Η πλέον αποφασιστική μάχη που έδωσε ο Μέγας Αλέξανδρος εναντίον των Περσών. Συνήφθη την 1η Οκτωβρίου 331 π.Χ. στα Γαυγάμηλα, μία πεδινή περιοχή, την οποία μπορούμε να την προσδιορίσουμε σήμερα μεταξύ Μοσούλης και Αρμπίλ στο Ιράκ.
Μετά τη νίκη του επί του Δαρείου στην Ισσό (333 μ.Χ.), ο Αλέξανδρος δεν επεδίωξε να καταδιώξει τον πέρση βασιλιά. Αντ' αυτού, πορεύθηκε προς το Νότο, κατά μήκος των παραλίων της Μεσογείου, και στη συνέχεια προς τη Συρία. Τότε έστειλε τον Παρμενίωνα να καταλάβει τη Δαμασκό, όπου εφυλάσσοντο οι θησαυροί της Αυτοκρατορίας. Οι θησαυροί αυτοί ήταν απολύτως αναγκαίοι στους Μακεδόνες, καθώς θα έλυναν τα οικονομικά προβλήματα της εκστρατείας.
Ο Δαρείος, από την πλευρά του, έστειλε απεσταλμένους στον Αλέξανδρο, με σκοπό να τον πείσουν να αφήσει ελεύθερη τη βασιλική οικογένεια, η οποία είχε συλληφθεί μετά τη Μάχη της Ισσού και να συναφθεί ειρήνη. Ο Αλέξανδρος τους υπενθύμισε ότι είχε έλθει στην Ασία για να τους τιμωρήσει για τα αδικήματα που είχαν διαπράξει οι πρόγονοί τους κατά των Ελλήνων και τους επισήμανε ότι αν ο Δαρείος ήθελε κάτι, καλά θα έκανε να έλθει αυτοπροσώπως και να το ζητήσει από τον «Βασιλιά της Ασίας», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του.
Ο Δαρείος έστειλε νέα πρεσβεία, με σκοπό να του προσφέρει 10.000 τάλαντα για την απελευθέρωση της οικογένειάς του και να του παραχωρήσει την έκταση από τον Ευφράτη ως τα μεσογειακά παράλια. Ο Αλέξανδρος απέρριψε την πρόταση. Αναφέρεται, μάλιστα, ότι ο στρατηγός του, Παρμενίων, του είπε: «Εγώ θα δεχόμουν, αν ήμουν ο Αλέξανδρος». Και ο Αλέξανδρος του απάντησε: «Και εγώ θα δεχόμουν, αν ήμουν ο Παρμενίων». Στη συνέχεια, ο Αλέξανδρος βάδισε κατά της Αιγύπτου, την οποία κατέλαβε χωρίς μεγάλη αντίσταση και ίδρυσε την Αλεξάνδρεια το 331 π.Χ.
Αφού απέτυχε να εξευμενίσει τον Αλέξανδρο, ο Δαρείος κατάλαβε ότι μόνο με τα όπλα θα μπορούσε να υπερασπίσει τη θνήσκουσα αυτοκρατορία του. Συγκέντρωσε μια τεράστια στρατιωτική δύναμη, αποτελούμενη από 1.000.000 πεζούς και 40.000 ιππείς, αν και οι αριθμοί αυτοί είναι υπερβολικοί... Το σίγουρο είναι ότι ήσαν πολυπληθέστεροι των Μακεδόνων και των συμμάχων τους, που αριθμούσαν 40.000 οπλίτες και 7.000 ιππείς. Στο στρατό του Δαρείου συμμετείχαν 20.000 έλληνες μισθοφόροι, ενώ δρεπανηφόρα άρματα και 50 πολεμικοί ελέφαντες συμπλήρωναν τον βαρύ οπλισμό του.
Ο Δαρείος διάλεξε την ανοιχτή πεδιάδα των Γαυγαμήλων, προκειμένου να αντιπαρατεθεί για δεύτερη φορά με τον Αλέξανδρο. Εκεί, η τεράστια περσική στρατιά θα μπορούσε να ελιχθεί με άνεση και να εκμεταλλευτεί τον όγκο της. Ο Αλέξανδρος έφθασε στο πεδίο της μάχης στα τέλη Σεπτεμβρίου, αφού οι δυνάμεις του διάβηκαν τον Τίγρη και τον Ευφράτη, χωρίς να συναντήσουν την παραμικρή αντίσταση.
Στο πεδίο της μάχης, ο Δαρείος με τους επίλεκτους οπλίτες του κάλυπταν το κέντρο της παράταξης του περσικού στρατού. Στην αριστερή πτέρυγα είχαν τοποθετηθεί το ιππικό, με επικεφαλής τον σατράπη Βήσσο, και τα δρεπανηφόρα άρματα. Στα δεξιά, ο σατράπης Μαζαίος είχε υπό τας διαταγάς του δυνάμεις ιππικού και χιλιάδες μισθοφόρους, ανάμεσά τους και τους Έλληνες. Ο Αλέξανδρος ανέλαβε τη δεξιά πτέρυγα του στρατεύματός του και ο Παρμενίων την αριστερή.
Ο Αλέξανδρος εφάρμοσε ένα νέο στρατήγημα. Προκάλεσε το ιππικό των Περσών να επιτεθεί πρώτο προς την πλευρά του, με σκοπό να εκμεταλλευθεί το κενό που θα δημιουργηθεί μεταξύ των γραμμών του εχθρού και να επιτεθεί στο κέντρο της παράταξής τους, όπου ευρίσκετο ο Δαρείος με τους επίλεκτους οπλίτες του. Την υλοποίηση του σχεδίου θα αναλάμβαναν οι φάλαγγες και το ιππικό των Εταίρων, που θα σχημάτιζαν μία μεγάλη σφήνα, με τον ίδιο τον Αλέξανδρο στην κορυφή.
Το σχέδιο εκτελέσθηκε κατά γράμμα και ο Δαρείος βρέθηκε απομονωμένος, αφού ο Βήσσος, που κατείχε την αριστερή πτέρυγα, αποκόπηκε και ετράπη σε φυγή. Ακολούθησε ο Δαρείος, τον οποίον, όμως, δεν καταδίωξε ο Αλέξανδρος, καθώς επέλεξε να βοηθήσει τον Παρμενίωνα, που αντιμετώπιζε προβλήματα με τον Μαζαίο και τις δυνάμεις του. Όμως, ο πέρσης σατράπης γρήγορα αντελήφθη το μάταιο της προσπάθειάς του και υποχώρησε με τις δυνάμεις του.
Οι Πέρσες άφησαν ανυπολόγιστο αριθμό νεκρών επί του πεδίου της μάχης, ενώ οι Μακεδόνες από 100 έως 3.000, σύμφωνα με τις διάφορες πηγές. Οι άνδρες του Αλέξανδρου πήραν ως λάφυρα 4.000 τάλαντα από τη σκηνή του Δαρείου, το άρμα του και το προσωπικό του τόξο, καθώς και τους πολεμικούς ελέφαντες, που δεν έπαιξαν κανένα ρόλο στη μάχη.
Ο Αλέξανδρος μπήκε θριαμβευτικά στη Βαβυλώνα και ανακηρύχθηκε «Μεγάλος Βασιλεύς». Ο Δαρείος κατέφυγε στα βουνά της Μηδίας, με σκοπό να ανασυγκροτήσει τον στρατό του και να επιτεθεί εκ νέου στον Αλέξανδρο. Δεν πρόλαβε, καθώς ο Βήσσος, που εποφθαλμιούσε το θρόνο, τον έπιασε αιχμάλωτο και τον σκότωσε το 330 μ.Χ. Ήταν, όμως, αργά γι' αυτόν .Ο Αλέξανδρος ήταν ο κυρίαρχος της Ασίας και της Μεγάλης Περσικής Αυτοκρατορίας.
Η ουρά μπροστά από το εκλογικό κέντρο στην Βαρκελώνη Barcelona, 1 Οκτωβρίου - RIA Novosti. Η ουρά παρατάσσεται στο εκλογικό κέντρο στο κέντρο της Βαρκελώνης πριν το επερχόμενο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Επίσημα, η ψηφοφορία θα αρχίσει στις 09.00 (10.00 ώρα Μόσχας) και θα συνεχιστεί μέχρι τις 20.00 (21.00), θα ανοίξουν 2315 εκλογικά κέντρα, τα οποία θα μπορούν να ψηφίσουν 5,3 εκατομμύρια ψηφοφόροι. Περισσότεροι από επτά χιλιάδες εθελοντές θα εργαστούν σε διάφορες θέσεις. Ωστόσο, κατόπιν αιτήματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Καταλονίας, οι αρχές επιβολής του νόμου πρέπει να σφραγίζουν όλα τα σχολεία κατά έξι το πρωί και να τα ελέγχουν πλήρως.
Το βράδυ, το υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε ότι η αστυνομία έκλεισε τα περισσότερα από τα κτίρια όπου πρόκειται να διεξαγάγουν ψηφοφορία, αλλά δεν διευκρίνισε τον αριθμό των σχολείων που εξακολουθούν να έχουν ακτιβιστές που αποφάσισαν να περάσουν εκεί τη νύχτα και να μείνουν μέχρι την Κυριακή το πρωί. Τώρα, σε ένα εκλογικό τμήμα παρατάσσονται περίπου 500 άτομα. Οι άνθρωποι συνεχίζουν να έρχονται και να γεμίζουν το δρόμο, παρεμβαίνοντας στη διέλευση των αυτοκινήτων. 'Ήρθαμε εδώ το πρωί, επειδή γνωρίζουμε ότι η αστυνομία πρέπει να έρθει και να κλείσει όλα τα εκλογικά κέντρα, αλλά θα δουν ότι υπάρχουν πολλοί από εμάς και δεν θα μπορέσουν να κάνουν τίποτα ', δήλωσε στο RIA Novosti ο Bernat ένας από εκείνους που επιθυμούν να ψηφίσουν. Είπε ότι μαζί με άλλους ακτιβιστές πέρασαν τη νύχτα σε ένα από τα σχολεία της Βαρκελώνης μαζί με τους γονείς και τα παιδιά τους. Το ίδιο το σχολείο είναι ακόμα κλειστό, αλλά είναι σαφές ότι οι άνθρωποι δεν κοιμούνται, παίζουν επιτραπέζια παιχνίδια και χαμογελούν ο ένας τον άλλον.
Αντιπαράθεση Μαδρίτης και Βαρκελώνης.
Οι αρχές της Καταλονίας προγραμματίζουν την Κυριακή να διεξαγάγουν δημοψήφισμα με την οποία οι πολίτες της περιοχής καλούνται να ψηφίσουν υπέρ ή κατά της ανεξαρτησίας της περιοχής από την Ισπανία. Το συνταγματικό δικαστήριο της Ισπανίας είχε προηγουμένως αναστείλει όλα τα έγγραφα σχετικά με την ψηφοφορία για την ανεξαρτησία την 1η Οκτωβρίου, που εγκρίθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και το Κοινοβούλιο της Καταλονίας. Έτσι, όλες οι περαιτέρω ενέργειες των καταλανικών αρχών κατά την προετοιμασία του δημοψηφίσματος είναι παράνομες, η κυβέρνηση της Ισπανίας δήλωσε επανειλημμένα ότι το δημοψήφισμα δεν έχει νομική ισχύ. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η ανεξαρτησία της Καταλονίας υποστηρίζεται από το 41% των κατοίκων της αυτόνομης κοινότητας, ενώ το 49% είναι εναντίον της. Το 80% των Καταλανών τάσσεται υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος για το καθεστώς της αυτόνομης κοινότητας, αλλά οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η ψηφοφορία πρέπει να συντονιστεί με τις κεντρικές αρχές της Μαδρίτης. [ Συνολικά, σύμφωνα με την κυβέρνηση της Καταλονίας, περίπου 5,3 εκατομμύρια κάτοικοι της περιοχής θα μπορούν να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα. Η ψήφος, την οποία οι αρχές της Καταλονίας πρόκειται να πραγματοποιήσουν την 1η Οκτωβρίου, σύμφωνα με το 60% των Καταλανών, δεν είναι νόμιμη και δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες.
Ο Αρχέλαος υπήρξε Πόντιος στρατηγός κατά τον Α’ Μιθριδατικό πόλεμο (89 – 85 π.Χ) μεταξύ των δυνάμεων του βασιλέα του Πόντου Μιθριδάτη VIτου Ευπάτορα και της Ρώμης. Ήταν διοικητής των Ποντιακών δυνάμεων κατά την εισβολή στην Ρωμαιοκρατούμενη Ελλάδα, όπου δυστυχώς υπέστη βαρύτατες ήττες από τους Ρωμαίους, οι οποίες ανάγκασαν τον Μιθριδάτη να αρχίσει ειρηνευτικές συνομιλίες.
Ο Αρχέλαος ήταν Έλληνας ευγενής από την Καππαδοκία, πιθανότατα Μακεδονικής καταγωγής και αγνώστων γονέων. Ίσως οι προγονοί του να προέρχονται από τους Έλληνες που κατοίκησαν την Ανατολία μετά την εκστρατεία του Μεγ. Αλεξάνδρου. Υπήρξε ο επιφανέστερος στρατηγός των Ποντιακών δυνάμεων και φίλος του βασιλέα Μιθριδάτη VI.
Ο Νεοπτόλεμος αδελφός του Αρχελάου έρχεται στο προσκήνιο κατά τη διάρκεια των πολέμων του Μιθριδάτη στις βόρειες ακτές της Μαύρης Θάλασσας, αλλά ο Αρχέλαος δεν εμφανίζεται ιστορικά μέχρι την έναρξη του πρώτου Μιθριδατικού πολέμου το 89 π.Χ, όταν ο Μιθριδάτης άρχισε να προωθείται στην Βιθυνία. Οι δύο αδελφοί ηγούνταν των δυνάμεων εμπροσθοφυλακής και κέρδισαν την πρώτη νίκη του πολέμου, στον ποταμό Αμνία, όπου αφού νίκησαν αρχικά τον στρατό του Νικομήδη Δ΄ της Βιθυνίας, κατόπιν ο Νεοπτόλεμος νίκησε δυνάμεις υπό Ρωμαϊκή διοίκηση στο Πρωτοπάχιο της δυτικής Βιθυνίας, κατά πάσα πιθανότητα χωρίς την συμμετοχή του Αρχελάου.
Ο Αρχέλαος εμφανίζεται ιστορικά στην εκστρατεία κατά την οποία ο Μιθριδάτης κυριεύει το μεγαλύτερο μέρος της Ρωμαϊκής επαρχίας στην Ασία, όπου ο Πόντιος στρατηγός επιτέθηκε στην πόλη της Μαγνησίας (Μαγνησία του Σιπύλου, ή η γειτονική Μαγνησία του Μαιάνδρου). Η επίθεση απέτυχε και ο Αρχέλαος τραυματίσθηκε στην μάχη.
Οι επιτυχίες του Μιθριδάτη στην Ασία ενθαρρύνουν τους Αθηναίους, οι οποίοι παροτρυνόμενοι από τον φιλόσοφο – τύραννο Αριστίωνα, «σπάνε» την συνθήκη με την Ρώμη και καλούν τον Μιθριδάτη να δραστηριοποιηθεί στην Ελλάδα. Ο Μιθριδάτης ανταποκρίνεται στα τέλη του καλοκαιριού ή το φθινόπωρο του 88 π.Χ στέλνοντας στην Αθήνα στόλο και στρατό υπό τις διαταγές του Αρχελάου, ο οποίος κατά τον διάπλου του Αιγαίου καταλαμβάνει τα νησιά των Κυκλάδων και το ιερό θησαυροφυλάκιο στην Δήλο, δίνοντας το θησαυρό στον Αριστίωνα προκειμένου να ενισχύσει τον σκοπό του.
Ο Αρχέλαος αποβιβάζεται στον Πειραιά και μεγάλα τμήματα της Νότιας Ελλάδας ενθαρρυμένα από την παρουσία του στρατού, εξεγείρονται κατά των Ρωμαίων. Οι Ρωμαίοι είχαν διαθέσει δύο λεγεώνες για την υπεράσπιση της Ελλάδας και της Μακεδονίας, αλλά ο κυβερνήτης της Μακεδονίας Σέντιος είχε εμπλακεί σε πόλεμο εναντίον των Θρακικών φυλών και ήταν σε θέση να στείλει μόνο ένα μικρό απόσπασμα, υπό τις διαταγές του Κουίντου Σούρα. Πέντε επιπλέον λεγεώνες, υπό τις διαταγές του Λεύκιου Κορνήλιου Σύλλα, ήσαν καθ’ οδόν, αλλά δεν επρόκειτο να φθάσουν πριν την άνοιξη του 87 π.Χ.
Ο Αρχέλαος και ο Σούρας συγκρούονταν επί τρεις ημέρες στην Χαιρώνεια, στη δυτική Βοιωτία και η αντιπαράθεση έληξε όταν ο Αρχέλαος έλαβε ενισχύσεις από τη Σπάρτη και Αχαΐα, αλλά κατόπιν υποχώρησε προς Αθήνα και Πειραιά, καθότι η εμπροσθοφυλακή των δυνάμεων του Σύλλα υπό τον Λούκουλο είχε φθάσει στην Ελλάδα.
Ο Αρχέλαος και ο Αριστίων «βρίσκονται» πολιορκούμενοι σε Πειραιά και Αθήνα αντίστοιχα. Επειδή όμως ο Μιθριδάτης διατηρούσε την θαλάσσια υπεροχή, ο Αρχέλαος ελάμβανε προμήθειες και ενισχύσεις, αλλά η Αθήνα είχε αποκλεισθεί, παρά τις προσπάθειες του να μεταφέρει προμήθειες στην πόλη. Εν τω μεταξύ, ένας δεύτερος πολύ μεγαλύτερος Ποντιακός στρατός, υπό τις διαταγές του Αρκαθία (γιου του Μιθριδάτη) προέλαυνε στην Θράκη και την Μακεδονία. Αν ο Αρχέλαος και ο Αριστίων άντεχαν αρκετό καιρό, τότε οι δυνάμεις του Σύλλα θα ευρίσκονταν παγιδευμένες μεταξύ δύο στρατών.
To Ποντιακό σχέδιο κατέρρευσε την άνοιξη του 86 π.Χ. Την 1η Μαρτίου ο Σύλλας εισήλθε τελικά στην Αθήνα και παρόλο που ο Αριστείων διέφυγε στην Ακρόπολη, Ο Σύλλας ήταν πλέον σε θέση να επικεντρώσει τις προσπάθειές του κατά του Πειραιά. Το ίδιο χρονικό διάστημα περίπου ο Αρκαθίας πεθαίνει, έχοντας φτάσει μέχρι το όρος Τισαίο στην Μαγνησία.
