Φοβίες και είδη φοβιών
Οι φοβίες αποτελούν μια ευρέως διαδεδομένη ψυχική διαταραχή. Αίσθημα τρόμου στη θέα και μόνο αντικειμένων, ζώων ή καταστάσεων, που στους περισσότερους ανθρώπους φαίνονται απλά, συνηθισμένα ερεθίσματα και περνούν σχεδόν απαρατήρητα! Υπάρχουν αρκετά είδη φοβιών και ενδεικτικά αναφέρονται:
ΦΟΒΙΕΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ (όπως φοβία του αίματος, των ασθενειών, της βρομιάς, των ενέσεων, των μικροβίων, της σκόνης κτλ).
ΦΟΒΙΕΣ ΖΩΩΝ (όπως αράχνες, ποντίκια, σκύλοι ερπετά κτλ).
ΦΟΒΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (όπως αγοραφοβία, κλειστοφοβία, νυκτοφοβία κτλ)
ΦΟΒΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ (όπως φοβία αποτυχίας, κριτικής, έκφραση διεκδίκησης, εμφάνισης σε κοινό, του άλλου φύλου κτλ).
ΦΟΒΙΕΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ (όπως φοβία του αίματος, των ασθενειών, της βρομιάς, των ενέσεων, των μικροβίων, της σκόνης κτλ).
ΦΟΒΙΕΣ ΖΩΩΝ (όπως αράχνες, ποντίκια, σκύλοι ερπετά κτλ).
ΦΟΒΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (όπως αγοραφοβία, κλειστοφοβία, νυκτοφοβία κτλ)
ΦΟΒΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ (όπως φοβία αποτυχίας, κριτικής, έκφραση διεκδίκησης, εμφάνισης σε κοινό, του άλλου φύλου κτλ).
Οι φοβίες υπάγονται στην ευρύτερη διαγνωστική ομάδα των αγχωδών διαταραχών και διακρίνονται σε τρεις υποκατηγορίες
-Απλή ή συγκεκριμενοποιημένη φοβία. Η απλή φοβία αναφέρεται σε υπέρμετρο και ανεξέλεγκτο φόβο μιας συγκεκριμένης κατάστασης, αντικειμένου ή ζώου. Σε άμεση έκθεση στο φοβικό αντικείμενο, το άτομο εκδηλώνει έντονα συμπτώματα άγχους και αποφεύγει κάθε πιθανή δραστηριότητα που θα τον έφερνε σε επαφή με αυτό.
-Κοινωνική φοβία. Η κοινωνική φοβία αφορά έντονο άγχος και φόβο έκθεσης σε καθημερινές κοινωνικές συναναστροφές. Ο πάσχων φοβάται ότι οι άλλοι τον παρατηρούν και τον κριτικάρουν, νιώθει έντονη αμηχανία και φόβο ότι θα εξευτελιστεί δημόσια, και αποφεύγει οποιαδήποτε σχετική δραστηριότητα.
-Αγοραφοβία. H αγοραφοβία αφορά εκδήλωση υπέρμετρου άγχους κατά την παραμονή του ατόμου σε μέρη όπου η διαφυγή θεωρείται δύσκολη ή σε περίπτωση κρίσης πανικού, η παροχή βοήθειας από τρίτους μη διαθέσιμη. Τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλωθούν κατά την παρουσία του σε πλήθος κόσμου, κατά την αναμονή σε ουρά, σε ταξίδι με τραίνο ή αυτοκίνητο ή κατά το πέρασμα από γέφυρα ή άλλη «επικίνδυνη» τοποθεσία. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα της αγοραφοβίας αρχίζουν να εκδηλώνονται μετά από ένα στάδιο επαναλαμβανόμενων κρίσεων πανικού, οπότε το άτομο αρχίζει να περιορίζει τις δραστηριότητές του, την έξοδό του από το σπίτι καθώς και οποιαδήποτε κατάσταση θα μπορούσε να του επιφέρει μια νέα κρίση πανικού.
-Κοινωνική φοβία. Η κοινωνική φοβία αφορά έντονο άγχος και φόβο έκθεσης σε καθημερινές κοινωνικές συναναστροφές. Ο πάσχων φοβάται ότι οι άλλοι τον παρατηρούν και τον κριτικάρουν, νιώθει έντονη αμηχανία και φόβο ότι θα εξευτελιστεί δημόσια, και αποφεύγει οποιαδήποτε σχετική δραστηριότητα.
-Αγοραφοβία. H αγοραφοβία αφορά εκδήλωση υπέρμετρου άγχους κατά την παραμονή του ατόμου σε μέρη όπου η διαφυγή θεωρείται δύσκολη ή σε περίπτωση κρίσης πανικού, η παροχή βοήθειας από τρίτους μη διαθέσιμη. Τα συμπτώματα μπορεί να εκδηλωθούν κατά την παρουσία του σε πλήθος κόσμου, κατά την αναμονή σε ουρά, σε ταξίδι με τραίνο ή αυτοκίνητο ή κατά το πέρασμα από γέφυρα ή άλλη «επικίνδυνη» τοποθεσία. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα της αγοραφοβίας αρχίζουν να εκδηλώνονται μετά από ένα στάδιο επαναλαμβανόμενων κρίσεων πανικού, οπότε το άτομο αρχίζει να περιορίζει τις δραστηριότητές του, την έξοδό του από το σπίτι καθώς και οποιαδήποτε κατάσταση θα μπορούσε να του επιφέρει μια νέα κρίση πανικού.
Οι φοβίες συνήθως εκδηλώνονται με τα παρακάτω συμπτώματα:
-αίσθημα τρόμου για το συγκεκριμένο αντικείμενο ή κατάσταση
-συμπτώματα άγχους: εφίδρωση, τρεμούλα, ρίγη ή ξαφνικά αισθήματα ζέστης, ναυτία, ταχυπαλμία, ανησυχία, εκνευρισμός, αίσθημα πανικού
-φόβος απώλειας ελέγχου ή τρέλας
-φόβος θανάτου
-αρνητικές / «καταστροφικές» σκέψεις
-αίσθημα τρόμου για το συγκεκριμένο αντικείμενο ή κατάσταση
-συμπτώματα άγχους: εφίδρωση, τρεμούλα, ρίγη ή ξαφνικά αισθήματα ζέστης, ναυτία, ταχυπαλμία, ανησυχία, εκνευρισμός, αίσθημα πανικού
-φόβος απώλειας ελέγχου ή τρέλας
-φόβος θανάτου
-αρνητικές / «καταστροφικές» σκέψεις
Σχετικά με την αντιμετώπιση των φοβιών θα μπορούσε να βοηθήσει τον πάσχων, η γωνιακή / συμπεριφοριστική μέθοδος. Συγκεκριμένα, η γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία, είναι μία ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που έχει στόχο να βοηθήσει τους ανθρώπους να νιώσουν καλύτερα. Ονομάζεται γνωσιακή, γιατί διερευνά τον τρόπο σκέψης για τον εαυτό, τον κόσμο και το μέλλον αλλά και τον τρόπο που αυτές οι σκέψεις επιδρούν στα συναισθήματα και τη συμπεριφορά («συμπεριφοριστική»).
Αρχικά θα χρειαστεί ένα πλήρες ιστορικό. Όλες οι πληροφορίες για τα επαγγελματικά, τα οικονομικά, τις σχέσεις κ.τ.λ. είναι σημαντικές. Αν βελτιωθεί ένας τομέας της ζωής, τότε το πιθανότερο είναι να βελτιωθούν και άλλοι. Ο σύμβουλος μαζί με τον πάσχων, εντοπίζει τις δυσκολίες, και ορίζουν μαζί τους στόχους. Στον καθορισμό του βασικού γνωσιακού μηχανισμού, βοηθάει πολύ η καταγραφή των προβλημάτων με την μορφή ημερολογίου, ώστε να βοηθηθεί η διαδικασία εντοπισμού συναισθημάτων και σκέψεων που δυσκολεύουν την καθημερινότητα.
Τέλος, με βάση τα παραπάνω, καταλαβαίνουμε ότι οι φοβίες είναι πολύ συχνές στην σύγχρονη εποχή που ζούμε. Κάποιοι άνθρωποι επιλέγουν να τις αντιμετωπίσουν μόνοι τους. Σίγουρα όταν υπάρχουν σοβαρές περιπτώσεις, θα πρέπει να απευθύνονται στον ειδικό, καθώς ένα μεγάλο μέρος των φοβιών μπορεί να αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη θεραπεία.
Αγγελική Ρεντζή
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
https://gynaikaeimai.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου