17682_1593948804187929_634327260753328586_n.jpg
Το χάνι ήταν ένα είδος πανδοχείου όπου πρόσφερε στέγη και τροφή σε περαστικούς ταξιδιώτες αλλά και στάβλισμα των  ζώων τους. Η λέξη χάνι προέρχεται από την τουρκική λέξη han (πανδοχείο) που αυτή προέρχεται από την περσική λέξη xân (خان).
Στην Κύπρο υπήρχαν πολλά χάνια. Ένα εξ’ αυτών ήταν το Büyük Han (Μπουγιούκ Χαν ή Μεγάλο Χάνι) και βρισκόταν στην Λευκωσία. Χτίστηκε το 1572 από τους Οθωμανούς και αποτέλεσε ως φυλακή υπό Βρετανική διοίκηση. Το 1893 μετατράπηκε σε ξενώνα για άπορες οικογένειες ενώ σήμερα λειτουργά ως εκθεσιακός χώρος για έργα τέχνης. Ένα άλλο χάνι, όχι του βεληνεκούς του Büyük Han, ήταν το Kumarcilar Han (Κουμαρτσιλάρ Χαν – Πανδοχείο του Τζογαδόρου) όπου ανεγερθεί περίπου τον 17ον αιώνα, επίσης στην Λευκωσία. Ενημερωτικά ν’ αναφέρω και κάποια χάνια στην Πάφο όπως το χάνι του Ιμπραήμ, το χάνι του Εγγλεζάκη, το πάνω χάνι και το κάτω χάνι.
Το χάνι που γνωρίζει όλη η Κύπρος όμως, είναι το χάνι του Ππάντζιαρου (Λευκωσία), όπου απ’ αυτό προήλθε και η ομώνυμη φράση. Λόγω του ότι στα χάνια επικρατούσε πανικός και ακαταστασία έμεινε η έκφραση (παράδειγμα) “εν το χάνι του Ππάντζιαρου δαμέσα; Καθαρίστεν λίον γιατί εν χτιτζιόν (λερωμένα)”.
Χάνια υπήρχαν και στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες. Από τα πιο ξακουστά της Ελλάδας ήταν το χάνι του Εμίν Αγά αλλά και το χάνι της Γραβιάς όπου το 1821 ο Οδυσσέας Ανδρούτσος νίκησε το στρατό του Ομέρ Βρυώνη.
Κλείνοντας να αναφέρω πως τα χάνια χρησιμοποιούνταν και ως σταθμοί για να ενημερώνονται οι περαστικοί ή να αφήσουν μήνυμα για κάποιον έμπορα που θα περνούσε τις επόμενες μέρες.
3img11280px-Nicosia_Buyuk_Han_02Nicosia_old_hanxani-gravias-09
https://perithorio.wordpress.com/