Ο Αρχέλαος και οι υπερασπιστές του Πειραιά σύντομα βρίσκονται απωθούμενοι στην χερσόνησο της Μουνυχίας (σημερινό Μικρολίμανο) όπου ήταν προστατευμένοι από ισχυρά οχυρωματικά έργα, αλλά με την Αθήνα αποκλεισμένη και το λιμάνι του Πειραιά να μην είναι πλέον πλήρως εκμεταλλεύσιμο ο Αρχέλαος συνειδητοποίησε ότι δεν υπήρχε νόημα να συνεχίσει να υπερασπίζεται τον Πειραιά και αποφάσισε να εκκενώσει. Έτσι μετακίνησε τον στρατό του βόρεια, για να ενωθεί με τις δυνάμεις στη Θεσσαλία, όπου ανέλαβε την διοίκηση του συνόλου των δυνάμεων στις Θερμοπύλες.
Ο Σύλλας μετακινείται στην Βοιωτία για να αντιμετωπίσει τον Αρχέλαο. Η εν λόγω κίνηση υπαγορεύθηκε εν μέρει από την ανάγκη να απομακρυνθεί από την Αττική, διότι τα στρατεύματά του είχαν εξαντληθεί από την μακρόχρονη πολιορκία της Αθήνας και του Πειραιά και επειδή ένα Ρωμαϊκό απόσπασμα υπό τον Ορτένσιο διέτρεχε τον κίνδυνο να αποκοπεί στη Θεσσαλία.
Ο Αρχέλαος υπέστη δύο συντριπτικές ήττες σε διάστημα λίγων εβδομάδων, οι οποίες ουσιαστικά έθεταν τέλος στον πόλεμο στην Ελλάδα. Ο Σύλλας έλαβε θέση στο λόφο Φιλοβοιωτό, στο νότιο άκρο της πεδιάδας της Ελάτειας, παρατάσσοντας σύμφωνα με δικούς του υπολογισμούς 38.000 πεζικό και 1.500 Ιππείς (ορισμένα τμήματα του στρατού του μάχονταν στην πολιορκία της Ακρόπολης των Αθηνών).
Ο Αρχέλαος διέθετε περίπου 120.000 άνδρες και υπερτερούσε σε ιππικό έναντι των Ρωμαίων. Όμως παρά την υπεροχή του απομακρύνθηκε νοτιοανατολικά από την πεδιάδα της Ελάτειας προς την Χαιρώνεια. Η κίνησή του αυτή απετέλεσε ολέθριο σφάλμα στρατηγικής διότι μετέφερε το πεδίο μάχης σε περιβάλλον άκρως ευνοϊκό για τους Ρωμαίους, ακυρώνοντας έτσι την αριθμητική του υπεροχή με αποτέλεσμα να υποστεί πανωλεθρία χάνοντας περίπου 110.00 άνδρες.
Ο Αρχέλαος διέφυγε στην Χαλκίδα, όπου ενισχύθηκε με 80.000 άνδρες οι οποίοι είχαν σταλεί από τον Μιθριδάτη υπό τον Δορύλαιο. Επειδή ο Σύλλας δεν διέθετε ναυτική υποστήριξη, ο Αρχέλαος ήταν σε θέση να πραγματοποιεί επιδρομές γύρω από τις Ελληνικές ακτές, φτάνοντας ως την Ζάκυνθο και την Αδριατική, εξουδετερώνοντας ακόμη και ορισμένες δυνάμεις του Φλάκου οι οποίες κατευθύνονταν προς τις δυνάμεις του Σύλλα*. Ήταν επίσης σε θέση να επιλέξει ως πεδίο της δεύτερης μάχης, τις πεδιάδες του Ορχομενού.
*Ο Φλάκος κατευθυνόταν προς τον Σύλλα με σκοπό να του επιτεθεί και όχι να τον αντικαταστήσει όπως νόμιζε ο Σύλλας. Ο λόγος ήταν οι πολιτικές αναταραχές που συνέβαιναν στην Ρώμη και στις οποίες πρωτοστατούσαν ο Κίννας και ο Κάρβων. Οι δύο αποστάτες κατεδίωκαν Ρωμαίους ευγενείς οι οποίοι κατέφευγαν για ασφάλεια στην αυλή του Σύλλα.
Η μάχη διεξήχθη σε έδαφος που ήταν κατάλληλο για το ιππικό του Αρχέλαου, αλλά παρόλα αυτά ακολούθησε μια δεύτερη συντριπτική ήττα. Οι λόγοι ήταν ότι ο Σύλλας διέταξε τους άνδρες του να σκάψουν χαρακώματα για να ανακόψουν την ορμή του Ποντιακού ιππικού και να μεταφέρει την μάχη σε ελώδεις περιοχές όπου η ευκινησία του στρατού σε συνδυασμό με τα φυσικά εμπόδια θα αντιστάθμιζε την αριθμητική υπεροχή του Αρχελάου. Ο Αρχέλαος αντιλαμβανόμενος το σχέδιο του Σύλλα έκανε διαδοχικές επιθέσεις στους εργάτες των χαρακωμάτων και τους στρατιώτες και σε μία από αυτές έχασε την ζωή του ο γιός του Διογένης πολεμώντας γενναία. Αντιδρώντας ο Σύλλας μετέφερε το στρατόπεδο και τις δυνάμεις του στα έλη του Ορχομενού όπου και δόθηκε η τελική μάχη η οποία κατέληξε σε πανωλεθρία του Αρχελάου.
Μετά την ήττα ο Αρχέλαος αναγκάστηκε να κρυφθεί επί δύο ημέρες στα έλη της Κωπαΐδας, πριν κατορθώσει να διαφύγει στην Χαλκίδα. Στην εν λόγω μάχη χάθηκαν 15.000 περίπου στρατιώτες του Αρχελάου έναντι 100 περίπου του Σύλλα.
Όταν η είδηση της καταστροφής στον Ορχομενό έγινε γνωστή στον Μιθριδάτη, διέταξε τον Αρχέλαο να αρχίσει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τον Σύλλα. Η πρώτη συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο Δήλιο επίνειο της Τανάγρας, κατά την οποία ο Αρχέλαος πρότεινε στον Σύλλα να εγκαταλείψει τις βλέψεις του στην Μικρά Ασία και σε αντιστάθμισμα ο Μιθριδάτης θα χρηματοδοτούσε την εκστρατεία του κατά των στασιαστών στην Ιταλία, συνεισφέροντας ταυτόχρονα και με στρατιωτικές δυνάμεις. Ο Σύλλας αντιπρότεινε να αυτομολήσει ο Αρχέλαος ανατρέποντας τον Μιθριδάτη και να αναλάβει το βασίλειο του Πόντου. Αμφότερες οι προτάσεις απερρίφθησαν εκατέρωθεν, καταδεικνύοντας το ήθος των ανδρών και οι τελικοί όροι της συμφωνίας διαμορφώθηκαν ως ακολούθως:
– Ο Μιθριδάτης θα αποσυρόταν από την Ασία και Παφλαγονία.
– Η Βιθυνία θα εκχωρείτο στον Νικομήδη Δ’ και η Καππαδοκία στον Αριοβαρζάνη Α’.
– Ο Πόντος θα κατέβαλλε 2.000 χρυσά τάλαντα στην Ρώμη.
– Ο Μιθριδάης θα παρέδιδε στην Ρώμη 70 πλοία από τον στόλο του.
– Ο Σύλλας θα αναγνώριζε την απόλυτη κυριαρχία του Μιθριδάτη στις υπόλοιπες περιοχές που κατείχε και θα τον αναγνώριζε ως φίλο και σύμμαχο της Ρώμης.
Ο Αρχέλαος παρέμεινε μαζί με τον Σύλλα ανησυχώντας ταυτόχρονα για την υστεροφημία του στον Πόντο αφού συμμετείχε ως ένδειξη καλής πίστης σε εκστρατεία κατά των Θρακών πολεμώντας στο πλευρό του Σύλλα. Επιπλέον έλαβε ως δώρο 6.500 εκτάρια στην Βοιωτία και ανακηρύχθηκε φίλος και σύμμαχος της Ρώμης. Ο στόλος του ακινητοποιήθηκε και οι Ποντιακές δυνάμεις στην Ελλάδα αποσύρθηκαν.
Η εν γένει συμπεριφορά του προξένησε υποψίες στον Μιθριδάτη ο οποίος θεώρησε ότι ο Αρχέλαος εξ’ αρχής ευνοούσε τον Σύλλα, κάτι το οποίο δεν ισχύει σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του Σύλλα (Πλούταρχος «Βίοι παράλληλοι Σύλλας» κεφ. 23 – 24).
Εν τω μεταξύ ο Μιθριδάτης απεδέχθη τους περισσότερους από τους όρους του Σύλλα εκτός της παράδοση του στόλου και την εκκένωση της Παφλαγονίας. Κατόπιν τούτου ο Αρχέλαος μετέβη στον Πόντο προκειμένου να πείσει τον βασιλέα, αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν να εξασφαλίσει μια συνάντηση του Μιθριδάτη με τον Σύλλα στην Δάρδανο της Τροίας. Στην εν λόγω συνάντηση ο Μιθριδάτης πείστηκε και υπεγράφη η συνθήκη της Δαρδάνου.
Ο Αρχέλαος όμως έπεσε σε δυσμένεια στην Ποντιακή αυλή. Το 83 π.Χ ο Μιθριδάτης προετοίμαζε εκστρατεία στην Μαύρη θάλασσα, γεγονός που αφορούσε στον διάδοχο του Σύλλα στην Ασία Λούκιο Λικίνιο Μουρένα. Ο Μουρένα θεώρησε ότι ο Μιθριδάτης θα επετίθετο στους Ρωμαίους, εκτίμηση που ενισχύθηκε όταν ο Αρχέλαος, εξέφρασε την ίδια γνώμη παροτρύνοντάς τον να επιτεθεί «προληπτικά» στον Μιθριδάτη, γεγονός που προκάλεσε τον Β’ Μιθριδατικό πόλεμο.
Έκτοτε ο Αρχέλαος «εξαφανίζεται» από τις ιστορικές πηγές. Οι πλέον πιθανές εκδοχές είναι ότι παρέμεινε φίλος με τους Ρωμαίους και ότι πέθανε πριν το τέλος του Γ’ Μιθριδατικού πολέμου. Ο Αρχέλαος παντρεύτηκε μία από τις κόρες του Μιθριδάτη και απέκτησε δύο γιούς………..τον Αρχέλαο ο οποίος διετέλεσε αρχιερέας στα Κόμανα της Καππαδοκίας και τον Διογένη ο οποίος σκοτώθηκε στην μάχη του Ορχομενού.
Αυτό δεν είναι τραγούδι #102 Dj της ημέρας, η : Ειρήνη Βεργοπούλου
«Ben» «Mr. McGuire?» «Ben» «Mr. McGuire??» «I want to say one word to you. Just one word.» «Yes, sir.» «Are you listening?» «Yes, I am.» «Plastics.»
Σε ένα πολυτελές, άνετο Καλιφορνέζικο σπίτι στα τέλη του ’60, ο μεσήλικας κύριος ΜακΓκουάϊαρ έχει πάρει στην άκρη τον εικοσι-κάτι νεαρό Μπέντζαμιν Μπράντοκ και του δίνει συμβουλές καριέρας και ζωής, δίπλα στην πισίνα, κατά τη διάρκεια του πάρτι που οι γονείς του Μπεν οργανώνουν για την αποφοίτησή του. Αρθρώνει, λοιπόν, μια από τις διασημότερες ατάκες στην ιστορία του Αμερικανικού σινεμά. Πλαστικά. Ο κόσμος θα περιστρέφεται στο εξής γύρω από τα πλαστικά.
Και ο νεαρός Μπέντζαμιν Μπράντοκ ακούει, και κοιτά με ένα ύφος μικτό από έκπληξη και υπόγεια επιτίμηση ίσως. Είναι φυσικά «ο Πρωτάρης», όπως αποδόθηκε, όταν παίχτηκε στους κινηματογράφους της Ελλάδας, το φιλμ “The Graduate” («Ο Απόφοιτος», δηλαδή), του Μάικ Νίκολς, που βασιζόταν με τη σειρά του στην ομώνυμη νουβέλα του Τσαρλς Γουέμπ, από το 1963. Όπως ξέρουν οι σινεφίλ, το φιλμ είναι από τα χαρακτηριστικότερα του αμερικανικού σινεμά των 60s. Πήρε τον, άγνωστο τότε, Ντάστιν Χόφμαν και τον έστειλε στο διάστημα του μύθου, σάρωσε βραβεία, ταμεία, και πέρασε στη μνήμη όλων και για το νευρώδες σάουντρακ του, λουσμένο στους ήχους των Σάιμον εντ Γκαρφάνκελ, με την μουσική των οποίων είχε εμμονή ο σκηνοθέτης και γι’ αυτό τους είχε παρακαλέσει να του φτιάξουν κάποια τραγούδια ενώ η ταινία ακόμη γυριζόταν. Το ντηλ ήταν για τρία νέα τραγούδια, αλλά ο Πωλ Σάιμον ήταν σε περιοδεία, δεν είχε χρόνο, και είχε παραδώσει μόνο ένα, ενώ το φιλμ ήταν πια στο στάδιο του μοντάζ. Ο Νίκολς του τηλεφώνησε, και ο Σάιμον του είπε να του βάλει να ακούσει λίγες νότες από ένα τραγούδι που εκείνο τον καιρό είχε αρχίσει να φτιάχνει, άσχετο με την ταινία, που είχε να κάνει με τις εποχές του Τζο ντι Μάτζιο και της κυρίας Ρούζεβελτ. Ο Νίκολς το άκουσε και αμέσως του είπε: «τώρα, το τραγούδι είναι για την κυρία Ρόμπινσον» (την μέσης ηλικίας κυρία που τα φτιάχνει μυστικά μαζί της ο Μπεν, ενώ στην πορεία ερωτεύεται την κόρη της Ιλέην). Μια πρώτη μορφή αυτού του τραγουδιού λοιπόν ενσωματώθηκε στις σκηνές του φιλμ και στο σάουντρακ, ενώ σε επεξεργασμένη και πλήρη μορφή μπήκε στο άλμπουμ “Bookends” των Σάιμον εντ Γκαρφάνκελ, έσκισε στ’ αυτιά του κόσμου, έφτασε στο νο 1 του τσαρτ του Μπίλμπορντ, και πήρε και το Γκράμυ του τραγουδιού της χρονιάς, το 1969.
Αρκετά χρόνια μετά, είμαι στις αρχές της εφηβείας μου, και υποσυνείδητα μάλλον ψάχνω για ήχους και εικόνες, για να τους κάνω κατάδικούς μου, για να τους εντάξω ίσως σε μια προσωπική μου βιβλιοθήκη εννοιών, ακουσμάτων, ιδεών, που θα με συνοδεύει για πάντα. Για κάποιο λόγο, παθαίνω κόλλημα με την ταινία «Ο Πρωτάρης», αφού την δω σε θερινό εξοχικό σινεμά, με όλα της τα γδαρσίματα του χρόνου πάνω στο πολυπαιγμένο σελιλόυντ της μπομπίνας της, και τον μπουκωμένο από τη φθορά ήχο. Παθαίνω κόλλημα με τον Ντάστιν Χόφμαν, όταν οι συνομήλικές μου τρελαινόντουσαν για πιο ψηλούς και καλοφτιαγμένους και υποτίθεται περιποιημένους τύπους, παθαίνω κόλλημα με την ιστορία όπου τον γάμο της Ιλέην την τελευταία στιγμή ο Μπεν ακυρώνει κάνοντάς τα όλα λαμπόγυαλο. Και κυρίως, εγκιβωτίζονται μέσα μου για πάντα εκείνοι οι γλυκόπικροι, σαν περγαμόντο, σάιμονεντγκαρφανκελικοί ήχοι του “Sound of silence” και φυσικά η ανεβαστική αλλά ειρωνική μελωδία του “Mrs Robinson”, εκείνο το τίι-τιρίι-τι τίιι, και ο Μπεν μέσα στο κόκκινο ’60ς (γ)κάμπριο να τρέχει να προλάβει την προσωπική του επανάσταση.
Κάθε βράδυ, ένας συνεργάτης ή φίλος του dim/art διαλέγει ένα τραγούδι — ή, μάλλον όχι· αυτό δεν είναι τραγούδι, ή δεν είναι μόνο ένα τραγούδι: είναι μια ιστορία για ένα τραγούδι.
Είναι κάποιες μέρες που όλα πάνε στραβά. Δεν μπορεί, θα σας έχει τύχει κι εσάς.
Εκείνες τις μέρες το νιώθεις απ’ το πρωί ότι δεν πρέπει να σηκωθείς απ’ το κρεβάτι. Κάτι σου λέει: “Κοιμήσου. Σκεπάσου ξανά και κοιμήσου.”
Λίγοι όμως ακούνε τι τους λέει η διαίσθηση τους. Άλλωστε έχουμε και δουλειές να κάνουμε.
Και μόλις αφήνεις τον ονειρικό κόσμο για να εισχωρήσεις στην πραγματικότητα αρχίζουν τα προβλήματα. Τα πρώτα είναι μικρής σημασίας και δεν τους δίνεις σημασία. Έχει τελειώσει ο καφές, το παιδί σου δεν θέλει να πάει σχολείο, ο σκύλος έχει κατουρήσει μέσα, κι άλλα τέτοια ασήμαντα που τα προσπερνάς σφυρίζοντας αδιάφορα.
Καθώς όμως η μέρα περνάει τα προβλήματα συσσωρεύονται. Αναποδιές που δεν περίμενες να συμβούν -όχι τουλάχιστον σήμερα.
Έργα στο δρόμο σε ακινητοποιούν -ή πηγαίνεις πρώτη-φρένο πρώτη-φρένο. Βάζεις το ραδιόφωνο πιο δυνατά για να ξεχαστείς. Έπειτα δεν βρίσκεις πάρκινγκ, γυρνάς μισή ώρα το τετράγωνο, αλλά το καταπίνεις κι αυτό στωικά.
Κι έπειτα αρχίζουν τα χειρότερα. Μια συνεργασία που περίμενες με ανυπομονησία πηγαίνει κατά διαόλου. Σε παίρνουν τηλέφωνο απ’ το σχολείο, να πας να πάρεις το παιδί σου γιατί ξερνάει (κάτι ήξερε που δεν ήθελε να πάει). Σε ειδοποιούν ότι κάποιος σε τράκαρε παρκαρισμένο-κι έφυγε.
“Εντάξει”, λες, “θα φτιάξει το θέμα.”
Και μετά σκάνε οι βόμβες. Καθώς μασάς ένα κουλούρι σου σπάει το δόντι, το μπροστινό βεβαίως. Ή πέφτεις στο σκαλί και σπας τον αγκώνα σου. Ή σου ‘ρχεται η εφορία και πρέπει να πληρώσεις περισσότερα απ’ όσα έχεις.
Μέχρι να φτάσεις στο σπίτι όλο και περισσότερες αναποδιές συσσωρεύονται. Δεν αναφέρομαι σε τραγικές καταστάσεις, πυρηνικό πόλεμο και ιατρικές εξετάσεις -όταν ο γιατρός ξεροβήχει και σε κοιτάει σφίγγοντας τα χείλη πριν αρχίσει να μιλάει.
Όχι, είναι μια πληθώρα μικρών άσχημων συμπτώσεων, που -λες και περιμέναν τις προηγούμενες για να συμβούν κι αυτές- έρχονται παρελαύνοντας.
