Συνωστισμός στη Ριβιέρα

Συνωστισμός στη Ριβιέρα

Posted by sarant στο 13 Απριλίου, 2020

Το Σάββατο που μας πέρασε, σύμφωνα με τα κανάλια, επικράτησε «απίστευτος συνωστισμός» στο Παλαιό Φάληρο και σε άλλα σημεία της «αθηναϊκής Ριβιέρας». Παρόλο που δεν μένω πολύ κοντά στην παραλία, μου αρέσει όταν πέφτει ο ήλιος να κάνω τη βόλτα μου στα σημεία του «απίστευτου συνωστισμού», κι αν τύχαινε να μ’ έχει πετύχει η καραντίνα στην Ελλάδα μπορεί να’μουν κι εγώ ανάμεσα στους συνωστιζόμενους -όμως έχω άλλοθι, είμαι πολύ μακριά, δυστυχώς.

Για να πω την αμαρτία μου, τον όρο «αθηναϊκή Ριβιέρα» τον ήξερα βέβαια, αλλά καθόλου δεν μου αρέσει και δεν τον χρησιμοποιώ, μου φαίνεται όρος γεννημένος από το μάρκετινγκ. Πάντως, έχει καθιερωθεί, σε σημείο να έχει αποκτήσει λήμμα στη Βικιπαίδεια, ελληνική τε και αγγλική. Είναι δηλαδή η περιοχή από τον Πειραιά ως το Σούνιο -η παραλιακή που τη λέγαμε πριν μεγαλοπιαστούμε.

Καμαρώνω ότι την έχω περπατήσει όλην, από το Πέραμα ως το Λαύριο, αν και φυσικά σε πολλές δόσεις, όχι μονομιάς -και φυσικά σε πολλά σημεία είναι αδύνατο να πας παραλιακά αφού πολυτελείς βιλάρες έχουν κλέίσει κάθε πρόσβαση, ενώ σε ένα-δυο μέρη απαγορεύεται με πινακίδα της τροχαίας η είσοδος σε όσους δεν είναι κάτοικοι ή προσκαλεσμένοι.

Γιατί Ριβιέρα; Γιατί έτσι έχει επικρατήσει να ονομάζεται η ακτογραμμή που έχει ωραίες πλαζ, ακριβά σπίτια, κέντρα διασκέδασης. Η γαλλική Ριβιέρα είναι αυτή που τη λέγαμε παλιά Κυανή Ακτή (οι Γάλλοι έτσι τη λέμε ακόμα) αλλά τώρα έχουν πληθύνει οι ανά τον κόσμο ριβιέρες, έχει και στην Αλβανία (με εξαιρετικές παραλίες με πολύ όμορφα χρώματα αλλά, λένε, και κιτσάτα κτίρια -στο Βουθρωτό να πάτε).

H λέξη ριβιέρα είναι ιταλικής ετυμολογίας, και ιταλική ήταν η πρώτη Riviera, η παραλιακή περιοχή γύρω από τη Γένοβα -ουσιαστικά από τη Λα Σπέτσια ως τη Μασσαλία, σε εποχές που τα σύνορα δεν ήταν τα σημερινά. Στα ιταλικά, σημαίνει «όχθη» -ίδια ρίζα με το γαλλικό rivière και το αγγλ. river, από το λατιν. ripa.

Tέλος πάντων, εμένα η αγαπημένη μου Ριβιέρα είναι το σινεμά στα Εξάρχεια.

Όσο για τον συνωστισμό, είναι λέξη λόγια αλλά όχι αρχαία. Κατά τον Μπαμπινιώτη (που υποθέτω ότι βασίζεται στον Κουμανούδη) η λέξη «συνωστισμός» μαρτυρείται από το 1880 και το ρήμα «συνωστίζομαι» από το 1887. Aν ψάξουμε τα κείμενα, δεν αποκλείεται να ανεβάσουμε τη χρονολογία πρώτης εμφάνισης.

Οι αρχαίοι δεν είχαν συνωστίζομαι, είχαν όμως ωστίζομαι και στον μέλλοντα ωστιούμαι, που είναι θαμιστικό του «ωθούμαι» και κυρίως σημαίνει «σπρώχνω ο ένας τον άλλο». Στους Αχαρνής, στην αρχή, διαβάζουμε: είτα δ’ ωστιούνται πώς δοκείς ελθόντες αλλήλοισι περί πρώτου ξύλου, αθρόοι καταρρέοντες –και σε μετάφραση Χ. Χρηστίδη: «κι έπειτα, πώς το θαρρείς, σα φτάσουνε θα σπρώχνει ο ένας τον άλλον κουτρουβαλώντας για τον πρώτο πάγκο».

H λέξη «συνωστισμός» έγινε διάσημη πριν από καμιά δεκαπενταριά χρόνια, με αφορμή το βιβλίο Ιστορίας της Στ Δημοτικού («της Ρεπούση») και τον συνωστισμό στην παραλία της Σμύρνης. Βέβαια, η φράση ήταν παρμένη από το βιβλίο του Ρίτσαρντ Κλογκ, που τόσο είχε επαινεθεί.

Για να δηλώσουμε τον συνωστισμό έχουμε πολλές παροιμιώδεις και στερεότυπες φράσεις. Μια από αυτές, που ακούστηκε στα ρεπορτάζ των δελτίων, ήταν και το «δεν έπεφτε καρφίτσα κάτω», ότι τάχα είναι τόσο κοντά ο ένας στον άλλον που αν ρίξεις μια καρφίτσα δεν θα πέσει κάτω. Και «βελόνα δεν πέφτει κάτω», σε παλιότερα κείμενα.

Λέμε επίσης «ο ένας πάνω στον άλλον», ενώ για συνωστισμό ιδίως σε μεταφορικά μέσα λέμε «(στριμωγμένοι) σαν σαρδέλες». Υπάρχει και το «πατείς με πατώ σε», που λέγεται σε περιπτώσεις συνωστισμού και κοσμοσυρροής αλλά υπονοεί και κάποια αταξία. Θα υπάρχουν κι άλλες εκφράσεις, συμπληρώστε στα σχόλια.

Συνωστισμός όμως δεν συμβαίνει μόνο στο Φάληρο αλλά και εις Παρισίους όπως δείχνει η (χτεσινή) φωτογραφία.

Και πώς να μη συμβαίνει, αφού ύστερα απο τόσες εβδομάδες καραντίνας -και με τον καιρό να είναι πια ανοιξιάτικος- πολύς κόσμος έχει φτάσει στα όριά του. Δεν έχουν όλοι τη τύχη να ζουν σε σπίτια με κήπο όπως ο κ. Πέτσας (που τον επέδειξε καμαρώνοντας στις φωτογραφίες του κουρέματός του που δημοσιοποίησε) ούτε μπορούν όλοι να πηγαίνουν εκδρομές «για την άσκηση των καθηκόντων τους» όπως ο βουλευτής κ. Τζηκαλάγιας.

Και οσο περνάει -και ζεσταίνει- ο καιρός όλο και πιο δύσκολο θα είναι να τηρηθούν οι περιορισμοί. Αλλά η φήμη λέει ότι από το τέλος του μήνα θα έχουμε χαλάρωση των μέτρων. Ίσως τότε να σταματήσει κι ο συνωστισμός στη Ριβιέρα.

ΥΓ Στους δύσκολους καιρούς, ό,τι έχει μέσα του ο καθένας το βγάζει. Ο δήμαρχος Παλαιού Φαλήρου παραπονέθηκε ότι ο συνωστισμός προκαλείται από κατοίκους γειτονικών δήμων. Μακάρι να μη χρειαστεί να νοσηλευτεί κανένας Φαληριώτης, διότι ελάχιστα νοσοκομεία βρίσκονται εντός των ορίων του δήμου.

https://sarantakos.wordpress.com/