Svetlana Alexievich – Ο πόλεμος και η γυναίκα
Είχαν υπάρξει ήδη χιλιάδες πόλεμοι -μικροί και μεγάλοι, γνωστοί και άγνωστοι. Κι έχουν γραφτεί γι’ αυτούς ακόμα περισσότερα. Όμως… Έγραφαν άνδρες για τους άνδρες – μου έγινε αμέσως ξεκάθαρο. Όλα όσα γνωρίζουμε για τον πόλεμο τα γνωρίζουμε μέσω της “ανδρικής φωνής”. Είμαστε όλοι αιχμάλωτοι των “ανδρικών” εντυπώσεων και των “ανδρικών” αντιλήψεων για τον πόλεμο. Των “ανδρικών” λέξεων. Και οι γυναίκες σωπαίνουν.
Κανένας εκτός από εμένα δεν ρωτούσε τη γιαγιά μου. Τη μητέρα μου. Σωπαίνουν ακόμα κι εκείνες που ήταν στο μέτωπο. Κι όταν αίφνης αρχίσουν να θυμούνται, δεν αφηγούνται τον “γυναικείο” πόλεμο, αλλά τον ” ανδρικό”. Συμμορφώνονται με τον κανόνα. Και μόνο στο σπίτι, κλαψουρίζοντας αναμεταξύ τους, αρχίζουν να μιλάνε οι συμπολεμίστριες για τον πόλεμό τους, που εμένα μου είναι άγνωστος. Όχι μόνο εμένα, όλων μας.
Στα δημοσιογραφικά ταξίδια μου υπήρξα μάρτυρας, περισσότερες από μία φορές, η μοναδική ακροάτρια εντελώς καινούργιων αφηγήσεων. Και ένιωσα συγκλονισμένη, όπως τότε που ήμουν παιδί. Απ’ αυτές τις αφηγήσεις ξεπηδούσαν τα τερατώδη σαγόνια του μυστικού…
Όταν μιλάνε οι γυναίκες, δεν θα σου πουν ή θα σου μιλήσουν ελάχιστα για αυτό που έχουμε συνηθίσει να διαβάζουμε και να ακούμε: Το πώς κάποιοι άνθρωποι σκότωναν ηρωικά τους άλλους και νίκησαν. Ή έχασαν. Ποια ήταν η τεχνολογία και ποιοι οι στρατηγοί.
Οι γυναικείες αφηγήσεις είναι διαφορετικές και για διαφορετικά πράγματα. Ο “γυναικείος” πόλεμος έχει τα δικά του χρώματα, τις δικές του μυρωδιές, τον δικό του φωτισμό και τη δική του έκταση συναισθημάτων. Τις δικές του λέξεις. Εκεί δεν υπάρχουν ήρωες και απίστευτα κατορθώματα, εκεί υπάρχουν μόνο οι άνθρωποι, που είναι απασχολημένοι με μια απάνθρωπη ανθρώπινη υπόθεση. Και υποφέρουν εκεί όχι μόνο αυτοί (οι άνθρωποι!), αλλά και η γη, και τα πουλιά, και τα δέντρα. Όλα όσα ζουν μαζί μας πάνω στη γη. Υποφέρουν χωρίς λόγια, που είναι ακόμα πιο τρομαχτικό.
Αλλά γιατί; – αναρωτιόμουν επανειλημμένα. – Γιατί οι γυναίκες, έχοντας πάρει και υπερασπιστεί τη θέση τους στον κάποτε απολύτως ανδρικό κόσμο, δεν υπερασπίστηκαν την ιστορία τους; Τις λέξεις τους και τα συναισθήματά τους; Δεν πίστεψαν στους εαυτούς τους; Μας έχει μείνει κρυφός ένας ολόκληρος κόσμος. Ο δικός τους πόλεμος παρέμεινε άγνωστος…
[…]
Για ό,τι κι αν μιλούσαν οι γυναίκες, μέσα τους ήταν μονίμως παρούσα η σκέψη: ο πόλεμος είναι πρώτα απ’ όλα δολοφονία, και μετά μια βαριά δουλειά.
Απόσπασμα από το βιβλίο Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας
Μετάφραση: Ελένη Μπακοπούλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου