Γραικός Ο σύγχρονος κανιβαλισμός του πολιτισμού

Γραικός

 

Ο σύγχρονος κανιβαλισμός του πολιτισμού

Ο σύγχρονος Έλληνας συνεχίζει να κολυμπά ανέμελος στη γυάλα του, άμοιρος ευθυνών για ό,τι τον έχει βρει … συνεχίζει να ακροβατεί μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος, χωρίς να κοιτά κατάματα το παρόν που στρώνει ο ίδιος.

Γενικώς, έχει μια τάση να ξυπνά και να αναλαμβάνει τις ευθύνες του όταν και μόνο όταν τον πάρει η μυρωδιά απ’ τα αποκαΐδια. Να υποθέσω, λοιπόν, ότι η μυρωδιά δεν έγινε ακόμη φρικιαστικά δυσάρεστη. Έχουμε μέλλον ακόμη σ’ αυτό το rollercoaster…

Μέχρι την ώρα της εντυπωσιακής κρούσης … να πως περιγράφει την κατάσταση του νέο-Έλληνα ένας αναγνώστης μας:   

Η κοινωνικοπολιτική πρόοδος του ραγιά, στηριζόμενη σε ένα θεσμικό κράτος, αποτελεί την επιτομή του κανιβαλισμού της εθνικής ταυτότητας που διαπραγματεύεται στις πλάτες του αρχαίου πνεύματος. Τα νερά μπάζουν καράβι και το κουτί που περιέχει όλα τα δεινά ορθάνοιχτο παρατηρεί την συνταγματική και κοινωνική απανθράκωση για να κατεβάσει καμιά καινούργια ιδέα.

Ο γραικός την σήμερον, σαν αναβαθμισμένος ραγιάς, ακολουθεί τη σίγουρη οδό της τραγικής ύπνωσης. Το προτεκτοράτο των εξωγήινων δυνάμεων ακολουθεί πιστά τις εντολές κάθε επίδοξου δυνάστη σαν άμορφη μαριονέτα. Σίγουρα ο Πλάτωνας δεν είχε κατά νου αυτή την τροπή όταν έγραφε για την ιδανική Πολιτεία.

Το χειρότερο από όλα είναι η ιδιοποίηση της ιστορίας. Συνεχώς, όλο και κάποιος κομπάζει για την αρχαία κοιτίδα του πολιτισμού και την κληρονομιά που άφησε στους νεογραικούς. Μόνο γέλιο μπορεί να προκαλέσει, όταν στην συντριπτική τους πλειοψηφία, ούτε τα αποκαΐδια ενός αρχαίου κειμένου δεν είναι σε θέση να φτάσουν. Η άνεση του να μιλά κάποιος για την ιστορία, όταν δεν μπήκε ποτέ στον κόπο να μελετήσει έστω και ένα στίχο της αρχαίας γραμματείας, δημιουργεί μια άβουλη κατάσταση.

Δεν υπάρχει καθολικότητα ιδεών, πόσο μάλλον όταν αποτελεί εκμεταλλεύσιμο είδος στα χέρια πολιτικών σαλτιμπάγκων. Ακριβώς εκεί βρίσκεται το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης, στη διαφορετικότητα, η οποία αναγιγνώσκεται σε κάθε μορφή. Είναι αστείο να χαρακτηρίζουμε πολιτικούς και κυβερνήτες, ανθρώπους οι οποίοι ξεκάθαρα καπηλεύονται τα πάντα για να εκπληρώσουν εγωιστικές επιδιώξεις. Η Ιστορία βαρέθηκε να ξεγράφει μικρότητες από τα κιτάπια της.

Το να αιτιολογεί ένα ολόκληρο έθνος την ύπαρξή του στα επιτεύγματα των προγόνων του είναι θλιβερό. Το σημαντικό είναι να δημιουργήσει παράδοση, πρόοδο και καινοτομία και αφού καταφέρει να υπάρξει στο πολιτισμικό γίγνεσθαι, να μιλήσει για το ένδοξο παρελθόν. Οι γραφικότητες και η έλλειψη παιδείας που μεταφέρονται αυτούσια σε κάθε γενιά διαφεντεύουν την κοινωνική παθογένεια.

Η «προοδευτική» κοινωνία, στην εξόφθαλμη υλιστική της λατρεία, απομακρύνεται συνεχώς από την πνευματική αναδιαμόρφωση. Το πιο σημαντικό κίνητρο σήμερα είναι η ύλη, η καλοπέραση και η κατάληψη κάποιας αργόμισθης κρατικοδίαιτης θέσης. Δεν υπάρχει χρόνος για δημιουργία, δεν υπάρχει χρόνος για πνευματική παραγωγή, μόνο το πως θα φανεί ο ένας καλύτερος από τον άλλο, και τελικά όλοι μαζί θα καταλήξουν σε ένα χωνευτήρι να διηγούνται τις ιστορίες τους από το ανθρωπόμορφο ζωικό βασίλειο.

Είναι απορίας άξιο, αν θα φλόγιζε έστω και ένα καριοφίλι σε περίπτωση που γνώριζε το αποτέλεσμα των βολών του.

Για όλα αυτά φυσικά, όπως θα υποστήριζε κανείς, φταίνε οι άλλοι που μας έκλεψαν, μας εκμεταλλεύτηκαν, μας καταρράκωσαν. Η μόνη πρόταση που θα μπορούσε να μπει η λέξη κλασικά στην πολιτεία των ραγιάδων. Δε φταίει η νοοτροπία, δε φταίει ο απαράμιλλος εγωκεντρισμός, η έλλειψη παιδείας, η ζωώδης συμπεριφορά, η προδοσία και η βόλεψη με κάθε κόστος.

Όχι, οι άλλοι φταίνε, δεν περνάει κάτι διαφορετικό από το μυαλό κανενός, γιατί να περάσει άλλωστε, αφού εμείς κρατάμε από τους αρχαίους γραικούς, τους στυλοβάτες του πολιτισμού και της δημοκρατίας. Γελάει η εκκλησία του δήμου.

Το άλλο μεγάλο πρόβλημα, η θρησκεία. Η εκκλησία φταίει που δε δίνει λεφτά, η εκκλησία φταίει που δε βοηθάει. Δεν ήταν δυνατόν να γλιτώσει η θρησκεία από κάτι τέτοιο, ανήκουστο. Η θρησκεία, είτε είναι κάποιος πιστός, είτε είναι αντίθετος από μόδα, γιατί είναι και μόδα να δηλώνει κάποιος άθεος, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης.

Όταν μιλάμε για ένα οικοδόμημα που στηρίζεται σε ανθρώπους, είναι λογικό να υπάρχουν αποκλίσεις, διαφορετικά θα λέγαμε για πολιτεία αγίων και όχι ανθρώπων. Ο κάθε ένας προσπαθεί να σώσει ό,τι απέμεινε από την ψυχή του, και η θρησκεία από τη στιγμή που βοηθάει ανθρώπους να βγουν από το πρόβλημά τους, στηριζόμενη σε μια παράδοση που ναι μεν έκανε λάθη αλλά έκανε και πολλά σωστά, δεν είναι πρέπον να καταδικάζεται.

Δε φταίνε λοιπόν άλλοι για τα δάνεια που πήρε ο κάθε ραγιάς, για να μη νιώσει το δάχτυλο του άλλου ραγιά να τον δείχνει, σαν να τον καλεί να πάρει μέρος στον κοινό αγώνα της καταστροφής ενός έθνους. Η προσπάθειά του να γίνει κάποιος χαρτογιακάς και στη συνέχεια η απαξίωση της ιδέας αυτής οδηγεί στη λίθινη εποχή των ιδεών, και ο γραικός αρέσκεται στην κλάψα που ο αρχαίος πρόγονός του θα τον εξόριζε εν ριπή οφθαλμού.

Ο καλός ο καπετάνιος φαίνεται στη νηνεμία και στη διαχείριση της κατάστασης όταν όλα κυλούν ομαλά. Η τρυφηλότητα και η πνευματική ακηδία δημιουργούν τη φουρτούνα και οδηγούν στα βράχια όπως και εγένετο.

Οι πελατειακές σχέσεις, η βυσματική βόλεψη και η αναζήτηση εξιλαστήριων θυμάτων πρέπει να δώσουν τη θέση τους στην ταπεινή προσπάθεια για συσχετισμό του πολιτισμού και της παιδείας, στηριζόμενα στο παράδειγμα της υλικής ανιδιοτέλειας και πνευματικής ανάτασης που θα διδάσκει και δε θα διδάσκεται.

Το της πόλεως όλης ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν.

Εμμανουήλ Πηλιτσίδης
- Πτυχιούχος του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής σχολής του Α.Π.Θ.
- Συγγραφέας του βιβλίου «Και εγένετο πτώσις» (εκδ. Ρώμη)
- Αναγνώστης του Macroskopio

https://www.macroskopio.gr/el