλοιπες ανάγκες.

ΤΡΙΗΡΗΣ 

Η Αθηναϊκή τριήρης είχε μήκος περίπου 35 μέτρων και μέγιστη ταχύτητα τα 20 (άλλοι όμως την υπολογίζουν στα 15) χιλιόμετρα την ώρα και όποιος ξέρει από θάλασσα καταλαβαίνει πόσο γρήγορο ήταν για κωπηλατικό του μεγέθους του! Συνήθως κάλυπτε 100 χιλιόμετρα ημερησίως χρησιμεύοντας τόσο σαν εμπορικό όσο και σαν πολεμικό σκάφος. Ήταν εξοπλισμένη στο μπροστινό της μέρος με έμβολο επενδυμένο με μέταλλο με το οποίο μπορούσε να εμβολίσει και να βυθίσει τα αντίπαλα πλοία. Αν και ήταν ιστιοφόρο στις ναυμαχίες βασιζόταν κυρίως στην δύναμη των 170 κωπηλατών του που ήταν καθισμένοι σε τρία προσεκτικά σχεδιασμένα επίπεδα (δύο εσωτερικά κι ένα εξωτερικό), χειριζόμενοι συνχρονισμένα τρεις σειρές κουπιών. Μεγαλύτερα διπλά κουπιά τοποθετημένα στην πρύμνη χρησιμοποιούταν σαν τιμόνι. Είχε βύθισμα μόνο 60 εκατοστά, κατά συνέπεια μπορούσε να πλέει χωρίς πρόβλημα και σε πολύ αβαθή νερά.
Εκτός από την ανακατασκευή της τριήρεως, έχει γίνει ανακατασκευή και του «Κυρήνεια 2» από το ελληνικό Ινστιτούτο Προστασίας Ναυτικής Παράδοσης, και η «Παπυρέλλα» που με 6 κωπηλάτες πήγε από το Λαύριο στην Μήλο επιβεβαιώνοντας τις αρχαιοελληνικές ικανότητες στην ναυσιπλοΐα.

ΝΕΩΣΙΚΟΙ

Τα πλοία αυτά με βασική ύλη το ξύλο κατασκευαζόταν με μεθόδους αρκετά διαφορετικές απ' τις σημερινές. Αρχικά φτιαχνόταν το εξωτερικό κέλυφος και στην συνέχεια τοποθετούταν εσωτερικά οι ενισχύσεις. Σε κάποια απ' αυτά μάλιστα έχουν βρεθεί μέχρι και ενώσεις που γινόταν με ένα είδος ραφής. Τα συνηθέστερα μεγέθη ήταν μέχρι 6 μέτρα πλάτος και μέχρι 40 μήκος.
Για να αποφύγουν την διάβρωση του ξύλου απ' τους μικροοργανισμούς του νερού, αν το πλοίο δεν χρησιμοποιούταν για κάποιο χρονικό διάστημα (όπως τα πολεμικά πλοία) ανελκυόταν στην ξηρά. Οι εγκαταστάσεις στέγασης των ανελκυόμενων πλοίων ονομαζόταν νεώσοικοι και υπολείμματα τους βρίσκουμε σε πολλά αρχαία λιμάνια. Στο λιμάνι του Πειραιά λέγεται ότι υπήρχαν 372 νεώσοικοι.

ΠΕΝΗΝΤΑΚΟΠΟΣ

Ένα τυπικό πλοίο της εποχής του Ομήρου. Η πρώτη οργανωμένη ναυτική κίνηση περιγράφεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα. Αναφέρεται ότι 1186 πλοία από διάφορες περιοχές της Ελλάδος μαζί με τους στρατούς των διαφόρων Ελληνικών φυλών συγκεντρώθηκαν στην Αυλίδα και όλοι μαζί πήγαν στην Τροία! Ο Όμηρος επίσης περιγράφει πολλές λεπτομέρειες τόσο για την ναυπήγηση όσο και για την πλοήγηση των πλοίων.

ΟΔΥΣΣΕΙΑ

Η Οδύσσεια έχει πλήθος αναφορών στις ναυτικές ικανότητες και γνώσεις του Οδυσσέα και των συντρόφων του. Κάποιοι πιστεύουν ότι η ραψωδία Κ της Οδύσσειας περιγράφει με ακρίβεια το πέρασμα του Οδυσσέα από τα Νορβηγικά φιόρδ! Το αιώνιο ηλιόφως της χώρας των Λαιστρυγόνων ταιριάζει με το καλοκαίρι κοντά στον βόρειο αρκτικό κύκλο, το τεράστιο μέγεθος των Λαιστρυγόνων θα μπορούσε να επιβεβαιωθεί εν μέρη από ασυνήθιστα μεγάλους ανθρώπινους σκελετούς που βρέθηκαν σε σπηλιές αυτών των περιοχών.

ΗΡΑΚΛΕΙΕΣ ΣΤΗΛΕΣ

Υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι οι Ηράκλειες στήλες στο Γιβραλτάρ αποτελούσαν από αρκετά παλιότερα πέρασμα και όχι όριο όπως νομίζαμε. Στην Ισπανία κοντά στο Γιβραλτάρ υπάρχει ένας πύργος που πιστεύεται απ' τους περίοικους ότι χτίστηκε από τον Ηρακλή. Ο μύθος λέει ότι υπήρχαν δύο πύργοι εκατέρωθεν των στενών του Γιβραλτάρ με σκοπό, λειτουργώντας σαν φάροι να διευκολύνουν τα πλοία να προσεγγίζουν ευκολότερα το πέρασμα από και προς τον Ατλαντικό ωκεανό.
Απ' αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε ότι κάποιοι τολμούσαν να ταξιδέψουν και στον Ατλαντικό αψηφώντας τις φήμες της επίπεδης γης και του τέλους του κόσμου στο Γιβραλτάρ. Πόσο μακριά όμως τόλμησαν να πάνε;ΧΙΛΗ
Ο καθηγητής Lonko Kilapan από την Χιλή έχει πολλά στοιχεία που δείχνουν σημαντικότατη πολιτισμική συγγένεια των Αρακουάνων της Χιλής με τους Αρχαίους Σπαρτιάτες! Αυτό είναι ιδιαίτερα περίεργο μιας και οι Σπαρτιάτες των ιστορικών τουλάχιστον χρόνων δεν φημιζόταν ιδιαίτερα για τις ναυτικές τους προτιμήσεις, αλλά οι Αρακουάνοι και οι αποδείξεις τους παραμένουν! Έχουν διατηρήσει σε μεγάλο ποσοστό το λευκό τους χρώμα διαφορετικό από οποιαδήποτε άλλη Αμερικανική φυλή, το μεγαλύτερο ανάστημα, αρκετές θρησκευτικές παραδόσεις, γλώσσα που έχει κοινή γραμματική με την αρχαία ελληνική και πολυπλοκότητα που ελάχιστες γλώσσες διαθέτουν μέχρι σήμερα (Ελληνική, Γερμανική, Ρωσική και Λατινική), πολεμική οργάνωση τέτοια που εντυπωσίασε και τελικά απέτρεψε τους Ισπανούς απ' την κατάκτησή τους. Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η λογοτεχνική τους έφεση και η ρητορική τους άνεση που ήταν τμήμα της παιδείας τους και της ευρύτερης κουλτούρας τους! Αυτή η φυλή στην Χιλή, στο χείλος της οροσειράς των Ανδεων επέλεξε γεωγραφικό πλάτος αντίστοιχο με της Ελλάδας. Η πολιτισμική τους ιδιαιτερότητα στον χώρο αξίζει σίγουρα μία πιο προσεκτική μελέτη. Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι έφτασαν εκεί ταξιδεύοντας μέσα απ' την Ασία στην οποία και σκόρπισαν Ελληνικά ονόματα, όπως Λάος, Ινδονησία, Μελανησία, Πολυνησία και αρκετά άλλα. Τα ονόματα παρέμειναν αλλά η προέλευση πια ξεχάστηκε...



Νοτιοανατολικά της Αλοννήσου βρέθηκε αρχαίο ναυάγιο του 5ου αιώνα π.Χ. με εκτόπισμα πάνω από 100 τόνους και φορτίο σχεδόν 4.000 αγγείων.

