Πέμπτη 5 Οκτωβρίου 2017

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΤΗΣ ΑΠΟΛΛΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΟΛΠΟ ΤΟΥ ΒΡΑΣΙΔΑ.

Κυριακάτικη εκδρομή στον πύργο της Απολλωνίας και στον κόλπο του Βρασίδα

Κάστρο Νέας Περάμου (Ανακτορόπολις)

πύργοςκάστρομνημείο αρχαιολογικός χώρος
Βυζαντινή κάστρο-πόλη που χτίστηκε τον 10ο αι. αναφέρεται με το όνομα Αλεκτρυόπολις, τον 11ο- 13ο αι. ως Αλεκτορόπολις και τον 14ο αι. ως Ανακτορόπολις και Ελευθερόπολις. Οι διαφορετικές αυτές ονομασίες δημιούργησαν σύγχυση στους μελετητές.
Χτίστηκε επάνω στο αρχαίο κάστρο της Οισύμης ή Αισυμης (7ος αιώνας Π.Χ) μια από τις αρχαιότερες πόλεις, την οποία αναφέρει και ο Όμηρος ως γενέτειρα της ωραίας Καστιανείρας, γυναίκας του βασιλιά της Τροίας Πρίαμου, αποικία των Θασίων, αργότερα ως σύμμαχο των Αθηναίων ως το 424 Π.Χ και έπειτα ως σύμμαχη του στρατηγού Βρασίδα στον πόλεμο ενάντια των Αθηναίων και των αποικιών τους στη βόρεια Ελλάδα.Η χερσόνησσος που βρίσκεται το κάστρο ονομάζεται ακρωτήρι Βρασίδα.
odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=5927&theme_id=…
Κοντινές πόλεις: ΚαβάλαΑσπροβάλταΣταυρός Θεσσαλονίκης
Τη συνδρομή του διακεκριμένου Καθηγητή Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Γρηγόρη Τσόκα, που διενήργησε τη γεωσκόπηση στον λόφο Καστά της Αμφίπολης, ζήτησε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Καβάλας στο πλαίσιο των εκτεταμένων εργασιών αποκατάστασης, που πραγματοποιεί στα ερείπια της αρχαίας Ανακτορόπολης, στη Νέα Πέραμο του Δήμου Παγγαίου.
Οι αρχαιολόγοι έχουν σαφείς ενδείξεις για την ύπαρξη αρχαιοτήτων στο υπέδαφος και το σημαντικότερο όλων φαίνεται πως είναι ο επισκοπικός ναός του οικισμού του κάστρου, καθώς και κατοικίες, διάφορα κτήρια και οι στρατώνες.
Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μνημεία στη δυτική άκρη της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας, που χρονολογείται από τον 7ο  π.Χ. αιώνα και αναφέρεται στον Όμηρο και μετέπειτα στο Θουκυδίδη. Η αποκατάσταση του κάστρου εντάχθηκε σε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας, που αναμένεται να αλλάξει τη συνολική εικόνα του μνημείου, που για αιώνες δεσπόζει στην κορυφή του λόφου του Βρασίδα στον παραθαλάσσιο οικισμό της Νέας Περάμου.
Η βυζαντινή Ανακτορόπολη διαδέχθηκε την αρχαία πόλη Οισύμη βορειοανατολικά του βυζαντινού φρουρίου, που στον Όμηρο αναφέρεται ως η γενέτειρα της ωραίας Καστιανείρας, γυναίκας του βασιλιά της Τροίας Πρίαμου, από τον γάμο των οποίων γεννήθηκε ο Γαργυθίων, τον οποίο δολοφόνησε ο δεινός τοξότης Τείκρος,  αδελφός του Αίαντα.Η ακρόπολη της Οισύμης περιβαλλόταν με τείχη κατασκευασμένα από τοπικό γρανίτη και στην κορυφή της υψωνόταν ναός αφιερωμένος, πιθανώς, στη λατρεία της θεάς Αθηνάς. Η ύπαρξη του ιερού αυτού χρονολογείται ήδη από τα αρχαϊκά χρόνια (8ο-6ο π.Χ. αι.). Ο αρχαϊκός ναός καταστράφηκε στις αρχές του 5ου π.Χ. αιώνα και στη θέση του κτίστηκε νεότερος που διατηρήθηκε ως το 2ο π.Χ. αιώνα. Τα λείψανα των τειχών και του ναού της πόλης διακρίνονται έως σήμερα.
Ανακτορόπολη
Στα μεσαιωνικά χρόνια και στον χαμηλό λόφο βορειοανατολικά της Οισύμης, αναπτύχθηκε μια νέα πόλη με το όνομα Ανακτορόπολη.
Τα τείχη της Ανακτορόπολης ανεγέρθηκαν ανάμεσα στα 1167 και 1170 από τον διοικητή του βυζαντινού στόλου Μεγάλο Δούκα, Ανδρόνικο Κοντοστέφανο, όπως μαρτυρεί μια επιγραφή που σώζεται στο νότιο τείχος. Το φρούριο της Ανακτορόπολης προφανώς αποτελούσε ναυτική βάση, επιφορτισμένη με την προστασία των ακτών του βορείου Αιγαίου από τους πειρατές και τους επιδρομείς.
Χερσόνησος Βρασίδα
Η περιοχή της αρχαίας Οισύμης και αργότερα βυζαντινής Ανακτορόπολης συνδέθηκε άρρηκτα και με το όνομα του μεγάλου στρατηγού της αρχαίας Σπάρτης, του Βρασίδα, που έδρασε κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου και διακρίθηκε για τις στρατηγικές του ικανότητες. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, τον Απρίλιο του 422 π.Χ., η ανακωχή Αθήνας και Σπάρτης τερματίστηκε και το επόμενο καλοκαίρι οι Αθηναίοι ετοιμάζονταν να επιτεθούν στην Αμφίπολη. Ο Βρασίδας αντιλήφθηκε αμέσως τις προθέσεις τους, και τους αιφνιδίασε με ξαφνική έφοδο. Οι Αθηναίοι υπέστησαν πανωλεθρία, από τους Σπαρτιάτες όμως σκοτώθηκαν μόνο επτά άτομα, ένας εκ των οποίων ήταν ο Βρασίδας, ο οποίος και τάφηκε στην Αμφίπολη με τιμές.
Η τοποθεσία που σκοτώθηκε ο Βρασίδας είναι μια κατάφυτη χερσόνησος, που γειτνιάζει με τα ερείπια της αρχαίας Οισύμης, στην οποία οι κάτοικοι, τα νεότερα χρόνια, έδωσαν το όνομα του Σπαρτιάτη στρατηγού: «χερσόνησος Βρασίδα». Έτσι, κράτησαν ζωντανό ένα κομμάτι της ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου που διαδραματίστηκε στη βόρεια Ελλάδα. Σήμερα, η «χερσόνησος του Βρασίδα» είναι χαρακτηρισμένη ως αρχαιολογική περιοχή, που διαθέτει απαράμιλλη φυσική ομορφιά και υπέροχες καταγάλανες παραλίες.
naftemporiki.gr
Ο «πύργος της Απολλωνίας» υψώνεται στη νότια πλευρά της εθνικής οδού Θεσσαλονίκης – Καβάλας, μεταξύ Αμφίπολης και Νέας Περάμου, πάνω σε χαμηλό γήλοφο που ελέγχει τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ των εκβολών του Στρυμόνα και του κόλπου των Ελευθερών. Βρίσκεται δηλαδή ανάμεσα στις δυο βυζαντινές πόλεις- κάστρα : Χρυσόπολη στα δυτικά και Ανακτορόπολη ανατολικά. Περιβάλλεται από οχυρωματικό περίβολο.
Ο περίβολος είναι τετράπλευρος με τη νότια πλευρά σπαστή σε τρεις μικρότερες πλευρές. Το πλάτος του ποικίλει από 1,20 έως 2,35 μ. Θεμελιώνεται πάνω στον μαλακό ημίβραχο και είναι κτισμένος με αργούς λίθους. Στη νοτιοδυτική πλευρά του βρίσκεται κτιστή κλίμακα που οδηγούσε στον περίδρομο. Στην εσωτερική πλευρά ήταν προσκολημένα διάφορα βοηθητικά κτίσματα. Θεμέλια οικοδομημάτων διακρίνονται επίσης εξωτερικά της βόρειας πλευράς του. Η βόρεια και ανατολική πλευρά του απολήγουν στη δυτική και νότια αντίστοιχα πλευρά του πύργου ο οποίος σχηματίζει τη βορειοανατολική γωνία του περιβόλου. Είναι τετράπλευρος εξωτερικών διαστάσεων 11Χ10 μ. και σώζεται σε μεγάλο ύψος. Η είσοδός του ανοίγεται στη νότια πλευρά που αντικρύζει τη θάλασσα και βρίσκεται σε ύψος 2 μ. πάνω από το έδαφος. Αποτελείται από τυφλό ισόγειο, κάτω από το επίπεδο της εισόδου, και τέσσερις ορόφους. Ισόγειο και πρώτος όροφος χωρίζονται με ξύλινο δάπεδο. Το ίδιο και ο πρώτος όροφος από τον δεύτερο. Διατηρούνται μάλιστα οι δοκοθήκες του δαπέδου. Ο δεύτερος όροφος χωρίζεται από τον τρίτο με κτιστό φουρνικό που στηρίζεται μέσω σφαιρικών τριγώνων, λείψανα των οποίων διατηρούνται στις γωνίες, στους περιμετρικούς τοίχους. Ο τρίτος από τον τέταρτο μάλλον με ξύλινο δάπεδο. Ο τέταρτος όροφος καλύπτεται με καμάρα, επάνω από την οποία σχηματίζεται το δώμα του πύργου με τις επάλξεις, που όμως δεν σώζονται. Στον ανατολικό τοίχο του διαμορφώνονται δυο κόγχες που ανήκουν στο παρεκκλήσιο του πύργου. Οι τρεις πρώτοι όροφοι επικοινωνούν με κτιστή θολωτή κλίμακα διαμορφωμένη μέσα στο πάχος της τοιχοποιίας. Η είσοδος προς την κλίμακα, απλό τοξωτό άνοιγμα βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του πρώτου ορόφου, απέναντι από την κύρια είσοδο. Η πρόσβαση προς τον τέταρτο όροφο γινόταν με ξύλινη εσωτερική σκάλα. Το ίδιο πρέπει να υποθέσουμε για την επικοινωνία του ισογείου με τον πρώτο όροφο. Φωτίζεται από μεγάλα τοξωτά παράθυρα που ανοίγονται σε όλες τις πλευρές και δυο φωτιστικές θυρίδες. Η αμυντική ικανότητα του πύργου ενισχύεται με δυο καταχύστρες, από μια στη βόρεια και νότια πλευρά.
Ο Πύργος παρουσιάζει πιο επιμελημένη τοιχοδομία. Είναι κτισμένος με χονδροδουλεμένους συλλεκτούς λίθους, επάλληλα ή μεμονωμένα πλινθία στους οριζόντιους και κάθετους αρμούς ενώ στις ακμές προτιμώνται πελεκημένα αγκωνάρια. Σε δυο σημεία σχηματίζονται δυο ζώνες με τέσσερις σειρές πλίνθων. Ορίζουν το επίπεδο του δευτέρου και τρίτου ορόφου.
Χρονολογείται στην υστεροβυζαντινή περίοδο (14ος αι.) και θεωρείται έργο στρατιωτικό με σκοπό τον έλεγχο των κινήσεων σε όλη τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Αγίου Όρους και Χριστούπολης (Καβάλα). Το όνομα «Πύργος της Απολλωνίας» είναι συμβατικό και προήλθε μάλλον από τη σύγχυση της θέσης της αρχαίας πόλης Απολλωνίας.
Συντάκτης
Σταυρούλα Δαδάκη, αρχαιολόγος
στο τέλος βρήκαμε κι εμείς το δικό μας εύρημα, ένα μικρό απολίθωμα που βλέπετε στην φωτογραφία εδώ πιο πάνω, δίπλα στο όμορφο λουλουδάκι, το ξέθαψε η Βίκυ κάτω από τον Πύργο της Απολλωνίας
https://aenaikinisi.wordpress.com/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αγιος Λαυρέντιος: Το «άλλο» Πήλιο

Αγιος Λαυρέντιος: Το «άλλο» Πήλιο Πολύ κόσμο συγκεντρώνει μόνο στη διάρκεια του μουσικού φεστιβάλ του Αυγούστου. Τον υπόλοιπο καιρό είναι ό,...