Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΓΡΑΦΗ

Συγκινητικό, ποιητικό, με εξαιρετικά ψυχολογημένους χαρακτήρες το βιβλίο «Η Μυστική Γραφή», του Ιρλανδού Σεμπάστιαν Μπάρυκυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ σε μετάφραση Αύγουστου Κορτώ.

Ο συγγραφέας βάσισε την ιστορία του βιβλίου σε μια ιστορία που είχε ακούσει από την μητέρα του σχετικά με μια ηλικιωμένη συγγενή τους. Η μητέρα του, του είχε δείξει μια καλύβα και του είχε πει ότι εκεί είχε μείνει η πρώτη σύζυγος κάποιου θείου της προτού την κλείσουν στο ψυχιατρείο. Του είχε πει ότι εκείνη η γυναίκα ήταν όμορφη αλλά στην οικογένεια παρόλο που δεν αναφερόντουσαν σ’ αυτή με καλά λόγια, ποτέ δεν έλεγαν και πολλά για την ιστορία της. Έτσι ο Μπάρυ θεώρησε καθήκον του να διερευνήσει και να αναβιώσει αυτή την παλιά ιστορία η οποία αποτέλεσε και τη βάση για το μυθιστόρημα ‘Η μυστική γραφή’.

Ο Μπάρυ χρησιμοποιεί δύο αφηγητές για να πει την ιστορία του, την  Ροσίν Μακ Νάλτυ και τον γιατρό της. Η Ροσίν είναι μια ηλικιωμένη γυναίκα, ίσως 100 χρόνων, -κανείς δεν ξέρει ακριβώς- η οποία αντιμετωπίζει ένα αβέβαιο μέλλον, καθώς το Ψυχιατρείο του Ροσκόμον, όπου έχει περάσει το καλύτερο μέρος της ζωής της, προετοιμάζεται να κλείσει και να αντικατασταθεί από άλλο πιο σύγχρονο, με λιγότερες όμως κλίνες. Ο ψυχίατρός της, δόκτωρ Γκρεν αναλαμβάνει να διερευνήσει πόσοι από τους ασθενείς είναι κατάλληλοι να απελευθερωθούν στην κοινωνία, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να συνέλθει από το θάνατο της συζύγου του.  Οι δύο αφηγητές αποτελούν ένα σωστό ζευγάρι, που κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη και κερδίζει τη συμπάθειά του, καθώς ξεδιπλώνουν την ιστορία της Ιρλανδίας αλλά και τα μυστικά μονοπάτια του ανθρώπινου νου.

Η Ροσίν, ταυτόχρονα μεγαλοπρεπής και ταπεινή,  βλέποντας το τέλος της ζωής της να πλησιάζει, αποφασίζει να γράψει την ιστορία της γιατί λαχταρά όσο τίποτα ν’ αφήσει μια κάποια μαρτυρία, ένα είδος εύθραυστης και καλόπιστης προσωπικής της ιστορίας. Έτσι μέσα από τις σκιές της μνήμης της, ανασυνθέτει τόσο την ιστορία του μεταβαλλόμενου χαρακτήρα της Ιρλανδίας όσο και την ιστορία της ζωής της. Μιας ζωής που καταστράφηκε από την άγνοια και την προκατάληψη.  Όλη της τη ζωή τη καταγράφει σε άχρηστο χαρτί – που βρήκε ξεχασμένο σε μια αποθήκη του ασύλου – με ένα κονδυλοφόρο που της χάρισε ο δόκτωρ Γκρεν και την κρατά κρυμμένη κάτω από μια λασκαρισμένη σανίδα του πατώματος του δωματίου της.

Στην ιστορία της κυριαρχούν ο ιρλανδικός εμφύλιος και ο αυταρχισμός της Καθολικής εκκλησίας. Ένας άντρας που αναζητά ταφή για τον νεκρό αδελφό του, πυροδοτεί μια αλυσίδα γεγονότων που οδηγούν στο θάνατο του πατέρα της Ροσίν και τελικά δηλητηριάζει τον ευτυχισμένο γάμο της με τον Τομ ΜακΝάλτι.  Η ιστορία έχει αρκετά στοιχεία (όπως νεκροταφεία, αρουραίους, ύπουλους ιερείς, χαμένα παιδιά κ.λ.) που βοηθούν στη δημιουργία ενός γοτθικού σκηνικού, κατάλληλου για τα σκοτεινά θέματα που πραγματεύεται ο Μπάρυ.

Η υποκειμενική φύση της μνήμης και το πώς διαμορφώνει την αντίληψή μας για το παρελθόν είναι τα δύο κύρια θέματα του βιβλίου. Η προκατάληψη, οι εθνικές και θρησκευτικές αντιλήψεις, η υιοθεσία, η θέση της γυναίκας στην Ιρλανδική κοινωνία του ’20,  ο ιδρυματισμός, είναι μερικά από τα υπόλοιπα.

«…Μόνο που η ακριβής φύση της περίφημης ιστορίας είναι κάτι που με προβληματίζει ολοένα και πιο επίμονα. Άραγε πρόκειται για μνήμη απλώς και μόνο, σε προσεχτικά αρθρωμένες προτάσεις; – κι αν αυτό ισχύει, πόσο αξιόπιστη μπορεί να είναι; Εγώ θα έλεγα, όχι ιδιαίτερα. Κα κατά συνέπεια, κάθε σχεδόν αλήθεια που προκύπτει μέσω μιας παρόμοιας παράθεσης ιδεών είναι επισφαλής και αναξιόπιστη. Και όμως αναγνωρίζω ότι διάγουμε το βίο μας και διατηρούμε την ψυχική μας ευστάθεια, με μόνο φάρο στο σκοτάδι αυτή τη διπρόσωπη μνήμη, αυτή την αναξιοπιστία, όπως ακριβώς οικοδομούμε την αγάπη μας για την πατρίδα σ’ αυτούς τους χάρτινους κόσμους τους γεμάτους παρανοήσεις και αναλήθεια. Ίσως έτσι να είναι η φύση μας και ενδεχομένως, με τρόπο ακατανόητο, να είναι κι αυτό στοιχείο του ανθρώπινου μεγαλείου – ότι είμαστε ικανοί να χτίσουμε τα πιο θαυμάσια και ακλόνητα οικοδομήματά μας σε θεμέλια σαθρά σαν μια χούφτα σκόνη.»

Ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από ένα ποίημα του Τόμας Κέτλ, ενός ιρλανδού ποιητή, ο οποίος, σκοτώθηκε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Λίγο πριν το θάνατό του, ο Κέτλ έγραψε στο έργο του «Για τη κόρη μου Μπέτυ«, ότι πολέμησε «Για ένα όνειρο που γεννήθηκε στη στάνη ενός βοσκού και για τη μυστική γραφή των φτωχών»

Know that we fools, now with the foolish dead,
Died not for Crown, nor King nor Emperor –
But for a dream, born in a herdsman’s shed,
And for the secret scripture of the poor.

Πρόσφατα «Η Μυστική Γραφή» μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστές τον Ρούνεϊ Μάρα και τη Βανέσα Ρεντγκρέιβ.

Εκδόσεις : ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ

https://passepartoutreading.wordpress.com/