ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΔΑΡΕΙΟΣ ΣΤΟΝ ΓΡΑΝΙΚΟ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΔΑΡΕΙΟΣ ΣΤΟΝ ΓΡΑΝΙΚΟ

Γράφει η Μαίρη Καρά 

     Οι ιστορικοί ΔΙΟΔΩΡΟΣ και ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ μας έδωσαν όλες τις πληροφορίες για την μάχη του ΓΡΑΝΙΚΟΥ, μα ο ΑΡΡΙΑΝΟΣ αναφέρει τις περισσότερες λεπτομέρειες. Η μάχη του ποταμού (Granicus) είναι η πρώτη μεγάλη νίκη του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά της Περσικής Αυτοκρατορίας. Πραγματοποιήθηκε στις 22 Μαίου του 334 π.Χ. στην Βορειοδυτική Μικρά Ασία (εκεί που είναι η σύγχρονη Τουρκία), κοντά στην περιοχή της ΤΡΟΙΑΣ.

     Ως μάχη του Γρανικού εννοείται η πρώτη σύγκρουση του εκστρατευτικού σώματος του Αλέξανδρου Γ' Μακεδόνα, που δόθηκε στον Γρανικό ποταμό, με συγκεντρωμένη στρατιωτική δύναμη της Αυτοκρατορίας των Αχαιμενιδών (των Περσών) γύρω απ' την ΖΕΛΕΙΑτης Φρυγίας. Στρατηγός των Περσών ήταν ο Αρσίτης ο Σατράπης της Φρυγίας και επιφανείς Πέρσες, όπως ο Σπιθριδάτης ο Σατράπης της Λυδίας και της Ιωνίας και ο Φαρνάκης, ο αδελφός της γυναίκας του ΔΑΡΕΙΟΥ.

     Ο Αλέξανδρος ξεκίνησε στις αρχές Μαΐου από την Πέλλα με τον στρατό του και στόλο 160 πλοίων με στρατηγούς τους Παρμενίωνα, Φιλώτα, Κρατερό, Κλείτο, Ηφαιστίωνα. Στην Μακεδονία άφησε αντικαταστάτη του τον Αντίπατρο με 12.000 πεζούς και 1.500 ιππείς. Δια μέσου της Θράκης έφτασε στον Ελλήσποντο, όπου τον ανέμενε ο στόλος του, που βιαβιβάστηκε στην Αβυδο της Μ. Ασίας με την εποπτεία του ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΑ.

     Όμως -δυστυχώς- ένας Έλληνας μισθοφόρος -ο ΜΕΜΝΩΝ της ΡΟΔΟΥ- που ευθυγραμμίστηκε με τους Πέρσες ηγεμόνες, τους συμβούλευε να περιοριστούν στην Ασία σε απλή άμυνα και συνεπώς να ακολουθήσουν την τακτική της καμένης γης. Να καταστρέφουν καίγοντας δηλαδή την έμπροσθεν του Αλέξανδρου περιοχή, ώστε παρεμβάλλοντας αυτά τα εμπόδια, να μην επιτρέπουν προέλαση του εχθρού τους ΜΑΚΕΔΟΝΑ. 

     Επιπλέον προσπαθούσε και να τους πείσει να μην δώσουν μάχη εκεί, αλλά με πονηριά να μεταφέρουν τον πόλεμο στην Ελλάδα, στέλνοντας με τον στόλο ισχυρή πεζική δύναμη, αφενός για να προσβάλλουν τον Αλέξανδρο στην ίδια του την χώρα και αφετέρου στηρίζοντας επανάσταση των νότιων Ελλήνων στην κάτω από τις Θερμοπύλες ΕΛΛΑΔΑ. 

     Μ' αυτό τον τρόπο ήλπιζε πως  θα ανάγκαζαν τον Αλέξανδρο να επιστρέψει πίσω στην χώρα του, για να μην πεθάνει από την πείνα ο στρατός του. Μα ο Αλέξανδρος αντίθετα με τις ελπίδες  τους προχωρούσε βαθύτερα στην περσική επικράτεια κι ο Δαρείος για να τον αντιμετωπίσει σοβαρά, έδωσε τον έλεγχο του στρατού του στον Μέμνονα.  Ο Μέμνων δεν εισακούστηκε για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας και οι Πέρσες αποφάσισαν να περιμένουν τον Αλέξανδρο στις όχθες του Γρανικού ΠΟΤΑΜΟΥ.

     Όταν ο Αλέξανδρος αποβιβάστηκε στην Ασία, υπήρχε ήδη εκεί συγκεντρωμένη αξιόλογη περσική δύναμη. Πριν όμως προχωρήσει προς την Σατραπεία της Φρυγίας, αποσπάστηκε απ' τον στρατό του, για να θυσιάσει στο τέμενος του ΠΡΩΤΕΣΙΛΑΟΥ (του πρώτου Έλληνα που εφονεύθη στον Τρωικό Πόλεμο) στην Ελεούντα και μετά μετέβη στο Ίλιον, όπου τέλεσε θυσία στην Αθηνά και αγώνες προς τιμή του Αχιλλέα. Επιστρέφοντας στην Άβυδο πληροφορήθηκε πως οι Πέρσες τον ανέμεναν παρατεταγμένοι και μάλιστα σε θέση ΠΛΕΟΝΕΚΤΙΚΗ. 

     Ο Παρμενίων πρότεινε να αναβάλουν την μάχη, μα ο Αλέξανδρος θεωρούσε ότι με παράταξη των Περσών, είχε υπέρ του όλες τις πιθανότητες. Αποφάσισε να μην δώσει ευκαιρία οπισθοχώρησής τους κατά τη διάρκεια της νύχτας, διατάζοντας τον στρατό του να προετοιμαστεί για μάχη σε παράταξη με τον εχθρό. Εντολή του ήταν στο κέντρο της δύναμης να βρίσκονται οι έξη τάξεις της φάλαγγας με τους Στρατηγούς του και δεξιά της  οι υπασπιστές υπό τον Νικάνορα του ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΑ. 

     Ο Αλέξανδρος έδωσε πολλές απ' τις μάχες του σε μια συγκεκριμένη όχθη, επειδή τα θανατηφόρα περσικά άρματα ήταν άχρηστα σε μια περιορισμένη λασπώδη όχθη του ποταμού. Έτσι κατάφερε να ελαχιστοποιήσει το αριθμητικό πλεονέκτημα του Περσικού Στρατού. Φτάνοντας στον ποταμό διαπίστωσε ότι ο περσικός στρατός κατείχε την απόκρημνη ανατολική του όχθη. Ο μικρός ποταμός που πήγαζε απ' τα όρη της Μικρής Φρυγίας, είχε πλάτος στο σημείο της μάχης από 20 έως 40 μέτρα. Τα λιωμένα χιόνια του Μαΐου έκαναν μεν το ρεύμα του ορμητικό, μα το βάθος του ήταν μικρό και δεν χρειαζόταν γεφύρωση. Η δυσκολία ήταν πως οι Πέρσες κατείχαν την απόκρημνη ανατολική όχθη του ποταμού η οποία δεν επέτρεπε εύκολη πρόσβαση στους ΕΠΙΤΙΘΕΜΕΝΟΥΣ.

      Ο ίδιος ο Αλέξανδρος ανέλαβε τη στρατηγία της δεξιάς πτέρυγας κι έδωσε την αριστερή στον Παρμενίωνα, μετά την εισήγηση του οποίου ο Αλέξανδρος διάβηκε τον ποταμό την αυγή της 22ας Μαΐου και αφού εφάρμοσε την Λοξή Φάλαγγα επιτέθηκε με την δεξιά του πτέρυγα, της οποίας προΐστατο ο ίδιος. Πρώτος μεταξύ των πρώτων μαχόταν ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. 

     Πρώτοι συντάχθηκαν οι Θράκες υπό τον Αγάθωνα, κατόπιν οι σύμμαχοι ιππείς υπό τον Φίλιππο του Μενέλαου και τέλος οι Θεσσαλοί ιππείς υπό τον Κάλλα του Αρπάλου, διαμορφώνοντας το αριστερό κέρας. Κατόπιν έρχονταν οι σαρισοφόροι, οι Παίονες και η ίλη των συμμάχων από την Απολλωνία υπό τον Σωκράτη με γενικό Στρατηγό τον Αμύντα του Αρραβαίου. Μαζί τους ήταν συνταγμένοι οι υπόλοιποι σύμμαχοι, οι τοξότες και οι Αγριάνες ακοντιστές, όλοι υπό τον Φιλώτα, διαμορφώνοντας το δεξιό κέρας της παράταξης. Οι αριστερές πλευρές της φάλαγγας προστατεύονταν από τρεις διαφορετικές μοίρες του ΙΠΠΙΚΟΥ. 

     Οι Σατράπες της Περσικής Αυτοκρατορίας συγκεντρώθηκαν με τις δυνάμεις τους στην πόλη Ζέλεια όπου έδωσαν την μάχη στις όχθες του ποταμού, βάζοντας το ιππικό τους μπροστά στο πεζικό τους και πιάνοντας την δεξιά (ανατολική) όχθη του ποταμού. Οι Πέρσες Σατράπες Μιθριδάτης και Σπιθριδάτης κατείχαν την μία όχθη του Γρανικού ποταμού, έχοντας υπό τις διαταγές τους 12.000 πεζούς, 15.000 ιππείς και 5.000 Έλληνες μισθοφόρους υπό τον Μέμνονα τον Ρόδιο. Στην αντίπερα όχθη, ο Αλέξανδρος παρέταξε 30.000 πεζούς και 5000 ΙΠΠΕΙΣ. 

     Αρκετοί υψηλόβαθμοι Πέρσες ευγενείς σκοτώθηκαν από τον ίδιον τον Αλέξανδρο ή απ' τους σωματοφύλακες του σε κείνη την μάχη. Όπως ο Πέρσης ευγενής ΣΠΙΘΡΙΔΑΤΗΣ αξιωματούχος στην αυλή του Φαρνάβαζου Β', σατράπη της Ελλησποντικής Φρυγίας (τέλη 5ου-αρχές 4ου αιώνα π.Χ.), που δεν ήταν κατώτερος στην καταγωγή από κανέναν άλλο ΠΕΡΣΗ. 

     Σε μια κρίσιμη στιγμή της μάχης ο Σπιθριδάτης πλησίασε τον Αλέξανδρο από πίσω, σηκώνοντας ψηλά το ξίφος του. Προς στιγμή ο Αλέξανδρος εντυπωσιάστηκε απ' το απρόσμενο χτύπημα. Ευτυχώς όμως τον κίνδυνο αντιλήφθηκε ο Κλείτος - ο επονομαζόμενος Μέλος - και με μια αστραπιαία επίθεση απέκοψε το χέρι του Σπιθριδάτη. Με αυτή την γενναία του κίνηση, κατάφερε να σώσει την ζωή του ΜΕΓΑ ΣΤΡΑΤΗΛΑΤΗ.

http://koukfamily.blogspot.gr/