Οι αλγεβρικές πράξεις του Αρχέλαου Αντώναρου
Posted by sarant
Το ιστολόγιο αγαπά το χιούμορ και τις γελοιογραφίες και έχει αφιερώσει πολλά άρθρα στον αγαπημένο Μποστ. Ωστοσο, αισθάνεται ότι έχει αδικήσει άλλους γελοιογράφους κι έτσι σκέφτηκα να αρχίσω να παρουσιάζω μερικά άρθρα αφιερωμένα είτε σε μεμονωμένες γελοιογραφίες είτε σε γελοιογράφους, ανάλογα με το υλικό που θα βρίσκω.
Το σημερινό άρθρο είναι αφιερωμένο στον γελοιογράφο Αρχέλαο Αντώναρο (1921-1998), που έγινε γνωστός κυρίως υπογράφοντας με το μικρό του όνομα, Αρχέλαος. Ωστόσο, δεν θα παρουσιάσω το σύνολο του έργου του -κάτι τέτοιο θα ήταν δύσκολο να γίνει σε ένα άρθρο ιστολογίου, καθώς το έργο του είναι εκτενέστατο- αλλά μόνο μια πτυχή του, και μάλιστα ένα τμήμα μιας πτυχής.
Ο Αρχέλαος συμμετείχε ως φοιτητής στην Εθνική Αντίσταση και μετά την απελευθέρωση άρχισε να συνεργάζεται με τον Ριζοσπάστη. Ο ίδιος σε συνέντευξή του αναφέρει ότι η συνεργασία του άρχισε τον Οκτώβριο του 1944, ίσως όμως να μη θυμάται καλά διότι μόνο μετά τα μέσα Νοεμβρίου 1944 άρχισε ο Ριζοσπάστης να δημοσιεύει (λιγοστές) γελοιογραφίες. Πάντως το 1945 δημοσιεύει τακτικά πολιτικές γελοιογραφίες στην εφημερίδα με το ψευδώνυμο ΤΟΤ. Αργότερα, όταν άρχισε να εκδίδεται ο Ρίζος της Δευτέρας, είχε μια καινοτομία για τον ελληνικό τύπο: ολόκληρη η τελευταία σελίδα του ήταν αφιερωμένη σε γελοιογραφίες, οι οποίες ήταν βέβαια σχεδόν όλες πολιτικές, από μια πλειάδα γελοιογράφων, ανάμεσά τους και τον Αρχέλαο/ΤΟΤ.
Ήταν μια ιδιότυπη περίοδος, όπου είχε αρχίσει μεν ο εμφύλιος πόλεμος και στην επαρχία τα αποσπάσματα του Σούρλα και των άλλων παρακρατικών δολοφονούσαν αβέρτα, αλλά το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ήταν ακόμα νόμιμα, το ίδιο και οι εφημερίδες τους.
Στον Ρίζο της Δευτέρας, στην τελευταία, γελοιογραφική όπως είπαμε, σελίδα της εφημερίδας, ο Αρχέλαος/ΤΟΤ δημοσίευε, ανάμεσα στ’άλλα, και μια σειρά από γελοιογραφίες χωρίς λόγια που είχαν τη μορφή αριθμητικών πράξεων, με τον γενικό τίτλο «Η άλγεβρα της εβδομάδας». Θα δούμε όλες αυτές τις γελοιογραφίες -δεν είναι και πολλές διότι ύστερα από καμιά δεκαριά τεύχη ο Αρχέλαος σταμάτησε τις «αλγεβρικές» γελοιογραφίες αν και συνέχισε να δημοσιεύει «συμβατικές» πολιτικές γελοιογραφίες ως το τέλος, όταν δηλαδή τον Δεκέμβριο του 1947 απαγορεύτηκε ο Ρίζος της Δευτέρας (ο καθημερινός Ριζοσπάστης είχε κλείσει από τον Οκτώβριο).
Το πρώτο σκίτσο της σειράς δημοσιεύτηκε στο παρθενικό φύλλο του Ρίζου της Δευτέρας, στις 21.10.1946.
Στο αριστερό σκίτσο, η εξίσωση είναι: Τσαλδάρης + Αγγλοαμερικάνοι = Ταφόπλακα στις εθνικές διεκδικήσεις. Ο Κ. Τσαλδάρης ήταν ο «λαοπρόβλητος» πρωθυπουργός μετά τις εκλογές του Μαρτίου 1946, που έγιναν με την αποχή των Εαμικών κομμάτων, ενώ οι άλλοι δύο είναι ο Έρνεστ Μπέβιν, υπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας, και ο Χάρι Τρούμαν, πρόεδρος των ΗΠΑ.
Δεξιά έχουμε ένα από τα «κορίτσια που’χαν πρώτα Ιταλούς».