Λέγεται ότι ο μέγας Αλέξανδρος χρησιμοποίησε μια πρώτη μορφή υποβρυχίου για να παρατηρήσει από κοντά τα παράξενα ψάρια στον βυθό του Ινδικού ωκεανού (332 π.Χ.).

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΓΩΝΙ

Ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το παγώνι

Ο όρος « παγώνι » χρησιμοποιείται συνήθως για να αναφερθεί σε πουλιά και των δύο φύλων. Τεχνικά, μόνο τα αρσενικά είναι παγώνια. Τα θηλυκά είναι peahens, και μαζί, καλούνται παγώνι.

Το Παγώνι είναι μέλος της οικογένειας φασιανού .

Υπάρχουν 3 είδη παγωνιων ? δύο ασιατικών ειδών και ενός αφρικανικού.

Το ινδικό ή μπλε παγώνι ( Πάβο cristatus ) κατάγονταν αρχικά από την Ινδία και τη Σρι Λάνκα, Το πράσινο παγώνι ( Pavo muticus ) από τη Μιανμάρ,την  Ινδοκίνα, και την Java και το Κονγκό παγώνι ( Afropavo congensis ) κατάγεται από την λεκάνη του Κονγκό.

Τους φυσικό του ενδιαίτημα είναι το δάσος ή το δάσος βροχής. .

Τα Παγώνια μπορούν να ζήσουν σε άγρια ​​κατάσταση για έως και 20 χρόνια. Εξημερωμένα παγώνια μπορούν να ζήσουν για διάστημα 40 με 50 χρόνων.

Το Παγώνι είναι ένα μεγαλύτερου μεγέθους πουλί με μήκος από κεφάλι μέχρι την ουρά του 140 ως 160 εκατοστά (55 έως 63 in) και με το άκρο μιας πλήρως ανεπτυγμένης  ουράς  180 έως 250 εκατοστά (70 έως 98 in) και ζυγίζουν 3.8- 6 kg (8-13 lb).

Τα θηλυκά, ή peahens, είναι μικρότερα από 90-110 cm (35-43 in) σε μήκος και ζυγίζουν 2,8 έως 4 kg (6 έως 8,8 lb).

Το παγώνι έχει  από τα πιο λαμπερά φτερά και κάνει ένα από τα πιο εντυπωσιακά φλερτ και φιγούρες από κάθε άλλο πουλί στον κόσμο .

Το ινδικό παγώνι έχει πολύ φανταχτερά φτερά, με ένα φωτεινό μπλε κεφάλι και  λαιμό. Το παγώνι «ουρά», γνωστό ως «τρένο», δεν αποτελείται από φτερά της ουράς πένα, αλλά είναι εξαιρετικά επίμηκες το πάνω μερος που το μετατρέπει σε ουρά. Αυτά τα φτερά που σημειώνονται με eyespots,  {μάτια ) φαίνονται καλύτερα όταν ένα παγώνι ανοίγει την ουρά του. Το ινδικό θηλυκό παγώνι έχει ένα μείγμα από θαμπό γκρι, καφέ,και  πράσινο και στο φτέρωμα του. Το αρσενικό χρειάζεται τα φωτεινά φτερά του για να προσελκύσει έναν σύντροφο, και το θηλυκό πρέπει να είναι σε θέση να αναμιχθεί με τους θάμνους, έτσι ώστε τα αρπακτικά ζώα να μην μπορούν να τη δουν, ενώ η ίδια επωάζει τα  αυγά της.

Το πράσινο παγώνι διαφέρει από το ινδικό παγώνι στο ότι το αρσενικό έχει πράσινα και χρυσά φτερά και μαύρα φτερά με μια λάμψη του μπλε. Σε αντίθεση με τα ινδικά παγώνια, που το πράσινο θηλυκό είναι παρόμοιο με το αρσενικό, που έχει βραχύτερο το άνω μερος που το μετατρέπει σε ουρά, αλλά και πιο χάλκινο λαιμό, και συνολικά λιγότερο ιριδισμό.

Το παγώνι του Κονγκό δεν εμφανίζει συγκεκαλυμμένα τα φτερά του, αλλά χρησιμοποιεί πραγματικά φτερά της ουράς του,που  κατά τη διάρκεια της ερωτοτροπίας τα ανοίγει σαν βεντάλιες. Αυτά τα φτερά είναι πολύ μικρότερα από ό, τι εκείνα των ινδικών και των πράσινων , και η βεντάλια είναι πολύ λιγότερο αισθητή.

Και τα δύο φύλα όλων των ειδών έχουν γυμνά μπαλώματα του δέρματος γύρω από τα μάτια τους και ένα αστείο στέμμα (λοφίο) στην κορυφή του κεφαλιού τους από φτερά τοποθετημένα σε σχήμα βεντάλιας. Το λοφίο του Ινδικού παγωνιού μοιάζει λίγο με τελείες στο τέλος μιας σειράς από  μπαστούνια!

Τα Peafowls ενα είδος που μπορούν να πετούν - έχουν την ανάγκη να τρέξουν και να κάνουν πολλά μικρά άλματα πριν από ένα μεγάλο τελικό hop. Αυτά δεν μπορούν να μείνουν αερομεταφερόμενα για πολύ καιρό, αλλά το τεράστιο άνοιγμα των φτερών τους, τους επιτρέπει να φτερουγίζουν  αρκετά μακριά.

Το Εκπέτασμα ( το άνοιγμα των φτερών ) για τα θηλυκά είναι από 80 έως 130 εκατοστά (31 έως 51 ίντσες) και για τα αρσενικά 130 έως 160 εκατοστά (51 έως 63 ίντσες).

Τα παγώνια έχουν μια κορυφαία ταχύτητα κυκλοφορίας περίπου 16 χλμ/ώρα (10 mph).

Τα Peafowl είναι παμφάγα και τρώνε κυρίως μέρη των φυτών, πέταλα λουλουδιών, κεφάλια σπόρου, έντομα και άλλα αρθρόποδα, ερπετά και αμφίβια.

Τα παγώνια γενικά έχουν 11 διαφορετικές κλήσεις , αλλά τα αρσενικά είναι αυτά που πραγματικά φωνάζουν. Έχουν μια κλήση που πραγματοποιεί  ακούγεται για μια μεγάλη απόσταση

Τα παγώνια είναι κοινωνικά πουλιά . Είναι συνήθως μόνο τα μεγαλύτερα παγώνια που μένουν μόνα τους. Κοιμούνται σε μεγάλες ομάδες σε ψηλά δέντρα, τα  οποία καλούνται κούρνιασμα, για να  προστατεύσουν τον εαυτό τους από τα άλλα ζώα. Κάνουν έναν ήχο 
ουρλιαχτού για να ειδοποιήσει το ένα το άλλο για τον κίνδυνο.

Το πρωί, θα διασπαστεί σε μικρές ομάδες. Στη μη αναπαραγωγική περίοδο, αυτά ζουν συνήθως σε ομάδες όλa τa παγώνια ή όλα τα θηλυκά αλλά κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, υπάρχουν σε ομάδες σαν χαρέμι του ενός παγωνιού και
πολλά θηλυκά ή όλοι οι  εργένηδες.

Τα αρσενικά παγώνια έχουν περίτεχνα φτερά για να δείξουν την κυριαρχία τους και να προσέλκύσουν τα θηλυκά για τους σκοπούς του ζευγαρώματος . Όσο πιο όμορφο είναι το αρσενικό παγώνι, τόσο πιο πολλά θηλυκά ( peahens) θα προσελκύει από το κόρδωμα, για να δημιουργήσει μια φωλιά. Τα αρσενικά θα ψάξουν για άλλα θηλυκά ( peahens) να ζευγαρώσουν.

Οι περισσότερες φωλιές βρίσκονται στο έδαφος, ενώ ορισμένα από αυτά κουρνιάζουν στα δέντρα.

Το Peahens θα θέσει οπουδήποτε από 3 έως 8 αυγά, τα οποία επωάζονται για περίπου τέσσερις εβδομάδες πριν από την εκκόλαψη . Το όνομα για το παγώνι μωρό είναι  peachick . Τα peachicks είναι σε θέση να περπατήσουν και να τραφούν μόνα τους αμέσως μετά την εκκόλαψη, αλλά είναι πολύ ευάλωτα. Χρειάζονται δύο εβδομάδες πριν να μπορούν να κινούνται πάνω σε ένα δέντρο που για την ασφάλεια, τους βρίσκονται και στις δύο πλευρές της μητέρας τους και καλύπτονται από τα φτερά της.

Στις τέσσερις εβδομάδες, τα νεαρά παγώνια μεγαλώνουν αρκετά, και σε δύο μήνες θα τα δούμε ακριβώς όπως και η μητέρα τους (και τα δύο αρσενικά και
θηλυκά), αλλά είναι μόνο το μισό μέγεθος της. Χρειάζεται να φτάσουν μέχρι το δεύτερο έτος της ηλικίας τους, που τα αρσενικά επιτυγχάνουν την ωριμότητα του και την τελειοποίηση του 
χρωματισμού

Τα Λευκά παγώνια δεν είναι αλμπίνο, αλλά μάλλον ένα υποείδος του μπλε παγωνιού, που δημιουργούνται από μια γενετική μετάλλαξη. Έχουν μια διαφορετική κατάσταση που ονομάζεται leucism ( λευκισμός ) η οποία προκαλεί μια συνολική μείωση σε διαφορετικούς τύπους χρωστικών ουσιών. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη έλλειψη χρωματισμού του φτερώματος τους, διατηρώντας παράλληλα κανονικό το χρώμα των ματιών. Αντίθετα, τα αληθινά αλμπίνο παγώνια  έχουν μια πλήρη έλλειψη μελανίνης, με αποτέλεσμα τα χαρακτηριστικά κόκκινα ή ροζ μάτια του αλμπίνο,  Τα  leucistic peachicks γεννήθηκαν κίτρινα και θα γίνουν λευκά πλήρως καθώς ωριμάζουν.

Στους φυσικούς θηρευτές του παγωνιού περιλαμβάνονται  mongooses , γάτες της ζούγκλας, αδέσποτα σκυλιά, λεοπαρδάλεις και τίγρεις .

Η Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών περιέχει την κατηγορία του Πράσινου παγωνιού ως ένα από τα «απειλούμενα είδη» το 2012.

Η λειτουργία της περίτεχνα σταθμό του παγωνιού έχει συζητηθεί εδώ και πάνω από έναν αιώνα . Τον 19ο αιώνα, ο Κάρολος Δαρβίνος βρήκε ένα παζλ, δύσκολο να το εξηγήσω με τους απλούς κανόνες της φυσικής επιλογής. Μετά την εξήγησή του, η σεξουαλική επιλογή, είναι ευρέως αποδεκτή αλλά όχι καθολικά.

Πολλαπλές υποθέσεις προσπαθούν να εξηγήσουν την εξέλιξη της θηλυκής επιλογής . Μερικά από αυτά δείχνουν άμεσα οφέλη για τα θηλυκά, όπως η προστασία, η στέγη, τα γαμήλια δώρα που κυριαρχεί η επιλογή του θηλυκού συντρόφου. Μια άλλη υπόθεση είναι ότι τα θηλυκά επιλέγουν συντρόφους με καλά γονίδια.

Τα Παγώνια, όπως το μπλε παγώνι  αρέσου στον άνθρωπο και διατηρούνται ως κατοικίδια ζώα για χιλιάδες χρόνια.

Μια ομάδα παγωνιών ονομάζεται κόμμα, συγκέντρωση, επίδειξη ή υπερηφάνεια .

Το ινδικό παγώνι είναι το εθνικό πουλί της Ινδίας και προστατεύεται στη χώρα αυτή.

Στην ινδουιστική θρησκεία , το παγώνι είναι ένα ιερό πουλί, επειδή οι κηλίδες στην ουρά του παγωνιού συμβολίζουν τα μάτια των θεών.

Τα παγώνια  αναφέρονται στη Βίβλο ως ένα από τα πιο πολύτιμα αντικείμενα που έφεραν από την Ασία  τα πλοία του βασιλιά Σολομώντα.

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η σάρκα του παγωνιού δεν αποσυντίθενται μετά το θάνατο, γι 'αυτό έγινε σύμβολο της αθανασίας.

http://justfunfacts.com/interesting-facts-about-peacocks/
http://justfunfacts.com/category/animals/birds/