Ο μάγος του John Fowles
Ίσως τελικά ένα πράγμα δεν χρειάζεται να έχει το βιβλίο και ας περιμένουν οι περισσότεροι αναγνώστες αυτό ακριβώς, ένα τέλος. Πρώτος διδάξας στην ανατροπή ήταν ο μέγιστος Dickens με τις Μεγάλες Προσδοκίες. Ποτέ δεν θα μάθουμε, εμείς οι θνητοί, αν τελικά οι σκιές θα χωριστούν κάποτε. Από το πλέον κλασικό παράδειγμα μέχρι την φευγάτη Καρδερίνα της Tartt, η οποία επίσης πέταξε χωρίς να τιτιβίσει, έχουν μεσολαβήσει πολλά και ευρέως αγαπητά βιβλία που ακολουθούν την συγκεκριμένη γραμμή. Ένα από αυτά είναι ο Μάγος του John Fowles. Στις οχτακόσιες σχεδόν σελίδες αυτού του μεταμοντέρνου μυθιστορήματος το ανύπαρκτο τέλος είναι το λιγότερο που έχει να αντιμετωπίσει ο αναγνώστης. Είναι μεγάλο το ταξίδι που έχει να διανύσει.
Ο John Fowles γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1926 στην Αγγλία. Σε ηλικία εικοσιενός ετών, επηρεασμένος από τα έργα του Sarte και του Camus, αποφάσισε να γίνει συγγραφέας. Μετά την αποφοίτησή του από το κολέγιο ήρθε στην Ελλάδα για να διδάξει ως καθηγητής αγγλικών στη Αναργύρειο και Κοργιαλένειο Σχολή Σπετσών, από όπου απολύθηκε δύο χρόνια αργότερα, όταν μαζί με άλλους καθηγητές επιχείρησαν να πραγματοποιήσουν αλλαγές στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τα χρόνια που πέρασε στην Ελλάδα, και ειδικότερα η ζωή στην κλειστή κοινωνία του νησιού και η επαφή με την μεσογειακή φύση, θα τον βοηθήσουν να γράψει χρόνια αργότερα ένα από τα μεγαλύτερα και γνωστότερα έργα του, τον Μάγο. Έφυγε από την ζωή πλήρης ημερών τον Νοέμβρη του 2005 αφήνοντας πίσω του έναν σεβαστό αριθμό έργων.
«Ξέρω πως είναι όταν φεύγει κάποιος. Για μια εβδομάδα είναι αγωνία, μετά για μια βδομάδα πονάει, μετά αρχίζεις να ξεχνάς και μετά είναι σαν να μην έγινε ποτέ, σαν να συνέβη σε κάποιον άλλον, και αρχίζεις να αδιαφορείς. Λες, ουφ, αυτή είναι η ζωή, έτσι είναι τα πράγματα. Τέτοιες βλακείες. Σαν να μην έχασες κάτι για πάντα.»«Δεν θα ξεχάσω. Δεν θα ξεχάσω ποτέ.»«Θα ξεχάσεις και θα ξεχάσω.»«Πρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε. Όσο θλιβερό και αν είναι «Ύστερα από αρκετή ώρα είπε: «Νομίζω πως δεν ξέρεις τι θα πει λύπη.» (σελ.50)
Λίγο μετά τον Δ.Π.Π. ο εικοσιπεντάχρονος Νίκολας Έρφ αποφασίζει να αλλάξει παραστάσεις και να κυνηγήσει την τύχη του μακριά από την πατρίδα Αγγλία. Κάνει τα χαρτιά του λοιπόν και διορίζεται ως καθηγητής αγγλικών σε ένα ιδιωτικό σχολείο αρρένων στη Φράξω, ένα μικρό ελληνικό νησί. Φεύγοντας, άφησε πίσω του μια νεαρή αυστραλέζα, την Άλισον, με την οποία συνδεόταν ερωτικά, αλλά το πάθος και η ένταση της σχέσης τους είχαν αρχίσει να τον κουράζουν. Στο νησί η μονοδιάστατη καθημερινότητα θα τον οδηγήσει στα πρόθυρα της αυτοκτονίας, μέχρι που θα γνωρίσει ένα πολύ ενδιαφέρον και μυστηριώδες πρόσωπο, τον Κόγχις. Ο αινιγματικός Κόγχις θα τον συστήσει σε έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από αυτόν που γνωρίζει ο Νικόλας, γεμάτο νεφέλες και ζωντανά φαντάσματα.
