ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΑΛΜΟΥΔ;

 Print

 Email

Ταλμούδ, τι είναι;

του Ιακώβ Σιμπή

Πρόκειται για δυο μεγάλα συγγράμματα όπου είναι αποθησαυρισμένες οι συζητήσεις των Αμοραΐμ*, της Παλαιστίνης και της Βαβυλωνίας. Περιέχουν όλο το υλικό των συζητήσεων, των μελετών και των ενδιαφερόντων των σοφών του εβραϊκού λαού στις μεταβιβλικές γενιές: ερμηνείες της Βίβλου, Ντρασσότ*, θρησκευτικές παραδόσεις, ετυμηγορίες, κηρύγματα, λόγους της Αγκαντά*, ηθική, ιστορικές παραδόσεις, φιλοσοφία περί της φύσης και της δημιουργίας κτλ. Περιέχουν, δηλαδή, τον Προφορικό Νόμο*, ο οποίος μαζί με τον Γραπτό (τη Πεντάτευχο) αποτελούν τον Εβραϊκό Νόμο, τη σοφία του και την ηθική του. Είναι η σύνοψη της σοφίας και η ουσία της διδασκαλίας σε ζητήματα Αλαχά* και Αγκαντά*, το αποτέλεσμα ενός διαρκούς και δυναμικού τρόπου συζήτησης, διαλόγου και μάθησης, που διεξάχθηκε επί δέκα και περισσότερες γενιές σοφών, από τον 3^ο ως τον 6^ο μ.Χ. αιώνα.

Το ένα περιέχει, κυρίως, τις συζητήσεις, τις μελέτες, τις σκέψεις των Αμοραΐμ* της Παλαιστίνης. Η επιμέλειά του έγινε στη Παλαιστίνη, και ονομάζεται ″Ταλμούδ της Ιερουσαλήμ″ ή ″Παλαιστινιακό Ταλμούδ″. Το άλλο περιέχει, κυρίως, τις συζητήσεις, τις μελέτες και τις σκέψεις των Αμοραΐμ* της Βαβυλωνίας και ονομάζεται ″Ταλμούδ της Βαβυλωνίας″ ή Γκεμαρά(= μελέτη, σπουδή στα αραμαϊκά). Η πληρότητα, η επιρροή και το κύρος του δευτέρου, υπερτερούν του πρώτου.

Τα δυο έργα παραδόθηκαν προφορικά από γενιά σε γενιά.

                                                                   

------------------------------------------------------------------

Αμοραΐμ (πληθ.): οι μελετητές της Πεντάτευχου (Αλαχά και Αγκαντά) που δράσανε στη Παλαι­στίνη και στη Βαβυλωνία την περίοδο ανάμεσα στο σφράγισμα της Μισσνά και του Τ′ (3^ος-6^ος αι. μ.Χ.). Αμορά (εν.) σημαίνει ′λέγων′ στα αραμαϊκά. Στην αρχή ο όρος σχε­τιζότανε με εκείνους που διάβαζαν φωναχτά τη διδασκαλία των ιεροδιδασκάλων, μετά ονομά­στηκαν έτσι και οι ιεροδιδάσκαλοι που ερμήνευαν τα εδάφια της Μισ­σνά. 

Ντρασσά(κήρυγμα): Διασαφήνιση εδαφίου της Βίβλου ή λόγοι από την Αλαχά ή από την Αγκαντά, καθώς και ομι­λία πάνω σε βιβλικά θέματα, ως επί το πλείστον στη συναγωγή. Το κήρυγμα αναπτύχθηκε τη περί­οδο του Δευτέρου Ναού, από το έθιμο να δια­βάζουν τη Πεντάτευχο στα εβραϊκά, να τη μετα­φράζουν στη καθομιλουμένη τότε αραμαϊκή και να προσθέτουν στην κατά λέξη μετάφραση εξηγήσεις και ερμηνείες ανάλογα με τις ανάγκες της εποχής.

Αλαχά: Το σύστημα κανόνων που ρυθμίζει τον εβραϊκό τρόπο ζωής. Βασίζεται στον Γραπτό Νόμο, δηλ. στους κανόνες συμπεριφοράς και λατρείας της Πεντάτευχου. Στη διάρκεια των χρόνων οι Αλαχοτ του προφορικού Νόμου καταγράφηκαν, αρχικά στην Μισσνά και στη Μπαράϊτα. Προσπάθειες να διατυπωθεί ένας περιεκτικός τύπος Αλαχά, έγιναν από τον Ραμπάμ ( = Μαϊμονίδη) και μερικές εκατοντάδες χρόνια μετά στο βιβλίο ″Σουλχάν Αρούχ″ του ραβίνου Γιοσέφ Κάρο, το β′ ήμισυ του 16^ου αιώνα. Το βιβλίο αυτό θεωρείται μέχρι σήμερα η σημαντικότερη πηγή της Αλαχά.

Αγκαντά: το μέρος της προφορικής διδασκα­λίας που δεν ασχολείται με την Αλαχά, αλλά με το σύνολο των ζωτικών ζητημάτων (τον Δημιουργό και την Δημιουργία, τον κόσμο και τον άνθρωπο, τον λαό του Ισραήλ και τους άλλους λαούς, ιδέες και γνώμες, ηθική και τρόπο ζωής). Αγκαδά ση­μαίνει ρητό, μια διήγηση που έρχεται ελκύσει την ανθρώπινη καρδιά, για να την οδηγήσει και να την εκ­παιδεύ­σει στα μονοπάτια της ζωής. Αντί­θετα με την Αλαχά που η ετυμηγορία της δεσμεύει τους ανθρώπους, στην Αγκαντά υπάρχει ελευθερία γνώμης και έκφρασης ακόμα και σε ουσιώδη φιλοσοφικά ζητήματα.

Προφορικός Νόμος: Οι εξηγήσεις και οι ερμηνείες της Πεντατεύχου που περιέ­χονται στη Μισσνά, την Τοσέφτα, τα Μι­ντρασσίμ της Αλαχά και στη Γκε­μαρά. Σύμ­φωνα με τη παράδοση ο Μωϋσής παρέλαβε τον Προφορικό Νόμο, μαζί με τον γραπτό, στο Σινά:και τον παρέδωσε στον Ιησού του Ναυί, εκείνος στους προφήτες, και οι προφήτες τον παρέδωσαν από γενιά σε γενιά μέχρι το σφράγισμα του Τ′. Στην αρχή δόθηκε προφορικά, όταν όμως άρχισε να ξεχνιέται τον κατέγραψαν.