Στην Κύπρο έχουμε την έκφραση “πέρα βρέσιη (βρέχει) στην Καραμανιά σιηονίζει (χιονίζει)” και την λέμε για κάποιον που αδιαφορεί για κάτι ή δεν παίρνει χαμπάρι. Η έκφραση υπάρχει και στην Ελλάδα, με διαφορά πως αντί να λένε στην Καραμανιά χιονίζει λένε στην Καλαμαριά (περιοχή της Θεσσαλονίκης). Η φράση “στέκει” και χωρίς τις τοποθεσίες, δηλαδή να πεις απλά “πέρα βρέχει”.
Αφήνοντας την έκφραση, θα ασχοληθούμε με την Καραμανιά μιας και η ιστορία της πόλης έχει σχέση μ’ εμάς. Η Καραμανιά, είναι μια περιοχή της Νοτιοανατολικής Μ. Ασίας και περιλαμβάνει διάφορα τμήματα όπως την Λυκαονία, την Καππαδοκία την Κιλικία και άλλα. Η περιοχή παλαιότερα ονομαζόταν Λάρανδα, δηλαδή αμμώδες μέρος (σύμφωνα με την αρχαία λυδική γλώσσα) και καταστράφηκε το 322 π.Χ. από τον Περδίκκα. Την σημερινή της ονομασία την πήρε από το όνομα του Mehmet Bey Karamanoglu (Καραμάν Μπέη) ο οποίος έχτισε ξανά την πόλη το 1256. Ενημερωτικά η λέξη Καραμάν (Karaman) σημαίνει ήρωας.
Η περιοχή της Καραμανιάς καλύπτεται από την οροσειρά του Ταύρου (Toros Dağları), που είναι ένα ογκώδες σύμπλεγμα βουνών στην νοτιοανατολική Τουρκία. Πολλές κορυφές των βουνών είναι με ύψος πάνω από 3.000 μέτρα και σχεδόν μόνιμα χιονισμένες. Η οροσειρά του Ταύρου φαίνεται με γυμνό μάτι από αρκετές περιοχές στην Κύπρο, όπως στην Κερύνεια και επειδή όπως έγραψα είναι σχεδόν πάντα χιονισμένες λέμε στην “Καραμανιά σιηονίζει (χιονίζει)”.
Αν και στην Καραμανιά όλοι οι κάτοικοι ήταν μουσουλμάνοι, υπήρχε μια μειονότητα που ήταν Έλληνες Χριστιανοί Ορθόδοξοι (Rum). Αυτοί ομιλούσαν και έγραφαν τούρκικα με διαφορά πως η γραφή τους ήταν με ελληνικά γράμματα. Αυτή η γραφή ονομαζόταν “καραμανλική”. Από τους κατοίκους της Καραμανιάς έχουμε και τα επώνυμα Καραμανλής. Με την συνθήκης της Λοζάνης (1923) οι Έλληνες κάτοικοι της Καραμανιάς μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα, κυρίως σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης
Πιο κάτω παρουσιάζω ένα δείγμα της καραμανλικής γραφής που βρήκα από την ψηφιακή βιβλιοθήκη νεοελληνικών σπουδών “Ανέμη”, ώστε να είναι πιο κατανοητό στον αναγνώστη.
Δείγμα του 1840
Ιπατετναμε : Γιάνι Γκερέκ ερκεκλερέ, γκερέκ δις εχληλερέ, πογιουγέ βε κιουτζουγιέ, φαρζ ολάν Ιπατετλέρ, Απόδειπνον, Εξάψαλμος, Παναγίανην χαιρετισμολαρί, Παράκλησις, βε αζίζ Μετάληψι.
Μετάφραση:
“Βιβλίο προσευχών: Δηλαδή προσευχές που είναι απαραίτητες και αποτελούν την ιερή υποχρέωση ανδρών και γυναικών, μεγάλων και μικρών. Απόδειπνος, ο Εξάψαλμος, οι Χαιρετισμοί της Θεοτόκου, η Παράκληση, και η Ακολουθία της Αγίας Μετάληψης.
* Το κείμενο είναι αφιερωμένο στην βαφτιστικιά μου Αθηνά που έχει επώνυμο Καραμανλή!
https://perithorio.wordpress.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου