Φερνάντο Πεσσόα – Είμαι ο Διάβολος, είμαι το Λαμπερό Αστέρι του Πρωινού

Αντικλείδι

Οι καλύτερες δημιουργίες μου το σεληνόφως κι η ειρωνεία».

 -«Δε μοιάζουν και πολύ μεταξύ τους…»

 -«Όχι, γιατί ούτε κι εγώ μοιάζω με τον εαυτό μου. Αυτό μου το ελάττωμα είναι και η αρετή μου. Γι’ αυτό ακριβώς είμαι ο Διάβολος».

 -«Και πώς αισθάνεστε»;

 -«Κουρασμένος, κυρίως κουρασμένος. Κουρασμένος από τα άστρα και τους νόμους, και με κάποια διάθεση να μείνω έξω από το σύμπαν και να διασκεδάζω στα σοβαρά με οτιδήποτε. Τώρα δεν υπάρχει κενό, ακόμη και χωρίς αιτία. Και θυμάμαι παλαιές ιστορίες -ναι πολύ παλαιές- στα βασίλεια του Εδώμ, όπως λεγόταν πριν το Ισραήλ. Παραλίγο να γίνω βασιλιάς τους και σήμερα είμαι εξόριστος από το βασίλειο που δεν απέκτησα.

Δε γνώρισα παιδική ηλικία, μήτε εφηβεία και κατά συνέπεια δεν ανδρώθηκα. Είμαι το απόλυτο αρνητικό, η ενσάρκωση του τίποτα. Αυτό που επιθυμούμε χωρίς ποτέ να το αποκτήσουμε, αυτό που ονειρευόμαστε γιατί δε μπορεί να υπάρξει -εκεί βρίσκεται το βασίλειό μου του τίποτα κι εκεί είναι ο θρόνος μου που δε μου τον έδωσαν. Αυτό που θα μπορούσε να έχει γίνει, αυτό που θα έπρεπε να έχει υπάρξει, αυτό που ο νόμος ή το Πεπρωμένο δεν έδωσαν -το έσπειρα απλόχερα στη ψυχή του ανθρώπου που ταράχτηκε νιώθοντας την έντονη ζωή αυτού που δεν υπάρχει.

Είμαι η λήθη όλων των υποχρεώσεων, ο δισταγμός όλων των προθέσεων. Οι θλιμμένοι και κουρασμένοι από τη ζωή, όταν εγκαταλείψουν πια τις ψευδαισθήσεις τους, υψώνουν σε μένα τα μάτια τους, γιατί κι εγώ, με τον τρόπο μου, εδώ κι αιώνες, είμαι το λαμπερό Αστέρι του πρωινού. Και τώρα ήρθε άλλος να με αντικαταστήσει.

Η ανθρωπότητα είναι παγανιστική. Ποτέ καμιά θρησκεία δε την άγγιξε βαθιά. Ούτε και μπορεί η ψυχή του κοινού ανθρώπου να πιστέψει στην αθανασία αυτής της ίδιας της ψυχής. Ο άνθρωπος είναι ένα ζώο που ξυπνά χωρίς να ξέρει ούτε πού ούτε γιατί. Όταν λατρεύει τους Θεούς, τους λατρεύει σα να πρόκειται για φετίχ. Η θρησκεία του μοιάζει με μαγεία. Έτσι ήταν ανέκαθεν, έτσι είναι κι έτσι θα είναι.

Οι θρησκείες δεν είναι παρά αυτό που ξεφεύγει από τη σφαίρα των μυστηρίων κι εισέρχεται στο χώρο του εγκόσμιου, που όμως ο άνθρωπος δε το εννοεί, καθότι, από τη φύση του, δε μπορεί να το εννοήσει. Οι θρησκείες είναι σύμβολα κι οι άνθρωποι εκλαμβάνουν τα σύμβολα όχι ως ζωές (όπως πράγματι είναι), αλλά ως πράγματα (που δεν είναι δυνατόν να είναι). Προσπαθούν να εξευμενίσουν το Δία σα να υπήρχε, αλλά ποτέ σα να ζούσε (σα να ζούσε αλλά ποτέ σα να υπήρχε). Όταν χύνεται αλάτι, ρίχνουνε μια χούφτα απ’ αυτό με το δεξί χέρι πάνω από τον αριστερό ώμο. Όταν υβρίζουν τον Θεό, λένε κάμποσα Πάτερ ημών. Η ψυχή εξακολουθεί να είναι ειδωλολατρική και δε τους απομένει παρά να ξεθάψουν τον Θεό.

Ελάχιστοι είναι κείνοι που φύτεψαν μιαν ακακία (το αθάνατο φυτό) πάνω από τον τάφο του, για να τον αναστήσουν όταν θα έρθει η ώρα. Αλλά αυτοί είναι οι εκλεκτοί που αξιώθηκαν να τον βρούνε γιατί τον ζήτησαν. Το μόνο που διαφέρει ο άνθρωπος από το ζώο είναι ότι ξέρει πως δεν είναι ζώο. Είναι το πρώτο φως που δεν είναι τίποτε άλλο από ορατό σκότος. Είναι η αρχή, γιατί το να βλέπεις τα σκότη σημαίνει ότι δέχεσαι το φως τους. Είναι το τέλος, γιατί σημαίνει ότι μαθαίνεις, μέσω της όρασης, ότι γεννήθηκες τυφλός. Έτσι το ζώο γίνεται άνθρωπος μέσω της άγνοιας που γεννιέται μέσα του. Εποχές σωρεύονται επί εποχών και χρόνοι επί χρόνων και το μόνο που κάνεις είναι να βαδίζεις στην περιφέρεια ενός κύκλου που στο κέντρο του βρίσκεται η αλήθεια.

Ο Σατανάς καλεί τις Λεγεώνες Του – Thomas Lawrence -1790

Η αρχή της επιστήμης είναι να γνωρίζουμε την άγνοιά μας. Ο κόσμος που είναι όπου βρισκόμαστε, η σάρκα που είναι αυτό που είμαστε, ο Διάβολος πούναι αυτό που επιθυμούμε, τα τρία αυτά, τη Μεγάλη Ώρα, σκότωσαν μέσα μας το Δάσκαλο πούχαμε προορισμό να γίνουμε. Και το μυστικό που κατείχε και θα μας επέτρεπε να γίνουμε σαν αυτόν, το μυστικό αυτό χάθηκε.

Κι εγώ επίσης, καλή μου κυρία, είμαι το Λαμπερό Αστέρι του Πρωινού. Ήμουν το αστέρι αυτό πριν ο Ιωάννης μιλήσει, γιατί η Πάτμος υπάρχει πριν από τη Πάτμο και τα μυστήρια πριν από όλα τα μυστήρια. Χαμογελώ όταν σκέφτονται (σκέφτομαι) ότι είμαι η Αφροδίτη σε μια άλλη κλίμακα συμβόλων. Αλλά τι σημασία έχει; Όλο αυτό το σύμπαν, με τον Θεό του και τον Διάβολό του, με ό,τι υπάρχει σ’ αυτό από ανθρώπους και πράγματα που αυτοί βλέπουν, είναι ένα ιερογλυφικό σύμπλεγμα που πρέπει διαρκώς να αποκρυπτογραφούμε.

Είμαι -είναι το επάγγελμά μου- δάσκαλος της Μαγείας. Ωστόσο δεν ξέρω τι είναι η Μαγεία. Η ανώτερη μύηση τελειώνει με την ενσάρκωση της ερώτησης κατά πόσον υπάρχει κάτι που υπάρχει. Ο μεγαλύτερος έρωτας είναι ένας βαθύς ύπνος, σαν αυτόν που κοιμόμαστε όταν αγαπιόμαστε. Ενίοτε εγώ ο ίδιος, που θα έπρεπε να έχω φτάσει στο ανώτερο σκαλοπάτι της μύησης, ρωτάω αυτό που μέσα μου είναι επέκεινα του Θεού, αν όλοι αυτοί οι Θεοί και όλα αυτά τα άστρα δεν είναι τίποτα περισσότερο από οπτασίες του εαυτού τους, απέραντες λησμονιές της αβύσσου.

Μην εκπλήσσεστε που σας μιλώ κατ’ αυτό τον τρόπο. Είμαι από τη φύση μου ποιητής γιατί είμαι η αλήθεια που μιλά κατά λάθος κι όλη μου η ζωή τελικά είναι ένα ιδιάζον σύστημα ηθικής μεταμφιεσμένο σε αλληγορία κι εικονογραφημένο με σύμβολα».

***

Φερνάντο Πεσσόα – Η ώρα του Διαβόλου

Το 1989 έρχεται στο φως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κείμενα του σπουδαίου Πορτογάλου λογοτέχνη Φερνάντο Πεσσόα. Αποδίδεται στα νεανικά του χρόνια και πραγματεύεται ένα από τα αγαπημένα του θέματα: Τη σχέση του διαβόλου με τον κόσμο. Τι συμβολίζει αυτός ο παράξενος άντρας σε αυτήν την «ώρα» της συνάντησής του με τη Μαρία; Πού αρχίζει και πού τελειώνει η αλήθεια; Και ποια πραγματικά είναι αυτή η αλήθεια; Αν υπάρχει Θεός και Διάβολος είναι πράγματι εχθροί ή συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον; Πώς ένα τέτοιο ιδιαίτερο ζευγάρι, ο Διάβολος  και η Μαρία του, αγγίζουν ιερά και ανίερα θέματα προτού πλησιάσουν ο ένας τον άλλον;

«Όλα είναι πιο μυστηριώδη από όσα πιστεύουμε. Όλα αυτά – ο Θεός, το Σύμπαν, εγώ-  δεν είναι παρά ένα ψεύτικο κομμάτι της απρόσιτης αλήθειας.»

Πίνακας αρχής:  Luzifer – Franz Stuck – 1790

Αντικλείδι , https://antikleidi.com