* Το δεύτερο σκίτσο, φύλλο 2, 28.10.1946:
(Σούρληδες+Χίτες + κυβέρνηση) – αγγλικά στρατεύματα = Μηδέν, λέει η εξίσωση.
Αγνοώ ποιος είναι μαζί με τον Τσαλδάρη, αυτός με το κουδούνι. Αν το βρείτε…
* Φύλλο 3, 4.11.1946:
Στο επάνω σκίτσο, πάλι ο Μπέβιν. Ματαιοπονεί όποιος αναζητεί λύση του ελληνικού προβλήματος χωρίς το ΕΑΜ.
Στο κάτω σκίτσο, ο Μπέβιν σέρνει τον Τσαλδάρη από τη μύτη. Η ενδοτική στάση της ελληνικής κυβέρνησης, λέει η εξίσωση, σε συνδυασμό με την εκ μέρους των Άγγλων περιφρόνηση των συμφωνιών Γιάλτας-Πότσδαμ σημαίνει νέες αλυσίδες για την Κύπρο.
* Φύλλο 4, 11.11.1946:
Αγγλική κούρσα επί περίπτερο = δυστύχημα, λέει η εξίσωση.
* Φύλλο 5, 18.11.1946
Στο επάνω σκίτσο, οι αγγλικές λίρες φέρνουν τη διαίρεση του αδερφωμένου ελληνικού λαού.
Στο κάτω σκίτσο, μπαίνει ταφόπλακα στην αύξηση του μισθού των δημοσίων υπαλλήλων.
* Φύλλο 6, 25-11-1946
Δυστυχώς δεν μπορώ να εξηγήσω καλά το σκίτσο. Βλέπουμε αριστερά το πογκρόμ στον εβραϊκό συνοικισμό Κάμπελ της Θεσσαλονίκης το 1931 από τους φασίστες της ΕΕΕ, και μετά έναν ταγματασφαλίτη, αλλά αγνοώ τι σχέση έχει ο Κινέζος και ποιος είναι ο ναζιστής στο δεξιό σκέλος της παράστασης.
* Φύλλο 7, 2-12-1946
Εύγλωττη η αλγεβρική παράσταση για τον σφετερισμό της βοήθειας της Ούνρα.
* Φύλλο 8, 9-12-1946:
Στην πρώτη παρένθεση έχουμε το αποτέλεσμα των εκλογών της 31ης Μαρτίου και τις «κουκουβάγιες», όπως ονομάστηκαν οι παρατηρητές του ΟΗΕ (κυρίως Βρετανοί) που τις θεώρησαν έγκυρες. Στη δεύτερη παρένθεση έχουμε τον πρωθυπουργό Τσαλδάρη και κάποιες δηλώσεις που είχε κάνει στη Θεσσαλονίκη και έναν Χίτη να σκίζει το πορτρέτο του Στάλιν, και το αποτέλεσμα της πράξης είναι να μένουν μπουκάλα τα εθνικά δίκαια.
* Φύλλο 10, 23-12-1946
Τσαλδάρης = 0+0+0, δεν θέλει άλλη εξήγηση.
Αυτή ήταν η τελευταία γελοιογραφία με «αλγεβρικό» θέμα, αν και, όπως είπα, ο ΤΟΤ συνέχισε να δημοσιεύει γελοιογραφίες στον Ρίζο της Δευτέρας ως το τέλος -παράδειγμα εδώ αριστερά μια πολιτική γελοιογραφία από το φύλλο αριθ. 24 (31 Μαρτίου 1947) που καυτηριάζει κάτι που είχε γίνει πάνω από μια φορά, να μπαίνουν με κάποια αφορμή παρακρατικοί στις φυλακές σε επαρχιακές πόλεις και να λιντσάρουν κρατούμενους αριστερούς -υποδυόμενοι τους αγανακτισμένους συγγενείς των θυμάτων που υποτίθεται ότι είχαν δολοφονήσει οι κρατούμενοι.
Ο Αρχέλαος βέβαια έγινε γνωστός για τα μεταγενέστερα σκίτσα του, που τα υπέγραφε με το όνομά του. Συνεργάστηκε με πολλές καθημερινές εφημερίδες ενώ εξέδωσε και το χιουμοριστικό περιοδικό Τραστ του Γέλιου (όχι αυτό με τα τολμηρά εξώφυλλα της δεκαετίας του 1970). Εδώ μπορείτε να διαβάσετε ένα σύντομο πορτρέτο του από τον Soloup. Aλλά αυτά είναι γνωστότερα, εγώ στο σημερινό άρθρο θέλησα να φωτίσω μια όχι και τόσο γνωστή πτυχή του νεανικού του έργου, σε συνδυασμό με ένα όχι πολύ συνηθισμένο γελοιογραφικό εύρημα, τις αλγεβρικές παραστάσεις.
Print
Email
Ταλμούδ, τι είναι;