~~
Σίγουρα κάποιος ορθολογιστής θα σου πει ότι είναι τυχαία περιστατικά, κι ότι η αρχική -τυχαία- κακή σου διάθεση τους δίνει υπέρμετρη σημασία. Θα πει ότι εσύ τα “δημιουργείς”.
Όμως πώς κατάφερα να κάψω την πλακέτα του λέβητα φυσικού αερίου με τη δύναμη της κακοτυχίας μου; -και κοστίζει 192 ευρώ, μόνο το ανταλλακτικό, χωρίς τα εργατικά.
Όχι! Κάποιες μέρες πάνε στραβά, απ’ την αρχή ως το τέλος.
~~
Και πώς μπορούμε ν’ αντιμετωπίσουμε κάτι τέτοιες μέρες;
Πρώτα απ’ όλα, keepcalm.
Πάρε μια βαθιά ανάσα και θυμήσου ότι όλα περνάνε. Καλά και άσχημα, όλα τελειώνουν κάποτε. Το είχε πει κι ο Επίκτητος -ή μπορεί να ‘ταν ο Επίκουρος, κάποιος αρχαίος Έλληνας τελοσπάντων.
Έπειτα θυμήσου την ιστορία με τα δύο βέλη, του Βούδα.
Είχε πει ο Σιντάτρα Γκαοτάμα:
“Κάποιες φορές στη ζωή μας πληγώνει κάποιο βέλος. Αυτό είναι αναπόφευκτο.
Δεν υπάρχει ζωή χωρίς ατυχίες, χωρίς βάσανα, χωρίς πόνο.
Όμως αν εμείς συνεχίσουμε να ασχολούμαστε με τον πόνο που μας προκάλεσε το βέλος, και σκεφτόμαστε μόνο αυτό, τότε είναι σαν να ρίχνουμε στην πληγή, στον εαυτό μας, ένα δεύτερο βέλος.
Το πρώτο βέλος, ο πόνος, δεν είναι επιλογή μας.
Το δεύτερο βέλος, η διαρκής απασχόληση με τον πόνο, είναι επιλογή.”
Ή μπορείς να σκεφτείς λίγο αναρχικά, σαν τους MontyPython, σαν τους σταυρωμένους που τραγουδάνε:
“I mean, what have you got to lose?
you know, you come from nothing
you’re going back to nothing
what have you lost? Nothing!
Always look on the bright side of life (σφύριγμα)
Έπειτα μπορείς να θυμηθείς, τη Σκάρλετ Ο Χάρα, που πέρασε τα πάνδεινα, εκεί στην Τάρα που μάζευαν οι μαύροι το βαμβάκι, και να πεις:
“Έτσι κι αλλιώς, αύριο είναι μια καινούρια μέρα”.
Ή όπως γράφει, ειρωνικά, κι ο Τσέχωφ: “Κι αν όλα σου πηγαίνουνε στραβά, να χαίρεσαι πάλι και να γελάς γιατί χειρότερα τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι, αυτό μην το ξεχνάς.”
(Η ζωή είναι ωραία -οδηγός ευδαιμονίας από τον Τσέχωφ)
~~
Ό,τι και να γίνει, όσο χάλια και να πάει η μέρα σου, κρατήσου στα πόδια σου, συνέχισε, και σκέψου ότι η μόνη εναλλακτική οδός στη μικρή σου ζωή με τα βάσανα της, είναι ο ατελείωτος θάνατος.
Όπως έγραφε κι ο Μπέκετ:
– Τι κάνει;
– Πονάει.
– Άρα ζει.
Όσο κι αν πονάει κάποιες φορές, είναι καλύτερο απ’ την ανυπαρξία. Και πάντα υπάρχει χώρος και χρόνος για ένα ποτήρι κρασί, ένα φιλί κι ένα ειρωνικό τραγούδι.
Όταν πρόκειται να μείνετε σε επαφή, οι πιγκουίνοι έχουν το απόλυτο οικογενειακό σχέδιο. Ακόμη και σε μια θορυβώδη αποικία χιλιάδων ατόμων , οι πιγκουίνοι γονείς και οι νεοσσοί τους μπορούν πάντοτε να αναγνωρίζουν τις μοναδικές ομιλίες ο ένας του άλλου. ..Δεινός κολυμβητής βουτά μέχρι και 800 πόδια βάθος για να βρεί ψάρια να ταϊσει τους νεοσσούς του Ένα υπέροχο video του Νational Geographic Wild. με δυνατότητα εμφάνισης ελληνικών υποτίτλων
«Ποτέ άλλοτε οι στέγες των σπιτιών των ανθρώπων δεν ήταν τόσο κοντά η μία στην άλλη, όσο είναι σήμερα. Και ποτέ άλλοτε οι καρδιές των ανθρώπων δεν ήταν τόσο μακριά η μία από την άλλη, όσο είναι σήμερα» αναφέρει ο Αντώνης Σαμαράκης στην υπέροχη συλλογή διηγημάτων του «Ζητείται ελπίς».
Οικονομική κρίση, ανεργία, μελλοντική αβεβαιότητα, κακομεταχείριση, απόρριψη ή εκμετάλλευση από άλλους ανθρώπους, απόμακρες ανθρώπινες σχέσεις και ερωτικές απογοητεύσεις είναι μερικοί από τους βασικούς προβληματισμούς ενός ατόμου στην σημερινή κοινωνία που οδηγούν στο μονόδρομο… της μοναξιάς. Έτσι λοιπόν, φτάνουμε σε ένα φαινόμενο που πολλοί επιστήμονες, θεολόγοι, κοινωνιολόγοι, πολιτικοί επιστήμονες κατά καιρούς έχουν περιγράψει και δεν είναι άλλο από την απομόνωση. Όταν το μέλλον ακούγεται τόσο ζοφερό, αλλά πάνω απ’ όλα τόσο αβέβαιο, όλοι αναγκάζονται να κοιτάξουν την «καμπούρα» τους. Κανείς δε θέλει, αλλά και δεν μπορεί πια να ασχοληθεί με τους άλλους. Η φράση τού Αντώνη Σαμαράκη αποτελεί την πεμπτουσία αυτού που βιώνουμε…
Και λέω λοιπόν, η ευτυχία των ανθρώπων έχει συστατικά. Τουλάχιστον αυτά που ξέρουμε και όλοι προσπαθούμε να έχουμε είναι τα αυτονόητα: φαγητό, δουλειά, ένα σπίτι και πάνω απ’ όλα υγεία, την οποία αν ο καλός Θεός αποφασίσει να μας τη χαρίσει απλόχερα, έχει καλώς. Διαφορετικά, τρέχα γύρευε…
Ας επικεντρωθούμε, όμως, στη μοναξιά αλλά για ποια απ’ όλες; Τη μοναξιά που βιώνουμε από την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου μας και του κενού που δημιουργείται μέσα μας; Την αντικειμενική μοναξιά τού μόνου χωρίς παρέες και χωρίς σχέση; Ή την ακόμα πιο αντικειμενική μοναξιά του άστεγου στην Καμάρα που ψάχνει αποφάγια και απομεινάρια καφέ στα σκουπίδια; Κακά τα ψέματα η πιο βαριά μοναξιά είναι αυτή του άστεγου. Ευτυχώς που μπορούμε να την προσεγγίσουμε μόνο φιλολογικά και με μια μικρή μόνο αίσθηση συμπόνιας. Είναι γεγονός πως η σημερινή γενιά αποτελεί τη γενιά του «τα έχω όλα», επαναπαυόμενη στα εισοδήματα των γονιών και στη θαλπωρή της οικογενειακής εστίας, χωρίς να κυνηγά τα όνειρά της και να θέτει στόχους που είναι ικανή να πετύχει.
Από την άλλη, υπάρχουν άνθρωποι που ενώ δε συναναστρέφονται συχνά ή σε βάθος με άλλους ανθρώπους, δε νιώθουν μοναξιά. Και άλλοι που ακόμα και ανάμεσα σε αμέτρητο κόσμο νιώθουν μελαγχολία και εγκατάλειψη. Υπάρχουν άνθρωποι που νιώθουν μοναξιά συνέχεια και άλλοι που τη νιώθουν περιστασιακά, επειδή π.χ. δεν έχουν κάποιο σύντροφο. Άνθρωποι που θέλουν να είναι μοναχικοί και άλλοι που ενώ προσπαθούν να επικοινωνούν με άλλους ανθρώπους και να μοιράζονται τη ζωή μαζί τους, δεν τα καταφέρνουν και καταλήγουν μόνοι.
«Δεν έχω χρόνο, δουλεύω πολλές ώρες, έχω μια καριέρα να φροντίσω, έχω πολλές υποχρεώσεις, έχω να πληρώσω δόσεις για τηλεοράσεις, βίντεο, κομπιούτερ, για να πάρω αυτοκίνητο -που όμως δεν μπορώ να το χρησιμοποιήσω για να συναντήσω φίλους και συγγενείς γιατί οι αποστάσεις είναι μεγάλες και έχει και πολλή κίνηση- οι άνθρωποι με απογοητεύουν, υπάρχει πολλή κακία στον κόσμο κ.τ.λ.», μας αναφέρει η Βάσω Αραβατζόγλου, καθηγήτρια στο 2Ο Γενικό Λύκειο Νεάπολης και μητέρα τριών παιδιών. Κάπως έτσι, οι άνθρωποι δημιουργούν ένα φρούριο μοναξιάς γύρω τους, κλείνοντας απ’ έξω οποιονδήποτε θα μπορούσε να τους δώσει χαρά ή να μοιραστεί μαζί τους τις όμορφες στιγμές της ζωής. Η κατάσταση αυτή με τα χρόνια διαιωνίζεται και καταλήγει σήμερα η κατάθλιψη να αποτελεί τη μεγαλύτερη μάστιγα του αιώνα. Ένας μοναχικός άνθρωπος στα όρια της κατάθλιψης, λοιπόν, νιώθει πόνο, χαμό, ακόμα και μίσος. Κάποιοι μάλιστα έχουν δηλώσει μηδενικά αισθήματα, μούδιασμα, απάθεια για ό, τι συμβαίνει γύρω τους. Και κάποιοι άλλοι ότι νιώθουν πως δεν έχουν τον έλεγχο της μοναξιάς τους.
Πώς αντιμετωπίζεται, όμως, η μοναξιά; Οι επιστήμονες λένε, πως οι άνθρωποι που λόγω της μοναξιάς έχουν φτάσει στα όρια της κατάθλιψης «βυθίζονται» σε έναν αυτοκαταστροφικό τρόπο ζωής. Κάποιοι δημιουργούν έναν φανταστικό φίλο ή εραστή που νομίζουν πως αν περιμένουν ή αν κυνηγήσουν κάποτε θα έρθει. Άλλοι κλαίνε συχνά, αποσύρονται από την κοινωνική ζωή, θέλουν συνέχεια να είναι μόνοι, να κοιμούνται, παρατάνε τον εαυτό τους εντελώς. Ακόμα χειρότερα, κάποιοι μοναχικοί άνθρωποι αποκρύβουν τα συναισθήματά τους από τους γύρω τους και μπορεί ακόμα να έχουν τάσεις αυτοκτονίας. Ενώ κάποιοι άλλοι, λιγότερο ίσως αυτοκαταστροφικοί, επιχειρούν να βρουν ανακούφιση στη θρησκεία.
Η έλλειψη κοινωνικών σχέσεων όχι μόνο προκαλεί δυστυχία αλλά μπορεί να βλάψει τη σωματική και νοητική υγεία κάποιου, σύμφωνα με επιστημονική έρευνα του Πανεπιστημίου του Σικάγο. Είναι μάλιστα τόσο βλαβερή για την υγεία όσο το κάπνισμα ή η παχυσαρκία, αφού αυξάνει την πίεση του αίματος, το επίπεδο του άγχους (την ορμόνη του στρες «κορτηζόλη» δηλαδή), εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης Αλτσχάιμερ, κατάθλιψης και αϋπνίας. Παράλληλα, μειώνει τα επίπεδα θέλησης και επιμονής και υποθάλπει έτσι την ικανότητα κάποιου να ακολουθεί έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
Εν κατακλείδι, σε μία κοινωνία όπου το απλό «καλημέρα» έχει λησμονηθεί από τους ανθρώπους, η χειρονομία μιας αγκαλιάς θεωρείται ξενική, οποιαδήποτε έκφραση αγάπης ή συμπάθειας αποτελεί ταμπού. Σ’ αυτή, λοιπόν, την κοινωνία αναπολούμε τα λόγια του Γιάννη Ρίτσου στη Σονάτα του Σεληνόφωτος : «Τὸ ξέρω πὼς καθένας μοναχὸς πορεύεται στὸν ἔρωτα, μοναχὸς στὴ δόξα καὶ στὸ θάνατο. Τὸ ξέρω. Τὸ δοκίμασα. Δὲν ὠφελεῖ. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου».