ΑΛΛΙΟΝ ΤΟ ΗΜΕΡΟΝ (ALLIUM SATIVUM)
…αλλά εσύ, πες το ΣΚΟΡΔΟ!
Γνωστό από αρχαιοτάτων χρόνων το σκόρδο! Αναφέρεται μάλιστα ότι, στην Ελλάδα της τότε εποχής, θεωρείτο πανάκεια.
Απαντάται σε όλο τον κόσμο και ανήκει στην οικογένεια Lilliaceace.
Είναι το τέταρτο σε πωλήσεις βότανο στις ΗΠΑ, ενώ έχουν δημοσιευτεί περισσότερες από 1.000 επιστημονικές μελέτες τα τελευταία 25 χρόνια σχετικά με τις θεραπευτικές του ιδιότητες.
Tο “μαγικό” σκόρδο έχει δεκάδες ιδιότητες, γνωστές ήδη από την αρχαιότητα. Το 1971, μία επιστημονική αποστολή, υποστηριζόμενη από την UNESCO, ανακάλυψε στα χαλάσματα ενός αρχαίου θιβετιανού μοναστηριού τη συνταγή ενός παλαιού κινέζικου γιατρικού, γραμμένη πάνω σε πήλινες πλάκες ηλικίας 5.000 χρόνων!
Iσως είναι αυτή η παλαιότερη αναφορά στις ιδιότητες του σκόρδου.
Αλλά και οι άλλοι πολιτισμοί έχουν να δώσουν αρκετά δείγματα για τη γνώση τους γύρω από τις ιδιότητές του.
▸ Οι Αιγύπτιοι το θεωρούσαν ιερό φυτό και έδιναν καθημερινά μία σκελίδα σκόρδο —σαν τονωτικό— στους εργάτες που έχτιζαν τις πυραμίδες. (Το αναφέρει και ο Ηρόδοτος).
▸ Οι αρχαίοι Έλληνες το έδιναν για τους ίδιους λόγους στους αθλητές των Ολυμπιακών Aγώνων.
▸ Οι Ρωμαίοι, όταν γεννιούνταν τα παιδιά, έτριβαν τα χείλη τους με σκόρδο για να τα απολυμάνουν.
Φτάσαμε έτσι στα 1858 που και η σύγχρονη Iατρική, με τον Παστέρ, αναγνωρίζει τις αντιβιοτικές ιδιότητες του σκόρδου.
Για πάρα πολλά χρόνια το σκόρδο χρησιμοποιείται ως μέσο θεραπείας διαφόρων ασθενειών ενώ, σχετικά πρόσφατα, διαπιστώθηκε ότι μειώνει την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων και νεοπλασμάτων και έχει ισχυρή αντιμικροβιακή δράση.
Οι ενώσεις θείου και συγκεκριμένα η ουσία αλλισίνη, φαίνεται ότι είναι τα ενεργά συστατικά του σκόρδου.
Τα διαθέσιμα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι το σκόρδο χρησιμοποιείται για περίπου 5.000 χρόνια, ενώ για 3.000 χρόνια χρησιμοποιείται στην Κίνα στον τομέα της ιατρικής.
Ιστορικά, το σκόρδο έχει χρησιμοποιηθεί σε όλο τον κόσμο για να αντιμετωπίσει μια πλειάδα παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης, των μολύνσεων και των δηλητηριωδών δαγκωμάτων από τα φίδια.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Ο βολβός του σκόρδου χρησιμοποιείται για φαρμακευτικούς σκοπούς. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί φρέσκο, αφυδατωμένο ή ως εκχύλισμα.
Το σκόρδο έχει υψηλή συγκέντρωση σε ενώσεις θείου, οι οποίες αποτελούν τις ενεργές ουσίες. Οι κυρίες ουσίες που περιέχει το σκόρδο είναι η αλιίνη και η αλιινάση. Οι δύο αυτές ουσίες βρίσκονται στο σκόρδο ξεχωριστά και δεν είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους. Όταν το σκέλος του σκόρδου σπάσει, οι δύο αυτές ουσίες ενώνονται και δημιουργείται η αλλισίνη.
Η αλλισίνη είναι η ουσία που προσδίδει στο σκόρδο την χαρακτηριστική οσμή και γεύση. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο το σκόρδο να συνθλίβεται πριν την προσθήκη του στο φαγητό, προκειμένου να απελευθερωθεί η δραστική αλλισίνη. Σύμφωνα με έρευνες, η αλλισίνη είναι τοξική για τα καρκινικά κύτταρα. Ωστόσο, τα οξέα του στομάχου και η θερμότητα εμποδίζουν την ενζυμική δράση της αλιινάσης, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται μικρότερη ποσότητα αλλισίνης και κατά συνέπεια, το σκόρδο σε μαγειρεμένη μορφή να έχει λιγότερο ισχυρή θεραπευτική δράση. [Βλ. και
πιο κάτω].
Οι αντιμικροβιακές, αντιθρομβωτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες του σκόρδου, καθώς και η ιδιότητά του να μειώνει τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα, έχουν αποδοθεί στην ουσία αλλισίνη. Οι αντινεοπλασματικές ιδιότητες είναι πιθανόν να οφείλονται στις ενώσεις θείου ή σε άλλα συστατικά αγνώστου χημικής σύστασης και δομής.
ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Οι ιδιότητες του σκόρδου έχουν μελετηθεί εκτενώς σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους και ζώα, καθώς και σε επιδημιολογικές μελέτες. Τα αποτελέσματα στις δοκιμές με ανθρώπους παρουσίασαν διαφοροποιήσεις. Ορισμένα ερευνητικά πρωτόκολλα δεν οργανώθηκαν σωστά, εξαιτίας της μικρής διάρκειας της παρέμβασης, του μικρού δείγματος και της διαφορετικής μεθόδου επεξεργασίας του σκόρδου, που είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση των ενεργών συστατικών σε διαφορετική ποσότητα και ποιότητα.
ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΛΙΠΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΑΙΜΑ
Πολλές τυχαίες κλινικές δοκιμές έχουν μελετήσει την αποτελεσματικότητα του σκόρδου στη μείωση των επιπέδων των λιπιδίων στο αίμα. Αποτελέσματα από δύο αναλύσεις που πραγματοποιήθηκαν το 1993 και το 1994, για την επίδραση του σκόρδου στη συνολική χοληστερόλη του αίματος, παρουσίασαν σημαντική μείωση του επιπέδου της ολικής χοληστερόλης (9 –12%), συγκρινόμενα με δείγμα placebo.
Ωστόσο, πρόσθετες δοκιμές, που πραγματοποιήθηκαν μετέπειτα και ήταν καλύτερα σχεδιασμένες, παρουσίασαν αντικρουόμενα αποτελέσματα.
Ανάλυση που πραγματοποιήθηκε το 2000 και επανεξέτασε αυτές τις δοκιμές, κατέληξε στο γεγονός ότι το σκόρδο μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης, σε ποσοστό μεγαλύτερο από τα placebo–σκευάσματα, αλλά η γενική επίδραση είναι μέτρια (4-6%). Μία πιο πρόσφατη ανάλυση δοκιμών που χρησιμοποίησε σκόνη σκόρδου σε τυποποιημένη μορφή, παρουσίασε σημαντική μείωση των επιπέδων της ολικής χοληστερόλης, της LDL χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, σε 8 έως 12 εβδομάδες.
Η απόκλιση στο ποσοστό της μείωσης, ενδεχομένως να οφείλεται στις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις μελέτες. Μία Ευρωπαϊκή δοκιμή που συγκρίνει το σκόρδο με φάρμακο του εμπορίου, για τη μείωση του επιπέδου των λιποπρωτεινών στο αίμα, εντόπισε ότι είναι εξίσου αποτελεσματικό.
ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Η ικανότητα του σκόρδου να μειώνει τις τιμές της αρτηριακής πίεσης έχει μελετηθεί, αλλά παραμένει υπό αμφισβήτηση. Το 1994, διάφορες μελέτες αναλύθηκαν και αξιολογήθηκε η επίδραση του σκόρδου στην υπέρταση. Σε τρεις δοκιμές παρουσιάστηκε σημαντική μείωση της συστολικής πίεσης του αίματος (κατά 7.7mmHg), και σε τέσσερις δοκιμές παρουσιάστηκε μείωση της διαστολικής πίεσης του αίματος (κατά 5mmHg) με τη λήψη σκόρδου, έναντι φάρμακου placebo.
Σε μία πιο πρόσφατη ανάλυση, όμως, εξετάστηκαν 23 ελεγχόμενες δοκιμές με φάρμακο placebo. Μόνο τρεις δοκιμές παρουσίασαν στατιστικά σημαντική μείωση της διαστολικής πίεσης του αίματος (2-7%), και σε μία μελέτη παρουσιάστηκε μείωση της συστολικής πίεσης του αίματος (περίπου 3%) στους ασθενείς που κατανάλωσαν σκόρδο, έναντι placebo φαρμάκου.
ΑΝΤΙΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ
Τα επιδημιολογικά στοιχεία που προέκυψαν από ατομικούς ελέγχους και μερικές ομαδικές μελέτες, έχουν παρουσιάσει μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο στομάχι και στο κόλον (παχύ έντερο) με αυξημένη κατανάλωση σκόρδου και άλλων λαχανικών με παρόμοια συστατικά (π.χ., κρεμμύδια, πράσα, φρέσκα κρεμμύδια). Ωστόσο, πολλές από αυτές τις μελέτες δεν ήταν καλά σχεδιασμένες. Σε μια ομαδική μελέτη, η λήψη συμπληρωμάτων σκόρδου δεν παρείχε το ίδιο όφελος. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία μελέτη που να αξιολογεί τη λήψη συμπληρωμάτων σκόρδου και την εμφάνιση καρκίνου.
(Αλλά: Βλ. παρακάτω:
Σκόρδο και Καρκίνος).
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ – ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ
Η κατανάλωση ενός έως δύο κομματιών ωμού σκόρδου ανά ημέρα θεωρείται ασφαλής για τους ενήλικες.
Η πιο κοινή δυσάρεστη συνέπεια του σκόρδου είναι η μυρωδιά στην αναπνοή και στο σώμα.
Η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας ωμού σκόρδου, ειδικά με άδειο στομάχι, μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές και αλλαγές στην εντερική κινητικότητα.
Έχουν υπάρξει αναφορές αλλεργικής δερματίτιδας, εγκαυμάτων και εξανθημάτων από την τοπική εφαρμογή ακατέργαστου σκόρδου.
Το σκόρδο φαίνεται να μην έχει καμία επίδραση στο μεταβολισμό των φαρμάκων, αν και πρόσφατες μελέτες σε υγιείς εθελοντές παρουσιάζουν αντικρουόμενα αποτελέσματα, σχετικά με την επίδραση του σκόρδου στη δράση φαρμάκων με ανασταλτικούς παράγοντες των πρωτεασών.
Έχει προταθεί, οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα, να δείχνουν προσοχή κατά την κατανάλωση σκόρδου, καθώς εμφανίζει αντιθρομβωτικές ιδιότητες.
ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΟΣΗ
Η αποτελεσματική δόση για το σκόρδο δεν έχει καθοριστεί. Οι δόσεις που συστήνονται γενικά στη βιβλιογραφία για τους ενήλικες είναι 4 γραμμάρια (1–2 κομμάτια) ωμό σκόρδο ανά ημέρα ή μια ταμπλέτα σκόνης σκόρδου 300mg, 2 έως 3 φορές ανά ημέρα ή 7.2γραμ. εκχύλισμα σκόρδου ανά ημέρα.
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ
Πλούσιο σε κάλιο και βιταμίνες C και B6. 100 γραμμάρια βολβώναποτελούνται από:
⁕ Βρώσιμο τμήμα: 75 %
⁕ Νερό: 80 γραμμάρια
⁕ Ενέργεια: 41 Kcal
⁕ Πρωτεΐνες: 0,9 γραμμάρια
⁕ Λιπίδια: 0,6 γραμμάρια
⁕ Υδατάνθρακες: 8,4 γραμμάρια
⁕ Βιταμίνη Β1: 0,14 mg
⁕ Βιταμίνη Β2: 0,02 mg
⁕ Νιασίνη: 1,3 mg
⁕ Βιταμίνη C: 5 mg
⁕ Φώσφορο: 63 mg
⁕ Ασβέστιο: 14 mg
⁕ Σίδηρο: 1,5 mg
ΣΚΟΡΔΟ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ
Αναφορικά με την υποτιθέμενη επίδραση του ωμού και του μαγειρεμένου σκόρδου στην πρόληψη του καρκίνου, επιδημιολόγοι του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας μελέτησαν τη σχετική επιστημονική βιβλιογραφία από το 1969 και κατέληξαν σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα…
Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό American Journal of Clinical Nutrition*, όσοι κατανάλωναν έξι ή περισσότερες σκελίδες σκόρδου την εβδομάδα είχαν 30% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού, σε σχέση με εκείνους που περιλάμβαναν περιστασιακά το σκόρδο στη διατροφή τους (μία σκελίδα ή λιγότερο κατά μέσο όρο την εβδομάδα). Επίσης, στους «λάτρεις» του σκόρδου οι πιθανότητες να νοσήσουν από καρκίνο του στομάχου ήταν μειωμένες κατά 50%, ενώ αρκετές ήταν οι αναφορές για τα ευεργετικά οφέλη του μπαχαρικού στις περιπτώσεις καρκίνων, όπως του προστάτη, του μαστού και του λάρυγγα.
Πάντως, οι ερευνητές προειδοποίησαν ότι τα συμπεράσματα μπορεί να μην είναι απόλυτα ακριβή, επειδή εργασίες με αρνητικά αποτελέσματα μερικές φορές δεν δημοσιεύονται. Βάσει αυτής της λογικής, οι δημοσιευμένες έρευνες είναι πιθανόν να οδηγήσουν σε υπεραισιόδοξα αποτελέσματα.
ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΚΟΡΔΟΥ;
Το σκόρδο παίρνει τη χαρακτηριστική οσμή του από τις θειούχες ενώσεις που περιέχει. Φαίνεται επίσης ότι τα ευεργετικά του αποτελέσματα οφείλονται στις ενώσεις αυτές.
Όταν μια σκελίδα σκόρδου κοπεί σε πολλά μικρά κομματάκια τότε αρχίζει μια χημική αντίδραση, της οποίας το τελικό παράγωγο είναι μια ουσία που ονομάζεται
allicin [αλλισίνη].
Η αλλισίνη έχει αντιβακτηριδιακές δράσεις. Έχει, μάλιστα, την ιδιότητα να θανατώνει επικίνδυνα βακτηρίδια στο στομάχι.
Επιπρόσθετα, έρευνες έδειξαν ότι η αλλισίνη μπορεί να μειώνει τη χοληστερόλη αίματος και ότι έχει αντιπηκτική δράση.
Οι ιδιότητες αυτές συμβάλλουν στην ευεργετική προστατευτική δράση του σκόρδου πάνω στην καρδιά. Επιδημιολογικά δεδομένα υποστηρίζουν και πιθανές δράσεις του σκόρδου εναντίον του καρκίνου.
ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ
Το σκόρδο δεν έχει σημαντικούς κινδύνους. Απλά πρέπει να λαμβάνεται σε λογική ποσότητα.
Προβλήματα εμφανίζονται όταν κάποιος φάει περισσότερες από 5 σκελίδες την ημέρα. Στις ποσότητες αυτές, δημιουργείται φούσκωμα και καούρα, με αποτέλεσμα να αναστατώνεται το στομάχι.
Επίσης υπάρχουν άτομα που είναι αλλεργικά στο σκόρδο.
Οι ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα (όπως για παράδειγμα το Warfarin), θα πρέπει να ενημερώνουν το γιατρό τους, εάν τρώνε σκόρδο. Λόγω του ότι και το σκόρδο έχει αντιπηκτικές ιδιότητες, αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν.
Οι ασθενείς με AIDS πρέπει επίσης να ενημερώνουν το γιατρό τους εάν τρώνε σκόρδο, διότι μειώνει τη δράση ορισμένων φαρμάκων που χρησιμοποιούνται εναντίον του ιού HIV.
Επειδή παλαιότερα υπήρξαν προβλήματα (σοβαρά εγκαύματα), με σκευάσματα σκόρδου για εφαρμογή στο δέρμα, συστήνεται όπως πριν από την εφαρμογή τέτοιων σκευασμάτων να ζητείται η γνώμη του δερματολόγου.
ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΤΟ ΣΚΟΡΔΟ;
Ο καλύτερος τρόπος είναι το σκόρδο να τρώγεται ωμό. Όταν ψηθεί, το σκόρδο χάνει την ικανότητα να δημιουργεί την δραστική ουσία αλλισίνη, η οποία είναι υπεύθυνη για τις ευεργετικές του επιδράσεις.
Φαρμακευτικά σκευάσματα, διαθέσιμα στα φαρμακεία, είναι επίσης αποτελεσματικά.
Υπάρχουν επίσης και χάπια (enteric coated), τα οποία προστατεύουν το ενεργό περιεχόμενο από το στομάχι και αφού αυτό απελευθερωθεί στο λεπτό έντερο, απορροφάται μεγιστοποιώντας τις ευεργετικές δράσεις του.
ΑΣΠΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ
Πρόκειται για μια τροφή που, δυστυχώς, αποφεύγεται λόγω της έντονης χαρακτηριστικής οσμής της. Aν, όμως, αναλογιστούμε τα οφέλη που μπορούμε να αποκομίσουμε από αυτήν, ίσως αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας και φροντίσουμε να την εντάξουμε στη διατροφή μας.
Η αλλισίνη, μπορεί να είναι υπεύθυνη για τη χαρακτηριστική οσμή του αλλά και για τις περισσότερες ευεργετικές επιδράσεις του. Συστήνεται, λοιπόν, να περιμένουμε 15 λεπτά από το ξεφλούδισμα και το κόψιμο του σκόρδου μέχρι το ψήσιμό του, έτσι ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για να παραχθεί η ουσία αυτή και να ωφεληθούμε περισσότερο από τις ευεργετικές της ιδιότητες.
Έχει προστατευτική δράση στην καρδιά, καθώς και στα κύτταρα του εγκεφάλου, γι’ αυτό και πιστεύεται ότι χαρίζει μακροζωία.
Eίναι αποτοξινωτικό, τονωτικό του οργανισμού και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Έπειτα από συστηματική χρήση, έχει την ιδιότητα να μειώνει την αρτηριακή πίεση, καθώς και την πηκτικότητα του αίματος και, σε μέτριο βαθμό (μέχρι 9%), τη χοληστερόλη. Η αυξημένη χοληστερόλη αίματος είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου που προδιαθέτει στην εκδήλωση καρδιακών επεισοδίων.
Mια άλλη ιδιότητα του σκόρδου είναι ότι καταπολεμά τα βακτηρίδια και τους μύκητες, και κατά συνέπεια μειώνει τον κίνδυνο μολύνσεων και τροφικών δηλητηριάσεων από επικίνδυνα μικρόβια.
Tέλος, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, ενδέχεται να προστατεύει από κάποιες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος του στομάχου, του παχέος εντέρου και του προστάτη. H ποσότητα σκόρδου που φαίνεται να είναι αποτελεσματική είναι το ισοδύναμο μίας σκελίδας ημερησίως ή μία ταμπλέτα σκόρδου 300 mg.
ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΝ
▸ Γυναίκες που θηλάζουν, γιατί προκαλεί κολικούς στο μωρό.
▸ Άτομα που κάνουν αντιπηκτική θεραπεία, λόγω του κινδύνου αιμορραγίας που μπορεί να προκύψει.
▸ ποτασικοί, γιατί μειώνει την αρτηριακή πίεση.
▸ Aσθενείς του ιού του AIDS, γιατί μειώνει την αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων.
Για να αποφύγεις την κακοσμία από την κατανάλωση του σκόρδου, μπορείς να μασήσεις 2–3 κόκκους καφέ, μερικούς σπόρους γλυκάνισου, ένα κλωναράκι μαϊντανό ή να πιεις λίγο σιρόπι λάιμ.
▸ Ο Ηρόδοτος στην ιστορία του αναφέρει ότι οι σκλάβοι που έχτισαν τη Μεγάλη Πυραμίδα της Αιγύπτου έτρωγαν μεγάλες ποσότητες σκόρδου. Οι φαρμακευτικές και θεραπευτικές του ιδιότητες επιβεβαιώθηκαν από τους σύγχρονους επιστήμονες με πειράματα.
▸ Ινδοί επιστήμονες απέδειξαν ότι η βρώση σκόρδου μειώνει σημαντικά τα επίπεδα της χοληστερίνης, ενώ έρευνες στο Πανεπιστήμιο G. Washington των Η.Π.Α. απέδειξαν ότι το σκόρδο είναι χρήσιμο στις καρδιαγγειακές παθήσεις, διότι μειώνει την αθηροσκλήρωση και τον κίνδυνο θρόμβωσης. Έχει αποδειχθεί επίσης, ότι μειώνει την πίεση του αίματος διαστέλλοντας τα περιφερικά αγγεία, τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ζώα και άρα, είναι χρήσιμο στην πρόληψη εμφραγμάτων.
▸ Ιάπωνες επιστήμονες, το 1963, απέδειξαν ότι ενέσεις αποστάγματος σκόρδου εξοντώνουν καρκινικά κύτταρα στα ποντίκια, κάτι που υποστήριζε άλλωστε και η λαϊκή δοξασία.
▸ Το σκόρδο είναι χρήσιμο στον όψιμο διαβήτη, γιατί ρυθμίζει το σάκχαρο του αίματος, ενώ είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση δερματικών μολύνσεων. Για τη δράση του αυτή εφαρμοζόταν και στους δυο παγκόσμιους πολέμους, στα τραύματα για την πρόληψη σηψαιμίας και γάγγραινας.
Έχει δράση επίσης στην ακμή, την δυσεντερία, τις μυκητιάσεις και τις τριχομονάδες.
▸ Οι βοτανολόγοι το χρησιμοποιούν για τονωτικό της πέψης, για τον πονόδοντο, το βήχα και την πρόληψη κρυολογημάτων και καταρροής.
▸ Οι [αρχαίοι] Θεοί [των Ελλήνων] «περιφρονούσαν» το σκόρδο, λόγω της μυρωδιάς του και κανένας πιστός δεν μπορούσε να πατήσει σε ναό όταν είχε φάει σκόρδο
[σ.σ.: Ο Αριστοφάνης, ωστόσο, κάνει συχνά μνεία στο σκόρδο! Αχαρνής, Ειρήνη, Θεσμοφοριάζουσες, Βάτραχοι]
▸ Ο Διοσκουρίδης (1ος αι. μ.Χ., θεμελιωτής της Φαρμακολογίας) αναφέρει και μία άγρια ποικιλία σκόρδου την οποία ονομάζει “οφιόσκορδο” και της αποδίδει διάφορες ιδιότητες: αποβολή της ταινίας του εντέρου, θεραπεία για δαγκώματα από σκύλους, φίδια κ.λ.π.
Σε ανάμιξη με μέλι, το σκόρδο εχρησιμοποιήτο κατά της λέπρας και των εκζεμάτων.
ΒΥΖΑΝΤΙΟ
▸ Είναι γνωστή η συνταγή του κατσικιού, γεμιστό με σκόρδα, πράσα και κρεμμύδια και περιχυμένο με γάρο*, που έστειλε ως δώρο εκλεκτό ο Νικηφόρος Φωκάς στον επίσκοπο Λιουτπράνδο της Κρεμόνας και το οποίο δεν εκτίμησε καθόλου ο εμπαθής και πικρόχολος αυτός άνθρωπος από την «καθυστερημένη» Δύση.**
*[σ.σ.: Γάρος= ή γάρον ή γαρίτσι ή το γάρον ή λικουάμεν ή αβδώμιον (κατά την Βυζαντινή εποχή)]
Γάρων ποίησις
Τὸ καλούμενον λικουάμεν οὕτω γίνεται. τὰ ἔγκατα τῶν ἰχθύων βάλλεται εἰς σκεῦος, καὶ ἁλίξεται: καὶ λεπτὰ ὀψαρίδια, μάλιστα δὲ ἀθερίναι, ἤ λεπτὰ τριγλία, ἤ μαινίδια, ἤ λυκόστομοι, ἤ ὁ ἂν δόξῃ λεπτὸν εἶναι, πάντα ὁμοίως ἁλίζεται, καὶ ἐν ἡλίῳ ταριχεύεται πυκνῶς δονούμενα. ὅταν δὲ ταριχευθῇ τῇ θερέᾳ, ἐξ αὐτῶν γάρος οὕτως αἴρεται. κόφινος μακρὸς πυκνὸς ἐντίθεται εἰς τὸ μεστὸν ἀγγεῖον τῶν προειρεμένων ὀψαρίων, καὶ εἰσρεῖ τὸ γάρος εἰς τὸν κόφινον, καὶ οὕτω διὰ τοῦ κοφίνου διηθηθὲν τὸ καλούμενον λικουάμεν ἀναιροῦντα: τὸ δὲ λοιπὸν πάτημα γίνεται ἄλιξ.
—GEOPONICA, LIBRO XX −DELL’ALLEVAMENTO DEI PESCI− CAP 46
**[σ.σ.: Liutprando di Cremona, Πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη του Νικηφόρου Φωκά − Εκδόσεις Στοχαστής, Αθήνα 1998]
▸ Για την αντιμετώπιση και την θεραπεία των διαφόρων νοσηρών καταστάσεων του γήρατος, ο Αέτιος χρησιμοποιεί διάφορα διαλύματα αποτελούμενα από οίνο, μέλι, βετονίκη, κέστρο, πετροσέλινο, σκόρδο και διάφορα άλλα κατά διαφόρων παθήσεων όπως η ποδάγρα, η νεφρολιθίαση και η ρευματική αρθρίτιδα.
[AETII AMIDENI. LIBRI MEDICINALES I – IV. A. OLIVIERI, LIPSIAE 1935]
Πληροφορίες και Πηγές
• Θεραπευτικές Ιδιότητες του Σκόρδου:
© Γρηγοράκος Λεωνίδας, Πνευμονολόγος − Εντατικολόγος
© Κωνσταντίνα Καρασούλη, MSc
• Σκόρδο και Καρκίνος:
© Ζαφείρης Γιαννόπουλος, Βιολόγος
• Ποιές οι δράσεις του Σκόρδου:
© Food and Drug Administration
© American Dietetic Association
• Σκόρδο: Ασπίδα για την καρδιά και τον εγκέφαλο
© Μιχάλης Φιλιουδάκης, Herbalife
https://hippyfoodie.com/
A. Κ. Νικολάου
ΓΡΑΦΩ ΚΑΙ ΜΑΓΕΙΡΕΥΩ.
Μεγάλωσα σ’ ένα σπίτι με μυρωδιές και γεύσεις. Με σμυρνέικες καταβολές, από την πλευρά της μητέρας μου, μυήθηκα εξ απαλών ονύχων στη μυσταγωγία των αρωμάτων και των γεύσεων. Μπαχάρια και μυρωδικά, «ηδονικά μυρωδικά», προς τέρψιν της όσφρησης και του ουρανίσκου.
Αναπολώ με νοσταλγία τις μέρες τις γιορτινές που αλαφροκοιμόμουν κι ανυπόμονα καρτερούσα το πρώτο φως, για να συμμετάσχω στην ιεροτελεστία της παρασκευής των γλυκισμάτων. Να μυρίσω τη νωπή μαγιά, να περιμένω τη ζύμη να ξεκουραστεί κάτω από τη ζεστή πετσέτα, να κλείσω τα μάτια καθώς το μαχλέπι τρύπωνε στα ρουθούνια μου κι ήταν σα να γεύομαι ήδη το μαστιχωτό τσουρέκι!
Μια μεγάλη παρένθεση, εκτός κουζίνας, τα χρόνια που πέρασαν με σπουδές, καριέρα και μια, όχι και τόση ήσυχη και ήρεμη ζωή. Η ιδέα του να ασχοληθώ δημιουργικά με τη μαγειρική στριφογύριζε πού και πού στο μυαλό μου, πάντα όμως συνοδευόμενη από ένα αόριστο μετά.
Ένα
σοβαρό ζήτημα υγείας και η αναγκαία (και απαραίτητη) αναθεώρηση, με ώθησαν να προχωρήσω σε εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου ζωής και των συνηθειών μου. Ειδικότερα δε, όσον αφορά τη διατροφή, κάποια τρόφιμα –και τα παράγωγά τους– είναι εντελώς απαγορευμένα για εμένα.
Έτσι, λοιπόν, η αγάπη μου για τα μπαχαρικά, τα βότανα και τους θησαυρούς της γης, λειτούργησε συνδυαστικά με τη φαντασία και οδήγησε στη δημιουργία υγιεινών πιάτων.
Στο Hippy Foodie, θα μοιράζομαι μαζί σου γευστικές προτάσεις και ενδιαφέροντα θέματα για την υγεία και την ποιότητα ζωής.
Μπορείς να με βρεις και στο
Μολύβι και Χαρτί.
🄰.🄽
https://hippyfoodie.com/