«Χρόνια αργότερα, είδα την «γκάμπια» στην Πιατσέντσα: ένα τραχύ μαύρο κλουβί καναρινιού, δεμένο πάνω ψηλά στο πλάι του κωδωνοστασίου, μέσα στο οποίο άφηναν τους φυλακισμένους να πεθάνουν από την πείνα και να σαπίσουν, σε πλήρη θέα από την πόλη κάτω. Και κοιτάζοντας την, θυμήθηκα εκείνον τον χειμώνα στην Ελλάδα, εκείνη την «γκάμπια» που είχα χτίσει για μένα από φως, μοναξιά και αυταπάτες. Το να γράφω ποίηση και να αυτοκτονώ, φαινομενικά τόσο αντίθετα, ήταν στην πραγματικότητα το ίδιο, απόπειρες φυγής. Και τα συναισθήματά μου, στο τέλος του θλιβερού αυτού εξαμήνου, ήταν τα συναισθήματα ενός που ξέρει πως είναι σε κλουβί, εκτεθειμένος στον περίγελο όλων των παλιών του φιλοδοξιών έως τον θάνατο.» (σελ. 74)
Το 1965, όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά ο Μάγος, ο Fowles ήταν ήδη πετυχημένος συγγραφέας δύο άλλων έργων. Παρόλα αυτά, ήταν το πρώτο βιβλίο που είχε προσπαθήσει να γράψει μετά την επιστροφή του στην Αγγλία και η επιρροή από την διαμονή του στην Ελλάδα είναι πασιφανής. Φανερές επίσης είναι και η αναγνωστικές επιρροές του συγγραφέα, από τον ντικενσιανό μαγικό ρεαλισμό μέχρι τις ερωτικές σκηνές του μυθιστορήματος που θυμίζουν έντονα τον αισθησιασμό του D. H. Lawrence.
Καθόλη την διάρκεια του βιβλίου ο Fowles παίζει με το μυαλό μας, δημιουργεί πολλά πιθανά σενάρια στην πλοκή εγκλωβίζοντας τον αναγνώστη μαζί με τον πρωταγωνιστή του στο λαβύρινθο της αλήθειας και του ψεύδους. Θα ακουστεί υπερβολικό, αλλά είναι αλήθεια: διαβάζεις και δεν ξέρεις τι σου γίνεται. Κάθε νέο κεφάλαιο αποτελεί μια έκπληξη. Είναι αδύνατο να προβλέψεις το τέλος ή έστω κάποια πιθανή εναλλακτική κοντά σε αυτό. Η χαρισματική γραφή του Fowles, πότε φειδωλή και πότε ασυγκράτητη, απογειώνει το σύνολο του βιβλίου.
Αν και ο ίδιος ο συγγραφέας χαρακτήρισε τον Μάγο ως ένα μυθιστόρημα εφηβείας γραμμένο από έναν καθυστερημένο έφηβο, πολύ αμφιβάλω αν απευθύνεται πράγματι σε εφήβους. Στο σύνολό του είναι ένα δύσκολο βιβλίο, που διαβάζεται μεν γρήγορα, αλλά απαιτεί δε προσοχή και συγκέντρωση από τον αναγνώστη. Προσωπικά, το μεταμοντέρνο είδος δεν με συγκινεί, περίεργο αν υπολογίσει κανείς την αγάπη μου για τους Ou.li.po., για την ακρίβεια περισσότερο με κουράζει. Ομολογώ πως υπήρχαν μέρη στον Μάγο που μέχρι και τώρα δεν έχω αποκωδικοποιήσει και πιθανόν να μην το κάνω και ποτέ, αλλά δεν μπορώ να μην υποκλιθώ σε αυτό το συνολικά εξαιρετικό έργο του Fowles.
Κατά την άποψή μου απευθύνεται σε έμπειρους αναγνώστες, που δεν τους επηρεάζει η έλλειψη τελικής σκηνής στην υπόθεση. Ο Μάγος κυκλοφορεί από τις από τις εκδόσεις βιβλιοπωλείον της «Εστίας» και αριθμεί μονάχα 775 σελίδες. Ένα ωραιότατο βαρύ χριστουγεννιάτικο δώρο!
https://stylerivegauche.wordpress.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου